Morgunblaðið - 11.05.1990, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. MAÍ 1990
37
Guðný Pálsdóttir
Akureyri - Minning
Fædd 11. nóvember 1921
Dáin 3. maí 1990
Það er margs að minnast, er ég
byija að skrifa minningargrein um
mína elskulegu mágkonu Guðnýju,
sem hefur nú kvatt þetta jarðneska
líf, og horfíð á vit þess óþekkta.
Það sem mér er efst í huga er sár
söknuður, og hlýjar tilfinningar eft-
ir margra áratuga indæl kynni sem
ég átti við þessa látnu heiðurskonu.
Guðný fæddist á Litlu Reykjum
í Hraungerðishreppi í Árnessýslu,
foreldrar hennar voi;u heiðurshjónin
Páll bóndi þar Árnasonar bónda og
hreppstjóra á Hurðarbaki Pálssonar
bóndaá Selalæk og víðar Guð-
mundssonar bónda á Keldum Brynj-
ólfssonar og Vilborg Þórarinsdóttir
Öfjörð bóndi í Austurhlíð og Foss-
nesi í Gnúpveijahreppi Vigfússonar
Öfjörð bónda og silfursmiðs í Ketil-
húsahaga Þórarinssonar Öfjörð
sýslumanns í Skaftafellssýslu
Magnússonar á Múnkaþverá í Eyja-
firði Þórarinssonar á Grund, kona
Þórarins Öfjörð sýslumanns var
Rannveig Vigfúsdóttir á Hlíðar-
enda.
Eins og sjá má þá stóðu mjög
sterkir stofnar að ætt Guðnýjar og
sem hún sýndi svo oft í verkum og
gerðum ættmót forfeðra og mæðra
sinna.
Guðný ólst upp í foreldrahúsum
í hópi 6 glaðværra systkina, en hún
er þriðja systirin sem kveður þetta
jarðneska líf.
Á vordögum 1944 verða stór
tímamót í ævi hennar er hún geng-
ur í hjónaband með Jóhannesi
Hjálmarssyni frá Grímsstöðum í
Svartárdal, hún flutti með manni
sínum norður í land, fyrst að Efsta-
landi í Öxnadal þar sem Jóhannes
stundaði vöru- og mjólkurflutninga
úr Öxnadal og víðar, en þaðan flytja
þau og stofnuðu nýbýlið Stíflu í
Glerárþorpi árið 1947, en smátt og
smátt þrengdist um þau þar vegna
stækkunar Akureyrarbæjar, en árið
1974 festu þau kaup á býlinu Arn-
arnesi í Arnarneshreppi og voru þau
á leið með að gera það að stórbýli
en þá veiktist Jóhannes og dó þar
árið 1977. Guðný hélt áfram búskap
þar í nokkur ár, en hún sá sér ekki
fært að halda honum áfram og seldi
hann í hendur dóttur sinnar og
Fæddur 24. apríl 1970
Dáinn 4. maí 1990
Sú gæska er til, sem greiðir allar skuldir
og glóir skært á bak við sorg og tál
fram undan eru vegir húmi huldir
en hærra ljómar drottins vemdarbál.
(P.S.H.)
Sú fregn að Gummi bróðir væri
dáinn kom eins og reiðarslag sem
ekki er hægt að lýsa. Fyrst algjör
vantrú að slíkt væri hægt, en svo
síaðist staðreyndin inn.
Minningarnar um samverustund-
ir okkar hrúguðust upp svo skýrar
og tærar að með ólíkindum er.
Gummi var litli bróðir, sá yngsti
af okkur systkinunum, og var eins
og svo oft er um yngsta barn uppá-
hald okkar allra og flestra sem
honum kynntust, þjónustulund hans
og hjálpsemi við okkur systkinin
var gífurleg, ávallt tilbúinn að rétta
hjálparhönd þegar með þurfti.
Gummi var ellefu ára þegar við
misstum föður okkar Pál Skúla
Halldórsson, og kom það eflaust
mest niður á honum. En styrkur
hans var þó með ólíkindum af ellefu
ára strák að vera. Þegar móðir
okkar Guðrún Guðmundsdóttir
keypti sumarbústaðarland á Laug-
arvatni nokkrum árum síðar, var
eins og Gummi hefði fengið nýtt
áhugamál.
flutti sjálf með yngsta son sinn til
Akureyrar þar sem hún keypti sér
íbúð og bjó síðan þar til dánardæg-
urs.
Guðný og Jóhannes áttu 9 börn
sem úr æsku lifðu og öll urðu þau
foreldrum sínum hjartfólgin og
þeim hvarvetna til sóma, flest hafa
þau stofnað sitt eigið heimili og
eignast sína afkomendur.
Það reyndi svo sannarlega mikið
á Guðnýju þegar Jóhannes veiktist
þeim harða sjúkdómi er dró hann
til dauða á stuttum tíma og öðru
áfalli varð hún fyrir þegar yngsti
sonur þeirra, Guðmundur, slasaðist
svo alvarlega að honum var vart
hugað líf í langan tíma, en þá sem
endranær sýndi Guðný best þrek
sitt og eigin sannfæringu. Það þrek
og sá stuðningur sem systkini hans
veittu henni eins og þau best gátu,
gerðu að verkum að hann fékk
heilsuna aftur þótt langan tíma
tæki.
Sönggyðjan var Jóhannesi mjög
hugstæð og hafa sum börn þeirra
eignast þá náðargáfu í ríkum mæli
að eiga fagra söngrödd.
Þegar Jóhannes dó þá ákvað
Guðný legstað þeirra á Möðruvöll-
um í Hörgárdal, en þar hvílir skáld-
ið okkar góða Bjarni Thorarensen
amtmaður og frændi Guðnýjar. Það
er margs að minnast við andlát
Guðnýjar mágkonu minnar svo heil-
steypt manneskja sem hún var í
orði og gerðum, því bið ég góðan
guð um að blessa minningu hennar
og gefa börnum hennar og öðrum
sem um sárt eiga að binda, styrk,
og blessun sína.
Egill Guðjónsson
Guðný Pálsdóttir fyrrum hús-
freyja í Stíflu við Akureyri andaðist
á sjúkrahúsi Akureyrar 3. maí
síðastliðinn á 69. aldursári. Guðný
var Árnesingur að ætt, dóttir hjón-
anna Páls Arnasonar og Vilborgar
Þórarinsdóttur Öfjörð á Litlu-
Reykjum í Flóa.
Börn þeirra Páls og Vilborgar
voru sex. Gunnar, Guðný, Þórarinn,
Guðrún, Ingibjörg og Stefanía sem
er yngst þeirra systkina; systur
hennar þijár eru látnar. Guðný ólst
upp í föðurgarði og naut barna- og
unglingafræðslu í sinni heimasveit
en af framhaldsnámi varð ekki.
Það var þá sem af honum neist-
aði og beið hann oft spenntur eftir
að mamma væri búin í vinnunni á
föstudögum til að komast sem fyrst
austur. Og voru oft verkefnin
óþijótandi hjá honum, fyrst við að
girða landið af, og svo næstu ár
við gróðursetningu, ræktun, hug-
myndir um hvernig ætti að nýta
landið og hvar best væri að hafa
bústað.
Teiknaði hann og rissaði í heilu
möppumar hinar ýmsu hugmyndir
sínar.
Var kappið svo að manni fannst
maður væri stundum fyrir og var
unun að fylgjast með honum.
Síðasta sumar byrjaði hann að
byggja lítið hús fyrir mömmu svo
hún hefði meira en hjólhýsi. Fór
síðasta sumarfrí hans allt í vinnu á
Laugarvatní og var ótrúlegt að 19
ára gamall drengur, ómenntaður í
húsasmíði, gæti reist slíkt hús, þó
hann hefði fengið aðstoð við og við.
Gummi bróðir er nú horfinn yfir
móðuna miklu til austursins eilífa.
Ég veit að hinn hæsti höfuðsmið-
ur alls hefur nú tekið hann í faðm
sér og vona að hann gefi okkur
hinum styrk og þá sérstaklega
móður minni sem nú á mjög um
sárt að binda.
Haraldur Örn Pálsson
Guðný var vei greind, lesin allvel
og minnug og fróð um ýmsa hluti.
Skaprík var hún og örgeðja en
hreinlynd og trygglynd. Hún var
sjálfstæð í hugsun og greiðvikin
manndómskona enda þótt efni væru
ekki alltaf mikil.
Guðný var skemmtileg kona,
gamansöm og glettin stundum en
aldrei gróf í tali. Hún var félagslynd
og hafði gaman af söng og tónlist,
frændrækin og mikill vinur vina
sinna. Hún hafði áhuga fyrir sam-
gangi frændfólks og tengdafólks
og lagði mikið á sig til að viðhalda
vina- og kunningjatengslum. Á hún
þakkir skyldar fyrir það því erfitt
er nú á tækniöld að halda sam-
bandi þegar fáir hafa tíma frá erli
dagsins. Guðný var kjarkmikil og
kom það best fram þegar Guðmund-
ur sonur hennar varð fyrir alvarlegu
slysi fyrir nokkrum árum hvað
þróttur hennar og fórnfýsi voru
aðdáunarverð.
Guðný var mikil hannyrðakona
og listfeng í pijónaskap og allra-
handa munsturgerð. Hún pijónaði
lopapeysur til útflutnings á vegum
SIS og kenndi mörgum konum þá
iðn.
Jóhannes Hjálmarsson frá Vind-
heimum og Guðný Pálsdóttur gengu
í hjónaband 15. júlí 1944. Það sum-
ar sá ég Guðnýju í fyrsta. sinn. Þá
var ég búandi í Brekkukoti, ásamt
konu minni Maríu Benediktsdóttur,
og komu þau í heimsókn en við
Jóhannes vorum albræður. Hann
fæddist 18. ágúst 1913, sex árum
eldri en ég, en við ólumst ekki upp
saman — hann á Vindheimum en
ég á Mælifellsá — því faðir okkar
Hjálmar Jóhannesson á Grímstöð-
um dó 12. júlí 1923 og þá sundrað-
..".........-------—iTTjrr-
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sb. 1871 — S. Egilsson.)
Þeir deyja ungir sem Guðirnir
elska er sagt og því viljum við trúa,
því Gummi var góður og ljúfur
drengur. Og við vitum að nú líður
honum vel og að Palli afi hefur
tekið á móti honum.
Elsku Rúrí, við biðjum góðan Guð
að styrkja þig og fjölskyldu þína í
sorginni.
Kolla, Villi, Harpa, Gilli
og Hilmar Páll.
ist heimilið og börnin ellefu ólust
upp hjá vinum og vandamönnum
foreldra okkar. Því kynntust við
systkinin lítið hvort öðru á okkar
uppvaxtarárum.
Árið 1944 settust Jóhannes og
Guðný að á Efstalandi í Öxnadal
og stundaði Jóhannes þaðan mjólk-
urflutninga í þijú ár. 1947 fluttu
þau til Akureyrar og reistu nýbýlið
Stíflu í Glerárhverfi þar sem þau
áttu eftir að búa í 26 ár. Fyrstu
árin. í Stíflu munu þau hafa búið
við fremur þröngan kost. Þar varð
að reisa allt frá grunni til bráða-
birgða, mannabústað og gripahús,
en eftir að þau keyptu land, að mig
minnir undan Mýrarlóni, og stofn-
uðu nýbýli þá breyttist hagur þeirra
og á fáum árum reistu þau hjón
veglegt íbúðarhús, fjós, hlöðu og
önnur mannvirki ásamt viðamikilli
ræktun á staðnum. Fjósið fylltist
af kúm sem gáfu góðan arð enda
var Jóhannes frábærlega góður
skepnuhirðir sem og bræður mínir
allir. Virðast þeir hafa fengið þá
hæfileika í vöggugjöf því faðir okk-
ar og móðurafi voru orðlagðir fyrir
góða meðferð á skepnum og höfðu
góðan arð af þéim.
Jóhannes og Guðný efnuðust vel
í Stíflu þrátt fyrir mikla barna-
mergð en meðan þau bjuggu þar
eignuðust þau tíu börn sem eru
mikið myndarfólk og vel af guði
gerð.
Haustið 1973 keyptu þau hjón
Arnarnes í Arnarneshreppi og
fluttu þangað vorið 1974 og bjuggu
þar eingöngu við sauðfé þar til að
Jóhannes dó 12. október 1977, 64
ára gamall. Guðný bjó í Arnarnesi
til ársins 1981 en flutti þá til Akur-
eyrar þar sem hún starfaði við
handpijón hjá hönnunardeild verk-
smiðja SÍS næstu árin. Þegar
Guðný flutti til Akureyrar keypti
hún íbúð í Furulundi lb og bjó þar
til dauðadags með syni sínum Guð-
mundi.
Börn Jóhannesar og Guðnýjar
eru: 1. H jálmar, f. 7. apríl 1945,
rafvélavirki. 2. Anna, f. 7. júní
1947, sjúkralliði. 3. Erna Guðrún,
f. 11. júní 1948, sjúkraliði, 4. Gyða
Vilborg, f. 16. júní 1949, húsmóðir.
5. Páll, f. 28. nóv. 1950, tenór-
söngvari. 6. Birna, f. 30. júlí 1952,
bóndi, Ytra-Brennuhóli. 7. Eygló,
f. 8. júní 1958, húsmóðir, Arnar-
nesi. 8. Magnús, f. 13. mare 1960,
starfsmaður hjá Útgerðarfélagi
Akureyrar. 9. Guðmundur Jóhann,
f. 11. okt. 1964, sölumaður.
Þau Jóhannes og Guðný misstu
eittbarn, 1954. Barnabörn Jóhann-
esar og Guðnýjar eru nítján og
barnabarnabörn tvö.
Þó fólki sé oft tíðrætt um mikla
ómegð, þar sem stór, systkinahópar
alast upp sem vissulega er rétt, þá
er minna talað um þá miklu vinnu
sem börnin leggja á sig fyrir heimil-
ið á uppvaxtarárunum. Og það er
enginn einyrki sem á heilbrigð og
dugleg börn. Þó börnin væru mörg
í Stíflu voru þau ekki há í loftinu
þegar þau fóru að hjálpa til við
búskapinn og nýttist sá vinnukraft-
ur vel við heyvinnu og á vélum og
til allra handa snúninga sem til-
heyra búskap á stóru heimili. En
krefjandi hlýtur það að hafa verið
yfír veturinn samhliða skólagöngu.
Búskaparsaga Guðnýjar og Jó-
hannesar er gott dæmi um baráttu-
sögu ljölda alþýðufólks eftir seinni
heimsstyijöldina, á skömtunar- og
kreppuárum, þegar vöruskortur var
allstaðar og vinna lítil og illa borg-
uð. Fólk virtist lifa á bjartsýninni
um betri tíma, sem að vísu létu á
sér standa en komu þó, og þetta
fólk átti eftir að lifa einhveijar þær
mestu umbreytingar í íslenskri bún-
aðarsögu sem átt hefur sér stað
allt frá landnámstíð.
Guðný Pálsdóttir var í lægra
meðallagi á hæð en þétt á velli,
svi'phrein og háttvís í framgöngu.
Hún var væn kona, góðviljuð og
hjartahlý.
Að endingu sendum við hjónin
og synir okkar börnum og barna-
börnum Guðnýjar og fjölskyldum
þeirra og öðrum ástvinum innilegar
samúðarkveðjur. Guð blessi ykkur.
Jóhann Hjálmarsson
frá Ljósalandi.
+
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, er sýndu okkur samúð
og vinarhug við andlát og útför móður okkar, ömmu og langömmu,
HÓLMFRÍÐAR VALGERÐAR BENEDIKTSDÓTTUR
frá Geiteyjarströnd,
Mývatnssveit.
Marfa Ágústsdóttir, Helgi Ágústsson,
Sigríður Ágústsdóttir, Stefanía Ágústsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Innilegar þakkir til allra, sem sýndu okkur samúð og vinarhug við
andlát og útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður og
ömmu,
ÞORBJARGAR SIGURÐARDÓTTUR,
Dalbraut 25,
áðurtil heimilis íÁlftamýri 12.
Pétur Guðbjartsson,
Geir V. Guðnason, Ásbjörg V. Húnfjörð,
Sigurður Fannar Guðnason, Óla Helga Sigfinnsdóttir,
Gunnar Gunnarsson
og barnabörn.
Lokað
Vegna jarðarfarar SVERRIS JÚLÍUSSONAR, fyrr-
verandi forstjóra, verða skrifstofur vorar lokaðar
frá kl. 12.00 á hádegi í dag, föstudaginn 11. maí.
Fiskveiðasjóður íslands.
Lokað
Vegna jarðarfarar SVERRIS JÚLÍUSSONAR, út-
gerðarmanns, verða skrifstofur okkar lokaðar frá
kl. 12.00 á hádegi í dag, föstudaginn 11. maí.
Landssamband íslenskra útvegsmanna.
Lokað
Vegna útfarar GUÐJÓNS F. TEITSSONAR, fyrrver-
andi forstjóra Skipaútgerðar ríkisins, verða skrif-
stofur vorar og vöruafgreiðsla lokaðar í dag, föstu-
daginn 11. maí, kl. 14.00.
Skipaútgerð ríkisins,
Reykjavík.
Minning:
Guðmundur Pálsson