Morgunblaðið - 13.12.1989, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1989
Morgunblaðið/PPJ
Fullt tungl
í gærkvöldi var fullt tungl, en í kvöld verður tunglið hæst á
lofti. Það sem er sérstakt við tunglið í bjartviðrinu þessa dagana
er að það sest ekki í tvo sólarhringa. Það settist síðast klukkan
12.49 á mánudag og sest ekki aftur fyrr en klukkan 13.59 á
morgun. Einnig er sérstakt að Júpiter er mjög áberandi á himnin-
um og í kvöld klukkan 19 verður Júpiter skammt fyrir sunnan
tunglið, segir i Almanaki Háskólans. Engu er líkara en tunglið
hafi tyllt sér á kór Hallgrímskirkju í bjartviðrinu í gær.
Frumvarp um breytta stjórn heilbrigðismála:
Vænti þess að ráðherra
láti af fyrirætlunum sínum
- segir borgarstjórinn í Reykjavík, Davíð Oddsson
BORGARSTJÓRINN í Reykjavík, Davíð Oddsson, telur að frumvarp
heilbrigðisráðherra um breytta stjórn sjúkrahúsa sveitarfélaganna í
landinu feli í sér að ríkið yfirtaki rekstur þessara stofnana, án þess
að sveitarfélögin fái endurgreiddan stoihkostnað sinn vegna þeirra.
Hann segir að þetta frumvarp komi fram án samráðs við sveitarfélög-
in og í óþökk þeirra og að verið sé að koma aftan að sveitarstjómar-
mönnum. Segist borgarsljóri vænta þess, að ráðherra láti af þessum
fyrirætlunum sínum.
Heilbrigðisráðherra lagði fyrr í
haust fram á Alþingi frumvarp til
laga, þar sem gert er ráð fyrir að
heilbrigðisráðherra skipi stjórnir
sjúkrahúsa sveitarfélaga og starfs-
menn þeirra verði ríkisstarfsmenn.
Áform um yfirtöku
Borgarspítalans
Davíð Oddsson, borgarstjóri, er
andvígur þessum áformum ráðherra
og segir engu líkara en að ríkið
hyggist með þessum hætti yfirtáka
rekstur þessara stofnana, þar á
meðal Borgarspítalans. Bendir hann
VEÐUR
I DAG kl. 12.00:
Heimild: Veðurstofa Islands
(Byggt á veöurspá kl. 16.15 i gær)
VEÐURHORFURIDAG, 13. DESEMBER.
YFIRLIT í GÆR: Austan- og norðaustanátt á landinu, sums staðar
stinningskaldi syðst, en gola eða kaldi í öðrum landshiutum. Skýjað
og smáél voru norðaustanlands en víðast léttskýjaó annars stað-
ar. Hiti var í kringum frostmark allra syðst á landinu, annars frost,
mest 8-12 stig í innsveitum norðanlands.
SPÁ: Austan og norðaustangola eða kaldi. Smáél norðaustan- og
austanlands, en víðast léttskýjað annars staðar. Hiti nálægt frost-
marki að deginum allra syðst á landinu, en annars frost, mest
10-13 stig í innsveitum norðanlands.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á FIMMTUDAG OG FÖSTUDAG: Austan og norðaustan-
átt og kalt. Él um norðan- og austanvert landið, en annars þurrt.
^ Norðan, 4 vindstig:
^ Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrimar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
/ / /
/ / / / Rigning
/ / /
* / *
/ * / * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* * *
■J0 Hitastig:
10 gráður á Celsíus
Sj Skúrir
*
V El
= Þoka
= Þokumóða
’ , ’ Súld
OO Mistur
—L Skafrenningur
Þrumuveður
xn. / VEÐUR VÍÐA UM HEIM kl. 12:00 í gær að ísl. tíma hiti veður Akureyri -Mi léttskýjað Reykjavík +4 léttskýjað
Bergen 0 vantar
Heisinki -s-19 reykur
Kaupmannah. 1 þokumóða
Narssarssuaq 6 moldrok
Nuuk 1 léttskýjað
Osló vantar
Stokkhólmur 4-2 snjókoma
Þórshöfn 1 snjóél
Algarve 18 þokumóða
Amsterdam 1 slydda
Barcelona 13 mistur
Berlin 1 þokumóða
Chicago +14 heiðskírt
Feneyjar vantar
Frankfurt vantar
Glasgow 3 mistur
Hamborg 2 þokumóða
Las Palmas 22 skýjað
London 9 rigning
Los Angeles 8 heiðskirt
Lúxemborg 0 rigning
Madríd 9 þokumóða
Malaga 15 súld
Mallorca 17 skýjað
Montreal +16 snjókoma
New York 0 aiskýjað
Onando 9 þokumóða
Paris 5 þokumóða
Róm 11 þokumóða
V/n 2 léttskýjað
Washington 1 snjókoma
Winnipeg +29 heíðskírt i
á, að Reykjavíkurborg hafi haft
frumkvæði að því að reisa Borg-
arspítalann og hafi borið þungánn
af kostnaðinum við þá framkvæmd
framan af, þótt það hafi breyst á
undanfömum árum. Þegar spítalinn
hafi verið settur á föst fjárlög fyrir
fáum árum, hafi ýmsir óttast að þar
væri um að ræða fyrsta skrefið í
átt til yfirtöku ríkisvaldsins, en þá
hafi borgaryfirvöld hins vegar verið
fullvissuð um að á því væri engin
hætta. Ef hins vegar yrði af slíku,
fengi borgin endurgreiddar þær upp-
hæðir, sem hún hefði varið til bygg-
ingar spítalans. Á þeim tíma hefði
þar verið um að ræða hundruðir
milljóna króna en sú upphæð nálgað-
ist nú einn milijarð króna. Gert hefði
verið ráð fyrir því að borgaryfirvöld
gætu þá notað það fjármagn til að
styrkja frumheilsugæslu í borginni
annars vegar, og hins vegar til að
bæta aðbúnað og þjónustu fyrir aldr-
aða.
Ekki hefði orðið úr yfirtöku af
þessu tagi þá, og meginástæðan
hefði verið sú, að margir vildu halda
í sjálfstæði spítalans og það frum-
kvæði sem borgin hefði haft í mál-
efnum hans.
Borgarstjóri segir, að í viðræðum
um breytta verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga hafi komið fram hug-
myndir af hálfu heilbrigðisráðuneyt-
isins, um að gera breytingar á stjórn-
un sjúkrahúsa sveitarfélaganna.
Þær hafi hins vegar mætt mikilli
andstöðu fulltrúa sveitarfélaganna í
viðræðunurfi og hafi þeir talið, að
þetta tengdist umræðu um breytta
verkaskiptingu ekki á neinn hátt.
„Þá var því lýst yfir af mörgum
aðilum," segir borgarstjóri, „að ef
spítalamir yrðu yfirteknir með þess-
um hætti, myndu menn ekki standa
að hinni breyttu verkaskiptingu í
þeirri mynd sem hún átti að vera.
Frá þessu var þá horfið og menn
sammæltust um að þessar breyting-
ar ættu ekki við, til að mynda sú,
að gera starfsmenn Borgarspítalans
að ríkisstarfsmönnum."
Komið aftan að
sveitarstjórnarmönnum
„Nú koma þessar hugmyndir
skyndilega aftur fram og í rauninni
er þar verið að koma aftan að sveit-
arstjórnarmönnunum," heldur hann
áfram. „í frumvarpinu er hvergi
minnst á hvort eða hvemig ríkissjóð-
ur hyggist greiða sveitarfélögunum
þann mikla stofnkostnað, sem þau
hafa lagt í spítalana. Það er engu
líkara en að ríkisvaldið hyggist yfir-
taka þennan mikilvæga málaflokk
án samráðs við sveitarfélögin og í
óþökk þeirra. Það eru líka uppi efa-
semdir um að hægt sé að gera þetta
með einfaldri lagasetningu og það
géti jafnvel stangast á við sum
ákvæði stjómarskrárinnar, til dæmis
þau sem fjalla um sjálfstæði sveitar-
félaganna og friðhelgi eignaréttar-
ins.“
Davíð Oddsson segir, að það sem
meginmáli skipti, sé að þessi áform
gangi þvert á stefnu allra ríkis-
stjórna um náið samstarf og eðlileg
og samskipti við sveitarfélögin og
að sjálfákvörðunarréttur þeirra sé
virtur. „Það er óþolandi og nánast
óhugsandi að ríkið gangi fram með
þessum hætti. Frumvarp heilbrigðis-
ráðherra gengur á svig við öll samt-
öl og yfirlýsingar sem gefnar vom
í samningum um verkaskiptingu
ríkis og sveitarfélaga og hefur verið
ítrekað annars staðar."
Enginn ágreiningur um
málið í borgarsljórn
Hann telur, að enginn ágreiningur
sé um það í borgarstjóm eða stjóm
Sjúkrastofnana Reykjavíkur að
Dorgin njóti áfram þess frumkvæðis,
sem hún hafi haft i málefnum Borg-
arspítalans. „Hann er byggður fyrir
peninga borgarinnar að verulegu
leyti og fráleitt að halda að ríki geti
yfirtekið hann með þessum hætti.
Ég hef átt samtöl við heiíbrigðisráð-
herra og greint honum frá sjónar-
miðum borgaiyfirvalda í málinu og
vænti þess eindregið að hann láti
af þessum fyrirætlunum."
Borgarstjóri segist að lokum ætl-
ast til þess, að félagsmálaráðherra
gangi fram fyrir skjöldu í málinu.
„Félagsmálaráðherra er yfinnaður
sveitarstjórnarmála og þingmaður
Reykvíkinga og ber skylda til að
koma í veg fyrir yfirgangur af þessu
tagi eigi sér stað.“ •
Reglugerð um Jöfiiun-
arsjóð ekki aflurvirk
- seg'ir skrif-
stofustjóri félags-
málaráðuneytis
Skrifstofustjóri félagsmála-
ráðuneytisins segir það alrangt
að reglugerð um jöfnunarsjóð
sveitarfélaga, sem gildir fyrir
næsta ár, sé í raun afturvirk þann-
ig að sveitarfélög sem ekki lögðu
á hámarksútsvar á þessu ári geti
átt von á að missa af framlagi úr
sjóðnum eða verða fyrir verulegri
skerðingu.
Nýjar reglugerðir um Jöfnunar-
sjóðinn taka giidi 1. janúar á næsta
ári og eru þar gerðar kröfur um
eðlilega nýtingu á fasteignagjöldum,
aðstöðugjöldum og útsvari, ef sveit-
arfélög eiga að fá framlag úr Jöfnun-
arsjóði.
Húnbogi Þorsteinsson skrifstofu-
stjóri félagsmálaráðuneytisins sagði
að farið hefði verið eftir tillögum
Sambands íslenskra sveitarfélaga
um eðlilega nýtingu tekjustofna
sveitarfélaganna. Þar er sé gert ráð
fyrir 70% nýtingu á aðstoðugjalds-
stofninum, að fasteignagjöld séu að
minnsta kosti 0,4% eða 1% eftir
flokkum en hámarksálagning er
0,625% og 1,25%. Þá sé miðað við
að lagt verði á hámarksútsvar, 7,5%.
Haft var eftir bæjarstjóra Selfoss
í Morgunblaðinu í gær að þessar
reglur séu í raun afturvirkar og gildi
einnig um útsvarsálagningu 1989.
Selfosskaupstaður missi því að öllum
líkindum af framlagi úr Jöfnunar-
sjóði sveitarfélaga á næsta ári vegna
þess að útsvarsprósenta á þessu ári
var 7,1%. Þessar síðbúnu reglur
þýði 24 milljón króna tekjuskerðingu
fyrir sveitarfélagið.
Húnbogi sagði að þetta væri mis-
skilningur og sú reglugerð sem gilti
fyrir þetta ár gerði ráð fyrir meðal-
nýtingu á tekjustofnum sveitarfé-
laga, þannig framlag úr Jöfnunar-
sjóðnum þyrfti ekki að skerðast þótt
útsvar næði ekki 7%.
Húnbogi sagði að ástæðan fyrir
auknum kröfum til sveitarfélaga um
nýtingu tekjustofna væri sú, að ekki
væri ætlast til að sveitarfélög sæktu
í Jöfnunarsjóðinn þessi tilteknu
framlög nema þau nýttu sæmilega
sína tekjustofna.