Morgunblaðið - 13.08.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1988
Vesturbakkinn:
Svíþjóð:
Gagnabankar leyni-
þjónustu rannsakaðir
Stokkhólmi. Frá Erik Liden, fréttaritara Morgunblaðsms.
SÆNSKA tölvueftirlitið hefur ákveðið að kanna leynilegar skrár
sænsku leyniþjónustunnar, sem hafa að geyma upplýsingar um þús-
undir Svia.
Tölvueftirlitið var sett á laggim-
ar árið 1973 en í millitíðinni hefur
það aldrei fylgst með upplýsinga-
og gagnasöfnun sænsku leyniþjón-
ustunnar, SÁPO, samkvæmt upp-
lýsingum Mats Börjesons, fram-
kvæmdastjóra þess.
Eftir miklar umræður í Svíþjóð
að undanfömu um leynilega gagna-
söfnun hefur hins vegar verið
ákveðið að tölvubankar leyniþjón-
ustunnar skuli grannskoðaðir.
Böijeson segir að beðið verði með
skoðunina þar til úr því fæst skorið
hvort ríkisstjóm jafnaðarmanna
skipar sérstaka rannsóknamefnd,
sem annað hvort yrði skipuð þing-
mönnum eða óbreyttum tx>rgumm.
Nefnd af því tagi myndi þó að öllum
líkindum koma til með að leita að-
stoðar sérfræðinga tölvueftirlitsins.
Borgaralegu blöðin hafa krafízt
þess að annað hvort verði nefnd af
þessu tagi eða stjómarskrámefnd
sænska þingsins falin rannsókn á
gagnabönkum sænsku leyniþjón-
ustunnar er hafa að geyma per-
sónulegar upplýsingar um sænska
borgara.
V estur-Þyskaland:
Bandarískum
herflugvélum
í Hessen verð-
ur ekkí fjölgað
Frankfurt. Reuter.
YFIRVÖLD í sambandsrikinu
Fulltrúar PLO og Jórdaníu
ræða áhrif sambandsslitanna
Lundúnum, Túnis, Amman. Reuter.
VIÐRÆÐIJR fulltrúa Jórdana og Frelsissamtaka Palestínu (PLO) um
þá ákvörðun Husseins konungs að slíta formlegu sambandi við Pal-
estinumenn á Vesturbakka Jórdanár hófust í gær, að sögn talsmanns
forsætisráðuneytis Jórdaníu. Mahmoud Abbas, meðlimur i fram-
kvæmdanefnd PLO, er í forsæti fyrir sendinefnd PLO og forsætisráð-
herra Jórdaníu, Zeid al-Rifa’i, er fulltrúi Jórdana.
Þessar viðræður eru hinar fyrstu
milli þessara aðila síðan Jórdanir
ákváðu að slita tengsl sín við Vestur-
bakkann í lok júlí. Viðræðumar
munu snúast um áhrif þess að Jórd-
anir hætta að taka ábyrgð á 850.000
íbúum herteknu svæðanna í ísrael
og láta PIX) hana í hendur. Einnig
verður rætt um pólitísk áhrif þessara
sambandsslita á málstað Palestfnu-
manna og hvemig sambandi Jórdana
og Palestínumanna verði háttað í
framtíðinni.
Hussein konungur sagði á sunnu-
dag að ákvörðunin um að slíta sam-
bandi við Vesturbakkann væri stað-
festing á því að Jórdanir teldu PLO
vera eina löglega fulltrúa Palestínu-
manna og stuðningur við vilja þeirra
til að stofna sjálfstætt ríki.
Yassir Arafat hitti Muammar
Gaddafí Líbýuleiðtoga i Trípólí á
fímmtudag til að ræða áhrif sam-
bandsslitanna, að sögn útvarpsins í
Líbýu. Stjómvöld í Líbýu lýstu þvf
yfír á miðvikudag að þau myndu
greiða laun þeirra manna sem misstu
vinnuna vegna ákvörðunar Husseins.
Gaddafí lýsti sig fusan til að taka
að sér efnahagslega ábyrgð frá þeim
degi sem Jórdanir hættu að greiða
launin. Fjárútlátin nema um einni
milljón Bandaríkjadala á mánuði.
ísraelsmenn höfnuðu þessu tilboði
og sögðu það fáránlegt.
Leiðtogar PLO hittust í Túnis í
gær til að undirbúa neyðarfund í
hinu útlæga palestínska þjóðarráði
vegna sambandsslita Jórdana. Alsír-
menn hafa samþykkt að fundurinn
verði haldinn þar en ekki hefur verið
ákveðið hvenær hann verður haldinn.
Á fundinum verður líklega tekin
ákvörðun um það hvort mynduð verði
útlagastjóm og hvort lýst verði yfír
stofnun sjálfstæðs ríkis Palestínu-
araba.
Hessen í Vestur-Þýskalandi hafa
hafnað beiðni Bandaríkjamanna
um að fleiri herþyrlum og her-
flugvélum verði komið fyrir í
flugstöð Bandaríkj manna í
ríkinu.
Talsmaður stjómarinnar í Hess-
en tilkynnti blaðamönnum á mið-
vikudag að stjómin hefði einróma
hafnað beiðni Bandaríkjastjómar
um að tæplega tvö hundruð her-
þyrlum og eftirlitsflugvélum yrði
komið fyrir í flugstöð Bandarííq'a-
manna í borginni Wiesbaden.
Talsmaðurinn sagði að stjómin
óttaðist að sú aukna flugumferð
sem staðsetning fleiri flugvéla í
Wiesbaden hefði í för með sér myndi
hefta um of farþegaflug til og frá
Frankfurt en flugvöllurinn þar er
sá stærsti í Evrópu.
Hessen-stjómin tekur þó ekki
lokaákvörðun í þessu máli heldur
þýska vamarmálaráðuneytið sem
getur hnekkt niðurstöðum ein-
stakra sambandsrílqa.
Berlínarmúrinn 27 ára:
Þjóðflutningar milli austur-
blokkar og V-Þýskalands
Þeir sem viija taka á móti öllum
sem vilja flytjast til Vestur-Þýska-
lands eiga á hættu að viðhorfí
þeirra sé líkt við útþenslustefnu
Hitlers sem framfylgt var undir
slagorðinu: „Þjóðveijana heim í
ríkið". Hinir, sem vilja takmarka
straum innflytjenda, eru sakaðir
um kynþáttamismunun með því
að viija frekar Pólveija af þýskum
ættum en tamfla frá Sri Iæika.
Theo Sommer nefnir fímm at-
riði sem vert er að hafa í huga í
þessu sambandi. í fyrsta lagi má
líta á flóttamennina sem nú sækja
vestur sem síðustu fómarlömb
Hitlers: Hann riðlaði því jafnvægi
sem ríkti í Mið-Evrópu milli ólíkra
þjóðflokka. Sigurvegarar stríðsins
hröktu síðan Þjóðveija á brott frá
aldagömlum heimaslóðum í Aust-
ur-Evrópu. Virða verður rétt
þessa fólks til að velja sér sama-
stað.
í öðru lagi eiga þeir sem sýnt
geta fram á þýskan uppruna sinn
rétt á að setjast að í Vestur-
Þýskalandi. Þeir eru ekki síður
Þjóðveijar en núverandi ríkis-
borgarar í Sambandslýðveldinu.
í þriðja lagi er sá ótti ástæðu-
laus að mati Sommers að Vestur-
Þjóðveijar geti ekki tekið við hin-
um nýja straumi. Eftir stríðið
komu 11 milljónir manna til Vest-
ur-Þýskalands úr þýsku austur-
héruðunum og 3,5 milljónir
manna flúðu hemámssvæði Sov-
étmanna sem síðar varð Þýska
Aiþýðulýðveldið. Undanfarin tíu
ár hefur hálf miiljón manna kom-
ið frá Austurblokkinni til Vestur-
Þýskalands. Þar við bætast fímm
milljónir aðfluttra verkamanna
frá Tyrklandi og víðar. Hver getur
haldið því fram að Vestur-Þýska-
land hafí liðið fyrir þennan inn-
flutning?
í fjórða lagi væru ekki hundrað
í hættunni jafnvel þótt þær 3,2
milljónir manna af þýskum ætt-
um, sem enn búa austantjalds,
flyttust vestur. Flestir þeirra eru
ungir og bammargir og hafa ekki
Vestur-Þjóðveijar kvartað yfír því
að þjóðin sé að deyja út?
f fímmta lagi þarf umhyggja
fyrir þýskættuðum íbúum austan-
tjaldslanda ekki að þýða að flótta-
menn úr þriðja heiminum þurfí
að sitja á hakanum. Til saman-
burðar má nefna að menn hætta
ekki alveg að hugsa um óskylda
menn þótt þeir beri umhyggju
fyrir bágstöddum úr eigin fjöl-
skyldu.
Spumingin er því einungis
hvemig eigf að fjármagna og
skipuleggja innflytjendastraum-
inn. Theo Sommer telur að þær
649 milljónir marka sem varið er
til innflytjendamála á þessu ári f
fjárlögum hrökkvi hvergi nærri
til. Hann spyr að lokum hvort
hræðslan og nískan séu virkilega
meiri en bróðurþelið; hvort virki-
lega eigi að reisa nýjan múr, 27
árum eftir að Berlínarmúrinn kom
til sögunnar til að stöðva þá sem
beðið hafa allan þennan tíma eft-
ir brottfararleyfí. Hann spyr hvort
loka eigi hinu opna þjóðfélagi í
Vestur-Þýskalandi.
Á ÁRUNUM áður en Berlínarmúrinn var reistur var stöðugur
straumur fólks frá Austur-Þýskalandi til Vestur-Þýskalands.
Siðustu vikumar og dagana fyrir 13. ágúst 1961 óx straumurinn
enn, daglega fluttust tvö til þijú þúsund manns vestur. Nú 27
árum síðar stendur straumurinn aftur vestur svo að líkjá má við
þjóðflutninga, segir Theo Sommer, ritstjóri vestur-þýska viku-
blaðsins Die Zeit, í forystugrein í tilefni afmælis múrsins. Búist
er við 200.000 flóttamönnum og innflytjendum frá austantjalds-
löndum til Vestur-Þýskalands í ár. Háværar raddir em nú uppi
í Iandinu um að ekki sé hægt að taka öllu lengur við þessum
fólksfjölda. Er verið að reisa nýjan múr til að stöðva strauminn
vestur?, spyr Theo Sommer.
Víða hefur vestur-þýskum íþróttahúsum verið breytt í svefnskála
fyrir innflytjendur.