Morgunblaðið - 22.12.1989, Qupperneq 1

80 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
293. tbl. 77. árg.
FOSTUDAGUR 22. DESEMBER 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Veldi Ceausescu-fjölskyldunnar ógnað í Rúmeníu:
Brynvögnum ekið yfír
almenning í Búkarest
Mnskvil. RlÍHnnP«t Rplornð Vín Rpntor nir Ilnilv T’ol
Rúmenska fréttastofan Ager-
press sendi frá sér þessa mynd
af útifúndinum á Lýðveldistorg--
inu í Búkarest þar sem hylla átti
Nicolae Ceausescu forseta. Fund-
urinn breyttist fljótt í andóf gegn
Ceausescu og skylduliði hans og
hrópuð voni slagorð gegn komm-
únistum. Á innfelldu myndinni
sést fólk fyrir utan sendiráð
Rúmena í París mótmæla blóðs-
úthellingum Rúmeníustjórnar.
Moskvu, Búdapest, Belgrað, Vín. Reuter og Daily Telegraph
HERMENN og vopnaðar öryggissveitir rúmensku lögreglunnar
réðust á mörg þúsund mótmæfendur í höfúðborginni Búkarest og
fleiri borgum í Rúmeníu í gær og minnst tuttugu manns týndu lífi
í Búkarest. Brynvögnum var ekið inn í hópa andófsmanna, að sögn
júgóslavnéskra og sovéskra fréttamanna, og yfír 30 voru sagðir
hafa fallið í borgunum Cluj og Arad. Þar heyrðist enn skothríð seint
í gærkvöldi. Skotið var á stúdenta í Búkarest er þeir reyndu að
forða félögum sínum undan skriðbeltunum. Víða voru hrópuð slag-
orð gegn stjórnvöldum, „Niður með Ceausescu!" og „Niður með
morðingjana!" Fyrir utan Intercontinental-hótelið í miðborginni
reif fólk í tætlur myndir af Nicolae Ceausescu forseta og söng þjóð-
söngva. Námsmenn reyndu í gær að fá verkamenn til að efna til
allsheijarverkfalls gegn sljórn kommúnista. Tugþúsundir manna
voru á útifúndi á Háskólatorginu í Búkarest í gærkvöldi og haldn-
ar voru ræður gegn sljórnvöldum. Hermenn voru í hópum um-
hverfis torgið og er síðast fréttist, var táragasi, handvopnum og
brynvögnum enn beitt til að reyna að tvístra mannsöfhuðinum.
„Stúdentarnir sögðu okkur
snöktandi að minnst 20 manns
lægju í andarslitrunum á gang-
stéttinni,“ sagði fréttamaður júgó-
slavnesku fréttastofunnar Tanjug,
Petar Tomic, í símaviðtali við júgó-
slavneska sjónvarpið frá Búkarest.
Rúmensk stjórnvöld höfðu boðað
til fjöldafundar á Lýðveldistorginu
í Búkarest til stuðnings Ceausescu
en samkoman breyttist skjótt í
andóf gegn forsetanum. Sjónvarpið
stöðvaði útsendingu frá ræðu for-
setans í þijár mínútur er hróp og
mótmælaöskur heyrðust frá mann-
fjöldanum. Leikin voru ættjarðar-
lög á meðan en síðan hófst útsend-
ingin á ný, i miðri setningu í ræð-
unni. Forsetinn mun hafa orðið að
gera hlé á máli sínu nokkrum sinn-
um en honum var þó fagnað er
hann tilkynnti um fyrirhugaða, al-
menna launahækkun um áramót:
Fyrst í stað reyndu lögreglumenn-
irnir að dreifa mannfjöldanum með
A-Berlín:
Branden-
borgar hlið-
ið opnað
Austur-Berlín. Reuter.
AUSTUR-ÞÝSKIR verka-
menn, alls tuttúgu manns,
hófn í gærkvöldi að bijóta
niður múrinn við Branden-
borgarhliðið á mörkum borg-
arhlutanna tveggja í Berlín.
Austur-þýskur vörður sagði
fréttamönnum Reuters að
verkið myndi sennilega taka
um hálfa aðra klukkustund.
Ákveðið hefur verið að opnuð
verði með formlegum hætti tvö
hlið í múrnum við Branden-
borgarhliðið milli Vestur- og
Austur-Berlínar eftir hádegi í
dag, föstúdag. Hans Modrow,
forsætisráðherra Austur-
Þýskalands, og Helmut Kohl,
kanslari Vestur-Þýskalands,
munu verða viðstaddir athöfn-
ina ásamt borgarstjórum
beggja borgarhlutanna.
táragasi en gripu síðan skyndilega
til skotvopna eftir nokkurra stunda
þóf. Júgóslavneska fréttastofan
Tanjug sagði að skotið hefði verið
með vélbyssum á allt sem hreyfð-
ist, einnig eldflaugum úr þyrlum.
Skelfingu lostið fólkið leitaði skjóls
í dyragættum og húsasundum er
herinn umkringdi andófshópinn
með brynvögnum. Margir héldu þó
áfram að hrópa: „Frelsi!“ og „Niður
með einræðið!"
Vestrænir stjórnarerindrekar í
Búkarest sögðu að skriðdrekar
væru á verði við forsetahöllina og
jafnframt að herflugvélar flygju
lágt yfir borgina. Aragrúi liðs-
manna öryggissveitanna og her-
manna væri á götunum.
Ástandið er óljóst í Timisoara
við landamæri Ungveijalands, þar
sem talið er að hundruð eða jafn-
vel þúsundir manna hafi látið lífið
er hermenn og öryggissveitir réð-
ust á mótmælendur síðastliðinn
sunnudag. Ungverski utanríkisráð-
herrann Guyla Horn segist hafa
heimildir fyrir því að til vopnavið-
skipta hafi komið milli rúmenskra
öryggissveita og hermanna í Timi-
soara og fleiri borgum. Rúménskur
flóttamaður sagði í viðtali við
bresku sjónvarpsstöðina Channel
Four að mörg hundruð manns
hefðu kramist undir beltum bryn-
vagna sem ekið hefði verið inn í
mannfjöldann á sunnudag. „Ör-
yggissveitirnar hengdu þijá ungl-
ingsdrengi á aðaltorginu til að sýna
fólki hvernig færi fyrir þeim sem
tækju þátt í mótmælum,“ sagði
maðurinn.
Heimildarmenn segja að liðs-
sveitir hersins hafi yfirgefið borg-
ina á miðvikudag og hafi bílar og
brynvagnar verið skreyttir hvítum
fánum en almenningur hafi fagnað
ákaft og sumir grátið af gleði.
80-90 þúsund manns hafi síðan á
útifundi krafist afsagnar Ceauses-
cu og minnst fallinna á sunnudag
með einnar mínútu þögn.
Allsheijarverkfall mun vera í
Timisoara og verkamenn virðast
hafa tekið öll völd í verksmiðjum
borgarinnar, þar sem um 200 þús-
und manns búa. Verkamennirnir
hafa hótað að sprengja í loft upp
olíuhreinsunarstöð ef Ceausescu
fari ekki frá, að sögn 'L4SS-frétta-
stofunnar.
Reuter
Bandaríkjamenn steypa sljórn Panama með hervaldi:
Bush segir liðsaQann
munu fínna Noriega
Wocbinirf An P «,¥>«» .11 w. Mnnn/vno Dnnlnn
Washington, Panamaborg, Managua. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti sagði á blaðamannafúndi í gær að
baúdarískir hermenn myndu halda áfram leitinni að Manucl Antonio
Noriega hershöfðingja í Panama þar til yfir lyki. Getgátur hafa verið
uppi um að Noriega hafi leitað skjóls í sendiráði Nicaragua. Fulltrúi
nýju stjórnarinnar í Panama hjá Sameinuðu þjóðunum sagði í gær-
kvöldi að ef fylgismenn hcnnar í panamíska heraum fyndu Noriega
myndi hann ekki verða framseldur til Bandaríkjanna því slíkt bryti í
bága við panamísku stjórnarskrána. Hann sagði einnig að Bandaríkja-
stjóm hefði ákveðið einhliða að koma Noriega frá völdum á miðviku-
dag. Stjórnarherinn í Nicaragua fékk í gærkvöldi skipun um að um-
kringja sendiráð Bandaríkjanna í höfúðborg landsins, Managua, og var
ástæðan sögð sú að herlið Bandaríkjamanna hefði hafið umsátur um
sendiráð Nicaragua í Panamaborg.
Manuel D’Escoto, utanríkisráð-
herra Nicaragua, skýrði frá því að
herafla stjórnvalda hefði verið skipað
í viðbragðsstöðu við sendiráð Banda-
ríkjanna í Managua og kvað þetta
viðbrögð við umsátri Bandaríkja-
inanna í Panama.
Guillermo Endara, hinn nýi forseti
Panama, lýsti í gær yf ir neyðarlögum
og útgöngubanni í landinu. Hann var
frambjóðandi stjórnarandstöðunnar i
kosningum í maímánuði og telja
óháðir eftirlitsmenn sem fylgdust
með framkvæmd þeirra að hann hafi
fengið um 70 prósent atkvæðanna.
Noriega neitaði hins vegar að viður-
Reuter
Bandarískir heraienn koma fallbyssu í skotstöðu í Panamaborg.
kenna niðurstöður kosninganna og
lét öryggissveitir misþyrma Endara
og fleiri fulltrúum stjórnarandstöð-
unnar á götum Panamaborgar.
Marlin Fitzwater, talsmaður
Bandaríkjaforseta, sagði að vera
kynni að það tæki nokkurn tíma að
finna Noriega en hann hvarf á mið-
vikudag. Hann kvað engin timamörk
hafa verið sett og sagði það í sam-
ræmi við þann ásetning stjórnvalda
að ná Noriega og fá hann dæmdan
fyrir smygl á eiturlyfjum til Banda-
ríkjanna. Fitzwater kvaðst ekki geta
sagt til um hversu lengi bandaríska
herliðið yrði í Panama. Búist væri
við því að hin nýja stjórn landsins
myndi brátt taka að mynda eigin
lögreglusveitir en herliðið yrði ekki
kvatt heim fyrr en reglu hefði verið
komið á í landinu.
Fi'éttir af mannfalli voru fremur
óljósar í gær en óstaðfestar heimild-
ir hermdu að allt að 100 Panamabú-
ar hefðu fallið og rúmlega 1.000
særst. í tilkynningu frá varnarmála-
ráðuneyti Bandaríkjanna sagði að
20 Bandaríkjamenn, 19 hermenn og
kennslukona, hefðu beðið bana og
152 særst. Enn er ekki vitað hvað
orðið hefur af öðrum helstu valda-
mönnum í stjórn Noriega. Heimildar-
menn Reuíers-fréttastofunnar sögðu
að enn væri barist af hörku í höfuð-
borginni og í fréttum bandarískra
sjónvarpsstöðva sagði að stórskota-
liðsárásir hefðu verið gerðar á stöðv-
ar Panamahers í nágrenni höfuð-
borgarinnar.