Morgunblaðið - 22.12.1989, Blaðsíða 28

28
MORGU.NBLAÐIR EQSXUDAGVR 23- 1989 ,
Tékkóslóvakía:
Adamec kjörinn leiðtogi
kommúnistaflokksins
Prag. Reuter.
LADISLAV Adamec, íyrrum forsætisráðherra Tékkóslóvakíu, var
kjörinn leiðtogi kommúnistaflokks landsins á neyðarþingi flokksins
í fyrrakvöld. Flokkurinn baðst þar einnig formlega afsökunar á
því að hafa leitt kreppu yfir þjóðina á 40 ára valdatíma sínum.
Adamec tók við af Karel Úrban-
ek, sem var flokksleiðtogi í tæpan
mánuð eftir að harðlínumaðurinn
Milos Jakes hafði verið rekinn úr
embættinu. Ákveðið var að Ad-
Skæruliðar
myrða tvö
hundruð menn
á Sri Lanka
Colombo. Reuter.
AÐ minnsta kosti 200 ungir
menn voru myrtir í gær og
fyrradag í héraðinu Hamban-
tota á suðurhluta Sri Lanka, að
sögn íbúa þar.
Fórnarlömbin voru ýmist högg-
vin til bana með exi eða skotin á
götu úti. Höfðu lík nokkurra verið
sett yfir brennandi hjólbarða.
Flestum líkanna var varpað út í
vegarkant á morðstaðnum.
Talsmaður stjórnarhersins stað-
festi í gær að mannfall hefði orðið
síðasta sólarhringinn í Hamban-
tota. Ibúar í héraðinu skelltu
skuldinni bæði á vinstri sinnaða
skæruliða og sveitir stjórnarsinna
sem reyna að elta skæruliða uppi.
Fi'elsisfylking alþýðunnar, en
svo nefnast skæruliðasamtök
vinstri manna, hefur farið með
vopnum í tvö ár og reynt að steypa
stjórn landsins. Hafa 8.000 manns
beðið bana í ofbeldisaðgerðum
tengdum baráttu skæruliða.
Helstu leiðtogar skæruliða voru
vegnir í síðasta mánuði og hefur
stjórnin haldið því fram að skæru-
liðar væru á undanhaldi síðan.
Skæruliðar tamiltígra sem bar-
ist hafa fyrir sjálfsforræði héraða
tamíla á norðurhluta Sri Lanka
sögðust í gær hafa ofbeldi. Myndu
þeir leggja vopn sín á hilluna og
beijast fyrir málstað sínum með
framboði í næstu kosningum.
amec yrði titlaður formaður, þar
sem embættistitill fyrirrennara
hans, aðalritari, þótti um of tengj-
ast valdníðslu. Umbótasinninn
Vasil Mohorita, sem á sæti í stjórn-
málaráði flokksins, var kjörinn
varaformaður.
Adamec, sem er 63 ára að aldri
og álitinn hófsamur stjórnmála-
maður, hlaut 59,5% atkvæða í
kjörinu. Hann studdi tillögu, sem
lögð var fram á þinginu, um að
flokkurinn bæði þjóðina afsökunar
en sagði að kommúnistar þyrftu
að snúa vörn í sókn. „Kommúni-
staflokkur Tékkóslóvakíu biður
verkalýðinn, listamenn, mennta-
menn og ungt fólk afsökunar á
stefnu sinni á liðnum árum,“ sagði
í yfirlýsingu flokksins, sem flutt
var í sjónvaipi. Þjóðin var meðal
annars beðin að afsaka valdbeit-
ingu öryggissveita, sem kváðu nið-
ur mótmæli námsmanna 17. nóv-
ember og ofsóknir á hendur hálfri
milljón manna eftir innrás Varsjár-
bandalagsins í landið árið 1968.
Þingið samþykkti ennfremur í
gær að leysa upp vopnaðar sveitir
kommúnistaflokksins. Sveitirnar
eru skipaðar 100.000 mönnum og
hefur þeim verið beitt gegn mót-
mælendum á undanförnum tveim-
ur árum. Síðustu vikurnar hafa
þær reynt að koma í veg fyrir að
stjórnarandstæðingar i Borgara-
vettvangi kæmu skoðunum sínum
á framfæri í verksmiðjum.
Sjávarútvegsráðherrar EB:
Skoskir sjómenn hafa oft staðið í ströngu og mótmæltu fyrir nokkr-
um árum innflutningi ódýrs fisks með því að loka höfhum, meðal
annars í Aberdeen. Nú er það ekki innflutningurinn, sem hrellir þá,
heldur stórkostlegur niðurskurður á þeirra eigin afla.
400 þúsund tonna niður-
skurður á veiðiheimildum
Brussel. Frá Kristófer Má Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
AKVORÐUN heftir verið tekin um 11% niðurskurð á þorskveiðiheim-
ildum flota aðildarríkja Evrópubandalagsins (EB) og tæplega 30%
niðurskurð á ýsukvótum á fiskimiðum innan lögsögu bandalagsríkj-
anna. Bitnar þessi niðurskurður harðast á sjómönnum í Skotlandi.
Manuel Marin sem fer með sjávarútvegsmál í framkvæmdastjórn
EB, segir að bandalagið verði að fylgja verndunarstefnu í fiskveið-
um. Telur hann samþykkt sjávarútvegsráðherra EB-ríkjanna um
veiðiheimildir, sem gerð var á þriðjudag, í samræmi við þá stefnu.
Þetta er mesta skerðing á veiði-
heimildum í sögu bandalagsins en
áætlaður heildarafli næsta árs er
3,7 milljónirtonna, en fyrir árið sem
er að Ijúka er aflinn áætlaður 4,1
milljón tonn. Á NAFO-svæðinu und-
an ströndum Kanada þar sem EB
hefur ákveðið einhliða kvóta sína
vegna ágreinings við Kanadamenn
var samþykktur rúmlega 56 þúsund
tonna kvóti en fyrir þetta ár ákvað
EB sér einhliða tæplega 160 þúsurfd
tonna kvóta. í október var EB-
flotinn einungis búinn að veiða 33
þúsund tonn á svæðinu. Búist er
við því að kanadísk stjórnvöld mót-
mæli þessari ákvörðun, en talsmað-
ur stjórnarinnar sagði, að reynslan
sannaði að sá aflí sem EB ætlaði
sér á svæðinu væri ekki til staðar,
þetta væru því pappírskvótar.
Mestur er niðurskurður ráðherr-
anna á ýsukvótum í Norðursjó.
Árið 1988 var ýsuafli EB 236 þús-
und tonn, á þessu ári er hann áætl-
aður 119 þúsund en verður sam-
kvæmt niðurstöðum ráðherranna
90 þúsund tonn á næsta ári og þar
af 41.700 tonn í Norðursjó. Þorsk-
kvótar ársins 1988 voru 365 þúsund
tonn og fyrir yfirstandandi ár 300
þúsund en verða fyrir árið 1990 268
þúsund tonn og af því má veiða 98
þúsund tonn í Norðursjó. Tillögur
framkvæmdastjórnarinnar gerðu
ráð fyrir enn frekari niðurskurði en
ráðherrarnir höfnuðu honum. Til
þess að auka líkumar á samkomu-
lagi ákvað framkvæmdastjórnin að
leggja fyrir ráðherrafundinn allar
ákvarðanir sem varða framkvæmd
f iskveiðistefnunnar næsta ár, þ.m.t.
innflutningsheimildir á lækkuðum
tollum.
Manuel Marin sagði að þessi
fundur ráðherranna markaði að
mörgu leyti tímamót í sögu fisk-
veiðistefnunnar. Hann sagðist vera
orðinn verndunarsinni og kvað EB
verða að leggja af deilur og ágrein-
ing við aðrar þjóðir vegna aðgerða
þeirra til verndar f iskstofnum. Mar-
in benti á að EB hefði gert fjömtíu
fiskveiðisamninga við ríki utan
bandalagsins og mætti ekki við því
að missa traust þeirra, fram-
kvæmdastjórnin væri ekki tilbúin
til að axla ábyrgðina af hruni fisk-
stofnanna. Ráðherrarnir sam-
þykktu að boða á næsta ári til ráð-
stefnu um hugsanlegar aðgerðir til
verndar fiskstofnum innan lögsögu
EB-ríkja. Spánvetjar og Portúgalir
greiddu einir atkvæði gegn tillögun-
um vegna óánægju með hlutdeild
sína í kvótum við Grænland og á
NAFO-svæðinu.
Nýlega kvað EB-dómstóllinn upp
úrskurð í ágreiningsmáli Breta og
Spánveija um heimildir spænskra
„veiðiþjófa" til að sækja afla á mið-
um við Bretland. Var úrskurðurinn
Bretum í óhag, en þó ólíklegt sé
að spænskum skipum fjölgi við
Bretland telja talsmenn skoskra
útgerðar- og fiskvinnslusamtaka
að niðurstaðan hafi í för með sér
að fleiri skip leiti eft.ir afla sem
enginn er.
Reuter
Stangveiðar ílstanbúl
Istanbúl-búar við stangveiðar á brú yfir Sæviðarsundi í skugga Yeni
Cami, eða Nýju moskunnar.
Eftiahagsmálaspá OECD:
Útlit fyrir áframhaldandi
hagvöxt í aðildarríkjuimm
>
- þó spáð samdrætti á Islandi
París. Reuter.
HAGVÖXTUR verður áfram í flestum aðildarríkjum OECD, Efna-
hags- og framfarasto&iunarinnar, á næsta ári, áttunda árið í röð.
Kemur það fram í skýrslu stofnunarinnar um horfurnar á næsta ári
en þar segir einnig, að áratugurinn, sem nú er að ganga í garð,
verði tími mikilla breytinga í efnahagslífinu. Á Norðurlöndum verð-
ur hagvöxturinn hægari víðast hvar nema í Danmörku en á íslandi
eru horfur á, að þjóðarframleiðslan dragist saman.
Búist er við, að hagvöxtur verði
til jafnaðar nálægt 3% í aðildarlönd-
unum en hann hefur verið um 3,6%
á þessu ári, Talið er, að verðlag
hækki um 4,5% á ári næstu tvö
árin og atvinnuleysi verði um 6,6%.
Horfurnar eru sem sagt góðar en
einna helst varað við áframhaldandi
viðskiptahalla í sumum löndum. Þá
er búist við, að Vestur-Þjóðveijar
muni á næstu tveimur árum kom-
ast fram úr Japönum í hagstæðum
yiðskiptajöfnUði.
Þegar David Henderson, yfir-
maður hagdeildar OECD, kynnti
skýrsluna sagði hann, að þær miklu
breytingar, sem nú væru á döfinni
í Áustur-Evrópuríkjunum, myndu
gagnast þeim og OECD-ríkjunum
einnig en bjóst þó ekki við verulega
auknum viðskiptum milli ríkjanna
alveg í bráð.
Svo nefnd séu einstök ríki þá er
búist við, að hagvöxtur í Banda-
ríkjunum verði 2,5% á næsta ári
og 4,5% í Japan en talið er, að
hagvöxtur í Vestur-Þýskalandi, sem
hefur verið um 4% á þessu ári, verði
aðeins minni. Samkeppnisstaða og
útflutningur Vestur-Þjóðveija eykst
hins vegar stöðugt, í Frakklandi,
Ítalíu, Bretlandi og Kanada er útlit-
ið einnig gott fyrir næsta ár.
í Svíþjóð hefur samkeppnisstaða
innlendra fyrirtækja versnað og er
því spáð, að hagvöxtur þar á næsta
ári verði ekki nema 1,2% 1990 og
0.9% 1991. Þá er viðbúið, að verð-
bólgan fari í 8,2% á næsta ári. Það
sama á við um Finnland og Noreg
en í Danmörku eru horfur á, að
hagvöxturinn verði um 5%. Um ís-
land segir, að þjóðarframleiðsla
hafi dregist saman um 1,3% 1988,
muni minnka um 2,3% á þessu ári
og um 1% 1990. Einkaneysla
minnkar mikið og viðskiptajöfnuð-
urinn verður því hagstæður en
greiðslujöfnuðurinn áfram óhag-
stæður vegna mikilla, erlendra lána.