Morgunblaðið - 13.09.1990, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 1990
„Umhver físsj ón-
armið“ og álverið
eftirPhilip Vogler
Gaman er að hafa fjölmiðlana til
að frétta af umheiminum og einnig
þegar maður ætlar að segja eitt-
hvað við hann, eins og ég vil gera
nú. En miður hefur mér þótt síðustu
daga þegar fjölmiðlar hafa kennt
afstöðu til staðsetningar álvers við
ákveðna fiokka. Þetta kom til vegna
deilunnar milli A-flokkanna. Þar
var púðurtunna og fjörugt frétta-
efni, þannig að fjölmiðlar beindu
öllum augum þangað. Frammá-
menn voru spurðir spurningar, sem
helst skerptu á þessari deilu. I hita
leiksins leit út fyrir að það væru
aðeins tvær hliðar á málinu, hlið
Alþýðuflokksins og hlið Alþýðu-
bandalagsins. En auðvitað erum við
mörg sem höfum skoðun á málinu
án þess að tengjast þessum tveim
flokkum á nokkurn hátt.
Ég vil einmitt tjá mig óflokks-
bundið um það sjónarmið að láta
hagkvæmni og þó sérstaklega um-
hverfissjónarmið ráða staðsetningu
álvers. Umhverfisvernd verðum við
að setja í sem stærst samhengi.
Grundvöllurinn undir álver á að
vera orka Húnavatnssýslu, Suður-
landi og þó einna mest frá Fljóts-
dal. Þar fer mikið land undir vatn,
sem eru upphafsspjöll álframtaks-
ins. Mengun lofts og jarðvegs kem-
ur fyrst seinna, hvar sem álverið
verður, ef það verður. En hvað eiga
þessir fjórðungar að fá til baka við
missi gróðurvinja eins og Eyja-
bakka inn af Fljótsdal? A tímum
vaxandi ferðaþjónustu og mótstöðu
við tilbúinn áburð verður aldrei
sæst á að það sé hægt að rækta
upp eitthvað jafngilt á öðrum stað.
Og hvað fá þá t.d. Norðurland með
Blöndu sína og Austfirðingar með
Fljótsdal sinn fyrir sínar fórnir?
Svarið er, nema að álver eða annar
iðnaður komi í t.a.m. Eyjafjörð eða
Reyðarfjörð, að þessir fjórðungar
fái ekki neitt sem hægt er að byggja
á til frambúðar. Það verður þveröf-
ugt; orkan úr stærstu orkulindum
þeirra mun sogast suður. Á eftir
orkunni í raflínunum geta íbúar sem
eftir sitja horft á ungmenni sín og
skatttekjur af atvinnunni hverfa
einnig suður.
Ég sagði að mig langaði til að
setja umhverfismálin í sem stærst
samhengi, og það vil ég gera. Það
Macintosh fyrir byrjendur
Works - ritvinnsla, gagnasöfnun, töflureiknir og stýrikerfi á
15 klst námskei&i fyrir byrjendur! Fáiö senda námsskrá.
Excelnámskeið • Macintosh
Excel er öflugasti töflureiknirinn fyrir Macintosh og PC!
12 klst námskeið fyrir byrjendur og lengra komna!
Word námskeið • Macintosh
Word er fjölhæfasta ritvinnsluforritiö fyrir Macintosh!
© 12 klst námskeið fyrir byrjendur og lengra komna!
ó>0 Tölvu- og verkfrœöiþjónustan
Grensásvegi 16 - fjögur ár f forystu
SIEMENS
SMríH&NORLAND
Nóatúni 4
S. 28300
Ljósmynd/Skarphéðinn Þórisson
Séð yfir Eyjabakka austan Snæfells. Fyrirhugað miðlunarlón Fljótsdalsvirkjunar kæmi til með að sökkva
þessu landi að mestu leyti.
sem verður eftir, sérstaklega á
Austfjörðum, eru sjávarþorp á fall-
anda fæti, einhæft atvinnulíf í
kringum fiskinn, eins og hefur lengi
verið. Þar komum við loks auga á
„umhverfisvernd", þessi þorp eiga
að vera svona áfram. Bárujárnshús
frá liðinni tíð, pínu-bær í kringum
lítt uppbyggða höfn, malarvegir,
stöðnun og jafnvel smá niðurníðsla:
þetta er rómantíkin sem við getum
svo auðveldlega varðveitt með að
flytja allar framfarir á Keilisnes.
Þar með varðveitum við jafnframt
mynd sem allir þegar þekkja af
umhverfinu á suðvesturhorninu;
henni tilheyra hröð uppbygging og
framþróun. Er eiginlega hægt að
vemda ísienskt umhverfí meira en
með að tryggja að allt haldi áfram
að vera eins og það hefur þróast
um áratugi?
Þó að ég sé fylgjandi umhverfis-
„Hrepparígur má
aldrei sundra okkur svo
mikið að allt sogist suð-
ur á meðan.“
vernd, þá fínnst mér of langt geng-
ið. Ég er líka Austfirðingur, en
myndi betjast með kjafti og klóm
með Eyfirðingum ef það myndi
bara þýða að öll orkan færi ekki
suður eins og svo margt annað. I
Eyjafirði hlýtur ávallt að búa fólk
með landsbyggðarsjónarmið, sem
t.d. skilur að það nær ekki nokk-
’urri átt að hringvegurinn lokast
flesta mánuði ársins yfir Möðru-
dalsöræfin. Hrepparígur má aldrei
sundra okkur svo mikið að allt sog-
ist suður á meðan. Það væri þjóð-
hagslegt slys ef slíkt gerðist með
stærstu orkulindir okkar núna. Þó
erum við ekki einu sinni öll sam-
mála um ágæti álvers yfir höfuð.
Ég get ekki varist að álíta að aldr-
ei hefði stefnt í þetta slys, hefðu
allir fjórðungar virkt stjórnsýslu-
stig. Ekki getur fámennur hreppur
í Fljótsdai eða einn og einn sjávar-
bær strítt gegn landsstjórn, þar
þarf stærri einingu til. Én fylkis-
stjórnir tilheyra enn framtíðinni.
íbúar þessa lands allir, við verðum
sem einn að tryggja núna að orka
nýtist sem næst heimabyggðinni!
Við verðum að byggja upp um-
hverfi okkar um land allt; möguleik-
ar til framþróunar mega ekki allir
tapast suður.
Höfunclur erkennari við
menntaskólann á Egilsstöðum.
Nýöld o g bjartara líf
eftirRafn Geirdal
Allir hafa áhuga á að lifa betra
lífí. Lífi sem er jákvætt og bjart
og gengur snurðulaust fyrir sig frá
upphafi til enda. Hins vegar virð-
umst við oft lenda í algjörum vand-
ræðum, þegar skakkaföllin taka við
og virðast aldrei ætla að taka enda.
Málið er að hugur okkar hefur
ótrúlega mikii áhrif á líðan okkar
og því hvernig við stýrum okkar
lífi. Komið hefur í ljós, með marg-
földum rannsóknum á undanförn-
um árum að lífstíll fólks hefur meg-
ináhrif á líðan þess, hvort sem um
er að ræða heilsu eða sjúkdóma.
Klassískt dæmi er magasár sem
afleiðing af langvarandi streitu og
lélegu fæði.
ÁVAXTACRAUTAR
VERSLUNARDEILD
SAMBANDSINS
En það er fleira hægt að gera
heldur en einfalda fæðuráðgjöf,
slaka aðeins betur á og hugsa að-
eins jákvæðara. Þetta er heill lífstíll,
og nú eru teknir að berast til lands-
ins allskyns ólíkar aðferðir til að
líta á lífíð, og fjöldi æfinga til að
fara eftir. Þetta er allt frá því að
læra ákveðna tækni í líkamsbeit-
ingu og upp í andlega rækt eins
og _að læra handayfirlagningu.
Ég tel að þetta sé allt tvímæla-
laust af hinu góða, en þó er ýmis-
legt sem ber að varast. Það er eitt
að skoða og virða fyrir sér nýja
hluti og annað að stökkva út í þá,
án þess að skoða á neinn hátt bak-
grunn þeirra. Það er til dæmis afar
mikilvægt að bakgrunnur þeirra
sem eru að kenna þessi námskeið
sé góður, og standi á einhverjum
grunni. Annars er hætta á að fólk
fari sér að voða.
í þessu skyni er í raun nauðsyn
að það fari fram einhvers konar
fræðsla fyrir fólk sem hefur áhuga
á þessum málum, til að tryggja að
það velji rétt. Ég get líkt þessum
straumum við heila hafbylgju af
nýjum hlutum sem skola upp á land-
steinana, en síðan verðum við að
velja hvað er gott fyrir okkur og
hvað ekki. Og það sem er gott fyr-
ir okkur getur verið slæmt fyrir
næsta mann.
Þessir straumar í alhliða ræktun
mannsins eru oft kenndir við nýöld-
ina. Það er ákveðin trú manna að
við iifum á sérstökum tímum í
mannkynssögunni, þar sem við höf-
um tækifæri til að ganga inn í mjög
bjarta tíma og að við getum lifað
betra lífi en áður hefur staðið til
boða. Ég ætla að vona að þetta sé
rétt, því ég get ekkert hugsað mér
betra fyrir okkur íslendinga, bjart-
ara líf þar sem hægt er að rækta
sjálfan sig á allskyns máta andlega
sem líkamlega. Með þessu náum
við einingu sem er einkenni heil-
Rafn Geirdal
„Þessir straumar í al-
hliða ræktun mannsins
eru oft kenndir við ný-
öldina. Það er ákveðin
trú manna að við lifum
á sérstökum tímum í
mannkynssögunni, þar
sem við höfum tækifæri
til að ganga inn í mjög
bjarta tíma og að við
getum lifað betra lífí
en áður hefur staðið til
boða.“
brigðs manns, og það er ekkert
frekara sem við þurfum. Látum því
grísku kjörorðin frægu vera kjörorð
okkar á þessum nýju tímum: Heil-
brigð sál í hraustum líkama! Heil
og sæl.
Höfundur er skólastjóri.
h
>

Í
>

í
Í
>
I