Morgunblaðið - 19.01.1991, Blaðsíða 18

_J
J
roor ÍIAUMAl .€
MöftöUNttLAUIÐ
LAUGARDÁGUR 19.' ÍÁNÚAR 1991
Arabar í Moskvu mótmæla stríðinu
Hundruð manna, aðallega arabar, komu saman á götum Moskvu og
Leníngrad í gær til að mótmæla árásum fjölþjóðahersins á hernaðar-
mannvirki í írak og Kúveit og afstöðu sovéskra stjómvalda til stríðsins.
150 mótmæltu við bandaríska sendiráðið í Moskvu, þar sem myndin
var tekin. Mótmælendumir héldu á myndum af Saddam Hussein,
kveiktu í fána ísraels og sökuðu sovésk stjómvöld um að hafa svikið
málstað araba. 500 manns tóku þátt í svipaðri mótmælagöngu í
Leníngrad.
Leiðtogar Vesturlanda og Sovétríkj-
anna fordæma árásina á Israel:
Óttast að stríðið
muni breiðast út
Washington, Moskvu, Lundúnum, Bonn. Reuter.
LEIÐTOGAR Vesturlanda og Sovétríkjanna fordæmdu í gær eld-
flaugaárásir íraka á ísrael og hvöttu ísraela til að ráðast ekki á írak
i hefndarskyni þar sem þeir óttuðust að stríðið kynni þá að breiðast
út með hörmulegum afleiðingum. Bandarikjamenn reyndu að full-
vissa Israela um að þeir þyrftu ekki að hefna árásanna þar sem fjöl-
þjóðaherinn við Persaflóa stefndi að því að eyðileggja þær eldflaug-
ar íraka sem honum hefði ekki enn tekist að granda.
Sergej Grígoijev, talsmaður
Míkhaíls Gorbatsjovs, forseta Sov-
étríkjanna, sagði að forsetinn hefði
miklar áhyggjur af afleiðingum ár-
ása íraka. „Þetta er hættuleg þró-
un. Við lítum hana alvarlegum aug-
um því árásimar gætu haft hinar
hörmulegustu afleiðingar," sagði
talsmaðurinn. Alexander Belon-
ogov, aðstoðarutanríkisráðherra
Sovétríkjanna, sagði að Gorbatsjov
hefði sent bréf til leiðtoga Miðaust-
urlanda þar sem hann hvetti þá til
að sýna varkárni og afstýra því að
stríðið breiddist út.
George Bush Bandaríkjaforseti
sagði árásimar „svívirðilegar“.
James Baker, varnarmálaráðherra
í stjóm hans, ræddi við Yitzhak,
Shamir, forsætisráðherra ísraels,
og tjáði honum að fjölþjóðaherinn
legði áherslu á að fyrirbyggja að
írakar gætu beitt eldflaugum á
Israel að nýju.
Stjómvöld í Evrópuríkjum hvöttu
einnig ísraela til að gera ekki árás-
ir á Irak í hefndarskyni. Douglas
Hurd, utanríkisráðherra Bretlands,
sagði að ísraelar hefðu rétt til að
veija sig en bætti við að skynsam-
legast væri að þeir hefndu ekki
árásanna í fyrrinótt. Hann viður-
kenndi þó að ísraelsk stjórnvöld
stæðu frammi fyrir ákaflega erfiðu
vandamáli.
Gerhard Stoltenberg, vamar-
málaráðherra Þýskalands, varaði
við því að hugsanlegar gagnárásir
ísraela gætu rofið samstöðu Vest-
urlanda og arabískra bandamanna
þeirra í stríðinu gegn írökum.
>JLORDANIÆ
Þróft fyrir a& þrjár
flauganna hafi lenl í
miðjum íbúðahverfum
Tel Aviv og Haifa
slösuðust aðeins sjö
manns lítillega. S.
Að minnsta kosfi 8 Scud
flaugar lenda í Israel
kl. 00:30 að íslensk-
um tíma.
Scud-flaug með
hefðbundnum
sprengioddi.
Eldflaugaárásirnar á Israel:
Kraftaverk að
enginn týndi lífí
Aðeins tólf manns særðust en enginn þeirra alvarlega
Tel Aviv, Jerúsalem. Reuter.
ALMENNINGUR í ísrael kallaði það kraftaverk, að ældflaugarn-
ar, sem írakar skutu á Tel Aviv og Haifa í fyrrinótt, skyldu ekki
hafa valdið meiri skaða en raun varð á. Ollu þær að vísu nokkru
eignatjóni en ekki er vitað til, að neinn hafi týnt lífi. Tólf manns
særðust en líklega enginn alvarlega. Fjórar manneskjur köfnuðu
hins vegar í gasgrímunum vegna mistaka. Fyrstu áhrif eldflauga-
árásanna eru þau, að hatrið á Saddam Hussein hefur magnast
um allan helming og var þó ærið fyrir.
Esther Karmon þrýsti að sér sjö
mánaða gamalli dóttur sinni og
benti á stóran gíg skammt frá
heimili sínu þar sem ein af átta
Scud-eldflaugum íraka hafði kom-
ið niður. „Þetta er kraftaverk. Öll
þessi sprenging án þess, að nokk-
ur léti lífið. Guð er svo sannarlega
með okkur,“ sagði hún en allt
umhverfis sprengigiginn voru leif-
amar af brunnum og sundurtáett-
um bílum og útveggir nærliggj-
andi húss höfðu sprungið inn.
í húsinu bjuggu fjórar fjölskyld-
ur og tvær gamlar konur og það
er furðulegt, að enginn skyldi slas-
ast alvarlega. Var allt fólkið flutt
á sjúkrahús en læknar sögðu, að
líkamleg meiðsi væru lítil, helst
að fólkið liði andlega eftir þessa
skelfilegu reynslu.
„Ég var sofandi er sírenurnar
fóra að væla og nokkram sekúnd-
um síðar varð gífurleg sprenging.
Gluggamir þeyttust inn og allt var
á tjá og tundri,“ sagði einn ná-
grannanna, Asher Gabai, 10 ára
gamall. „Ég var svo hræddur, að
ég hélt, að hjartað myndi springa
í bijósti mínu.“
Að minnsta kosti átta Scud-eld-
flaugum var skotið á Tel Aviv og
Haifa, tvær stærstu borgimar í
ísrael, og þar með hafði Saddam
Hussein gert alvöra úr hótun sinni
um árás á landið.
„Hundurinn, skepnan. Hvað
höfum við gert honum til að eiga
skilið að vera drepin sofandi,"
sagði miðaldra kona þar sem hún
stóð innan um brakið og maður
að nafni Sammy, sem var að huga
að skemmdum á húsi 'sínu, sagði,
að nú hefði Saddam gengið of
langt. „Við verðum að uppræta
hann. Við gétum ekki lengur setið
og beðið þess, sem verða vill,“
sagði hann og aðrir nærstaddir
tóku í sama streng.
Þrátt fyrir heiftina og óhuginn
er það ísraelum mikill léttir, að
ekki skyldi vera eiturefnahleðsla í
eldflaugunum og raunar er ekki
talið fullvíst, að írakar ráði yfir
þeirri tækni, sem til þess þarf.
í árásunum í fyrrinótt létust
flórar manneskjur, þijár fullorðnar
konur og arabísk stúlka, en þær
köfnuðu í gasgrímunum vegna
kunnáttuleysis í meðferð þeirra.
Framan á loftinntakinu er plast-
innsigli, sem á að taka af þegar
gríman er sett upp, en það hafði
ekki verið gert með fýrrgreindum
afleiðingum.
Talsmenn hersins í ísrael vildu
ekki láta neitt uppi um það, hvort
herinn hefði vopn til að granda
Scud-eldflaugum, áður en þær
næðu til skotmarka. Vitað er, að
ísraelum hafa verið afhent tvö
bandarísk flugskeyti af Patriot-
gerð, en þau virðast ekki komin i
notkun. Patriot-skeyti grandaði
Scud-eldflaug frá írak, þegar hún
nálgaðist Dhaharan í Saudi-
Arabíu um sama leyti og árásin
var gerð á ísrael.
efir þarniig þann, sem fyrir
trinu veríur. (Afbrigði ar
þessu eitri — Zyklon B —
var notað í útrýmingarbúðum
Þjóðverjc í sei/ini
hei/nstyrjöld. írakar kunna að
i Irökum.
TAUGAGAS
Sarhv Tabún ond Sóman:
Hafa úhrif ó taugakerfið og
volda óköfum svitaköstum,
lungnastiflu, uppköstum og
krömpum. (Þessi efni voru
fundin upp of Þjóðverjum í
seinni heimsstyrjöld, en ekki
notuðþó). Irakar beittu saríni
gegn Iran og talið er að þeir
eigi einnig tabún og sóman.
KÖFNUHAR-
EITUR
Fosgen:
Veldur ertingu i
lungum, sem
fyllast af vökva
og drekkja
þanníg
fórnarlambinu.
(Notað í fyrri
heigistyrjöld og
eru Irokar taldir
..novopn geta drepið ó nokkrum mínútum, en ^ra^eJ,l
ef skammturinn er lítill getur fórnarlambið PQ“-'
kvalist i marga tíma óður en yfir lýkur.
Eistneskur stj órnmálamaður:
Gorbatsjov aðeins valdalaus
brúða í höndum herforingja
Lech Walesa segir hugsanlega hættu steðja að Póllandi
TaUinn, Brussel, Vilnius. Reuter.
ALGIRDAS Saudargas, utanríksráðherra Litháens, sagði í gær, að
Míkhaíl Gorbatsjov, forseti Sovétríkjanna, væri í raun valdalaus og
aðeins strengbrúða í höndum „brjálaðra herforingja". Kunnur, eist-
neskur stjórnmálamaður, sagði, að nú ætti sér stað sálfræðilegur
hernaður gegn Eystrasaltsríkjunum í því skyni að bæla niður sjálf-
stæðisviðleitni þeirra, og Lech Walesa, forseti Póllands, segir, að
atburðimir í Litháen séu hugsanlega fyrirboði stórkostlegrar ógnun-
ar við Pólland.
„í Moskvu era nú bijálaðir her-
foringjar við völd og Gorbatsjov
ræður engu. Hann er aðeins brúða,
sem komið hefur verið fyrir á for-
setastóli," sagði Saudargas, ut-
anríkisráðherra Litháens, á fundi
með blaðamönnum og þingmönn-
um á Evrópuþinginu í gær en hann
hefur umboð til að koma á fót út-
lagastjóm verði þjóðkjörin stjórn i
Litháen svipt völdum.
Saudargas gagnrýndi ónógan
stuðning vestrænna ríkja við Lithá-
en og kvaðst ekki skilja hvað átt
væri við þegar Vesturlandamenn
töluðu um vaxandi lýðræði í Sov-
étríkjunum. Sagði hann, að um líf
eða dauða væri að tefla fyrir lit-
háíska ráðherra og þingmenn, sem
nú hefðust við innikróaðir í þing-
húsinu í Vilnius.
Rein Veidemann, einn kunnasti
stjómmálamaður i Eistlandi, sagði
í gær, að hungurverkfall tveggja
þingmanna rússneskra innflytj-
enda, hótanir um verkfall í verk-
smiðjum, sem Rússar starfa í, og
áróðurinn í útvarpssendingum sov-
éska hersins væra liður í einni
áætlun, þeirri að búa í haginn fýr-
ir valdatöku sovétstjórnarinnar.
Það sama ætti sér stað í öllum
Eystrasaltsríkj unum.
Uggur í Pólverjum
„Það er möguleiki, skelfilegur
-"1