Morgunblaðið - 19.09.1989, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ VIDSKXPTI/AIVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1989
Fyrirtæki
Raunvextir afbílalánum
Féfangs lækkuðu um 4 %
RAUNVEXTIR af bílalánum Fé-
fangs sem nokkur af helstu bíla-
umboðunum hafa boðið við-
skiptavinum sínum eru nú u.þ.b.
4% lægri en áður. Ástæðan er
fyrst og fremst sú að Féfang
hefur komist að samningum um
aðgang að ódýrara Qármagni og
getur því boðið lán á bankakjör-
um. Eins og greint var frá hér í
viðskiptablaðinu bjóða bílaum-
boðin nú viðskiptavinum sínum
lán til allt að 3 ára með hæstu
vöxtum Verslunarbankans. Þar
er um að ræða kjörvexti að við-
bættu 3% álagi eða 9,5% fasta
vexti verðtryggðum lánum til
2-2k árs, en breytilega kjörvexti
með hæsta álagi af óverðtryggð-
um lánum til skemmri tíma.
Kjartan Gunnarsson, aðstoðar-
framkvæmdastjóri Féfangs, segir
Hugbúnaður
Kynning á Lotus
FIMMTUDAGINN 21. septem-
ber nk. verður kynning á Hótel
Loftleiðum á hugbúnaði frá
danska fyrirtækinu Lotus og
VIÐSKIPTA-
TÆKNIER
ÁRANGURS-
RÍKTNÁM
SEM SKILAR
SÉRSTRAX
NÁMSGREINAR:
Stofnun fyiirtækja
og rekstrarform
Grunnatriði
í rekstrarhagfræði
Stjórnun
Grunnatriði
í markaðsfræði
Verðlagning
Auglýsingar, sölu-
mennska og kynningar-
starfsemi
Framlegðar- og
arðsemisútreikningar
Grunnatriði
í fjármálum
Stefnumótun
Áætlanagerð
Lestur og túlkun
ársreikninga
Tölvur og algengur
viðskiptahugbúnaður
Viðskipta
skólinn
BORGARTÚNI 24
SÍMI 62 66 55
koma tveir starfsmenn hingað
til lands í þeim tilgangi.
Aðaláhersla verður lögð á útg-
áfu 3 af Lotus 123, sem er svar
Lotus við Microsoft Excel. Einnig
verður markaðsstefna Lotus í hug-
búnaðarmálum kynnt. Að sögn
umboðsaðila Lotus Gísla J. Jo-
hnsen er Lotus Development einn
stærsti framleiðandi á hugbúnaði
fyrir PC og PS/2 tölvum í heimin-
um.
Kynningin fer fram kl. 13.30—
16.30 og er öllum opin, en gestir
eru beðnir að skrá sig hjá Hafdísi
í Skrifstofuvélum í síma 62 37 37.
að með minnkandi bílasölu hafi
dregið úr eftirspurn eftir lánum til
bílakaupa. Mögulegt sé að bjóða
bankavexti þar sem fyrirtækið hafi
nú aðgang að ódýrara fjármagni
en áður og vaxtamunur hjá Féfangi
sé mun lægri en í bankakerfinu.
Hann segir að þessi þjónusta bygg-
ist upp á að ná nægilega mikilli
veltu og hafi viðtökur verið góðar.
Kjartan benti á að lán Féfangs
væru jafngreiðslulán þannig að
greiðslubyrðinni væri jafnað yfir
lánstimann. Algengustu lán væru
hins vegar þannig að greiðslubyrðin
væri þyngst í upphafi lánstíma en
léttist smám saman þegar liði á.
SOLUUMBOÐ — Nýlega tók Asiaco hf. að sér söluumboð
á öllum framleiðsluvörum Hafspils hf. á Akureyri, en Hafspil hefur
um nokkurra ára skeið framleitt margs konar vökvadrifin tæki fyrir
fiskiskip. Hreinn Elliðason framkvæmdastjóri Hafspils sagði að mark-
miðið með samstarfinu við Asiaco væri að auka markaðshlutdeild og
þjónustu við viðskiptamenn, en fram til þessa hefur aðalmarkaðs-
svæði fyrirtækisins værið á Norður- og Austurlandi. Myndin var tekin
þegar gengið var frá samningi Asiaco og Hafspils, f.v. Friðrik Halldórs-
son og Páll Gestsson frá Asiaco, Hreinn Elliðason framkvæmdastjóri
Hafspils hf. og Kjartan Örn Kjartansson framkvæmdastjóri Asiaco hf.
Verðbréfaþing
Nýtt tölvuvætt viðskiptakerfi
TEKIÐ hefúr verið í notkun nýtt
tölvuvætt viðskiptakerfi á Verð-
bréfaþingi Islands. I tengslum við
kerfið hefúr stjórn þingsins sett
nýjar reglur um viðskipti með
verðbréf á þinginu. Þar er kveð-
ið á um Iágmarksfjárhæðir, af-
hendingartíma og skyldur við-
skiptavaka svo eitthvað sé neftit.
Ýmsar veigamiklar endurbætur
felast í nýja kerfinu umfram það
kerfi sem áður var í notkun og er
þess vænst að það auðveldi miðlun
verðbréfa á þinginu. Samhliða við-
skiptakerfinu voru tekin upp ný
auðkenni á verðbréfaflokkum
skráðum á Verðbrfaþingi. Auð-
kennið er 12 bókstafir sem skiptist
í eftirfarandi svæði:
Tegund verðbréfaflokks, 2 stafir.
Dæmi: SP spariskírteini, BB banka-
bréf, SK skuldabréf.
Flokkur útgefenda, 3 stafir.
Dæmi: RÍK ríkissjóður, LBI Lands-
banki íslands, GLI Glitnir hf.
Undirflokkur, 7 stafir, gefur nán-
ari einkenni í verðbréfaflokknum.
Dæmi: 89/1D8 lfl. D 1989 með 8
ára lánstíma.
Kerfið er sett upp hjá Verk- og
kerfisfræðistofunni hf. og unnið á
IBM/PS tölvu í eigu þingsins. Þing-
aðilar tengjast tölvunni gegnum
gagnanet Póst og síma (x25).
Hvað kostar eitt stykki fyrirtæki?
eftir Bjarna Sigtryggsson
Nýlega var fjallað um það í út-
varpsþætti með hveijum hætti bæri
að verðleggja fyrirtæki þegar þau
erú seld, eða þegar lagt er mat á
raunverð hlutabréfa í þeim félögum,
sem jafnan eru til kaups á almenn-
um hlutabréfamarkaði. Pétur
Blöndal, framkvæmdastjóri Kaup-
þings, benti þar á mikilvægi þess
að menn sem væru í þeim hugleið-
ingum að festa kaup á fyrirtækjum
öfluðu sér sem ítarlegasta upplýs-
inga um raunverð eigna þeirra,
markaðsstöðu og viðskiptavildar.
Úr ársreikningum fyrirtækja má
með einföldum hætti afla mikil-
vægra lykiltalna um stöðu þeirra
Bndsskófirm
Síðasta innritunarvika
Námskeið fyrir byrjendur og lengra komna hefjast 25.
og 26. september nk.
Upplýsingar og innritun í síma 27316 daglega milli
Ikl. 15.00 og 18.00.
KVENNA
ATHVARF
Bak vii byigða glugga
Ilvaé er heimilisofbeldi?
Samtök um kvennaathvarf fjalla um efnið í Gerðubergi
þriðjudaginn 19. september kl. 20.15.
milr velkomnir.
Samtök um kvennaathvarf.
og gengi. Það eru þær grunnupplýs-
ingar sem menn verða að hafa við
höndina áður en ráðist er í kaup.
En þær upplýsingar nægja þó
sjaldnast. í mörgum greinum skipt-
ir markaðsstaða viðkomandi fyrir-
tækis verulegu máli, og í sumum
greinum, eins og til dæmis hjá þeim
fyrirtækjum, sem semja hugbúnað
fyrir tölvur, getur hæfni og tryggð
starfsmanna skipt mestu máli.
í rauninni er engin algild aðferð
til sem nota má til að komast að
hinu sanna um stöðu fyrirtækja,
en nokkur heilræði má hafa að leið-
arljósi, og oftast er það svo, að til-
gangur með kaupum fyrirtækja er
sá að kaupandi ætlar sér að ávaxta
sitt pund, að minnsta kosti ekki ver
en hann gæti með kaupum ríkis-
skuldabréfa, helst þarf ávöxtun alls
bundins fjár að vera meiri.
Þrjár þumalfingursreglur
Fyrsta reglan er sú að skoða
ársreikninga viðkomandi fyrirtæk-
is. Þeir greina frá Ijárhagslegu heil-
brigði þess, en rétt er þó að leggja
líka nýtt mat á skráð verðmæti, svo
sem fasteignir og tæki.
I öðru lagi þarf að kanna traust
fyrirtækisins hjá lánardrottnum og
helstu viðskiptavinum. Það þykir
víðast erlendis sjálfsagt mál að
menn kanni slíkt sjálfir og gerir
fyrirspurnir upp á eigin spýtur. Það
flokkast ekki undir iðnnjósnir að
gera slíkar penar njósnir — og ekk-
ert er eðlilegra en að gera sér ferð
til helstu viðskiptavina eða bjóða
þeim í hádegisverð til að fræðast
um viðskiptin. Það er sjaldnast ver-
ið að ijúfa trúnað við slíkt athæfi
og oft geta þessir óformlegu fundir
orðið upphaf nýrra viðskiptasam-
banda ef af kaupum verður.
í þriðja lagi þarf að skoða mark-
aðsstöðu fyrirtækisins, en þar er
um öllu afstæðara hugtak að ræða
en lánstraust eða mat á eignum.
Þetta tengist líka mati á því sem
kallast viðskiptavild og er góð þýð-
ing enska orðsins „good-will“.
Eflaust munu
ýmsir halda
áfram aö kaupa
fyrirtæki í óbif-
anlegri trú á
eigin getu og
bjartsýni um
framtíðina.
Þarna geta keppinautarnir reynst
skæðir og varhugaverðar heimildir.
Markaðsfræðingar sem starfa sjálf-
stætt, eins og Sigurður Ágúst Jens-
son, ráða hins vegar yfir aðferðum
til að meta stöðu fyrirtækisins og
afurða þess á markaðnum — og það
er jafn sjálfsagt að leita til slíkra
manna vegna þess og það að leita
aðstoðar lögfræðings við samninga-
gerð.
Upplýsingar eru fyrir öllu
Segja má að þetta þríþætta mat
sé grundvallar þekkingaröflun fyrir
væntanlega kaupendur. Mat á eign-
um og fjárhagsstöðu er fortíðin, sá
grunnur sem byggt er á. Mat á
lánstrausti og viðskiptavild er nútíð-
in; það umhverfi sem fyrirtækið
starfar í. Og markaðsmatið er
framtíðin; þeir möguleikar sem fyr-
irtækið á.
Eflaust munu ýmsir halda áfram
að kaupa fyrirtæki í óbifanlegri trú
á eigin getu og bjartsýni um fram-
tíðina. Aðrir láta plata sig til að
trúa því að verðmæti sjoppu megi
reikna sem fall af ársveltu. En sé
mönum annt um fjármuni sína, þá
mega þeir hvorki spara fé né fyrir-
höfn til þess að afla ítarlegustu og
nákvæmustu fáanlegra upplýsinga
um verðmæti þess sem kaupa skal.
Allra þeirra upplýsinga sem hægt
er að fá á löglegan og siðlegan
hátt. Því má ekki gleyma.