Morgunblaðið - 27.08.1988, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. ÁGÚST 1988
Morgunblaðið/Þorkell
Vigdís kaupir sér stígvél í kaupfélaginu á Hvammstanga. Kristín
Sigurbjörnsdóttir sem sér um hárgreiðslu og fatnað forsetans fylg-
ist með.
Ungir Húnvetningar og forseti Islands, frú Vigdís Finnbogadóttir.
Heimsókn forseta í Húnavatnssýslu:
Fjölmeimi fagnar forseta
Frá Urði Gunnarsdóttur blaðamanni Morgunblaðsins á Blönduósi.
FORSETI íslands, Vigdís Finn- nógan mat, og gáfust upp á biðinni.
bogadóttir, hefur hvarvetna hlotið
höfðinglegar móttökur á ferð
sinni um Húnavatnssýslur. Hefur
um og yfir helmingur íbúa þeirra
hreppa sem hún hefur heimsótt
fagnað forseta sínum og frænku,
því Vigdis á margt skyldfólk i
Vestur-Húnavatnssýslu. Sumir
hafa flutt ávörp i tilefni komu
hennar og aðrir sungið, t.d. karla-
kórinn Lóuþrælar er söng á Laug-
arbakka á fimmtudag. Séra Ro-
bert Jack sagði m.a. i ávarpi í
Víðihlíð í Víðidalstungu i gær að
Vigdis væri jámfrú“ okkar ís-
lendinga, slikur væri dugnaður
hennar. „Hún er glæsileg, hún
Vigdís, og nú er hún hjá okkur,
drottning íslands."
Dagskrá heimsóknarinnar hófst
kl. 8.30 í gærmorgun er Vigdís gróð-
ursetti tré við bamaskóla á Hvamm-
stanga. Var fjöldi manna samankom-
inn til þess að sjá forsetann svo
snemma dags. Síðan var haldið í
skoðunarferð um Hvammstanga og
komið við í kaupfélaginu þar sem
Vigdís festi kaup á stígvélum. Sagð-
ist hún þurfa að vera vel skóuð er
hún brygði sér út úr bflnum og skoð-
aði sig um á Vatnsnesi. Nokkrir
ungir Hvammstangabúar fylgdust
spenntir með stígvélakaupum forset-
ans og sýndu henni stoitir sín eigin
stígvél sem voru sömu tegundar.
Einnig var skoðuð kirkjan í Kirkju-
hvammi sem er gömul trékirkja sem
nú hefur verið friðlýst. Lengur en
elstu menn muna hefur það verið
hefð að festa útfararkransa upp á
veggi kirkjunnar og er ekki vitað til
þes_s að það sé gert annars staðar.
Áfram var ekið út á Vatnsnes.
Er bflalestin keyrði framhjá prests-
setrinu á tjörn stóð séra Robert Jack
við hliðið og tók ofan fyrir forseta
er hún ók hjá. Leiðin lá aið klettinum
Hvítserk sem sagnir herma að sé
steinrunnið nátttröll er ætlaði að
grýta Þingeyrarklaustur.
Þaðan var haldið að Vestur-
Hópsskóla þar sem Agnar Levy, odd-
viti í Þverárhreppi, tók á móti gest-
um. Þar var kaffisamsæti fyrir Ibúa
hreppsins. Sagði hreppstjóri að þetta
væri í fyrsta sinn sem svo háttsettur
gestur kæmi í heimsókn. Vigdís
sagðist gera sér æ betur grein fyrir
hvflík sérréttindi það væru að fá að
hitta fólkið sem byggði landið, „ég
er þeirra erinda að hitta ykkur og
heyra hvað ykkur líður“.
Þá gróðursetti forseti tré við skól-
ann og um hádegisbil var haldið upp
á Borgarvirki. Virkið var hlaðið á
söguöld og munnmælasögur segja
að í virkinu hafi eitt sinn varist
maður sem eftir langa umsát kastaði
síðasta matarbitanum út úr virkinu.
Er andstæðingar hans sáu það töldu
þeir að ekki myndi vera hægt að
svelta hann inni, þar sem hann ætti
Úr virkinu er víðsýnt og fallegt út-
sýni þó þoka hafi hulið Vatnsnes-
íjöllin fyrir forsetanum. Á leiðinni
úr virkinu að Víðihlíð var stöðvað
nokkrum sinnum, meðal annars til
að tína krækiber sem freistuðu for-
setans. Einnig var komið við í Kolug-
ijúfrum í Víðidalsá og farið að
Breiðabólsstað þar sem skoðað var
minnismerki um fyrstu prentsmiðju
landsins.
í Víðihlíð þáði forseti kaffiboð
hreppsnefndar Þorkelshólshrepps.
Hreppstjórinn, Ólafur Óskarsson,
færði Vigdísi að gjöf níu árganga
af ársritinu Húna sem ungmennafé-
lag sveitarinnar gefur út.
Víðhlíð var síðasti viðkomustaður
forseta í Vestur-Húnavatnssýslu.
Þaðan hélt hún að sýslumörkum
Austur-Húnavatnssýslu við Gljúfurá
þar sem sýslunefnd tók á móti henni.
I gærkvöldi var svo ekið til Skaga-
strandar þar sem gestimir skoðuðu
bæinn og þáðu kaffiveitingar.
Forseti og fylgdarlið koma í Borgarvirki.
Verktakastarfsemi á Keflavíkurflugvelli:
Utanríkisráðherra segir engra
breytinga að vænta á næstunni
Hreinn hagnaður íslenskra aðalverktaka 518 milljónir króna á síðasta ári
ÍSLENSKIR aðalverktakar
högnuðust um 551 milljón króna
á vinnu fyrir varnarUðið og á
síðasta ári og nutu 356 milljóna
króna vaxtatekna. Tekju- og
eignaskattar eru áætlaðir 321
milljón króna. Eigið fé var metið
á 2.813 milljónir króna um
síðustu áramót og eru tæpar 800
miUjónir af þeirri upphæð
óskattlagðar. Þetta kom fram á
fundi Steingríms Hermanssonar
utanríkisráðherra með frétta-
mönnum þegar hann kynnti
skýrslu um verktakastarfsemi á
Keflavíkurflugvelli.
Utanríkisráðherra tilnefnir á
hveiju ári aðalverktaka til að ann-
ast allar nýframkvæmdir fyrir vam-
arliðið. Frá stofnun íslenskra aðal-
verktaka árið 1957 hafa þessi verk-
efni ávalt verið falin þeim. Á þessu
ári hafa aðalverktakar samið við
vamarliðið um framkvæmdir að
ijárhæð um 2,7 milljarðar króna,
nokkm lægri upphæð en í fyrra.
Steingrímur kveðst enga ákvörð-
un hafa tekið um breytingar á
skipulagi verktakastarfseminnar.
Segir hann að núverandi kerfi hafi
veigamikla kosti og þurfi að fara
varlega í allar breytingar. „Þetta
Landakotsspítali:
Samstarfsnefnd-
in er fullskipuð
GUÐMUNDUR Bjarnason heil-
brigðisráðherra hefur skipað Pét-
ur Jónsson, forstöðumann stjórn-
unardeildar Ríkisspítalanna
formann þriggja manna sam-
starfsnefndar um fjármál Landa-
kotsspítala. Fjármálaráðuneytið
hefur skipað Rúnar Bj. Jóhanns-
son rekstrarhagfræðing í nefnd-
ina en fulltrúi Landakotsspítala
er Logi Guðbrandsson fram-
kvæmdastjóri spitalans. Nefndin
hefur ekki ráðið sér starfsmann
eins og heimild er fyrir.
Guðmundur Bjamason sagði við
Morgunblaðið að hann hefði skipað
Pétur Jónsson vegna þess að hann
hefði talið mikilvægt að maður, sem
væri vel kunnugur starfsemi sjúkra-
húsa, leiddi þetta starf.
„Þar sem framkvæmdastjóri
Landakots situr í nefndinni af hálfu
sjúkrahússins, er auðvitað mjög mik-
ilvægt að nokkurs jafnræðis sé gætt
og af okkar hálfu sitji í nefndinni
menn sem þekkja þetta kerfi mjög
vel,“ sagði Guðmundur Bjamason.
Samstarfsnefndinni er ætlað að
framkvæma þau atriði samkomulags
ráðherra heilbrigðis- og fjármála
sem þeir urðu sammála um til lausn-
ar rekstrarvanda Landakotsspítala.
Nefndin á að starfa til marsloka
1990.
hleypur ekkert frá okkur. Samning-
ar eru bundir til margra ára, jafn-
vel þijú ár fram í tíman þannig að
engar breytingar verða alveg á
næstunni," sagði utanríkisráðherra.
Skýrslan er afrakstur af vinnu
starfshóps sem Steingrímur skipaði
á síðasta ári. Hópurinn fékk það
verkefni að lýsa starfsemi verktaka
í þágu vamarliðsins og safna saman
tillögum og hugmyndum um breyt-
ingar. Benedikt Gröndal sendiherra,
Helga Jónsdóttir aðstoðarmaður
utanríkisráðhera og Sigurður Þórð-
arson vararíkisendurskoðandi skip-
uðu hópinn.
Að jafnaði starfa um 700 manns
hjá íslenskum aðalverktökum. Fyr-
irtækið er sameignarfélag í eigu
Regins, sem er í meirihlutaeigu
Sambands íslenskra samvinnufé-
laga, Sameinaðra verktaka og ríkis-
ins. Sameinaðir verktakar, sem er
í 150 aðila, eiga helming hlutafjár
en ríkið og Regin fjórðung hvor.
í fyrra var greiddur arður af
hlutafénu eftir nokkurt hlé, um 100
milljónir fyrir árið 1987 og 400
milljónir vegna uppsafnaðs arðs frá
þremur fyrri árum að sögn
Steingríms.
Nefndin bendir á fimm leiðir til
breytinga á verktakastarfseminni,
en tekur enga afstöðu að öðru leyti.
í hveiju tilviki eru tíundaðir kostir
og lestir hugmyndarinnar.
■Tillaga verktakasambands ís-
lands er að allar framkvæmdir á
vegum varnarliðsins verði boðnar
út til íslenskra fyrirtækja. Samhliða
hví vrði sett á stofn ..InnkauDa-
stofnun varnarliðsframkvæmda"
sem sæji um meginhluta samskipta
vamarliðsins og undirverktaka.
Þessi leið er talin hafa mikla ókosti,
þar á meðal að Bandaríkjamenn eða
Atlantshafsbandalagið samþykki
trauðla slíka Innkaupastofnun sem
fengi í hendur „milliliðagróða".
Einnig raskaðist atvinnuöryggi á
Suðumesjum.
■ í öðru lagi kæmi greina að leggja
Islenska aðalverktaka s.f. niður og
stofna hlutafélag með sama nafni.
Fyrirtækið tæki við mannvirkjum
aðalverktaka innan varnarsvæðis-
ins, tækjum, bifreiðum og birgðum.
Núverandi eigendur fengu greiddar
út eignir utan vallar og fengu minni
hlutdeild í hinu nýja fyrirtæki. Erf-
itt er talið að meta eignimar til
raunvirðis, áhrif utanríkisráðherra
minnkuðu og einokun fyrirtækisins
yrði engu minni.
■Utanríkisráðherra kvaðst á þessu
stigi hrifnastur af þriðja kostinum
sem er að gera fyrirtækið að al-
menningshlutafélagi. Ríkið seldi
t.d. 3% hlutabréfa sinna til sveitar-
félaga á athafnasvæðum vamar-
liðsins. Peningaeign aðalverktaka
og eignum utan vamarsvæðis yrði
skipt til eigenda og 20-40% hluta-
bréfa boðin á fijálsum markaði.
■Síðustu tveir kostimir miða að
því að veita aðalverktökum meira
aðhald. Annars vegar með því að
fyrirtækið feli undirverktökum
stærri hluta verkefnanna, hins veg-
ar að ríkið veiti fyrirtækinu meira
aðhald. Hópurinn finnur þó engar
greiðfæra leið til þess að ná slíkum
markmiðum.