Morgunblaðið - 17.03.1989, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1989
17
Einar Pálsson
„Kristnir menn leggja
áherzlu á, að Agústus
sé ekki jólabarnið held-
ur Jesús, að kristin jól
séu í heiminn kominn í
stað hinna heiðnu.
Þetta hlýtur að hafa
haft gífurleg áhrif á
keisarana og róm-
verska embættismenn:
bornar voru brigður á
það, að keisarinn væri
hin ósigrandi sól Róm-
verja.“
Þannig var forfaðir Rómverja,
Æneas, Trójukappi, afkomandi
hans var stofnandi borgarinnar,
Rómúlus. Ágústus sveipar sig
m.ö.o. goðvef forfeðranna. Snorri
segir afdráttarlaust í formála Eddu,
að goð norrænna manna hafi komið
frá Tróju. Þessu hafa ýmsir fræði-
menn ekki viljað trúa, talið formál-
ann annars manns verk ellegar
byggðan á lærðum misskilningi úr
„erlendum bókum". Mín niðurstaða
er öfug; Snorri vissi hvað hann
söng. Sumar helztu goðsagnir ís-
lendinga áttu rætur að rekja til
„Tróju" — þeirra á meðal sú er
varðar Njál, Flosa og brennuna að
Bergþórshvoli. Sú frumsögn var í
raun goðsögn stofnsetningar hins
íslenzka goðaveldis.
S I M I 17 75 9
Síldarvagninn
+ B-matseðill
alla virka daga
VESTURGÖTU 10,101 REYKJAVÍK
• Margar
• Margir litir (hvítt, eik, fura)
• Þysk framleiðsla__________
Gæði og fagleg þekking!
#ALFABORG V
BYGGINGAMARKAÐUR
SKUTUVOGI 4 - SIMI 686755
Tilgátan
Af því sem að ofan greinir má
glöggt sjá, hversu mikilvægt er að
halda sig við verklag Tilgátu í rann-
sóknum og láta „skoðun" sína og
„álit“ víkja, þá er lítt skiljanlegar
lausnir blasa við. Ef menn ættu
alltaf að halda sér innan þess
ramma sem afmarkar „skoðun"
þeirra sjálfra ellegar „álit“, sem
alla jafnan er byggt á stöðnuðum
kenningum eldri fræðimanna,
kæmust vísindin ekki úr sporunum.
Menn gætu þá ekki lagt fram aðrar
lausnir en þær sem þeir sjálfír teldu
„trúlegar" og „sennilegar" sam-
kvæmt viðteknum kvarða. Fátt sýn-
ir jafn vel og „keisara“-eðli hlið-
stæðu Njáls, hversu bamaleg slík
afstaða er til fræðanna. Niðurstað-
an af rannsóknum RÍM á Tarocchi-
speki gaf afdráttarlaust til kynna,
að hliðstæða hins goðræna Njáls í
evrópskum miðaldafræðum væri
nefnd „keisari". í stað þess að
segja: Þetta er of fjarstætt, þetta
getur ekki verið — segjum við:
svona lítur lausnin út samkvæmt
ráðningu táknmálsins, því neyð-
umst við til að setja tilgátu um þá
lausn fram, hvort sem við sjálf „trú-
um á“ hana eða ekki. Þetta var
gert, og nú sjá menn árangurinn:
hliðstæðan reyndist byggð á
traustri arfsögn, sem einmitt varð-
aði sömu efni og hin íslenzka frum-
sögn. Og hugsi nú hver um sig
hveiju við hefðum getað misst af:
ef tilgátan hefði ekki verið sett fram
hefðu hinar fersku upplýsingar frá
háskólanum í Róm ekki staðfest
hina íslenzku niðurstöðu. En nú
má skilja nánast allt samhengið.
Kári — Caurus
Sú staðreynd, að Ágústus er tal-
inn getinn nóttina milli 21. og 22.
desember skýrir _mjög flókna gátu
tölvísi, sem við íslendingum blasti
og lýst er í STEFINU 1988. Það
var beinlínis ein helzta spuming
efniviðarins, hví Hrafnkels saga
Freysgoða (náskyld Njálu frá sjón-
armiði táknmáls) var bundin tölun-
um 21 og 22 og hví svo var skipt
milli þeirra talna sem raun ber
vitni. En það mál er svo viðamikið,
að menn verða að kynna sér það í
hinu víðara samhengi.
Líkur benda nú til, að frumsögn-
in um N'eleus og Pelias (Njál og
Flosa) sé runnin af tvíkonungdæmi
sem stjómskipan. Er talið, að það
tvíkonungdæmi hafi ráðið því, að
konsúlar Rómar vom hafðir tveir
að fomu. En elztu dæmi þess
TOSHIBA
| örbylgjuofnarnir
10GERÐIR
Iferð við allra hæfi
Einar Farestveit&Co.hf.
lORURTVR M, Véillll (•«) IMM OO MHII - MUtáPW
Leið 4 stoppar við dymar
höfundur fært tvö tákn, Eld og Tening, til að skýra stöðu rannsókna
í dag. Eldurinn merkir getnað Ágústusar keisara að Hvoli Upphafs.
Ný sól (Ágústus) kviknar nóttina milli 21. og 22. desember. Tíminn
(hliðstæða Kára) flýgur úr brennunni yfir Hof (Panþeon) til sumar-
sólstaðna. Út fi*á þessu korti verður vettvangsrannsókn hafin í Róm.
Athugið, að á korti Vítrúvíusar snýr Norður niður, Suður upp, og
að gagnstæða linan milli Steingeitar og Krabba er fiindin og af-
mörkuð.
tvíkonungdæmis höfum við frá
Egyptalandi í þeim Set og Ósíris,
hinum rauða og hinum hvíta,
landinu syðra og nyrðra — ós-
hólmunum (Landeyjunum). Þetta
stjómform virðist allþekkt í löndun-
um fyrir botni Miðjarðarhafs ár-
þúsundin fyrir Krists burð.
Við þekkjum grískt nafn „Kára“
í goðsögninni af brennu Pylos, það
var Nestor. Nestor er sá eini er
sleppur úr brennunni þar sem 11
bera beinin. Eftir að ég ritaði grein-
ina um Hof og Panþeon tók ég að
rýna í gögn frá Róm er varða
sjónlínuna til Tusculum. Varð mér
þá starsýnt á kort Vítrúvmsar, arki-
tektsins fræga á tímum Ágústusar.
Vítrúvíus skráir nöfn vinda þeirra
er blása úr hinum ýmsu áttum í
Róm. Nafn þess vinds er ríkir yfir
markleiðinni til Tusculum, norð-
vestan-vindsins, er rennur milli sól-
staðna á vetri og sumri, er Caurus.
Tveir strengir Caurusar nefnast
Corus og Circias, og er það Circias
sem liggur á línunni. Má ætla að
orðið Circias vísi til Hrings árs.
Þegar við nú vitum, að sá sem renn-
ur eftir þessari sjónlínu í Rangár-
hverfí nefnist Kári — og að Caurus
er hliðstæða hans í goðvef, sem að
öðm leyti kemur heim við íslenzkar
hliðstæður, hljóta ýmsir að staldra
við. Svo lík eru þau nöfn sem við
nú þegar þekkjum úr þessum vef
hinum íslenzku heitum, að furðu
gegnir. Hadou Pylai nefnast Heðins
grindur í Trójusögninni, öxina
Rimmugýgi nefndu menn Remigia
á latínu, Njál nefndu þeir Neleus
og Flosa Pelias. 0g nú flýgur Kári
með skæru vængjabliki yfír Róm
sem vindurinn Caurus. Þetta vekur
vonir um að við eigum eftir að finna
talsvert af efnivið frum-Njálu í
skráðum heimildum.
Hitt er svo alveg ljóst, að frum-
sögnin af Njáli og Flosa er ekki
„bókmenntalán" úr erlendum ritum.
Yfírgnæfandi líkur benda til þess,
að goðsögnin af brennu jóla hafi
verið lifandi þáttur hins íslenzka
landnáms og stofnunar goðaveldis-
ins. Það sést á tengslum sagnarinn-
ar við landið og endurtekning sagn-
minna í öllum fjórðungum — í órofa
sambandi við ömefni.
Jólin
Fyrir kristna menn er það e.t.v.
merkilegasta umhugsunarefnið, að
Ágústus keisari skuli nú skorðaður
við jól samkvæmt gögnum, er þykja
óyggjandi. Þetta gjörbreytir sýn
okkar yfír jólaguðspjall Nýja Testa-
mentisins og gagnstæðu keisara og
Krists í vitund fornmanna. Það er
m.ö.o. engin tilviljun, að Kristur
fæðist á dögum Ágústusar. Þegar
bamið fæðist í Betlehem á Róma-
veldi sér jólabam sem innblásið er
vindinum Kára og kennt við Tusc-
ulum. Margt í Biblíunni fær gjör-
ólíkan svip, þegar hugað er að
þessu, til dæmis orðin „Gjaldið keis-
aranum það sem keisarans er og
Guði það sem Guðs er“. Kristnir
menn leggja áherzlu á, að Ágústus
sé ekki jólabarnið heldur Jesús, að
kristin jól séu í heiminn kominn í
stað hinna heiðnu. Þetta hlýtur að
hafa haft gífurleg áhrif á keisarana
og rómverska embættismenn: bom-
ar vom brigður á það, að keisarinn
væri hin ósigrandi sól Rómveija.
Úpp rennur ný sól í jötu, sem krefst
þess, að tímatal sé við þá fæðing
miðað, enda sé Ljós Heimsins fætt
öllum mönnum.
Segja íslenzk fomrit svo hina
ólíklegustu sögu.
VEGUR TIL VELGENGNI
Með vaxandi samkeppni á öllum sviðum við-
skipta er nauðsynlegt að skoða vel þær baráttu-
aðferðir sem bjóðast.
Nám í viðskiptatækni er ætlað þeim sem vilja hafa
vakandi auga með öllum möguleikum sem gefast í
nútíma rekstri fyrirtækja og vilja auka snerpu sína í
harðnandi samkeppninni.
Viðskiptatækni er 128 klst. námskeið. Hnitmiðað
nám, sem byggt er á helstu viðskiptagreinum,
markaðs- og fjármálastjórnun -sniðið að þörfum
yfirmanna fyrirtækja, sölumanna og markaðsstjóra,
og þeirra er starfa að eigin rekstri.
Nokkur atriöi námskeiösins:
• Grundvallaratriði í rekstrarhagfræði
• Framlegðar og arðsemisútreikningar
• Verðlagning vöru og þjónustu
• Fjárhags- og rekstraráætlanir
• íslenski fjámiagnsmarkaðurinn
• Markaðsfærsla og sölustarfsemi
• Auglýsingar
• Bókhald sem stjórntæki
• Gestafyrirlestur
Innritun og allar nánari upplýsingar
eai veittar í símum 68 75 90 & 68 67 90.
Hringið og við sendum upplýsinga-
bækling um hæl.
C3 K
j i
iTÖLVUFRÆÐSLAN
Stjómunar-
og viðskiptadeild
Borgartúni 28