Morgunblaðið - 03.11.1988, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 1988
Olögleg þungavatnssala:
Defla í uppsiglingu mflli
Norðmanna og Indverja
6aln NJvin Df>lí Rnntpr
Ósló, Nýju Delí. Reuter.
INDVERSK stjórnvöld vísuðu í
gær á bug ásökunum þess eftiis
að þau hefðu keypt með leynd
15 tonn af þungu vatni, sem
hægt er að nota til framleiðslu
kjarnorkuvopna, frá Noregi árið
1983. Segjast þau framleiða
megnið af því þunga vatni, sem
þörf sé á, innanlands en afgang-
urinn sé keyptur í Sovétríkjunum
Hussein kon-
ungur hættir
reykingum
Amman. Reuter.
HUSSEIN Jórdaníukonungur,
sem sogið hefur sígarettur af
stakri innlifun og elju undan-
farin tíu ár, hefur tekið þá
staðföstu ákvörðun að hætta
reykingum.
Dagblaðið Sawt al-Sha’b
skýrði frá því á mánudag að
konungurinn hefði heimsótt rit-
stjómarskrifstofur blaðsins og
skýrt starfsmönnunum frá því
að frá og með þeim degi væri
hann hættur að reykja. Einn af
starfsmönnunum við hirð hans
hátignar staðfesti frétt þessa og
lét þess getið að konungurinn,
sem er 53 ára að aldri, væri í
ágætu skapi.
Heilbrigðismálaráðuneyti
Jórdaníu hefur skorið upp herör
gegn reykingum almennings í
landinu. í anda þessa voru
reykingar bannaðar á ýmsum
opinberum stöðum í síðasta
mánuði. Þannig mega menn ekki
reykja á bókasöfnum eða í kvik-
myndahúsum og hið sama gildir
um þá sem ferðast með strætis-
vögnum og öðrum almennings-
farartælqum.
og segja þau að engu sé leynt í
þeim viðskiptum. Aðstoðarríkis-
saksóknari Noregs, Tor Aksel
Busch, sagði á þriðjudag að um-
rætt vatn hefði verið keypt i
Noregi af vestur-þýsku fyrirtæki
og selt þaðan til Indlands. For-
maður utanrikismálaneftidar
norska Stórþingsins, Kaare
Willoch, fyrrum forsætisráð-
herra, sagði i gær að hann grun-
aði að þunga vatnið hefði verið
notað til að framleiða kjarnorku-
vopn. Norðmönnum bæri að
kreQast ítarlegra upplýsinga um
málið.
„Það er óþolandi að Indveijar
skuli komast yfír þungt vatn frá
Noregi þótt þeir viti að með því
bijóti þeir norsk lög,“ sagði Willoch.
„Við verðum að krefjast fullnægj-
andi skýringa á þessu. Til greina
kemur að svara með viðaeigandi
aðgerðum á alþjóðavettvangi en
fyrst munum við ræða málið.“
Norska fyrirtækið Norsk Hydro
hefur framleitt þungt vatn síðan
snemma á sjötta áratugnum. Sam-
kvæmt þarlendum lögum er bannað
að selja þungt vatn, sem hægt er
nota til að framleiða plútonium í
kjarnorkusprengjur, til annars en
friðsamlegra nota en nú eru í rann-
sókn nokkur mál um meinta mis-
notkun á því til vopnasmíði. Jan
Balstad, viðskiptamálaráðherra
Noregs, sagði í gær að reynt yrði
að ganga úr skugga um hvað hefði
orðið um umræddan þungavatns-
farm; enn væri ekki hægt að full-
yrða að hann hefði endað í Indlandi.
„Frásagnir af því að Indveijar
hafí flutt inn þungt vatn frá fleiri
ríkjum en Sovétríkjunum eru
spunnar upp til að varpa rýrð á
Indland," sagði talsmaður ind-
verska utanríkisráðuneytisins.
Hann sagði ríkið flytja inn dálítið
af þungu vatni til notkunar í Rajast-
han-kjamorkuverinu en nefndi eng-
ar tölur í því sambandi.
Indveijar segjast ekki eiga nein
kjamorkuvopn en hafa neitað að
skrifa undir samninginn um bann
við útbreiðslu kjarnorkuvopna og
segja hann aðeins hafa í för með
sér staðfestingu á yfirburðum risa-
veldanna. Samkvæmt ákvæðum
samningsins mega aðildarríkin ekki
selja Indveijum meira en eitt tonn
af þungu vatni á ári. Árið 1974
sprengdu Indveijar kjarnorku-
sprengju en þeir halda því fram að
allar áætlanir þeirra í kjarnorku-
málum beinist að friðsamlegri notk-
un orkulindarinnar. Indveijar hafa
þrisvar átt í styijöld við Pakistana
síðan Bretar veittu ríkjunum sjálf-
stæði árið 1947 og segja Indveijar
Pakistani þegar hafa komið sér upp
kjamorkuvopnum. Bandaríkjamenn
hafa lengi stutt Pakistani með fé
og vopnum og hafa embættismenn
í Washington sagt að Pakistanar
myndu eiga skammt í land með að
smíða kjamorkuvopn.
Reuter
Hermenn standa yfír líkum fjögurra félaga sinna sem féllu í árás
skæruliða á aðalstöðvar þjóðvarðsliðs E1 Salvadors í höfuðborginni,
San Salvador, á þriðjudag.
Skæruliðar í E1 Salvador:
Sprengjuárásir á her-
búðir í höfuðborginni
Snn Salvnrinr. Rpntnr
San Salvador. Reuter.
VINSTRISINNAÐIR skæruliðar
FMLN-hreyfíngarinnar í EI
Salvador beittu sprengjuvörpum
gegn aðalstöðvum þjóðvarðliðs
ríkisstjórnarinnar í höfuðborg
landsins, San Salvador, á þriðju-
Atök milli náms-
manna og óeirða-
lögreglu íSeoul
Á stærri myndinni skýtur óeirðalögreglan í Seoul
táragasi að kóreskum námsmönnum sem efiidu til
mótmæla við þijá háskóla í borginni í gær. Á inn-
felldu myndinni kasta námsmenn bensínsprengjum
að óeirðalögreglunni. Námsmennimir hafa krafist
þess að Chun Doo Hwan, fyrrum forseti Suður-
kóreu, og kona hans verði handtekin og ákærð
fyrir spillingu. Stúdentar hafa lýst því yfir að þeir
áformi að ræna Chun og konu hans og refsa þeirn
sjálfír verði ekki gengið að kröfum þeirra fyrir
„dag námsmanna," sem haldið verður upp á í Suð-
ur-Kóreu í dag. Talið er ólíklegt að stúdentunum
takist að ræna hjónunum því rúmlega 20.000 lög-
reglumenn standa nú vörð við heimili þeirra. Hins
vegar er búist við miklum mótmælum í Seoul í dag.

,:-w
tó..’
iHi
dag. Fjórir hermenn féllu og 37
særðust i árásinni. I gær voru
siðan gerðar árásir á hermenn
er gættu sykurverksmiðju
skammt frá og féllu þar Qórir
stjórnarhermenn. Tveir voru loks
felldir þar sem þeir héldu vörð
við brýr annars staðar í borginni.
Fyrri árásin var gerð nokkrum
stundum eftir að nýr yfirmaður her-
afla landsins, Rene Emilio Ponce
ofursti, hafði lýst því yfir að hann
væri andvígur viðræðum við skæru-
liða ef þær ættu að leiða til þess að
skæruliðarnir fengju aðild að ríkis-
stjórninni. í síðustu viku hófust
umfangsmiklar aðgerðir gegn borg-
arskæruliðunum en þær virðast
fremur hafa orðið til að stappa í þá
stálinu.
Skæruliðar, sem barist hafa gegn
stjómvöldum í níu ár, ráðast oft á
minni háttar skotmörk í höfuðborg-
inni að næturþeli en árásin á þriðju-
dag var gerð um hábjartan dag.
Flestir hinna særðu og föllnu voru
nýliðar en einnig fáeinir óbreyttir
borgarar. Hermenn leituðu á vegfar-
endum á svæðinu eftir árásina á
þriðjudag og sendur var herflokkur
til háskólans sem er nokkra kíló-
metra í burtu. Stjórnvöld segja skól-
ann vera hreiður FMLN. Talið er
að árásarmönnunum hafi tekist að
laumast á brott til bækistöðva sinna
í úthverfum og nálægum þorpum.
Eftir tvær vikur er áætlað að
haldinn verði aðalfundur Samtaka
Ameríkuríkja, OAS, í San Salvador,
og verða utanríkisráðherrar aðildar-
ríkjanna á fundinum. Yfirmenn hers-
ins telja að markmiðið með árásum
skæruliða nú sé fyrst og fremst að
sverta álit ríkisstjórnarinnar út á við
fyrir fundinn og fleiri alþjóðlegar
samkomur sem fyrirhugaðar eru á
næstunni. Enn fremur vilji þeir sýna
styrk sinn, valda hræðslu hjá
óbreyttum borgurum og reyna að
tryggja að tillit verði tekið til sjónar-
miða þeirra á fundi Ameríkuríkj-
Svíþjóð:
Dularfull veira
leggst á elginn
Ottast, að nýtt umhverfisslys sé í uppsiglingu
Stokkhólmi. Reuter.
SÆNSKIR vísindamenn skýrðu
frá þvi á þriðjudag, að dularfull
veira hefði að undanförnu fellt
í valinn mörg hundruð elgdýra.
Óttast margir, að hér sé á ferð-
inni enn eitt umhverfisólánið en
í Svíþjóð og víðar í Norðurálfu
virðist sem hvert náttúruslysið
sé farið að reka annað.
Talið er, að veiran hafi drepið
að minnsta kosti 600 elgi á síðustu
tveimur árum og svo virðist sem
sjúkdómurinn sé nú að verða að
faraldri. Engin lækning hefur
fundist við honum.
„Elgirnir þjást fyrst af niður-
gangi, sem leiðir síðan af sér
vökvaskort í líkamsvefj'um og van-
næringu. Þetta leiðir þá loks til
dauða," segir Claes Rehbinder,
prófessor við tilraunastöð í dýra-
lækningum.
I sænsku skógunum eru tugir
þúsunda elga og nú stendur veiði-
tíminn sem hæst. Segja veiðimenn,
að auðvelt sé að sjá hvaða dýr eru
langt leidd því að þau sneiða hjá
venjulegu fæði elganna, sprotum
og laufi, en leggjast þess í stað á
börk grenitijánna. Veiðimennirnir
hafa líka komist að því, að villi-
bráðin, elgir og önnur skógardýr,
er víða óhæf til átu vegna mikils
af geislavirkum efnum, sem bárust
til Svíþjóðar eftir slysið í Tsjemo-
byl-kj arnorkuverinu sovéska 1986.