Morgunblaðið - 29.11.1988, Qupperneq 20

20
MÖRGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1988
FERÐAMÁL/Einar Þ. Guðjohnsen:
Kvöld við Stykkishólm.
Hvalaskoðun
Um þessar mundir virðast hvalir
vera meðal vinsælustu dýra jarðar-
innar, og er margt sem stuðlar að
þessu. Meðal hvala eru stærstu dýr
jarðarinnar. Sumar tegundir voru
næstum útdauðar, enda eru þær
tegundir nú alfriðaðar. Þetta eru
stórfenglegar skepnur, sem gaman
er að horfa á og virða fyrir sér.
Það er einnig ánægjulegt að skoða
minni hvali, jafnvel hnísuna sem
er þeirra minnst.
Fréttir af hvölum eru einnig mjög
vinsælar, en æsifregnastíls gætir
því miður of oft. Skemmst er að
minnast gráhvalanna við Point
Barrow í Alaska. Þessir hvalir voru
samt ekkert einsdæmi. Árlega
drepst fjöldi gráhvala í ísnum og
sagt er, að Rússar veiði einnig álit-
legan fjölda þeirra í refafóður. En
þessir þrír gráhvalir urðu vinsælt
fréttaefni og sömu myndimar voru
sýndar aftur og aftur í sjónvarpi.
Hvalir eru sagðir gáfaðir en enginn
talaði um sljóleika eða gáfnaskort
þessarra hvala, að þeir skyldu ekki
hafa haft vit á því að forða sér
tímanlega og koma sér til vetrar-
heimkynnanna við vesturströnd
Mexíkó.
Hvölum hefir fjölgað mjög við
strendur íslands, og munu nú sjást
tegundir sem áður voru horfnar, svo
sem hnúfubakur. Það virðist liggja
vel við að notfæra sér þennan
hvalaáhuga og efna tij hvalaskoð-
unarferða héðan frá íslandi. Það
þarf að hefjast strax handa við að
skipuleggja og auglýsa þessar ferð-
ir. Ferðamenn hafa haft áhuga á
að skoða Hvalstöðina ( Hvalfirði og
voru auglýstar ferðir þangað, en
það er engu saman að jafna að
skoða hvalskurð eða lifandi hval í
heimkynnum sínum í sjónum. I
dýragörðum og sjávardýrasöfnum
eru höfrungar og háhymingar með-
al þess vinsælasta, sem þar er að
sjá. Þama er greinilega áhugi, sem
hægt er að notfæra sér í ferðaþjón-
ustunni og gera sér mat úr. Hugs-
anlega gætu Eyjaferðir í Stykkis-
hólmi riðið á vaðið í þessum efnum
og bætt hvalaskoðun við þær ágætu
skoðunarferðir, sem þegar eru
skipulagðar.
Framansögðu þarf alls ekki að
fylgja, að öllum hvalveiðum verði
hætt hér við ísland. Það er nú einu
sinni svo, að við verðum að lifa á
öllum auðlindum okkar, og veitir
ekki af. Við verðum að nýta þessa
auðlind á skynsamlegan hátt undir
eftirliti færustu vísindamanna okk-
ar, þannig að auðlindinni verði ekki
eytt. Það er út af fyrir sig ekkert
ánægjulegt að þurfa að drepa ein-
hver dýr sér til matar, beint eða
óbeint, en hjá þessu verður ekki
komizt. Það er sama hvort hér er
um hvali, seli, físka, kindur, naut
eða fugla að ræða, eðlismunur er
þama enginn.
Það er búið að básúna út vonzku
okkar, að við skulum drepa hvali.
Við nýtum þó afurðimar, sem er
gott. Bandaríkjamenn drepa tugi
þúsunda höfmnga árlega, og höfr-
ungar em líka hvalir, og meira að
segja sæmilega greindir. Þetta
höfmngadráp er til þess að auð-
velda túnfískveiðar og em skrokk-
amir látnir eiga sig í sjónum. Há-
karlamir fá svo að hakka þá í sig.
Þetta er ekki gæfulegt hvaladráp.
Armaflex
KK BYGGINGAVÖRUVERZLUN
Þ. ÞORGRIMSSON & CD
Box 242 125 Reykjavík Ármúla 16 Sími 38640
■ .. ' r
Auðvitað á að nýta þá hvali, sem
drepnir em.
Oft heyrist í fréttum, að hvalir
vaði í land hér og þar í heiminum,
og tortími þannig sjálfum sér af
óþekktum aðstæðum. Þá verður það
gjaman aðalatriði fréttanna, að
friðunarfólk reynir að bjarga þess-
um hvölum og draga og reka þá
til hafs á ný. Einnig drepast hvalir
í stómm stíl vegna mengunar. í
nýlegu hefti af Newsweek er sagt
frá miklum fjölda stórhvela, sem
drepist hefír við norðausturströnd
Bandaríkjanna á undanfömum
ámm, og orsökin rakin til mengun-
ar.
Það er mikið framboð af físki og
kjöti í heiminum, og auðvitað reyna
allir að selja þeim, sem geta greitt
fyrir matinn. Það er lítið gagn í að
selja mat til hungraðra í Afríku,
ef þeir geta ekki greitt fyrir sig.
Vissulega getum við gefíð, en
stundum er dýrt að gefa og sjálf
höfum við ekki efni á því að gefa
allt frá okkur.
Eðlilega er því barizt hart um
beztu markaði heimsins og stundum
með lúalegum ráðum og undarleg-
um. Ef einhverjir aðilar í Banda-
ríkjunum eða Þýzkalandi vilja
skyndilega hætta að kaupa fiskaf-
urðir okkar, þá er það vegna þess
að annar fískur jafngóður eða betri
og á lægra verði hefir boðizt. Það
má svo afsaka sig og segja, að
þetta sé vegna hvaladráps okkar.
Þó að einhverjir smáhópar standi
hjá einhverjum verzlunum eða veit-
ingastöðum í Bandaríkjunum og
hampi mótmælaspjöldum gegn
hvaladrápi okkar, þá hefir slíkt
engin áhrif. Það er algengt að
námsfólk nái sér í „aukavinnu" við
að halda á mótmælaspjöldum eða
áróðursspjöldum hér og þar. Þama
skiptir málefnið engu, en auramir
í vasann em mikilvægir.
Og hverjir em svo grænfriðungar
og hvaðan koma þeim peningamir,
sem þeir virðast. hafa nóg af? Em
ekki einhverjir keppinautar okkar í
matvælaframleiðslu þama að verki?
Það þarf að ryðja okkur burt af
markaðinum, svo að þeirra vömr
komist að og gangi betur. Þeir
stinga fjármagni að grænfriðung-
um og koma svo hvergi nærri sjálf-
ir. Til þess að gefa öllu góðan blæ
má svo spila á saklausan og auð-
trúa almenning að gefa til góðs
málefnis og vemda hvali. Hver má
trúa því sem vill, en ég trúi því
ekki að stórar fúlgur fáist á þennan
hátt, en þetta getur þó skipt vem-
legu máli. En hlið grænfriðunga er
auðskilin. Um þeirra hendur fara
ómældar fjárfúlgur, sem hvergi
þarf að gera grein fyrir, og for-
sprakkamir geta sjálfír lifað kon-
unglegu lífí. Fyrir þetta má leggja
mikið á sig. Þama er verðugt rann-
sóknarefni. Grænfriðungar höfðu
engan áhuga á gráhvölum við Al-
aska, enda fóm allir „peningamir"
og aðgerðirnar framhjá þeim.
Við getum sýnt ferðamönnum,
og öllum heiminum með réttum
áróðri hvalamergðina við ísland,
enda þótt við tökum nokkurn toll
af viðkomu hvalanna. Grænfriðung-
ar beijast aðallega með fréttaregni
í fjölmiðlum. Getum við ekki gert
slíkt hið sama og snúið vopnin úr
höndum þeirra. Við íslendingar er-
um í raun miklu meiri náttúm-
vemdarsinnar en nokkm sinni
grænfriðungar. Heimurinn þarf
bara að fá að vita þetta.
Bjóðum heim og sýnum sannleik-
ann.
Hluti nýkjörinnar stjórnar Hvatar ásamt konum úr trúnaðarráði
félagsins. í fremri röð sitja stjórnarkonur; firá vinstri: Áslaug
Friðriksdóttir, Kristín Guðmundsdóttir, Guðrún Zoega, Hanna
Johannessen, Anna Borg og Margrét S. Einarsdóttir. I aftari röð
standa trúnaðarráðskonur, frá vinstri: Ólöf Benediktsdóttir, Svan-
hildur Thors, Guðrún Beck, .Helga Jóhannsdóttir, Björg Einars-
dóttir, Ragna Rósants, Brynhildur Andersen og Kristín Zoega.
Hvöt:
Guðrún Zoega
kjörin formaður
Jólafiindur 5. desember
Aðalfúndur Hvatar, félags sjálfstæðiskvenna í Reykjavík, var
haldinn 15. nóvember síðastliðinn. Á fundinum var Guðrún Zo-
gga, verkfræðingur, einróma kjörin formaður. María Ingvadóttir
lét af embætti formanns eftir þriggja ára starf og voru henni
þökkuð góð störf á fúndinum.
í stjóm vom kjörnar þær
Hanna Johannessen varaformað-
ur, Anna Kristjánsdóttir ritari,
Kristín Guðmundsdóttir gjaldkeri,
Áslaug Friðriksdóttir varagjald-
keri, Margrét S. Einarsdóttir
vararitari, Anna Borg, Ásdís
Loftsdóttir og Katrín Gunnars-
dóttir, meðstjórnendur.
Að venjulegum aðalfundar-
störfum loknum ávarpaði Þor-
steinn Pálsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, fundinn. Hann
sagði frá ýmsu sem áunnist hefði
á ríkisstjómarárum Sjálfstæðis-
flokksins, þar á meðal útvarps-
frelsi og auknu frelsi á íjármagns-
markaði. Jafnframt hefði flokkur-
inn verið í fararbroddi í velferðar-
málum og nefndi sem dæmi fæð-
ingarorlof og hækkaðar trygg-
ingabætur.
Jólafundur Hvatar verður hald-
inn mánudaginn 5. desember í
Átthagasal Hótel Sögu. Á dag-
skrá verður meðal annars jólahug-
vekja, söngur og tískusýning auk
árlegs happdrættis.
X