Morgunblaðið - 27.08.1988, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. ÁGÚST 1988
Fyrirtæki gætu létt
undir með ríkinu
— segir Matthías A. Mathiesen samgönguráðherra
Seyðisfirði.
„ÉG TEL að framkvæmdirnar
við Ólafsfjarðarmúlann séu að-
eins byrjunin á víðtækum jarð-
gangaframkvæmdum á íslandi í
framtíðinni, sérstaklega á Vest-
fjörðum og á Austurlandi," segir
Matthías Á. Mathiesen sam-
gönguráðherra. Hann var nú
nýverið á ferð um Austurland
og hélt þá meðal annars fundi
með samgöngunefnd og fram-
kvæmdastjórn Sambands sveit-
arféiaga á Austurlandi og bæjar-
stjórn Seyðisfjarðar og ræddi við
þá um möguleika á jarðganga-
gerð á Austurlandi.
í samtali við Morgunblaðið eftir
þessa fundi sagði Matthías: „Það
hefur verið ljóst í nokkurn tíma að
sú mikla re}msla og þekking, sem
fæst við jarðgangaframkvæmdimar
í ÓlafsQarðarmúla, á eftir að skila
miklu til jarðgangagerðar á ís-
landi. Þessa rejmslu verður að fá
áður en farið verður út framkvæmd-
ir annars staðar. Það hefur verið
stefna samgönguyfírvalda og þing-
mannanna, sem ráðstafa vegafé
hvers kjördæmis, að klára hring-
veginn með bundnu slitlagi áður en
farið verður I að stytta vegalengdir
milli einstakra byggðarlaga. Auð-
vitað eru jarðgöng ein af þeim leið-
um sem verða notaðar til þess í
framtíðinni bæði á Vestfjörðum og
Austfjörðum og annars staðar. Þá
verður þetta gert með langtíma
vegaáætlun eins og aðrar vega-
framkvæmdir hafa verið gerðar",
sagði Matthías. Hann sagði að einn-
ig kæmi til greina að fyrirtæki og
einkaaðilar komi inn í þær fram-
kvæmdir eins og gert hefur verið í
Noregi, tekið vegagjald í einhvem
ákveðinn tíma en afhent svo ríkinu
vegamannvirkin að þeim tíma liðn-
um. Það gæti orði til þess að flýta
fyrir þessu og létta undir með ríkinu
sjái menn sér hag í því og álíti það
arðsama fjárfestingu en hann taldi
að slíkt yrði að gerast í samvinnu
Björn Hafþór
Guðmundsson
formaður Sam-
bands sveitar-
félaga á Aust-
urlandi.
Matthías Á. Mathiesen samgönguráðherra á fundi með bæjarstjórn
Seyðisfjarðar. Á myndinni sjást bæjarfulltrúarnir Arnbjörg Sveins-
dóttir, Hermann Guðmundsson, Jónas Hallgrímsson og Guðmundur
Sverrisson auk ráðherra.
við og undir eftirliti Vegagerðar
ríkisins. „Seyðfírðingar hafa verið
miklir talsmenn jarðganga og ég
skil þeirra afstöðu mjög vel. Þeir
hafa verið hvað einangraðastir á
Austurlandi, þangað er ekkert áætl-
unarflug frá Egilsstöðum eins og
er til flestra byggðarlaga þar. Einn-
ig hefur þetta hugsanlega þýðingu
fyrir ferðamannaiðnaðinn sem er í
miklum vexti á Seyðisfírði og orð
eru til alls fyrst,“ sagði Matthías. .
- Garðar Rúnar
Morgunblaðið/Garðar Rúnar
Björn Jóhann Björnsson jarð- og
verkfræðingur hefur unnið við
rannsóknir vegna hugsanlegra
jarðgangaframkvæmda á Aust-
urlandi.
Frá ráðstefnunni um jarðgangamál á Seyðisfirði.
Austurland:
Rannsóknir hafnar vegna hugs-
anlegrajarðgangaframkvæmda
Seyðisfirði.
BJORN Jóhann Björnsson jarð-
og verkfræðingur hefur unnið í
sumar að rannsóknum vegna
hugsanlegra jarðgangafram-
kvæmda við Seyðisfjörð og Norð-
fjörð með tengingu þessara bæj-
arfélaga við nærliggjandi byggð-
arlög i huga. Þessar rannsóknir
eru kostaðar af Sambandi sveit-
arfélaga á Austurlandi, Seyðis-
fjarðarbæ og Neskaupstað.
Björn Jóhann mun skila niður-
stöðum ásamt frumkostnaðar-
áætlun á aðalfundi SSA sem
haldinn verður i Neskaupstað
síðustu helgina í ágúst. Hann
vann sams konar rannsóknir fyr-
ir fjórðungssamband Vestfirð-
inga með fjárstyrk frá Byggða-
stofnun sumarið 1986 vegna
jarðgangahugmynda á Vest-
fjörðum og skilaði ítarlegri
skýrslu og kostnaðaráætlun um
það vorið 1987.
Upphaflega leitaði samgöngu-
nefnd SSA eftir fjárstyrk hjá
Byggðastofnun til að kosta þetta
verkefni og auk þess átti að gera
úttekt á þeim félagslegum áhrif-
um sem bættar samgöngur hefðu
fyrir byggðarlögin á Austurlandi
en Byggðastofnun hafnaði þeirri
beiðni.
Áður hefur verið unnið að athug-
un og rannsóknum vegna hugsan-
legra jarðganga og jarðgangafram-
kvæmda á Austurlandi, það var
sumarið 1983. Þá var gerð frum-
athugun á jarðfræðilegum aðstæð-
um við nokkra jarðgangamöguleika
á AustQorðum. Þær athuganir voru
framkvæmdar og kostaðar af Vega-
gerð ríkisins, þá var aðaláherslan
lögð á svæðin Seyðisíjörður-Mjói-
fjörður-NorðQörður, Norðflörður-
Eskifjörður og Reyðarfjörður-
FáskrúðsQörður. Mældar voru
þykktir og halli jarðlaga á þessum
stöðum og helstu einkenni basalt-
laga voru skoðuð. Auk þessara
staða voru skoðaðar aðstæður við
jarðgangagerð á nokkrum fleiri
stöðum án þess að jarðlög væru
skoðuð. Það var undir Fjarðarheiði,
Mjóifjörður-Eyvindarárdalur eða
Slenjudalur upp á Fagradal til Hér-
aðs, Skógdalur í Reyðarfírði-Norð-
urdalur í Breiðdal, FáskrúðsQörð-
ur-StöðvarQörður og Stöðvarfjörð-
ur-Breiðdalsvík. Niðurstöður þess-
ara rannsókna voru birtar í skýrslu
sem Vegagerðin sendi frá sér haust-
ið 1984, skýrslunni fylgdu teikning-
ar af þessum svæðum sem sýndu
hinar ýmsu leiðir þar sem mögulegt
er að leggja jarðgöng og jarðlaga-
snið við og í hugsanlegum jarð-
göngum. Það kemur fram í niður-
stöðu þessarar skýrslu að mögulegt
er að gera jarðgöng á flestum þeim
stöðum sem skoðaðir voru, með til-
liti til jarðfræðilegra aðstæðna.
„Við kostnaðaráætlun voru engin
áreiðanleg gögn til sem unnt var
að byggja á og verður varla fyrr
en reynslutölur koma frá jarð-
gangagerð hér á landi eins og við
Blöndu og Ólafsfjarðarmúla því í
stórum dráttum eru jarðfræðilegar
aðstæður á þessum leiðum svipaðar
og í Ólafsfjarðarmúla," segir í nið-
urstöðu skýrslunnar. Haustið 1986
skipaði svo Matthías Bjarnason
þáverandi samgönguráðherra nefnd
til að gera langtímaáætlun um jarð-
göng á íslandi. Þessi nefnd átti
meðal annars að leggja mat á röðun
verkefna og setja upp áætlun sem
gæti fallið að langtímaáætlun í
vegagerð. Áætlunin skyldi hefjast
með jarðgöngum í Ólafsfjarðarmúla
sem þegar í upphafí voru tekin með
í langtímaáætlun í vegagerð. Það
var niðurstaða þessarar nefndar að
allmörg byggðarlög verði ekki
tengd við vegakerfí landsins, og eða
við nærliggjandi byggðarlög nema
með jarðgöngum. Nefndin lagði
ennfremur til að röðunin skyldi vera
sú að á eftir Ólafsfjarðarmúla kæmi
Botnsheiði og Breiðadalsheiði á
Vestfjörðum og síðan Fjarðarheiði
og Oddskarð á Austurlandi. Aðrir
fjallvegir sem nefndin skoðaði komu
að hennar mati fyrst til greina með
jarðgöng eða önnur álíka mannvirki
þegar ofangreindum samgöngu-
tálmunum hefði verið rutt úr vegi.
Þessi nefnd setti fram nokkrar hug-
myndir um leiðir til fjármögnunar,
meðal þeirra voru fjárveitingar af
vegaáætiun, sérstakur skattur
vegna jarðgangagerðar og gjald-
taka af vegfarendum um jarðgöng.
Nefndin taldi að lántökur væru eðli-
legar að því marki að tekjur af
veggjaldi gætu endurgreitt þær.
Einnig benti nefndin á að undirbún-
ingstími við jarðgangagerð væri
langur og því nauðsynlegt að
ákvarðanir væru teknar með góðum
fyrirvara og fjármagn útvegað til
rannsókna og annars undirbúnings-
starfs.
- Garðar Rúnar