Morgunblaðið - 13.12.1989, Blaðsíða 29

28
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1989
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1989
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
MatthíasJohannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst IngiJónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. i lausasölu 90 kr. eintakið.
Dalai Lama
verðlaunaður
fyrir frið
Fáar þjóðir hafa þolað jafn
miklar hörmungar á síðari
hluta þessarar aldar og Tíbet-
ar. Kínversk stjórnvöld hafa
með markvissum hætti reynt
að uppræta menningu þeirra
og innlima landið í Kína. Um-
heiminum berast aðeins óljósar
fréttir frá þessu langhijáða og
afskekkta fjallalandi. Þær eru
þó allar á einn veg, að þar sé
beitt takmarkalausri hörku
gegn almennum borgurum, trú
þeirra, sögu og siðum.
Með þetta í huga var sér-
staklega vel til fundið hjá
norsku Nóbelsnefndinni að
veita Dalai Lama, andlegum
leiðtoga Tíbeta, friðarverðlaun
Nóbels í ár. Hann hefur ekki
hvatt til þess að ofbeldi
Kínveija sé svarað í sömu mynt
heldur lagt sig fram um að
bjarga því sem bjargað verður
með friðsamlegum hætti.
Ráðamenn í Peking hafa hins
vegar slegið á sáttahönd Dalais
Lama og þeir brugðust ókvæða
við, þegar frá því var greint
að hann hefði fengið friðar-
verðlaun Nóbels. Þau mótmæli
eru ekki annað en staðfesting
á þvermóðskunni sem ræður
ferðinni hjá valdamönnum í
Peking. Blóðbaðið á Torgi hins
himneska friðar um mitt árið
sýndi, að þeir svífast einskis til
að halda óskertum völdum.
I ræðu sinni í Osló sagði
Dalai Lama, að námsmenn
hefðu ekki fallið til einskis á
Torgi hins himneska friðar.
Kínverskir leiðtogar fengju
ekki umflúið friðarandann sem
nú færi yfir heimsbyggðina.
Hann vísaði til atburðanna í
Austur-Evrópu, þegar hann
sagði að við samtímanum
blöstu skýr merki því til stað-
festingar, að með friðsamleg-
um mótmælum gæti almenn-
ingur fengið miklu áorkað. Hin-
ir ótrúlegu atburðir í Austur-
Evrópuríkjunum eiga rætur að
rekja til þess að þúsundir
manna hafa haft kjark til að
koma saman á götum og torg-
um og mótmæla valdhöfum,
sem njóta ekki lengur stuðn-
ings sovéska hersins. Fólkið í
Austur-Berlín, Prag og Sofiu
hefur allt borið þann ugg í
bijósti, að það kynni að standa
í sporum námsmannanna á
Torgi hins himneska friðar,
þegar það mótmælti alræðinu.
Slíkri grimmd hefur sem betur
fer ekki verið beitt í Evrópu
og atburðarásin hefur verið svo
hröð, að allir eiga fullt í fangi
með að átta sig á henni.
í afstöðu Vesturlanda til
frelsisbaráttu Tíbeta gætir
dálítils tvískinnungs, ekki síst
hjá Bretum, sem eiga mikið
undir vinsamlegum samskipt-
um við kínversk stjómvöld
vegna Hong Kong. Ýmsum
hrýs hugur við því að kalla
yfir sig óvináttu frá Peking
vegna samúðar með Tíbetum.
Ekki síst þess vegna ber að
fagna því að norska Nóbels-
nefndin valdi Dalai Lama að
þessu sinni. Hún vildi sýna, að
hún óttaðist ekki hótanir og
stóryrði.
Barátta Tíbeta heldur áfram.
Fréttirnar frá Austur-Evrópu
hafa aukið þeim kjark. Við
blasir, til dæmis í Eystrasalts-
ríkjunum, að marxísk innræt-
ing megnar hvorki að drepa
þjóðernishyggju né kristna trú.
Menningu þessara smáríkja
hefur ekki verið útrýmt þrátt
fyrir markvissar tilraunir til
þess í hálfa öld. Megi Tíbetar
bijóta af sér ijötra hinnar er-
lendu kúgunar!
Hömlulaus
skattafíkn
Menn þurfa ekki lengi að
lesa dagblöð, hlusta á út-
varp eða horfa á sjónvarp til
að sannfærast um, að ríkis-
stjórnin er haldin hömlulausri
skattafíkn. Starfsmönnum i
opinberri þjónustu fjölgar jafnt
og þétt og reynt er að efla
miðstýringu á vegum ríkisvald-
ins í krafti þess að hún sé hag-
kvæmasta leiðin til að spara
opinber útgjöld. Atvinnuleysi
hefur hins vegar ekki verið
meira frá því að skráningar
hófust 1975. Spáð er minnk-
andi hagvexti á næsta ári.
Hin hömulausa skattafíkn
dugar alls ekki til að bjarga
ríkissjóði. Nú er markvisst
stefnt að því að reka hann með
milljarða halla á næsta ári.
Enginn veit enn hvaða tölur eru
í dæminu, því að allt er óráðið
enn um tekjur og útgjöld, þótt
aðeins tvær vikur séu eftir af
árinu. Sjaldan ef nokkru sinni
hefur verið jafn illa stjórnað
af sundurlausu liði.
Ráðherrar EFTA-ríkjanna:
Erfiðast verður að semja við EB
um sameiginlegar ákvarðanir
Genf. Frá Kristófer Má Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Morgunblaðið/Sverrir
Fulltrúar ráðherranefndar Norðurlanda og forsætisnefiidar Norðurlandaráðs á blaðamannafiindinum á Hótel Sögu í gær. Frá vinstri Thea
Knudson, fulltrúi Noregs í forsætisnefiidinni, Páll Pétursson, alþingismaður fulltrúi íslands í forsætisnefiidinni, Karin Söder, forseti Norðurland-
aráðs, Júlíus Sólnes, samstarfsráðherra Norðurlanda og formaður ráðherranefiidarinnar, og Ólafúr G. Einarsson, alþingismaður, fúlltrúi í
forsætisnefndinni.
Fundur samstarfsráðherra Norðurlanda og forsætisnefiidar Norðurlandaráðs:
Hugmyndir verði kynntar um
aukin samskipti við Sovétmenn
Samstarfsráðherrar Norðurlanda og forsætisnefiid Norðurlandaráðs
fúnduðu í Reykjavík í gær. Að þeim viðræðum loknum fór fram sameig-
inlegur fundur ráðherranna og forsætisnefiidarinnar en meðal umræðu-
efna var dagskrá 38. þings Norðurlandaráðs sem haldið verður í
Reykjavík í lok febrúar n.k., þróun mála í Evrópu, samstarfsáætlun
ráðherrarnefiidar Norðurlanda og skýrsla alþjóðanefndar Norðurland-
aráðs um alþjóðlegt starf þess. A fundinum var jafhframt lögð fram
skýrsla þriggja manna norrænnar embættisnefhdar um for hennar til
Moskvu í síðustu viku þar sem rætt var hvemig treysta mætti sam-
skipti norrænna og sovéskra þingmanna.
RAÐHERRAR frá aðildarríkjum
Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) telja að forsenda fyrir
samstarfi EFTA við Evrópu-
bandalagið (EB) sé að koma á fót
stjórnkerfi, sem tryggi í raun
sameiginlegar ákvarðanir um hið
evrópska efnahagssvæði (EES).
Vilja ráðherrarnir að til þessa
Fjármálaráðherra segir í greinar-
gerð með frumvarpi til laga um
breytingar á virðisaukaskattslögum:
„Að öllu samanlögðu er því niður-
staðan sú, að virðisaukaskatturinn
muni skila 2 milljörðum króna minni
tekjum í ríkissjóð en söluskatturinn
gerir nú, eða um 37,8 milljörðum
króna miðað við heilt ár.“ í Morgun-
blaðinu í gær kom fram að Verslun-
arráð íslands véfengir þessa niður-
stöðu og telur Vilhjálmur Egilsson
framkvæmdastjóri þess, að ríkissjóð-
ur auki tekjur sínar um 1,2 milljarða
króna.
Halldór Blöndal alþingismaður á
sæti í fjárhags- og viðskiptanefnd.
Hann vitnar í greinargerð fjármála-
ráðherra um að ríkissjóður tapi
tveimur milljörðum króna á breyt-
ingunni. „Samkvæmt upplýsingum
sem við fengum í morgun í fjárhags
og viðskiptanefnd er komið í ljós að
þetta er ekki rétt,“ segir Halldór.
„Gert er ráð fyrir að virðisaukaskatt-
urinn gefi jafn mikið af sér og sölu-
skatturinn ef tekið er tillit til endur-
greidds söluskatts og bættrar inn-
heimtu. Að vísu liggur í loftinu að
jöfnunargjald upp á hálfan milljarð
króna verði lagt niður, en fyrir því
er engin vissa eins og nú standa
sakir.
Þessu til viðbótar liggur fyrir að
Samband íslenskra sveitarfélaga tel-
ur að fjármálaráðuneytið hafi van-
metið þau áhrif sem breytingin hefur
á afkomu sveitarfélaganna og mun-
ar þar hundruðum milljóna króna,
þannig að verði jöfnunargjaldið fellt
niður mun skattkerfisbreytingin
hafa hverfandi áhrif á afkomu ríkis-
sjóðs. Ahrifin verða innan við hálft
prósent, eða innan eðlilegra skekkju-
marka.
Fáir bátar hafa verið á miðunum,
en veiðarnar gengið erfiðlega af
ýmsum sökum. Loðnan hefur staðið
djúpt, verið dreif, ís rekið inn á
veiðisvæðið og hvalir rifið nót hjá
að minnsta kosti einum. Bátunum
fjölgar nú hratt á miðunum í kjöl-
far frétta um einhvern afla. Margar
útgerðir höfðu ekki gert ráð fyrir
veiðum fyrir jól, og hefur því mis-
vel g§ngið að.manna bátana. Hefur
svæðis verði stofiiað á grundvelli
samninga milli EFTA og EB fyrir
1993, þegar sameiginlegur mark-
aður EB kemur til sögunnar.
Kemur þetta fram í ályktun fúnd-
ar ráðherranna, sem haldinn var
hér í Genf í gær og fyrradag und-
ir stjórn Jóns Baldvins Hannibals-
sonar, utanríkisráðherra. Ráð-
Þetta sýnir að fjármálaráðherra
ætlaði sér að ná tveimur milljörðum
króna aukreitis með skattkerfis-
breytingunni, það er 1,4 milljörðum
með breytingu á tekjuskatti, 350
milljónum með nýjum bifreiðaskatti
og 250 milljónum með nýjum orku-
skatti. Eftir að þessar upplýsingar
liggja fyrir er augljóst að fjármála-
ráðherra getur látið af þessum
skattaáformum sínum.“
Bolli Þór Bollason, var spurður
hvað rétt væri. „Okkar mat er það,“
sagði hann, „að munurinn sé á bilinu
núll til einn milljarður í mínus, eftir
því hvernig jöfnunargjaldið er metið.
Við værum sennilega í mínus 500
milljónum, samanborið við niður-
stöður Vilhjálms Egilssonar upp á
1,2 milljarða í plús.“
Bolli segir að ekki sé ágreiningur
við Viihjálm um hvernig reiknað sé,
„við erum bara ekki eins bjartsýn-
ir.“ Munurinn felst einkum í því, að
Hafþór sagðist Iítið þora að tjá
sig um gang mála. Það hefði litla
þýðingu að skora á loðnuna að drífa
sig á Grísmeyjarsundið og halda sig
þar í stórum stíl. Það kæmi sér
vissulega illa að fá svo lítið af loðnu
sumum legið svo á, að þeir hafa
farið án þess að vera fullmannaðir
og við þröngan kost.
í gær fór Sjávarborg til Raufar-
hafnar með 750 tonn, Dagfari til
Siglufjarðar með 350 tonn og
skemmda nót eftir hvali, Bjarni
Ólafsson fór með 1.130 til Seyðis-
fjarðar og Þórshamar, 550 tonn og
Víkurberg 580 til Þórshafnar.
herramir hafna aðild nýrra ríkja
að EFTA, á meðan rætt er við EB.
í ályktun ráðherrafundarins segir,
að þeir vænti þess að á sameiginleg-
um ráðherrafundi EFTA og EB í
Brussel 19. desember nk. komi fram
skýr pólitískur vilji til að hefja samn-
ingaviðræður um víðtækt EES-
samkomulag á fyrri hluta árs 1990.
Vilhjálmur gerir ráð fyrir að virðis-
aukaskatturinn bæti innheimtu um
einn milljarð, en hagdeildin notar
þar töluna 400 milljónir. „Þessi tala
er mjög erfið. Hann tekur þessa
tölu vegna þess við vorum með hana
í fyrra inni í virðisaukaskattslögun-
um. Ástæðan fyrir því að við lækkum
hana núna er sú að innheimtuað-
ferðirnar hafa verið bættar töluvert
á þessu ári, þannig að við erum á
þessu ári að tala um fimm, sex
hundruð milljónir aukreitis vegna
bættrar innheimtu einnar.“ Bolli
segir að varla sé þess að vænta að
sh'kur bati náist aftur. Hann segir
tölur Vilhjálms byggja á bjartsýni,
en kveðst ekki vilja hafna þeim. Að
öðru leyti felst munurinn einkum í
því hvernig lækkun niðurgreiðslna
er metin.
Vilhjálmur Egilsson segir að í
sínum útreikningum sé tekið mið af
bættri innheimtu á þessu ári. Talan
einn milljarður er frá árinu 1988,
reiknuð til verðlags 1990 sé hún
orðin um einn og hálfur milljarður.
Að teknu tilliti til bættrar innheimtu
þegar á þessu ári, megi gera ráð
fyrir að eftir standi um milljarðs
króna tekjuauki vegna bættrar inn-
heimtu í virðisaukaskattkerfi. „Eru
fjármálaráðuneytismenn að van-
treysta Ólafi Ragnari Grímssyni og
gefa í skyn að hann sé ekki jafn
góður innheimtumaður og Jón Bald-
vin forveri hans í embætti?“ segir
Vilhjálmur.
til vinnslu á staðnum á haustvertíð-
inni, en hún hefði venjulegast verið
gjöfulust fyrir Siglfirðinga. Eftir
áramótin væri loðnan gengin lengra
austur og þá nytu verksmiðjurnar
austan lands þess. Þetta gæti þó
orðið öðruvísi en venjulega og hugs-
anlega yrðu skipin ekki eins bundin
verksmiðjunum og áður, þau fengju
að landa sem mestu næst miðúnum
til að tefja ek’ki veiðar með langri
siglingu til heimahafnar. Færi það
svo, nytu Siglfirðingar þess í ein-
hverjum mæli.
Samkvæmt reglum um stjórnun
veiðanna og ákvæðum í kjarasamn-
ingum sjómanna skal veiðum lokið
eigi síðar en 17. desember og þær
ekki hafnar að nýju fyrr en eftir
áramót. Hafþór sagðist telja líklegt.
að þessu ákvæði yrði hnikað til,
yrði veiði að einhveiju marki, þó
mönnum væri jólafríið auðvitað
kært. „Loðnubrestur hefur auðvitað
víðtæk áhrif, bæði fyrir þá, sem
vinna að veiðum og vinnslu, og við-
komandi bæjar- og hafnarsjóði,
verzlun og þjónustu. Við krossum
því bara fingur og vonum hið
bezta,“. sagði Hafþór Rósmundsson.
Fram til þess tíma verði efnt til könn-
unarviðræðna. Markmiðið sé að
meginatriði samnings liggi fyrir um
mitt ár 1990 og samningaviðræðum
verði lokið fyrir árslok. Verði að því
stefnt að, að EES-samningurinn taki
gildi um leið og innri markaður EB
komi til sögunnar. Innan EES verði
sem mest frelsi fyrir flutning á vör-
um, þjónustu, fjármagni og vinnu-
afli. Tekið verði tillit til undanþágna
vegna grundvallarhagsmuna og
vegna umþóttunaraðgerða.
Jón Baldvin Hannibalsson sagði,
að í væntanlegum samningaviðræð-
um yrði erfiðast að komast að niður-
stöðu um, hvernig staðið skyldi að
sameiginlegum ákvörðunum um
EES. EFTA-ríkin vildu, að allar
ákvarðanir væru teknar samhljóða
og þær sem teldust mikilvægar og
stefnumarkandi yrðu lagðar fyrir
þjóðþing einstakra landa. Yrði erfitt
að ná samkomulagi um þetta við
samningaborðið. í ályktun ráðherr-
anna segir, að til úrlausnar á laga-
legum viðfangsefnum verði komið á
fót sjálfstæðu, virku og áreiðanlegu
kerfi til eftirlits með framkvæmd
EES-reglna og sameiginlegum úr-
skurðaraðila til að setja niður deilu-
mál og tryggja samræmda túlkun á
þessum reglum.
Fyrir ráðherrunum lá ósk frá ung-
verskum yfirvöldum um að skipuð
yrði samskiptanefnd Ungveijalands
og EFTA með aðild Ungveija að
bandalaginu í huga. Jón Baldvin
sagði á blaðamannafundi, að EFTA
væri ekki í neinum skilningi ein-
hvers konar forstofa að Evrópu. Til
að gerast aðilar að EFTA yrðu ríki
að búa við fijálst markaðskerfi, en
þannig væri ekki um hnúta búið í
Austur-Evrópu. Engar viðræður
færu auk þess fram um stækkun
EFTA fyrr en að loknum saminga-
viðræðum við EB. Ákveðið var að
stofna sérstakan 100 milljón dollara
þróunarsjóð fyrir Júgóslavíu. Fasta-
fulltrúum EFTA-ríkjanna var falið
að ræða frekar við ríki við Miðjarðar-
haf og Persaflóa, sem hafa sýnt
EFTA-samstarfinu áhuga.
í máli Jóns Baldvins Hannibals-
sonar kom fram, að hann teldi að
starfið í EFTA hefði skilað ágætum
árangri í formannstíð íslendinga.
Hinrik var á leið inn til Siglu-
fjarðar með um 300 tonn og nótina
mikið skemmda eftir tvo hvali í
fyrrinótt, þegar Morgunblaðið náði
tali af honum. Hann lenti í töluverð-
um vandræðum með hvalinn í fyrra
og er hreint ekki hrifinn af því hve
algengur hann er orðinn.
Á blaðamannafundi sem boðað
var til af þessu tilefni kom fram að
norrænu embættismennirnir hefðu
rætt við fulltrúa alþjóðadeildar sov-
éska Æðsta ráðsins og fræðimenn
þá er starfa við hina nýju Evrópu-
stofnun sovésku vísindaakade-
míunnar. Þá hefðu þeir einnig hitt
að máli þingmenn er sitja í nefnd
ráðsins um alþjóðasamskipti.
Á aukaþingi Norðuriandaráðs á
Álandseyjum í síðasta mánuði var
afráðið að för þessi yrði farin en
áður höfðu Danir með stuðningi
Finna lagt til að Norðurlandaráð
leitaði eftir beinum samskiptum við
Eystrasaltsríkin þijú, Eistland, Lett-
land og Litháen. Tillaga þessi fékkst
ekki samþykkt en fram kom sú
málamiðlun að framkvæmdastjóri
„Það er verst við þessa hvali, að
engin leið er að losna við þá úr
nótinni. Maður veit ekki fyrr en
þeir byija að blása við bátinn, þeir
fara ekki yfir korkinn og þegar
þrengir að þeim, stenzt ekkert átök-
in. Annar þeirra var rosalega stór,
sporðblaðkan ábyggilega tveir til
forsætisnefndarinnar héldi til
Moskvu til að ræða hvernig auka
mætti almennt samskipti sovéskra
og norrænna þingmanna. Af hálfu
Norðurlandaráðs er einkum lögð
áhersla á aukin samskipti þjóða
þessara almennt sem og á sviði við-
skipta og umhverfis- og mennta-
mála.
Karin Söder, forseti Norðurlanda-
ráðs, sagði að ákveðið hefði verið
að fela framkvæmdastjóra forsætis-
nefndarinnar að leggja fram tillögur
um hvemig haga megi samstarfi
þessu fyrir næsta fund forsætis-
Pétur Sæmundsson, skipstjóri á
Þórshamri, sagði að jákvæðari blær
færðist nú á þessa loðnuvertíð en
þó væri hún sú leiðinlegasta, sem
hann hefði stundað. Hann telur að
mikið magn vanti enn til þess að
veiði fáist fyrir allan flotann.
Þórshamar fór á loðnuveiðar 27.
október síðastliðinn og hefur fengið
um 1.500 tonn á vertíðinni. Á sama
tíma í fyrra var loðnuafli skipsins
orðinn 6 þúsund tonn og byijaði
skipið þó ekki á loðnuveiðum fyrr
en 19. nóvember í fyrra. Pétur bind-
ur vonir við að loðnuveiðin aukist
þrír metar, en hún sást vel, þegar
hann var að reyna að stinga sér
niður úr nótinni. Svo fór hann bara
í gegn enda stenzt ekkert svona
50 tonna flykki. Hnúfubakurinn fór
um leið og þeir skildu eftir tvær
30 faðma rifur á nótinni. Samt
náðum við um 100 tonnum úr
henni,“ sagði Hinrik.
Hann sagði, að mikið hefði verið
af hval undanfarnar nætur við
ísröndina. Þeir hefðu séð þá blása
eina 6 samtímis og þá væri mikið
af honum. Aðfaranótt þriðjudags
nefndarinnar sem verður í Stokk-
hólmi þann 29. janúar. Yrðu þá að
líkindum teknar frekari ákvarðanir
um framhald málsins. í skýrslu
framkvæmdastjórans um Moskvu-
förina kemur fram að fulltrúar Sov-
étmanna lögðu fram fjölmargar til-
lögur um hvemig haga mætti sam-
starfinu. Lagði deildarstjóri alþjóða-
deildarinnar m.a. til að norræn
sendinefnd héldi til Moskvu til við-
ræðna við fulltrúa Æðsta ráðsins
en síðar gætu þingmennirnir sótt
Eystrasaltsríkin og átt viðræður við
fulltrúa þeirra. Sovéskir þingmenn
gætu síðan endurgoldið heimsókn-
ina.
Júlíus Sólnes, samstarfsráðherra
Norðurlanda og formaður ráðherra-
nefndarinnar, sagði að á fundinum
í gær hefði komið fram sú tillaga
að tvöfalda útlánafé Norræna fjár-
festingarbankans til verkefna utan
Norðurlanda. Engin ákvörðun í
þessa veru hefði þó verið tekin þar
eftir áramót en henni lýkur yfirleitt
í lok mars.
Hjá loðnuverksmiðjunni hér hef-
ur nú verið tekið á móti 5 þúsund
tonnum af loðnu en 12.400 tonnum
um þetta leyti í fyrra.
Vegna einmuna blíðu nú í haust
hafa bræludagar verið sárafáir,
þannig að línu- færa- og dragnóta-
bátar hafa landað hér samanlagt
80-90 tonnum af bolfiski og flat-
fiski í viku hverri. Aflinn hefur
verið frystur og saltaður. Atvinna
hefur því verið þokkalega góð, þrátt
fyrir að ekkert togskip afli staðnum
hefði minna sézt af hvalnum og
þessum tveimur bara skyndilega
skotið upp í nótinni. Hvalagangan
benti þó til þess að loðnan væri á
svæðinu. Til þessa hefði þetta verið
ræfilslegt, þunnar grisjur á miklu
dýpi. Nú virtist hún vera að ganga
stíft austur eftir og þeir væru farn-
ir að finna einhveijar druslur, sem
reyndar stæðu enn djúpt. Rétt væri
fyrir menn að halda stillingu sinni,
þetta kæmi allt í ljós enda fjölgaði
skipunum á miðunum og ísinn væri
farinn að hopa.
eð ríkisstjórnir Norðurlanda þyrftu
að samþykkja að leggja fram viðeig-
andi tryggingar. í máli Páls Péturs-
sonar, sem er fulltrúi í forsætis-
nefndinni ásamt Ólafi G. Einars-
syni, kom fram að íslensk fyrirtæki
hefðu fengið um 20% af þeim lánum
sem bankinn hefði veitt í þessu skyni
á undanfömum ámm.
Júlíus Sólnes sagði áform Norður-
landa um frjálsa fjármagnsflutninga
milli landanna einnig komið til tals.
Fjármálaráðherrar Norðurlanda
samþykktu á fundinum á Álandseyj-
um að afnema allar hindranir á
slíkum viðskiptum fyrir mitt næsta
ár. íslendingar hafa hins vegar
kynnt fyrirvara varðandi þá sam-
þykkt vegna sérstöðu og smæðar
íslenska fjármálamarkaðarins.
Sagði Júlís Sólnes að íslendingar
teldu sig þurfa meiri tíma til að
undirbúa slíkar breytingar en hefðu
ekki á hug á því að standa utan
þessarar þróunar.
hráefnis. En atvinnumálin em fljót
að bregðast til verri vegar þegar
Vetur konungur sýnir sig. Smærri
bátarnir eru þá meira og minna út
úr atvinnulífinu. L.S.
....
SR í Siglufirði:
Tekjutap ná-
lægt 120 millj-
ónum króna
Síldarverksmiðjur rikisins í
Siglufirði hafa nú tekið á móti
um 19.000 tonnum af loðnu til
vinnslu. Á sama tíma í fyrra hafði
í Siglufírði verið tekið á móti um
50.000 tonnum. Skilaverð fyrir
afurðir úr 19.000 tonnum er ná-
lægt 120 milljónum, en 50.000
tonnin gæfu 300 milljónir. Tekj-
utapið er því um 120 miHjónir
króna.
Þórhallur Jónasson, fram-
kvæmdastjóri SR í Siglufirði, sagði
í samtali við Morgunblaðið, að það
væri töluvert áfall hve lítið hefði
enn veiðzt af Ioðnu, ekki bara fyrir
verksmiðjuna, heldur sjómenn, út-
gerð og aðra, sem nálægt þessum
atvinnuvegi kæmu. Nú virtist sem
hámarks afli á haustvertíð gæti
orðið 100.000 tonn á móti 311.000
í fyrra. Áætlað tekjutap miðað við
skipaverð væri því gífurlegt.
311.000 tonn gæfu um 1,8 milljarða
króna, en 100.000 aðeins 600 millj-
ónir. „Það er hætt við að víða verði
þröngt í búi yfir jólin,“ sagði Þór-
hallur.
Hagdeild fjármálaráðuneytis:
Tekjur af virðisaukaskatti
svipaðar og af söluskatti
Fullyrðing um tveggja milljarða tekju-
tap er því röng, segir Halldór Blöndal
TEKJUR ríkissjóðs munu ekki minnka við upptöku 24,5% virðisauka-
skatts í stað 25% söluskatts, heldur verður munurinn innan við hálft
prósent, samkvæmt upplýsingum sem lagðar voru fram í fjárhags- og
viðskiptanefiid Alþingis í gær, að sögn Halldórs Blöndal alþingis-
manns. Hann segir því ljóst að fúllyrðing fjármálaráðherra um tveggja
milljarða króna tekjutap vegna kerfisbreytingarinnar sé röng og að
ráðherra geti látið af þeim áformum sínum að innheimta þessa tvo
milljarða með öðrum hætti. Bolli Þór Bollason hjá hagdeild fjármála-
ráðuneytis telur að tekjur ríkissjóðs við skattkerfisbreytinguna minnki
iíklega um hálfan milljarð króna.
Loðnubátum fjölg-
ar hratt á miðunum
Fimm bálar tilkynntu Ioðnunefnd um afla í gær, á íjórða þúsund tonn.
Afli á haustvertíðinni er því orðinn um 43.000 tonn. Sama dag í fyrra
var aflinn orðinn 260.000. 12. desember þá veiddust 20.000 tonn.
Vonum bara hið bezta
- segir Hafþór Rósmundsson, for-
maður verkalýðsfélagsins Vöku
BEINT atvinnuleysi í Siglufirði vegna lélegrar loðnuvertíðar er ekki
merkjanlegt að sögn Hafþórs Rósmundssonar, formanns verkalýðs-
félagsins Vöku. Hann sagði töluvert atvinnuleysi engu að síður, sér-
staklega vegna rekstrarstöðvunar rækjuvinnslu Sigló. „Þetta er engu
að síður áfall fyrir alla þá, sem að einhverju leyti hafa tekjur af loðnu-
veiðunum," segir Hafþór.
Tvö stórhveli rifii nótina hjá Dagfara:
Ekkert stenzt svona 50 tonna flykki
- segir Hinrik Þórarinsson, skipstjóri
„ÉG VEIT ekki hvort þetta eru sömu hvalirnir og voru að angra okkur
í fyrra. Þeir voru tveir, annar hnúfubakur og hitt eitthvert gífúrlegt
stórhveli, sem lentu í nótinni hjá okkur. Þegar fór að þrengjast að
þeim, tóku þeir strikið út með stórt stykki úr nótinni með sér,“ sagði
Hinrik Þórarinsson, skipstjóri á loðnuskipinu Dagfara.
Loðnu og síld landað sama dag
Þórshöfn. ^ V—7
TVÖ SKIP, Þórshamar GK og Víkurberg GK, lönduðu hér samtals
1.120 tonnum af nokkuð stórri og fallegri loðnu á þriðjudag. Þá land-
aði Arnþór EA hér einnig 300 tonnum af síld. Hluti síldarinnar er
frystur í beitu en afgangurinn fer í fískeldismjöl.