Morgunblaðið - 06.04.1988, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. APRÍL 1988
Skreið þurrkuð og flokkuð í Eyjafirði. Morgunbiaðið/RAX
Skreiðarskuldirnar
eru að hálfu tapaðar
Lagt til að hagnaður af kaupum nígerískra skuldabréfa
verði notaður til að létta byrði framleiðenda
NEFND, sem kannað hefur skreiðarsölu íslendinga, telur að útistand-
andi fjárkröfur vegna sölu skreiðar til Nígeríu nemi um 824,5 mil\j-
ónum króna. Þar af sé að minnsta kosti rúmlega helmingurinn glat-
aður eða 438,1 milljón króna. Nefndin leggur til að framleiðendum
verði bætt tap sitt vegna þess með því að Seðlabanki íslands leggi
út fé, 154,4 milljónir króna, fyrir framleiðendur til kaupa á skulda-
bréfum, sem Seðlabanki Nígeríu hefur gefið út. Þau bréf fást á allt
að fimmtungi nafnverðs. Seðlabankinn kaupi bréfin síðan á nafn-
virði og mismunurinn verði notaður til að bæta tap framleiðenda.
Talið er að með því megi afla rúmlega 600 milljóna króna.
Reykjavík:
Umönnun
aldraðra
á einka-
heimili
OPNUÐ hefur verið dagvist-
un fyrir aldraða á einka-
heimili að Miklubraut 26 í
Reylgavík. Húsmóðirin, Val-
gerður Þóra Másdóttir, hef-
ur fengið leyfi til að annast
7 einstaklinga á heimili sínu
og greiðir Tryggingastofnun
kostnaðinn.
Valgerður sagði hún væri
rétt að byija, hefði fengið leyf-
ið 1. febrúar. Hún hefði verið
með fátt fólk á þessum reynslu-
tíma en vel hefði gengið. Hún
sagði að fólkið kæmi klukkan
9 og væri til 16. Það fengi
morgunverð, hádegismat og
kaffi á þessum tíma og reynt
væri að hafa ofan af fyrir því
með upplestri og öðru eftir því
sem óskað væri. Fólkið væri
saman eins og fjölskylda.
Valgerður taldi að slík þjón-
usta hefði ekki áður verið veitt
á einkaheimili, en þörfín væri
fyrir hendi þar sem langir bið-
listar væru hjá opinberum
stofnunum sem veittu daglega
aðhlynningu.
Varnarliðsflutningar:
Einkarétt-
urRainbow
afnuminn
ÚTBOÐSGÖGN vegua flutninga á
vörum frá Bandaríkjunum til varn-
arliðsins á næsta ári liggja nú
frammi. Að sögn blaðafulltrúa
bandarikjahers hefur bandaríska
skipafélagið Rainbow Navigation
ekki lengur einkarétt á að bjóða í
flutningana fyrir hönd Banda-
ríkjanna.
Á síðasta ári náðist samkomulag
milli ríkisstjórnar íslands og Banda-
ríkjanna um að tvö skipafélög, eitt
frá hvoru landi, skyldu annast flutn-
ingana og gilda sömu reglur nú. Það
skipafélag sem býður lægst fær 65%
flutninganna en 35% þeirra koma í
hlut lægstbjóðanda frá hinu landinu.
Tilboðum skal skila 25. apríl næst-
komandi.
Fíkniefnadeild lögreglunnar í
Reykjavík hefur undanfarnar
vikur rannsakað mál, sem varðar
innflutning á 12,3 kílóum af hassi
til landsins. Einn maður var úr-
skurðaður í gæsluvarðhald
vegna málsins, en honum hefur
nú verið sleppt og er rannsókn
að mestu lokið. Þetta er með
stærstu hasssendingum sem
fíkniefnalögreglan hefur lagt
hald á.
Að sögn Amars Jenssonar, lög-
reglufulltrúa, hafði starfsfólk fyrir-
tækis í Reykjavík samband við
fíkniefnalögregluna þriðjudaginn 8.
mars síðastliðinn og tilkynnti um
grunsamlega pakka, sem borist
höfðu til fyrirtækisins. Þegar lög-
reglan kannaði málið kom í ljós að
í pökkunum voru samtals 12,3 kíló
af hassi. Hvert gramm af hassi er
selt á um 1000 krónur til neytenda,
Skýrsla nefndarinnar, en formað-
ur hennar er Einar B. Ingvarsson,
nær yfír flesta þætti þessara við-
skipta og lánveitinga vegna þeirra.
Veigamesti kafli hennar fjallar um
útistandandi kröfur vegna Afríku-
skreiðar og gang viðskipta í
Nígeríu. Sá kafli skýrslunnar verður
ekki birtur, þar sem hann er talinn
hafa að geyma viðkvæmar upplýs-
ingar. Um sölu skreiðar til Nígeriu
segir þó, að ráðlegt hafí verið talið
að bera saman endanlegt verð til
einstakra framleiðenda frá ýmsum
svo fyrir þetta magn hefðu fengist
rúmar 12 milljónir króna.
Tveimur dögum síðar, eða þann
10. mars, var maður úrskurðaður
í 21 dags gæsluvarðhald, grunaður
um innflutning á hassinu. Hann var
látinn laus þann 29. mars. Amar
Jensson sagði að rannsókn málsins
væri að mestu lokið og yrði það
sent til ríkissaksóknara innan
skamms. Að öðru leyti færðist hann
undan því að veita nánari upplýs-
ingar um málið.
Þessi hasssending er með þeim
stærstu, sem fíkniefnalögreglan
hefur lagt hald á. Árið 1986 var
lagt hald á 10,4 kíló allt árið, en í
nóvember í fyrra fur.dust 10,7 kíló
í einni sendingu. Hassið var þá fal-
ið í málningardósum. Það fólk, sem
að því smygli stóð, játaði að hafa
flutt 65 kfló af hassi inn á tveggja
ára tímabili.
útflytjendum á sambærilegum tíma.
Við þann samanburð hafí ekki kom-
ið fram marktækur mismunur, enda
þótt flutningskostnaður hafí í ein-
staka tilfellum verið óeðlilega hár.
Sá munur geti byggzt á skýranleg-
um ástæðum. Komið hafí í ljós að
skreið héðan hafí verið seld í gegn-
um fyrirtæki í mörgum löndum svo
sem Englandi, Sviss, Frakklandi og
Þýzkalandi. Hugsanlegt sé að um
einhver undirboð hafí verið að ræða
síðari hluta ársins 1986 og fram á
mitt síðasta ár, þó ekki sé hægt
að benda á tiltekin dæmi. Fullyrt
sé að innflytjendur í Nígeríu hafi
orðið að greiða þóknun fyrir inn-
flutningsleyfi, sem gengið hafi
kaupum og sölum. Nefndar hafi
verið tölur eins og 15 til 20% af
verðmæti innflutningsins. Spilling
er sögð mikil og að mútur og undir-
mál hafí einkennt viðskiptin, þegar
innflutningur hefur verið háður
leyfum. Útflytjendur skreiðar héðan
hafí því orðið að gefa afslátt, 15
til 20% frá reiknuðu verði, og oft
greiða hann í gjaldeyri. Þannig
hafí nígerískir innflytjendur komið
fjármunum úr landi. Talið er einnig
að há flutningsgjöld hafi verið notuð
í sama tilgangi.
Samkvæmt upplýsingum frá
bönkum og sparisjóðum voru í
bankakerfínu útistandandi 505,7
milljónir króna í afurðalánum um
áramót, þar af 44,2 sem skráðar
eru sem skuldir útflytjenda vegna
flutningsgjalda, mútugreiðslna og
fleira. Stjómvöld hafa, til að létta
undir með framleiðendum, meðal
annars fellt niður eða dregið úr
innheimtu gengismunar af skreið
og fellt niður eða lækkað útflutn-
ingsgjöld. í sérstakar aðgerðir hef-
ur verið varið sem svarar 252 millj-
ónum króna og til sameiginlegra
aðgerða 113,5 milljónum. Talið er
að taprekstur framleiðenda geti
numið allt að milljarði króna, ekki
aðeins vegna glataðs fjár við sölu
skreiðarinnar heldur einnig vegna
verðlækkunar og afsláttar frá
reikniverði. Vegna þess, hefur skila-
verð ekki alltaf nægt til greiðslu
afurðalána, sem hafa mest verið
75% af áætluðu skilaverði.
Nefndin leggur til að byrði fram-
leiðenda verði létt með því að afla
fjár með kaupum á nígerískum
skuldabréfum. Bréf þessi, eru gefín
út af Seðlabanka Nígeríu, til
greiðslu á ýmsum skuldum lands-
manna. Bréfín eru í dölum til 22
ára með 5,2% vöxtum og verða
endurgreidd með 88 misserislegum
greiðslum í fyrsta sinn í aprfl á
þessu ári. Talið er að hægt sé að
kaupa þessi bréf fyrir allt að fímmt-
ungi nafnvirðis. Hugmynd nefndar-
innar er að reynt verði að semja
við Seðlabanka íslands um að hann
Vogum.
Á athafnasvæði Sorpeyðingar-
stöðvar Suðurnesja hefur eitt
þúsund til fimmtán hundruð
tonnum af brotajárni verið safn-
að saman í mikinn haug.
Brotajámshaugurinn hjá Sorp-
eyðingarstöðinni varð til á einu ári,
en gert er ráð fyrir að um eitt þús-
und tonn af brotajámi falli til í
sveitarfélögunum á Suðuresjum og
leggi út 4 milljónir dala, 154,4 millj-
ónir króna, til kaupa á þessum
skuldabréfum. Fyrir þá upphæð
gæti verið hægt að kaupa bréf að
nafnverði um 20 milljónir dala, 772
milljónir króna. Það þýði um 16
milljóna dala, 617,6 milljóna króna
gjaldeyristekjur fyrir þjóðarbúið,
sem að vísu séu lánaðar til 22 ára.
Bankinn keypti síðan bréfín á nafn-
verði, en fyrir því séu fordæmi við
skreiðarsölu. Á móti yrðu eigendur
skreiðarinnar, sem hugmyndin er
að greiða með þessum íjármunum,
að framselja bankanum allar kröfur
sína. Endanlegt kaupverð bréfanna
gæti orðið um 55% af nafnverði
þeirra.
Alls vom ógreiddir 107.770
pakkar af skreið og 78.311 af haus-
um um siðastliðin áramót. Fram-
leiðendum yrðu þá greiddir 135
dalir fyrir pakka af a-skreið, 110
af b-skreið, 90 af c-skreið og 45
fyrir hausapakkann, verði af þess-
um hugmyndum. Samtals yrðu
þetta þá tæpar 16 milljónir dala,
um 617 milljónir króna.
er þá ótalið það magn sem fellur til
á Keflavíkurflugvelli.
Eiríkur Alexandersson fram-
kvæmdastjóri Sorpeyðingarstöðvar
Suðumesja segir einu lausnina til
að losna við brotajámið vera að
koma stálbræðslu á laggimar, en
hugmyndir eru uppi um stálbræðslu
í Vatnsleysustrandarhreppi.
- EG
Flutti 12,3 kíló af
hassi til landsins
Morgunblaðið/Eyjólfur M. Guðmundsson
Hjá Sorpeyðingarstöð Suðurnesja eru eitt þúsund til fimmtán hundr-
uð tonn af brotajárni.
Sorpeyðingarstöð Suðurnesja:
1000 tonn af brotajárni