Morgunblaðið - 13.08.1988, Síða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 1988
Maraþonmolar
Konungur
maraþonhlaupanna
Derek Clayton frá Ástralíu setti
heimsmet í maraþonhlaupi í Japan
í desember 1967 (2 klst, 9 mín og
34 sek) og aftur í Hollandi í maí
1969 (2 klst, 8 mín og 34 sek).
Clayton var lengi kallaður konung-
ur maraþonhlauparanna, því að
þetta heimsmet hans féll ekki fyrr
en tólf árum seinna þegar Banda-
ríkjamaðurinn Alberto Salazar hljóp
maraþon á 2 klst, 8 mín og 13 sek
í New York í október 1981. Clayton
viðurkenndi löngu seihna að hann
hefði lagt of hart að sér til þess
að geta sett þessi heimsmet. Hann
var sex mánuði að jafna sig eftir
síðara metið og hljóp aldrei nærri
því eins vel eftir þetta. (RW maí
1979)
Veg’gixrínn mikli
Margir maraþonhlauparar hafa
hlaupið „á vegginn" eins og það er
kallað. Þetta er skyndileg og mikil,
andleg og líkamleg þreytutilfínning,
sem talið er að komi í ljós þegar
sykurbirgðir líkamans eru á þrot-
um. Til að koma í veg fyrir þetta
reyna menn oft að háma í sig sy-
kurríka fæðu síðustu daga fyrir
keppni.
Æ styttri tími
Bandaríkjamaðurinn A1 Michels-
en komst undir 2 klst og 30 mín í
maraþonhlaupi árið 1925. Síðan
liðu 28 ár en þá náði Bretinn Jim
Peters undir 2 klst og 20 mín. Enn
liðu árin, 14 ár í þetta sinn, þar til
Ástralíumaðurinn Derek Clayton
komst maraþon á skemmri tíma en
2 klst og 10 mín. Nú er liðið 21 ár
til viðbótar, en samt hafa menn
ekki komist undir 2 klst og 5 mín.
Hvenær fer heimsmetið í maraþon-
hlaupi undir 2 klst?
Fyrirheit um betri árangur
Portúgalinn Carlos Lopez setti
heimsmet í maraþonhlaupi í Rott-
erdam 1985 og hljóp á 2 klst, 7
mín og 11 sek, þá 38 ára gamall.
Hann sagðist þá geta hlaupið hrað-
ar, hversu hratt vissi hann ekki
enn. Hann sagðist hlaupa af því að
honum þætti það gaman en ekki
eingöngu til þess að setja með eða
vinna sigur (RW, júlí 1985). Heims-
met hans var ekki slegið fyrr en
17. apríl á þessu ári og þá tvívegis,
en það gerðu Belayneh Dinsamo frá
Eþíópíu (2:06.50) og Ahmed Salah
frá Djibouti (2:07.07) í maraþon-
hlaupi í Rotterdam. Framtíðin sker
Rásnúm-
er og leið-
beiningar
Það er mjög áríðandi að
keppendur sæki keppnisgögn
sin á Ferðaskrifstofu Úrvals
laugardaginn 20. ágúst milli
kl. 09:00 og 16:00. Enn fremur
er ástæða til að ítreka loka-
frest til að skrá sig, sem er 15.
ágúst. Ætlast er til að keppend-
ur verði komnir að rásmarki
kl. 11:40 á keppnisdaginn til
að forða því að hlaupinu seinki.
úr um hvort Lopez á nokkum tíma
eftir að hlaupa hraðar en þetta.
Fyrirmyndarskokkari
Hinn frægi fyrirmyndarfaðir, Bill
Cosby, skokkar 3-10 km daglega.
Hann var flölhæfur fijálsíþrótta-
maður á sínum yngri árum, er nú
orðinn fímmtugur en kemst enn 400
metrana á undir 60 sekúndum!
Cosby hefur einkaþjálfara til að
hjálpa sér við sprettæfíngar en virð-
ist ekki stefna á maraþonhlaup.
(RW, apríl 1988)
Þjálfun
Margir maraþonhlauparar telja
að þeir þurfi að æfa mikið og hlaupa
a.m.k. 50 km í hverri viku (t.d.
5+10+10+5+20 km) til að komast
maraþon. Þeir sem ætla sér að ná
sérstaklega góðum tíma hlaupa þó
oft miklu meira, eða 100-150 km
á viku. Eftirfarandi æfíngaseðill er
nokkuð dæmigerður fyrir afreks-
menn:
Mánudagur....10 km á 41 mín.
Þriðjudagur..20 km á 1:42 mín.
Miðvikudagur... .Hvfld.
Fimmtudagur..15 km á 1:05
mfn.
Föstudagur...2x5 km á 20 mín
hvort hlaup rheð
hvfld á milli.
Laugardagur..Hvfld.
Sunnudagur...30 km á 2:30
mín.
(Jogging, aprfl 1988)
Með seinni skipunum?
Þeir sem ekki eru búnir að æfa
alveg nógu mikið til að hlaupa fulla
maraþonvegalengd í Reykjavíkurm-
araþoninu geta velt fyrir sér öðrum
hlaupum:
Berlínarmaraþon..9. október.
Feneyjamaraþon...16. október.
New York maraþon... 6. nóvem-
ber.
Honolulumaraþon..desember.
Auglýsingar og hlaup
Tímarit fyrir skokkara og hlaup-
ara eru vinsæl. í þeim er m.a. fyall-
að um það hvemig best sé að æfa,
hvað best sé að borða, hveiju best
sé að klæðast, hvaða skór séu best-
ir o.s.frv. Fréttir eru af frægum
hlaupum og hlaupurum og oft við-
töl við afreksmenn á sviði hlaupaí-
þróttarinnar. Lesendum er boðið að
skrifa og fá góð ráð um þjálfun,
meiðsl, mataræði o.s.frv. Litfagrar
auglýsingar velqa alltaf athygli.
Jafnan ber mest á auglýsingum um
skó eða hlaupaklæðnað. Einnig eru
auglýst tölvuúr fyrir hlaupara, út-
vörp til að hlaupa með, vegmælar,
heilsudrykkir og vökvunarbelti,
tölvur og forrit til að gera æfínga-
skrár, endurskinsmerki og svo
mætti lengi telja. Það nýjasta er
svo færiband til að hlaupa á heima
í bflskúmum eða kjallaranum þegar
veðrið er vont!
21 km eða hálfmaraþon
Það er ekki sama hvað það er
kallað! Maraþonhlaupari nokkur var
spurður að því hvort hann ætlaði
að hlaupa Reykjavíkurmaraþon.
Þegar hann sagðist ætla að hlaupa
„hálft maraþon“ fannst mönnum
ekki mikið til koma. Síðan breytti
hann um svar og segir nú ætíð:
„Já, ég ætla að hlaupa 21 km“ og
fólki fínnst hann reglulega dugleg-
ur.
Jóhann H. Jóhannsson tók saman
Knútur hvattur óspart í Reykjavíkurmaraþoninu 1987.
Stefnir í metþátttöku
- segir Knútur Óskarsson, formaður Reykjavíkurmara-
þons og framkvæmdastjóri Ferðaskrifstofunnar Úrvals
KNÚTUR Óskarsson hefur
stundum verið nefndur faðir
Reykjavíkurmaraþonsins. Víst er
að hugmyndin að hlaupinu var
hans og hefur hann ætíð tekið
gildan þátt í undirbúningi
hlaupsins ásamt starfsfólki
ferðaskrifstofunnar frá fyrsta
Reykjavíkurmaraþoninu 1984 en
framkvæmdastjóri hlaupsins er
Ágúst Þorsteinsson.
Það væri því ekki úr vegi að
heyra hljóðið í Knúti rétt fyrir
fímmta Reykjavíkurmaraþonið.
Knútur var fyrst spurður að því
hver væri forsaga Qölmennasta
hlaupsins sem haldið er hér á landi.
Knútur kvað hugmyndina hafa
fæðst er hann vann hjá Ferðaskrif-
stofunni Úrval 1982—1983. Mark-
miðið var að lengja ferðamannatím-
ann og fá þekkta útlendinga til að
taka þátt í slíkri keppni, eins og
venjan er erlendis. Því voru hlaupin
að sögn Knúts haldin í lok ferða-
mannatímabilsins. Þá var áhugi á
skokki fremur lítill hér á landi og
höfðu unnendur hlaupaíþróttarinn-
ar hug á að bæta þar úr.
Maraþonkeppnir eru haldnar víðs
vegar um heiminn,(um 50 maraþon
innan vébanda AIMS (Association
of Intemational Marathons) árið
1987) og árið 1984 var ráðist í
fyrsta Reykjavíkurmaraþonið, að
sjálfsögðu var það strax innan
ÁIMS og samþykkt sem alþjóðlegt
keppnishlaup.
„Fyrsta Reykjavíkurmaraþonið
var þrískipt, 42,2 km., 21,1 km. og
7 km. og hefur sú skipting haldist
æ síðan.“ Knútur sagði að það hefði
verið mjög óvenjulegt fyrirkomulag
að hafa 7 km. vegalengdina með,
miðað við önnur lönd sem halda
maraþonhlaup. „Þetta var ákveðið
með því augnamiði að útiloka engan
frá keppni og einnig að þróa hlaupa-
menningu Islendinga á þann hátt,
að fólk gæti byijað í 7 km., farið
síðan í hálfmaraþonið og loks í
maraþonið sjálft. Nú er hins vegar
orðið algengara að hafa styttri
hlaup með maraþonhlaupum er-
lendis, vafalítið í sama tilgangi. Það
Hvemig er undirbúningi fyrir
keppni sem þessa háttað?
„Nú er Ferðaskrifstofan Úrval
aðeins eitt af þeim fyrirtækjum sem
standa að keppninni. Flugleiðir,
Reykjavíkurborg og Frjálsíþrótta-
samband íslands sáu um fyrstu
hlaupin, en síðan bættust Morgun-
blaðið og Henson í hópinn. Einnig
hefur tekist gott samstarf við RÚV
og fíjálsu útvarpsstöðvamar.
Verkaskiptingin er sú, að við sjáum
um undirbúning að keppninni,
skráningu og frágang bæklinga og
plakata. Vikan sér um útgáfu
Reykjavíkurmaraþonblaðsins sem
kemur út 18. ágúst. Morgunblaðið
hefur ávallt gegnt lykilhlutverki í
kynningu á hlaupinu hér innan-
lands. Ferðaskrifstofan Úrval og
Flugleiðir sjá um kynningu á hlaup-
inu erlendis í sameiningu, Frjáls-
íþróttasambandið sér um fram-
kvæmd hlaupsins sjálfs og tækni-
lega hlið þess. Reykjavíkurborg
annast uppsetningu á vegalengdar-
skiltum um borgina og skipulagn-
ingu í miðbænum, t.d. að setja upp
rás- og endamark.
Einnig hefur Hjálparsveit skáta
og lögreglan eftirlit með hlaupurum
ásamt sérstökum lækni hlaupsins.
Úrval gefur út þátttökulista fyrir
keppnina, sér um úrvinnslu á gögn-
um að keppni lokinni og kemur
úrslitum á framfæri við fjölmiðla
samdægurs."
Nú hafa lekið út upplýsingar
um að Ferðaskrifstofan Úrval
ætli að mynda sveit til þátttöku.
Ert þú f henni?
„Já, gott ef við myndum ekki
tvær sveitir! Ég ætla mér að hlaupa
í skemmtiskokkinu, en ég hljóp í
hálfmaraþoninu í fyrra (á ágætis-
tíma, innsk. blm.).
Ég vil að lokum hvetja fólk til
að taka þátt í þessum skemmtilega
viðburði, því aðalmarkmiðið er að
sjálfsögðu að vera með. Þeir sem
ekki taka þátt ættu endilega að
koma sér fyrir á hlaupaleiðunum
og hvetja hlauparana, því þáttur
áhorfenda í árangri íþróttamanna
verður sjaldnast ofmetinn."
Knútur Óskarsson.
er ánægjulegt að fylgjast með því
hve Reykjavíkurmaraþonið hefur
skipað sér fastan sess í lífi okkar
íslendinga. T.a.m. kom orðið
skemmtiskokk ekki upp fyrr en í
fyrsta hlaupinu 1984 og var það
þýðing á orðinu „fun run“ úr ensku.
Nú er orðið skemmtiskokk almennt
notað um styttri vegalengdir.
í fyrsta hlaupinu, árið 1984, luku
um 200 manns keppni, en næsta
ár komu 500 manns í mark. Árið
1986 var Reykjavíkurmaraþonið
haldið í kjölfar svokallaðs Afríku-
hlaups, sem haldið var til styrktar
hungruðu fólki í Afríku. Þátttakan
var mjög mikil, taeplega 1000
manns luku keppni. A síðasta ári
fækkaði þátttakendum dálítið, og
um 800 manns luku keppni. Nú
stefnir hins vegar í metþátttöku,
útlendingamir í fullt maraþon eru
t.d. jafnmargir og allir þeir sem
luku fullu maraþoni metárið 1986.
Einnig hef ég orðið var við mikinn
áhuga meðal íslendinga, bæði hjá
íþróttafélögum sem hjá almenn-
ingi.“