Morgunblaðið - 13.10.1988, Blaðsíða 29

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. OKTÓBER 1988
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. OKTÓBER 1988
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
ÁrniJörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
ÁgústlngiJónsson.
BaldvinJónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 70 kr. eintakið.
PCB-mengun eystra
Morgunblaðið sagði frá því
í endaða, síðustu viku að
PCB-eiturefni hafí fundizt í
kræklingi og sjávarseti við
Fáskrúðsfjörð og Norðfjörð.
Birgir Þórðarson, náttúru-
fræðingur hjá Hollustuvemd
ríkisins, segir í samtali við
blaðið síðastliðinn miðvikudag,
að „ljóst sé að stjómvöld verði
að grípa til viðeigandi ráðstaf-
ana vegna PCB Aroclor-
mengunarinnar" eystra. Hann
segir sýnt að mengunin sé
komin út í jarðveginn og
„spuming sé, hvort hún nái
að menga neyzluvatn".
Það er stórmál, sagði nátt-
úrufræðingurinn, „ef þessi
mengun hefur víðtækari áhrif
á lífríki sjávarins við þessa tvo
staði en nú er vitað. Aðalmálið
er að ábyrgir ráðamenn geri
sér grein fyrir því að grípa
verður til aðgerða strax. Ef
þessi mengun kemst í neyzlu-
vatn þessara staða er hætta á
að fískvinnslufyrirtæki, eink-
um loðnubræðslur, verði fyrir
tjóni".
Eiturefnið PCB, sem hér um
ræðir, er talið stafa frá rafþétt-
um, sem urðaðir vóm í rusla-
haugum. Fjórir þéttar með um
30-40 lítrum af PCB-olíu
munu hafa verið urðaðir í Fá-
skrúðsfírði og meir en 20 þétt-
ar í Neskaupstað. Birgir Þórð-
arson hjá Hollustuvemd ríkis-
ins segir að grafa þurfi upp
öskuhauga bæjanna tveggja
og jarðveginn í kringum þá.
Síðan þurfí að senda mengað-
an jarðveg utan til Bretlands
þar sem efninu sé eytt.
Hér er greinilega um mjög
kostnaðarsama framkvæmd
að ræða. Hollustuvemd ríkis-
ins gerði heilbrigðisráðuneyt-
inu grein fyrir málavöxtum í
maímánuði síðastliðið vor, en
engin svör hafa borizt frá ráð-
neytinu enn sem komið er, að
sögn náttúrufræðingsins.
Morgunblaðið tekur undir
þau sjónarmið, sem fram koma
í viðtali blaðsins við starfs-
mann Hollustuvemdar ríkis-
ins: „Aðalmálið er að ábyrgir
ráðamenn geri sér grein fyrir
því að grípa verður til aðgerða
strax." Spumingin er ekki sú,
hvort þjóðin hefur efni á nauð-
synlegum viðbrögðum. Það er
aðgerðarleysið eitt sem við
höfum ekki efni á, þegar jafn
hættuleg eiturmengun gerir
vart við sig.
Svo að segja hvarvetna um
hinn þróaða heim hefur notkun
PCB-eiturefnisins verið bönn-
uð, enda fáanlegir rafþéttar
sem innihalda önnur og síður
skaðleg efni. Hollustuvemd
ríkisins hefur farið þess að leit
við heilbrigðisráðuneytið að
innflutningur og notkun þessa
efnis verði bönnuð hér, sem í
öðmm löndum, og að því, sem
til er af þessu efni í landinu,
verði safnað saman, flutt utan
og því eytt. Hér eru fram sett
sjálfsögð tilmæli sem ráðu-
neytið hlýtur að taká jákvæða
afstöðu til.
Drög munu þegar hafa verið
samin að reglugerð um þetta
efni. Hún verður væntanlega
sett innan fárra vikna. Dr.
Þorkell Jóhannesson, formað-
ur eiturefnanefndar, segir í
blaðaviðtali, „að í dag væri
innflutningur á þessum efnum
í raun bannaður, að því Ieyti,
að hann væri háður innflutn-
ingsleyfum. Því hafi hinsvegar
ekki verið fylgt eftir“. Vænt-
anlega verður endir hnýttur á
það aðgerðarleysi í boðaðri
reglugerð.
Ekkert er þjóð, sem byggir
afkomu sína á framleiðslu
matvæla, bæði bú- og sjávar-
vöm, mikilvægara, en að halda
uppi traustum mengunarvöm-
um. Þetta á bæði við um lög
og láð. Það er ekki að ástæðu-
lausu að eitt helzta viðfangs-
efni Vest-norræna þing-
mannaráðsins, sem Grænland,
Færeyjar og íslands standa að,
er mengunarvamir hafsins,
sem tengir þessi lönd. Lífríki
sjávar er sá homsteinn, sem
þau byggja þjóðarbúskap sinn
á: atvinnu, afkomu og efnalegt
sjálfstæði. Raunar þarf að
stórefla samstarf þjóða við
norðanvert Atlantshaf í meng-
unarvömum. Þeir atburðir sem
áttu sér stað við strendur Dan-
merkur, Noregs og Svíþjóðar
í vor og sumar tala ským máli
í þessu efni.
Hér verður ekkert staðhæft
um stærð þess vanda sem upp
er kominn vegna PCB-meng-
unar eystra. Mergurinn máls-
ins er hinsvegar sá, hvern veg
verður bmgðizt við vandanum.
Vandinn er ekki einkamál
Austfirðinga, heldur varðar
hann alla þjóðina. Og við-
brögðin þurfa að vera stefnu-
markandi um mengunarvarnir
af þessu tagi í framtíðinni,
þegar og ef hliðstæðan vanda
ber að höndum.
Verndaðar þjónustuíbúðir Hrafaistu:
26 tilboð bárust í
byggingu 28 íbúða
Byggðaverk hf bauð lægst
26 tilboð bárust í byggingu
28 verndaðra þjónustuíbúða
fyrir aldraða, sem byggðar
verða á vegum Sjómanna-
dagsráðs við Naustahlein í
Garðabæ. Tilboðin voru opn-
uð á skrifstofu Sjómanna-
dagsráðs á miðvikudags-
morgun. Byggðaverk hf
bauð lægst, 99,4 milljónir
króna, en kostnaðaráæltlun
hljóðaði upp á 109.076.000
krónur. Hæsta tilboðið var
129,7 milljónir króna. Helm-
ingur tilboðanna var undir
kostnaðaráætlun. Gert er
ráð fyrir að íbúðirnar verði
afhentar í lok næsta árs.
Alls vitjuðu 40 aðilar útboðs-
gagna, að sögn Garðars Þor-
steinssonar framkvæmdastjóra
Sjómannadagsráðs, en 26 tiíboð
skiluðu sér. Hann sagði þátttöku
hafa verið meiri en búist hafði
verið við. Tilboðin verða yfirfarin
og skoðuð næstu daga og sagðist
Garðar vonast til að því verki verði
lokið fyrir helgi.
íbúðimar sem um ræðir verða
í einkaeign. Þær verða tengdar
öryggiskerfí Hrafnistu í Hafíiar-
fírði og geta íbúamir fengið alla
þjónustu þaðan. Garðar sagði að
mjög mikill áhugi væri á þessum
íbúðum, einkum meðal fólks sem
býr í stærra húsnæði og vill
minnka við sig. Þessar íbúðir em
allt frá 60 fermetra einstaklings-
íbúðum upp í 94 fermetra hjónaí-
búðir, alls fímm mismunandi
stærðir.
íbúðimar við Naustahlein
em annar áfangi byggingar vem-
daðra þjónustuíbúða á vegum Sjó-
mannadagsráðs, fyrsti áfanginn,
sem em sams konar íbúðir, er við
Boðahlein í Garðabæ. Sjómanna-
dagsráð hefur að öllu leyti umsjón
með byggingu íbúðanna. Arkitekt
íbúðanna er Halldór Guðmunds-
son hjá Teiknistofunni Ármúla 6,
verkfræðihönnun annaðist Verk-
fræðistofa Stefáns Ólafssonar og
rafhönnun annaðist Stýritækni sf.
Morgunblaðið/RAX
Tilboð opnuð í byggingu 28 vemdaðra þjónustuíbúða fyrir aldraða á
skrifstofu Sjómannadagsráðs. 26 tilboð bámst.
Yiðurkenning fyrir ís-
lenskar hafrannsóknir
- segir Jakob Jakobsson, sem fyrstur íslendinga er kjör-
inn forseti Alþjóða hafrannsóknaráðsins
JAKOB Jakobsson forstjóri Hafrannsóknarstofnunar var kjörinn for-
seti Alþjóða hafrannsóknaráðsins á nýafstöðnum ársfundi ráðsins i
Björgvin í Noregi. Átján ríki eiga aðild að ráðinu, sem er ein elsta
starfandi sto&iun heims á sinu sviði. Þetta er f fyrsta sinn sem íslend-
ingur velst forseti ráðsins, en rúm 50 ár em liðin frá inngöngu íslands
í ráðið. Áður hefúr íslenskur maður gegnt einu æðsta embætti Al-
þjóða hafrannsóknaráðsins. Það var Arni Friðriksson, sem var fram-
kvæmdastjóri ráðsins í rúman áratug. Hann var jafnframt fyrsti fram-
kvæmdastjóri þess sem ekki var Dani, en höfúðstöðvar ráðsins era
í Danmörku. Á ársfundinum í Björgvin var Gunnar Stefansson deildar-
stjóri hjá Hafrannsóknarstofnun kjörinn formaður tölfræðinefndar
ráðsins, en hún er ein af 15 fastanefridum þess. Morgunblaðið ræddi
við Jakob Jakobsson, þar sem hann var staddur í Björgvin, um kjör
hans og störf Alþjóða hafrannsóknaráðsins.
Alþjóða hafrannsóknaráðið mun
vera ein elsta starfandi stofnunin í
heiminum á þessu sviði, ráðið var
stofnað 1902. íslendingar gengu í
ráðið árið 1937. Aðild að ráðinu
eiga 18 ríki, 16 Evrópuríki, Banda-
ríkin og Kanada. og er vettvangur
ráðsins fyrst og fremst hafrann-
sóknir á Norður Atlantshafí. Höfuð-
stöðvar Alþjóða hafrannsóknaráðs-
ins eru í Kaupmannahöfn og þar
eru ársfundimir haldnir annað
hvert ár. Lengi framan af var fram-
kvæmdastjóri ráðsins Dani. Sú hefð
var fyrst brotin í ársbyrjun 1954,
þegar Ámi Friðriksson var ráðinn
til þeirra starfa. Ámi var fram-
kvæmdastjóri Alþjóða hafrann-
sóknaráðsins í rúman áratug, eða
til ársins 1965.
Jakob sagði í samtali við Morgun-
blaðið, að hlutverk Alþjóða hafrann-
sóknaráðsins væri meðal annars að
annast úttekt á öllum helstu físk-
stofnum í norður Atlantshafí. Á
vegum þess starfa um 40 vinnu-
nefndir sem sinna þeim málum.
„Þetta er mjög umfangsmikil starf-
semi og ráðið er í lykilaðstöðu til
þess að veita aðildarþjóðunum ráð-
leggingar um hafíð, mengun hafs-
ins og nýtingu auðlinda þess,“ sagði
Jakob.
Ársfundinn í Björgvin sóttu um
400 manns og var dagskrá fundar-
ins mjög umfangsmikil að sögn
Jakobs. Hátt á fímmta hundrað
erinda voru flutt um hafrannsóknir
í víðustu merkingu þess orðs. Þar
á meðal voru erindi um mengun,
sjúkdóma í selum, eitraða þörunga
og fiskstofna svo að dæmi séu tek-
in. „Við vorum hér tíu íslendingar
og fluttum 11 erindi um margvísleg
eftii, um hafrannsóknir heima. Þátt-
taka íslendinga núna var mjög
myndarleg. Ýmis erindi sem þama
vom flutt vöktu talsverða athygli."
Jakob var spurður um þýðingu
þess, að hann var kjörinn forseti
ráðsins og Gunnar Stefánsson til
formennsku í tölfræðinefndinni.
„Það er viss viðurkenning fyrst og
fremst á störfum okkar Gunnars
Morgunblaðið/Emilía
Frá fyrsta fúndi Atvinnutryggingasjóðs í Byggðastofnun í gær. Frá vinstri: Ritari frá Byggðastofúun,
Jóhann Antonsson, Gunnar Hilmarsson, Kristján Skarphéðinsson, Reynir Ólafsson, varamaður Péturs
Sigurðssonar, Björa Björasson og Aradís Steinþórsdóttir.
Atvinnutryggingasjóður:
Gengið frá reglugerð í dag
Á FYRSTA fimdi stjórnar Atvinnutryggingasjóðs útflutnings-
greina var rætt um drög að reglugerð sem forsætisráðherra
hefúr gert um sjóðinn. Væntanlega verður gengið frá reglu-
gerðinni í dag, eftir að ríkisstjórnin hefúr fjallað um athuga-
semdir sjóðsstjórnarmanna, og hún verða gefin út í dag eða á
morgun.
Ekki hafa verið ráðnir neinir
starfsmenn til Atvinnutrygginga-
sjóðs, en Gunnar Hilmarsson,
formaður stjómar sjóðsins, mun
hafa aðstöðu í Byggðastofnun.
Ekki hefur heldur verið gengið frá
1.000 milljón króna láni til sjóðs-
ins, sem heimild er fyrir í bráða-
birgðalögum ríkisstjómarinnar, að
sögn Kristjáns Skarphéðinssonar,
eins fímm stjómarmanna í sjóðn-
um. Líklegt er talið að það verði
tekið erlendis. Stofnfé sjóðsins er
1.000 milljónir króna, og verða
600 milljónir teknar úr atvinnu-
leysistryggingarsjóði og 400 millj-
óna verður aflað með sérstökum
tekjuskattsauka.
Jakob Jakobsson
og mér finnst það líka yera viss
viðurkenning á því að við íslending-
ar emm komnir á blað, emm al-
þjóðlega viðurkenndir á þessu sviði.
Það er tekið eftir íslenskum ha-
frannsóknum." Hann var spurður
hvort formennska hans muni hafa
bein áhrif á störf ráðsins. „Já, aiveg
tvímælalaust," sagði Jakob. „For-
setinn er formaður í framkvæmda-
stjóm ráðsins, sem hefur vemleg
áhrif á allan gang mála, þannig að
forsetinn hefur vemleg áhrif á
hvemig störf ráðsins þróast. Hinu
er ekki að leyna að í Kaupmanna-
höfn em höfuðstöðvamar og þar
er framkvæmdastjóri sem hefur
venjulega mjög náið samráð við
forsetann. Það má kannski nefna
það að framkvæmdastjóri ráðsins
núna lætur af störfum snemma á
næsta ári og á þessum fundi var
ráðinn nýr framkvæmdastjóri. Sá
sem hættir er Breti og við tekur
Bandaríkjamaður, Anderson að
nafni. Við höfum unnið mjög náið
saman ég og Anderson. Ég hugsa
mér mjög gott til glóðarinnar að
vinna með þessum nýja fram-
kvæmdastjóra því að við emm mjög
nánir kunningjar og það var
kannski ekki síst að mínu undirlagi
að hann var ráðinn," sagði Jakob
Jakobsson.
Jakob var áður 1. varaforseti
Alþjóða hafrannsóknaráðsins.
Hann segir það vera hefð, að 1.
varaforseti sé einróma kjörinn til
forsætis í ráðinu. Forsetinn er kjör-
inn til þriggja ára í senn og er ekki
kjörgengur á ný fyrr en að liðnu
öðru kjörtfmabili. Jakob var kosinn
1. varaforseti á fundi ráðsins í Lon-
don fyrir þremur áram. „Það var í
rauninni þá sem ég háði mína kosn-
ingabaráttu," sagði hann. Gunnar
Stefánsson, deildarstjóri reikni-
deildar Hafrannsóknastofnunar,
var kjörinn til formennsku í töl-
fræðinefnd ráðsins með 12 atkvæð-
um af 13. Tölfræðinefndin er ein
af 15 fastanefndum ráðsins og
ákveður m.a. aðferðarfræði við út-
tekt á stærð fískistofna. Sagði Jak-
ob það vera mikla viðurkenningu á
hæfni Gunnars og aðferðum sem
hér era notaðar, að hann var kosinn
formaður neftidarinnar.
Ársfundi Alþjóða hafrannsóknar-
áðsins er lokið, en fundir standa
enn í stjóm og nefndum.
Jóhann vann Kortsnoj við
dynjandi lófatak áhorfenda
Skák
Bragi Kristjánsson og
Karl Þorsteinsson
Áttunda umferð Heimsbikarmóts
Stöðvar 2 var tefld í Borgarleik-
húsinu í gærkveldi. Margir ská-
kunnendur höfðu beðið spenntir
eftir henni, því þá tefldi Jóhann
með svörtu við Kortsnoj og Mar-
geir með hvítu við heimsmeistar-
ann, Garrí Kasparov.
Skák Margeirs og Kasparovs
byijaði með flóknu afbrigði Kóngs-
indverskrar vamar. Heimsmeistar-
inn ætlaði greinilega að flækja taf-
lið, en Margeir lét sér hvergi
bregða. Þegar leiknir höfðu verið
26 leikir sá Kasparov, að hann
gæti ekki vænst mikils og bauð
jafntefli, sem Margeir sá ekki
ástæðu til að haftia.
Skák Kortsnojs og Jóhanns fór
hægt af stað, en leikurinn fór að
æsast, þegar kappamir höfðu leikið
30 leiki. Kortsnoj lagði til atlögu
gegn kóngi Jóhanns, en veikti mik-
ið eigin stöðu við það. í tímahraki
missti Kortsnoj af leið, sem leitt
hefði til flókinnar baráttu, en hefði
einungis getað gefíð Kortsnoj jafn-
tefli með bestu taflmennsku. Jó-
hann notfærði sér afleik Kortsnojs
og sá síðamefndi gafst upp í 39.
leik við dynjandi lófatak áhoifenda.
Jaan Ehlvest hafði hvítt og að
sjálfsögðu vann hann glæstan sókn-
arsigur. Júgóslavinn Mikolic lenti
fljótt í óyfírstíganlegum erfíðleikum
og var óveijandi mát, þegar hann
gafst upp í 29. leik.
John Nunn lifnaði við í þessari
umferð. Hann fómaði peði í byijun
gegn Portisch og náði góðri sóknar-
stöðu í staðinn. Englendingurinn
ætlaði greinilega ekki að gera átt-
unda jafnteflið sitt f mótinu. Ung-
veijanum fataðist vömin og Nunn
vann snyrtilega með drottningar-
fóm í 33. leik. Speelman tefldi
Pirc-vöm gegn Beljavskíj og fóm-
aði peði í byijun fyrir gott spil. í
framhaldinu varð hann að fóma
öðra peði til að halda skákinni
gangandi. Drottningakaup urðu, en
Englendingnum tókst að skapa sér
svo mikil færi, að Sovétmaðurinn
neyddist til að taka jafntefli með
þrátefli.
Skákimar Spasskíj-Ribli, Tal-
Sokolov og Sax-Jusupov urðu allar
jafnteflisdauðanum að bráð eftir
stutta viðureign.
Gærdagurinn var góður dagur
fyrir íslensku skákmeistarana og
vonandi verður hann upphafíð að
betra gengi þeirra.
Sagan endurtók sig
Spennan lá í loftinu þegar Viktor
Kortsnoj og Jóhann Hjartarson tók-
ust í hendur við upphaf viðureignar
þeirra í gær. Allir muna eftir deilun-
um sem spunnust í einvígi þeirra í
Kanada þegar Jóhann bar eftir-
minnilegan sigur gegn askorandan-
um aldna. Ahorfendur vora líka
óvenju margir við upphaf skákar-
innar, en ekkert örlaði á óvinskap
á milli félaganna og taflið hófst í
mesta bróðemi. Byijunin var ensk-
ur leikur, svokallað broddgaltaraf-
brigði sem Jóhann hefur dálæti á
og unnið hefúr marga sigra með.
Einn af þeim var einmitt gagn
Kortsnoj í fyrrnefndu einvigi þrátt
fyrir að hefndin kæmi eilítið síðar.
Kortsnoj fékk örlítið framkvæði úr
byijuninni, hafði meira liðsrými en
svarta staðan var traust. Framan
af skákinni var ekki mikið um að
vera. Hlutimir fóru fyrst að gerast
eftir að Kortsnoj hafnaði þrátefli í
26. leik. Ákvað þess í stað að blása
til sóknar og veikti ótæpilega stöðu
sína í því skyni. Á meðal áhorfenda
vora skoðanir skiptar. Nú er Jóhann
búinn að vera kvað einn vonsvikinn
áhorfandi þegar drottning hvíts
hótaði illþyrmilega peðum svarts á
kóngsvæng en Jóhann hafði tekið
allt með í reikninginn. Lék margsl-
ungnum hróksleik sem bæði valdaði
varasama kóngsstöðuna og reyndist
sóknarleikur um leið. Kortsnoj drap
í snatri peð Jóhanns en hefði betur
hugað áð hótunum Jóhanns því eft-
ir svarleik svarts var taflið einfald-
lega tapað. Síðustu mínútumar liðu
hægt á meðan Kortsnoj leitaði ör-
væntingarfullur að leikjum sem
gæfu honum mótspil. Það var
hvergi að fínna og heldur óánægður
á svipinn rétti hann fram hendina
til merkis um uppgjöf. Góður sigur
hjá Jóhanni og vonandi að hann sé
rétt aðeins byijunin á farsælu
framahaldi.
Hvítt: Viktor Kortsnoj
Svart: Jóhann Hjartarson
Enskur leikur
1. Rf3 - RfB, 2. c4 - b6, 3. g3
- c5,4. Bg2 - Bb7,5.0-0 - e6
Broddgaltarafbrigðið er hér á tafl-
borðinu sem minnir óneitanlega á
einvígi þeirra félaga í Saint John í
janúar sl. Jóhann beitti einmitt
þessari leikaðferð í 4. einvígisskák-
inni þá og vann frækinn sigur en
Korchnoj hafði betur í 6. skákinni.
6. Rc3 - a6, 7. b3 - d6, 8. d4 -
cxd4, 9. Rxd4 — Dc7, 10. Bxb7 —
Dxb7, 11. Bb2 - Be7, 12. e4
Dæmigerð staða úr þessu afbrigði.
Hvítur státar af meira rými fyrir
menn sína en svarta staðan er
traust fyrir.
12. - 0-0, 13. Hel - Rc6, 14.
Rxc6 - Hxc6, 15. Hcl - Db7,
16. a4 - Hfd8
Það var skynsamlegt af Jóhanni að
velja stöðu sem þessa. Til þess að
bijóta vamarmúra svarta liðsaflans
þarf hvítur að taka mikla áhættu
og veikleiki Kortsnojs liggur ein-
mitt í því að leggja of mikið á stöð-
ur sínar knúinn áfram af sigurvilja.
17. Hc2 - Hac8, 18. Hd2 - h6,
10. He3 - Re8, 20. h4 - Bf6, 21.
De2 - Dc6, 22. Kh2 - Dc5
Meginlínumar era komnar í ljós.
Hvítur hefur í huga sóknaraðgerðir
á kóngsvæng en mótspil svarts
byggist á framrás b-peðsins.
23. f4 - Be7, 24. Rdl - Bf6, 25.
Rc3 - Be7, 26. Kh3
Það væri ólíkt gamla baráttujaxlin-
um að sætta sig við þrátefli eftir
26. Rc3. Nú fara hlutimir líka að
ganga með hraði eftir rólega byij-
un.
26. - h5,27. Rdl - Bf6,28. Rf2?!
Umskiptin á biskupunum er svört-
um í hag.
28. - Bxb2, 29. Hxb2 - g6, 30.
Hd2 - b5!, 31. Rd3 - Db6, 32.
f5! - Rf6
Stórskemmtileg staða er nú
komin upp á taflborðinu og dóm-
ur áhorfenda var hvergi nærri
samhljóða. Sumir álitu hvítu
stöðuna vænlegri á meðan aðrir
álitu veikleikana við hvitu kóngs-
stöðuna gefa svörtum betri.
möguleika. Líklega er staðan ein-
faldlega óljós.
33. fxe6 - fxe6, 34. Hf3 - Rg4,
35. e5! - dxe5!?
Hvað er maðurinn að gera? spurðu
óttaslegnir áhorfendur. 35 — Db7!
var e.t.v. betra.
36. De4 - Hc7!
Eini leikurinn. Auðvitað mátti Jó-
hann ekki leika 36 — Kg7, 37. Rxe5
37. Dxg6??
Tapleikurinn! Eftir skákina hélt
Kortsnoj því fram að hvíta staðan
væri unnin eftir 37. Rxe5! Eftir á
reyndist honum þó erfítt að sýna
fram á réttmæti fullyrðingar sinnar
t.d. 37 - Hxd2, 38. Dxg6* - Hg7,
39. De8* - Kh7, 40. Dxh5 - Rh6
því 41. Hf6? gengur ekki vegna 41
— Hxg3! og svartur mátar og við
41. Rf7 er 41 — e5 fullnægjandi
svar.
37 - Hg7
Einfaldara gerist það ekki. Eftir
38. De4 kemur svarið 38. — Dgl!
og liðstap er yfírvofandi hjá hvítum.
Leikur Kortsnojs ber vott um upp-
gjöf.
38. c5 - Dc6!
Kortsnoj var auðsýnilega
brugðið. Nú hugsaði hann sig um
i nokkrar mínútur áður en hann
rétti fram höndina til merkis um
uppgjöf.
Glæstur sóknarsigur
Ehlvest
Eistlendingurinn, Jaan Ehlvest er
undarlegur skákmaður. Þegar hann
hefur hvítt vinnur hann glæsta
sóknarsigra í anda látins landa síns,
Paul Keres, en þegar hann hefur
svart, tapar hann baráttulítið.
í gærkveldi hafði Ehlvest hvítt
gegn Nikolic og brá ekki út af van-
anum. Hann lagði snemma til at-
lögu gegn kóngi andstæðingsins, í
tuttugasta leik var ljóst, að stutt
væri í mátið. Júgóslavinn mátti
gefast upp eftir 29 leiki, þegar mát
blasti við.
Hvitt: Jaan Ehlvest
Svart: Predrag Nikolic
Spænskur leikur
1. e4 - e5, 2. Rf3 - Rc6, 3. Bb5
- a6, 4. Ba4 - Rf6, 5. 0-0 -
Be7, 6. Hel - b5, 7. Bb3 - 0-0,
8. c3 - d6, 9. h3 - a5!?
Óvenjulegur leikur. Algengast er
að leika 9. — h6, 9. — Ra5 og 9.
- Rb8.
10. d3 - a4, 11. Bc2 - Bd7, 12.
Rbd2 - Db8, 13. d4 - Db7, 14.
Rfl - exd4?!
Með þessum leik gefur svartur eftir
völd sín á miðborðinu og það n'ot-
færir hvítur sér til stórsóknar. Best
var 14. — Hfe8 ásamt — Bf8 o.s.frv.
15. cxd4 - Rb4, 16. Bbl - Had8,
17. Rg3 - Hfe8, 18. Bd2! -
Snjall leikur! Ehlvest lokar línu
hróksins á d8 á hvítum og hótar
um leið svarta riddaranum á b4.
Á þennan hátt tekst honum að
leika e4 — e5 og opna þannig
sóknarlínur á svarta kónginn.
18. — Ra6, 19. e5 — dxe5, 20.
dxe5 — Rd5, 21. Rg5 — h6
Svartur getur ekki varist með 21.
- g6 vegna 22. Df3 — Be6, 22. —
Hf8, 23. Rxh7 - Kxh7, 24. Dh5+
- Kg7, 25. Dh6+ - Kg8, 26. Rh5
og vinnur eða 23. Rxh7 — Kxh7,
24. Dh5+ með samskonar vinningi
og á undan.
22. Dc2! -
Ekki 22. — g6, 23. Raf7! og vinn-
ur.
22. - Bxg5, 23. Dh7+ - Kf8, 24.
e6! - fre6
Hvítur hótaði 25. Rf5 með hótunun-
um 26. Dh8 mát og 26. Dxg7 mát.
25. Bxg5 - hxg5, 26. Bg6 -
Hvitur hótar enn 27. Rf5 o.s.frv.
26. - RfB, 27. Dh8+ - Rg8
Eða 27. - Ke7, 28. Rf5 mát.
28. Bh7 - Hb8
Rýmir d8-reitinn fyrir kóng sinn,
en hann varð mát eftir 28. — Ke7,
29. Rf5+ - Kf6, 30 Dxg7.
29. Rf5! og Nikolic gafst upp, því
hann á ekki svár við máthótunum
hvíts 30. Dxg8 eða 30. Dxg7.
Naln 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Alls Rík)
I Alcxandcr Bcliavskv M 'Á '/i 1 1 0 '/i Vi 1 5 2-4
2 Jan Timman 'A a V* 0 1 1 Vi 1 4V4+B 5-6
3 Cívula Sax '/j t I Vi V4 Vi V4 Vi 4V4 7-9
4 Jaan Ehlvcsl 0 1 0 c 1 V4 Vi I 1 5 2-4
5 Prcdrag Nikolic 0 0 Vi 0 h Vi 1 V4 Vi 3 13-15
6 Artur Júsúpov 1 '/l M Vi '/i Vi Vi 1 4V4+B 5+
7 Ulf Andcrsson •/i 0 * I 0 Vi '/i V4 Vi 3V4 11-12
K Jonalhan Sncclman ‘Á K Vi •A '/l 0 1 Vi V4 4 10
9 Zollan Ribli 9 Vi Vi •A V4 0 0 Vi Vi 3 13-15
10 Laios Portisch V4 r 1 Vi Vi 0 0 0 2V4+B 16-17
II Jóhann Hiartarson V4 Vi 0 0 0 V4 I 1 3M 11-12
12 Andrci Sokolov 0 Vi Vi Vi 1 i 1 Vi I 5 2-4
13 Garrv Kasparov Vi I '/i Vi Vi 1 0 r V4 4«/i 7-9
14 Mikhail Tal •A Vi V4 1 1 1 V4 */l « 5V4 1
15 Viktor Korlsnoi Vi 0 Vi Vi 0 I 0 2'/i+ B 16-17
16 John Nunn •A Vi •A Vi V4 Vi Vi 1 V 4V4 7-9
17 Boris Spassky '/i 'Á 0 •A 0 Vi Vi Vi K 3 13-15
18 Marucir Pclursson 0 0 Vi 0 1 0 0 •A 3 2 18
Úrsllt < 8. Umferð
Margcir Pclursson - (íarry Kasparov Vi-'/i
Mikhail Tal - Andrci Sokolov Vi-Vi
Viklor Korlsnoj - Jóhann Hjarlarson 0-1
John Nunn - Lajos Portisch 1-0
Boris Spasskv - Zoltan Rihli Vi-Vi
Alcxandcr Bcljavskv - Jonathan Speelman 'A-Vi
Jan Timman - Ulf Andcrsson 1-0
(ivula Sax - Artur Júsúpov 'A-Vi
Jaan Ehlvcsl - Prcdrag Nikolic 1-0
9. úrafrrð
Prcdrag Nikolic - Margcir Pctursson
Artur Júsúpov - Jaan Ehlvcsl
Ulf Andcrsson - (iyula Sax
Jonalhan Spcclman - JanTimman
Zoltan Ribli - Alcxandcr Bcljavsky
Lajos Portisch - Boris Spassky
Jóhann Hjartarson - John Nunn
Andrci Sokolov - Viktor Kortsnoj
Garry Kasparov - Mikhail Tal