Morgunblaðið - 19.01.1991, Blaðsíða 27

MÓkGé.VBEADIli 'lJÍUiáÁkíÍÁÓÓk lé: éÁNÓAR :iéðf-
Beinar sjónvarps-
sendingar á erlend-
um tungumálum
Þingsályktunartillaga Inga Björns
INGI Björn Albertsson (S-Vl) vill afnema ákvæði um að kynning
eða endursögn þular verði að fylgja beinum sjónvarpsútsendingum
á erlendum tungumálum. Hann hefur lagt fram þingsályktunartil-
lögu um beinar sjónvarpsútsendingar um gervihnetti.
Tillaga þingmannsins er þess
efnis, að Alþingi skori á mennta-
málaráðherra að fella á brott 2.
málsgrein 6. greinar í reglugerð
nr. 70/1986, um útvarp samkvæmt
tímabundnum leyfum, þannig að
kynning og endursögn þular þurfi
ekki að fylgja efni sem dreift er
viðstöðulaust um gervihnött og
sýnir atburði sem gerast í sömu
andrá.
í 6. málsgrein sem vísað er til
segir m.a: „Efni á erlendu máli,
sem sýnt er í sjónvarpi, skal jafnan
fylgja íslenskt tal eða neðanmáls-
texti á íslensku eftir því sem við á
hveiju sinni. Það skal þó ekki eiga
við þegar í hlut eiga erlendir söng-
textar eða þegar dreift er viðstöðu-
laust um gervihnött og móttöku-
stöð fréttum eða dagskrárefni er
sýnir atburði sem gerast í sömu
andrá. í síðastgreindu tilviki skal
að jafnaði fylgja kynning eða end-
ursögn þular.“
Ingi Bjöm leggur til að> síðasta
setningin falli niður. í greinargerð
með tillögunni er minnt á að fjöldi
íslendinga taki nú þegar við sjón-
varpsefni með eigin móttökudiski
beint í gegnum gervihnött þar sem
allt efni sé ótextað og án endur-
sagnar þular.
Tillaga þessi hefur tvívegis áður
verið lögð fram en ekki hlotið af-
greiðslu. í greinargerð þetta árið
segir m.a: „Nú hefur Stöð 2 hafið
beinar útsendingar í gegnum gervi-
hnött í samvinnu við fréttastöðina
CNN. Þetta virðingarverða fram-
tak þeirra Stöðvar 2 manna er í
raun ólöglegt eins og málum er nú
háttað og sýnir því enn betur
hversu fáránlegar reglur eru í gildi
um þessi mál. Við verðum að gera
okkur grein fyrir því að við getum
ekki og megum ekki loka okkur
af fyrir umheiminum.“
Fæðubótarefni eru matvæli
— segir Ásgeir Hannes Eiríksson
„Maðurinn er það sem hann borðar og ekkert annað,“ segþr
Ásgeir Hannes Eiríksson (B-Rv) og leggur til að fæðubótarefni
heyri í framtíðinni undir matvælaeftirlit en ekki lyfjaeftirlit.
Ásgeir Hannes vill breyta lyfja-
lögum nr. 49/1978 á þann veg
að „Náttúruleg vítamín og önnur
fæðubótarefni, sem fyrst og
fremst eru ætluð sem uppbót á
daglegt fæði, teljist ekki lyf og
falli undir lög um eftirlit með
matvælum og öðrum neyslu- og
nauðsynjavörum, nr. 24/1936.“
Flutningsmaður greinir frá því
að þegar lyfjalög voru samþykkt
á Álþingi 1978 voru náttúruleg
fæðubótarefni felld undir lyfjalög-
in. Haustið 1980 var gefín út
reglugerð um hvaða vörur lyfsalar
og lfeknar mættu hafa á boðstól-
um, einnig um sölu vítamína og
steinefna.
Ákvæði í lyfjalögum og reglu-
gerð um vítamín og önnur fæðu-
bótarefni hafa frá upphafi sætt
mikilli gagnrýni frá fólki sem
notaði þessi efni að staðaldri,
einnig frá þeim aðilum sem selji
þessi efni eða hafí kynnst þeim á
annan hátt.
Ásgeir Hannes segir í greinar-
gerð með frumvarpinu að. bent
hafí verið á að með lyfjalögunum
hafi mjög verið þrengt að al-
mennri verslun með fæðubótar-
efni og um leið eðlilegri notkun
þeirra. Flutningsmaður telur það
geti dregið úr notkun fæðubótar-
efna að selja þau ekki á fijálsum
markaði og því „hugsanlega vald-
ið skorti á þeim hjá landsmönnum
og þannig stuðlað óbeint að auknu
heilsuleysi".
Stuttar þingfréttir
Sjálfsvíg
Dómsmálaráðherra hefur svar-
að fyrirspurn Inga Björns Al-
bertssonar (S-Vl) um sjálfsvíg. í
svarinu kemur m.a. fram að alls
308 einstaklingar frömdu
sjálfsvíg á árunum 1980-1990.
Þar af 229 karlar en 79 konur.
Tíðni sjálfsvíga er hæst á aldurs-
bilinu 20-24 ára en 37 einstakl-
ingar á þessum aldri tóku eigið
líf á fyrrgreindu árabili.
Fjöldi sjálfsvíga er mestur í
febrúarmánuði, 33 einstaklingar
frömdu þennan verknað í þeim
mánuði á tímabilinu. Aftur á móti
19 í júní og 20 í desembermánuði.
í svari ráðherra kemur einnig
fram að Rannsóknarstofun upp-
eldis- og menntamála gerði rann-
sókn á tilteknum sjálfsvígum fyrir
ákveðna aðila á Austurlandi. Þó-
rólfur Þórlindsson prófessor hefur
yfírumsjón með rannsókninni.
Ráðuneytið hefur ekki beitt sér
fyrir fyrirbyggjandi aðgerðum.
Því er ókunnugt um slíkar aðgerð-
ir hjá öðrum og er ennfremur
ókunnugt um fyrirhugaðar fyrir-
byggjandi aðgerðir gegn sjálfsvíg-
um.
Vegrið
Ingi Björn Albertsson (S-Vl)
vill að Alþingi álykti um að fela
samgönguráðherra að móta hið
fyrsta áætlun um uppsetningu
vegriða í vegakerfí landsins.
Flutningsmaður telur að forvam-
arstarf megi skipa æðri sess í
vegaframkvæmdum landsmanna
og þykir með ólíkindum að jafn
mikilvægur þáttur sem þessi skuli
ekki vera inni á sérstakri áætlun.
Ingi Björa vill að áætlun um þetta
mál verði lögð fýrir Alþingi eigi
síðar en 1. nóvember 1991.
EP
Hátíðarkvöldverður
matreiðslumeistara
Alþýðubandalag-
ið á Vestfjörðum:
Síðari um-
ferð forvals-
ins er hafin
KLÚBBUR matreiðslumeistara
heldur árlegan hátíðarkvöldverð
fyrir styrktarklúbb sinn, sem
stofnaður var á síðasta ári, sunnu-
daginn 20. janúar næstkomandi í
Átthagasal Hótel Sögu.
Borinn verður fram 10-réttaður
kvöldverður og með honum 9 tegund-
ir af vínum ásamt veigum með kaff-
inu,_ Undirdiskarnir, sem eru númer-
aðir og gestimir taka með sér heim,
eru gjöf frá heildverslun H.G. í
Sundaborg og hefur Rangar Lár
myndskreytt þá. Fjölmargir meðlimir
Klúbbs matreiðslumeistara sjá um
matreiðsluna, framreislumeistarar
ganga um beina og meðan á borð-
haldi stendur leikur ungur listamað-
ur, Erik Mogensen, á gítar. Nemi
ársins í matreiðslu í Hótel- og veit-
ingaskóla íslands verður heiðraður.
Þetta er í annað sinn sem slík viður-
kenning fer fram og að þessu sinni
hlýtur titilinn Kolbrún Kristín Dan-
íelsdóttir nemi á Hótel Óðinsvé.
Veislustjóri er Höskuldur Jónsson
forstjóri ÁTVR og heiðursgestur Jón-
as Kristjánsson ritstjóri DV.
(Úr frcttatilkynningu)
HAFIN er siðari umferð forvals
Alþýðubandalagsins á Vestfjörð-
um vegna næstu alþingiskosn-
inga, og hafa kjörseðlar verið
sendir til félagsmanna.
Þátttakendur í síðari hluta for- ^
valsins eru: Bryndís Friðgeirsdóttir
ísafirði, Jón Ólafsson Hólmavík,
Kristinn H. Gunnarsson Bolung-
arvík, Lilja Rafney Magnúsdóttir
Suðureyri, Magnús Ingólfsson Ön-
unardirði og Unnar Þór Böðvarsson
Biskupstungum.
Frambjóðendum verður raðað í 3
efstu sæti listans og er niðurstaðan
bindandi ef yfír helmingur flokks-
bundinna alþýðubandalagsmanna
tekur þátt í forvalinu. Póstleggja á
kjörseðla í síðasta lagi mánudaginn
28. janúar og verða atkvæði talin
helgina 2-3. febrúar.
Brot a vökulögunum: *
Dæmi um að sjómenn á frysti-
togurum vinni alla frívaktina
- segir Konráð Alfreðsson formaður Sjómannafélags Eyjafjarðar
MJOG algengt er að sjómenn á
frystitogurum vinni hluta af
frívöktum sínum þegar vel fiskast
og dæmi eru um að þeir vinni alla
frívaktina, að sögn Konráðs Al-
freðssonar formanns Sjómannafé-
lags Eyjafjarðar. Konráð segir að
margir sjómemi hafi kvartað yfir
þessum lögbrotum en þeir þori
ekki að kæra þau af ótta við að
missa pláss sín á togurunum. „Það
er spurning hvort menn eigi rétt
á tímakaupi, aukagreiðslum, fyrir
staðnar frívaktir en það er al-
mennt grundvallaratriði að borga
það ekki. Þó þykist ég vita að ein-
hveijir gera það en það hefur
verið regla að menn fái þetta bara
greitt í auknum hlut,“ segir Jónas
Haraldsson framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegs-
maima.
Brot á svokölluðum vökulögum,
sem sett voru árið 1921, varða sekt-
um og farið skal með mál vegna
þeirra að hætti opinberra mála. Sam-
kvæmt vökulögunum voru sektir
vegna brota á þeim 5-50 þúsund
gamlar krónur, eða 50-500 nýkrón-
ur, þar til í desember sl. en nú er
sektarupphæðin óákveðin.
í vökulögunum segir meðal ann-
ars: „Þá er skip er á veiðum með
botnvörpu, eða á siglingu milli inn-
lendra hafna og fiskimiðanna, skal
jafnan skipta sólarhringnum í fjórar
sex stunda vökur. Skal eigi nema
helmingur háseta skyldur að vinna
í einu, en hinn helmingurinn eiga
hvfld, og skal hver háseti hafa að
minnsta kosti 12 klukkustundir á
sólarhring hveijum til hvíldar og
matar. Samningar milli sjómannafé-
laga og útgerðarmanna um lengri
vinnutíma en fyrir er mælt í lögum
þessum skulu ógildir vera.
Skipstjóri og útgerðarmaður bera
sameiginlega ábyrgð á því að fyrir-
mælum þessara laga sé fylgt og varð-
ar ítrekað brot skipstjóra stöðu-
missi.“
Á 17. þingi Sjómannasambands
íslands í haust var samþykkt tillaga
Konráðs Alfreðssonar og Guðmundar
Hallvarðssonar um að þess verði
krafíst að sjávarútvegsráðuneytið
láti fara fram vinnutímarannsóknir
um borð í frystitogurunum og úttekt
verði gerð á vinnutilhögun um borð
í togurunum, þar sem einkum verði
hugað að vinnuhagræðingu.
„Sjávarútvegsráðuneytið vill að
við mótum hvernig á að kanna þetta
en ég á hins vegar von á að menn
stefni að því að þessari könnun verði
lokið fyrir næsta þing Sjómannasam-
bandsins, sem haldið verður eftir tæp
tvö ár,“ segir Hólmgeir Jónsson
framkvæmdastjóri Sjómannasam-
bands íslands.
Hólmgeir segir að vökulögin gildi
eingöngu á togurunum. „Það virðist
vera þannig að lög um lág-
markshvíld nái ekki til sjómanna en
í kjarasamningum eru ákvæði um
lágmarkshvfld þeirra. Þar segir að
sjómenn eigi að fá minnst 6 klukku-
stunda hvíld á sólarhring, þó skuli
sjómenn á útilegubátum, sem eru
161-360 rúmlestir, fá að minnsta
kosti 8 klukkutíma hvíld á sólar-
hring,“ segir Hólmgeir.
Vann í þrjá og hálfan
sólarhring í striklotu
Sjómaður, sem verið hefur á frysti-
togara og trollbátsm frá Reykjavík
og Vestmannaeyjum, segir í samtali
við Morgunblaðið að sjómenn á troll-
bátum, sem séu á veiðum allan sólar-
hringinn, vinni mun lengur en sjó-
menn á frystitogurunum, auk þess
sem aðstaðan um borð í frystitogur-
unum sé mun betri en trollbátunum.
„Ég hef verið á litlum 100 tonna
skuttrollurum, sem sjö menn eru á,
og þeir standa 18 klukkutíma vakt-
ir,“ segir hann.
„Svo fá menn 6 tíma S koju ef
ekki er fiskur í móttökunni. Menn
eru hins vegar á vakt allan sólar-
hringinn á þeim skuttrollurum, sem
6 menn eru á, en sofa á milli toga
á bekknum, eins og það er kallað. _
Ég fór á einn svona bát og í fyrsta
túrnum byijaði ég á að sofa í fjóra
tíma. Svo stóð ég það sem eftir var
af veiðiferðinni, í þijá sólarhringa.
Síðan þurfti ég að vinna við að landa
aflanum, þannig að ég þurfti að vaka
hálfan sólarhring í viðbót.
Þetta er ekkert einsdæmi en er
náttúrulega bara þegar mokfiskirí
er. Það þykir ekkert sérstakt að vinna
í tvo sólarhringa samfleytt. Mér þótti
það hins vegar allra verst að ég datt
oft næstum því á hnífínn þegar mað-
ur sofnaði standandi í aðgerðinni.
Það er helvíti. Mannfræðingar á veg-
um Háskóla íslands komust að þeirri
niðurstöðu í skýrslu að íslenskir sjó-
menn skiluðu að meðaltali 8 tíma
verkamannavinnu á sólarhiring, bara ^
með því að standa í fæturna úti á
sjó.“
Guðmundur Hallvarðsson, for-
maður Sjómannafélags Reykjavíkur,
segir að félagið hafí allt frá árinu
1987 farið fram á það við sjvarút- •
vegsráðuneytið að það hlutist til um
og standi straum af kostnaði við
vinnutímarannsóknir' um borð í
frystiskipum svo hið sanna komi í
ljós varðandi vinnutímalengd sjó-
manna. Ráðuneytið hafi hins vegar
ekkert gert í málinu.
í bréfi, sem Sjómannafélag
Reykjavíkur sendi sjávarútvegsráðu-
neytinu 23. september 1987 segir
meðal annars: „Með fjölgun frysti-
togara í íslenska fiskiskipaflotanum
„hefur umræðán um vinnutímalengd
og aðbúnað aukist og hefur jafn-
framt verið svo sterkt að orði komist
að frystitogaramir hafi verið nefndir
þrælaskip. Nú má í vaxandi mæli
heyra þær raddir, sem telja að fjölg-
un frystitogara á íslandsmiðum sé
lausn á þeim vanda, sem við er að
etja hvað áhrærir manneklu í frysti-
húsunum."
SKEMMTISKREPP UM HELGI TIL...
2 Söluskrifstofur Flugleiða:
Lækjargötu 2. Hótel Esju og Krinqlunni. Upplýsingar og farpantanir i síma 6 90 300.
s “ “ Allar nánari upplýsingar faerðu á söluskrifstofum Flugleiða, hjá umboðsmönnum og feröaskriftofum
HELGARFERÐ
LAUGARDAGUR TIL ÞRIÐJUDAGS
HOSPITALITYINN
TVEIR í HERB. KR. 27.680 Á MANN
m FLUGLEIÐIR
__________ÞjónysíB a//ð /e/ð