Morgunblaðið - 21.11.1991, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
266. tbl. 79. árg.
FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Stríðið í Króatíu:
Saka Króata um
morð á börnum
Belgrad. Reuter.
STJORN Króatíu hvatti til þess í gær að skipuð yrði alþjóðleg nefnd
til að rannsaka hvað hæft væri í ásökunum júgóslavneskra her-
manna um að króatískir þjóðvarðliðar hefðu myrt rúmlega 40 serb-
nesk börn og fjölda fullorðinna er þeir flýðu frá bænum Vukovar.
Erlendur ljósmyndari sá lík rúm-
lega 40 serbneskra barna á aldrin-
um 5-7 ára í bænum Borovo Na-
selje, skammt frá Vukovar, en her-
menn meinuðu honum að taka
myndir af þeim. Júgóslavneskir
hermenn sögðu að króatískir þjóð-
varðliðar hefðu myrt börnin við
skóla þeirra er þeir fiýðu frá Vuko-
var á mánudag. Þeir hefðu skorið
börnin á háls og einnig höggvið
fullorðna Serba til bana.
„Þar sem við höfum ekki getað
sent menn á svæðið höfum við ekki
upplýsingar um þetta en Serbar eru
vanir að kenna Króötum um glæp-
ina í áróðursskyni,” sagði Branko
Salaj, upplýsingamálaráðherra Kró-
atíu, um þessar ásakanir. „Króa-
tíska stjórnin krefst þess að Rauði
krossinn og Evrópubandalagið
sendi nefnd til að rannsaka hvað
gerðist þama í raun og einnig í
Vukovar.” Lík Króata liggja enn á
götum Vukovar eftir árásir júgó-
slavneskra hermanna og Serba á
borgina.
Her Júgóslavíu flutti í gær um
300 sjúklinga, þar á meðal börn,
frá sjúkrahúsi í Vukovar. Ætlunin
var að fara með þá á yfirráðasvæði
Króata en hætt var við það vegna
hættu á árásum. Þess í stað var
ákveðið í samráði við eftirlitsmenn
Evrópubandalagsins að áð yrði í
nótt í Sremska Mitrovica í Serbíu.
Einnig var reynt að flytja króa-
tíska flóttamenn með bílum frá
Vukovar á yfirráðasvæði Króata en
þeir komust ekki þangað vegna
jarðsprengna. Ljósmyndari Reut-
ers, sem var með flóttamönnunum,
sagði að gerð hefði verið stórskota-
árás á bílanna en greindi ekki frá
mannfalli. Króatar sökuðu Serba
um árásina.
Herinn hélt uppi hörðum stór-
skotaárásum á bæi og þorp í Króa-
tíu og fregnir herma að króatísku
þjóðvarðliðarnir megi sín æ minna
gegn júgóslavnesku hersveitunum,
sem hafa yfir herþotum og mun
öflugri vopnum að ráða. Baráttu-
vilji þjóðvarðliðanna hafi minnkað
til muna vegna ósigursins í bardög-
unum um Vukovar.
Forseti Bosníu-Herzegovínu, Alia
Izetbegovic, kvaðst ætla að fara
þess á leit við Sameinuðu þjóðirnar
að þær sendu friðargæslusveitir til
að annast eftirlit við landamæri
lýðveldisins að Serbíu til að koma
í veg fyrir að stríðið breiddist út.
Cyrus Vance, sendimaður Samein-
uðu þjóðanna í Júgóslavíu, sagði
að samtökin myndi bráðlega taka
ákvörðun um hvort hersveitir yrðu
sendar til að stilla til friðar milli
Króata og Serba.
Reuter
Hermenn júgóslavneska sambandshersins ráða nú króatísku borginni Vukovar en hún er að mestu í
rústum eftir stanslausar árásir í þijá mánuði. Talið er, að herinn ætli að leggja undir sig austurhluta
Króatíu en þar voru áður nokkuð fjölmennar, serbneskar byggðir.
Iðnríkin ákveða tillögur um
neyðaraðstoð við Sovétríkin
Gorbatsjov segir efnahagslegt og pólitískt hrun blasa við
Moskvu. Reuter.
FULLTRÚAR Sjö-ríkja-hópsins, helstu iðnríkja heims, hafa lagt
fram ákveðnar tillögur um efnahagsaðstoð við Sovétríkin og voru
þær kynntar á fundi með Míkhaíl Gorbatsjov, forseta Sovétríkj-
anna, í gær. Er hún sögð jafngilda sjö milljörðum dollara og hef-
ur verið fagnað í Moskvu þótt fulltrúar lýðveldanna vilji ræða
nánar einstök atriði. Gorbatsjov sagði á sovéska þinginu í gær,
að efnahagskerfi Sovétríkjanna væri að hryiy'a, útflutningur hefði
dregist saman um 31%, innflutningur um 42% og í raun stefndi í
300 milljarða rúblna halla á fjárlögum ríkjanna.
Samkvæmt tillögunum, sem
aðstoðarfjármálaráðherrar Sjö-
ríkjanna, Bandaríkjanna, Japans,
Þýskalands, Frakklands, Bret-
lands, Kanada og Ítalíu, lögðu
Austurríki og EES:
Lítill áhugi á þjóð-
aratkvæðagreiðslu
ZUrich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
GRÆNINGJAR í Austurríki hafa að undanförnu safnað undirskrift-
um með þjóðaratkvæðagreiðslu um aðild Austurríkis að Evrópska
efnahagssvæðinu (EES). Rúmlega 127.000, eða 2,25% kjósenda, skrif-
uðu undir. 100.000 undirskriftir nægja til að hægt sé að skora á
þingið að halda þjóðaratkvæðagreiðslu um ákveðin mál í Aust-
urríki. Þingið er óbundið af undirskriftasöfnunum og talið er víst
að það samþykki aðild að EES án þess að til þjóðaratkvæðagreiðslu
komi.
Stjórnarflokkarnir, Jafnaðar-
mannaflokkurinn (SPÖ) og Þjóðar-
flokkurinn (ÖVP), eru ánægðir með
takmarkaðan áhuga á undirskrifta-
söfnun græningjanna. Þeir telja
hann sýna, að þjóðin styðji stefnu
stjórnarinnar en hún er hlynnt EES
og stefnir að aðild að Evrópubanda-
laginu (EB). Flokksritari SPÖ sagði
að þjóðaratkvæðagreiðsla um EES
væri óþörf og aðeins yrði kosið um
aðild að EB.
Græningjar telja undirskrifta-
söfnunina hafa tekist vel þrátt fyr-
ir erfíð skilyrði. Þeir segja hana
upphaf víðtækrar baráttu gegn að-
ild Austurríkis að EES og EB.
fram, verður afborgunum af er-
lendum skuldum Sovétríkjanna,
70 milljörðum dollara, frestað til
loka næsta árs og greiðslustaðan
bætt með eins milljarðs dollara
láni. Eru þessar ráðstafanir taldar
koma í veg fyrir, að Vneshe-
konombank, sem annast af-
borganir af erlendum skuldum,
komist í greiðsluþrot og losar um
leið um fé, sem getur þá farið til
matarkaupa. Þessar tillögur þýða,
að Þjóðverjar og nokkrar aðrar
Evrópuþjóðir hafa látið af and-
stöðu við frestun afborgana en
bróðurparturinn af erlendum
skuldum Sovétríkjanna er við
Þýskaland.
Leiðtogar sovésku lýðveldanna
hafa tekið tillögunum vel en hafa
þó sett fram nokkrar gagntillögur.
Meðal annars gera þeir athuga-
semdir við þá tillögu iðnríkjanna,
að gullforðinn verði notaður til að
bæta greiðslustöðu lýðveldanna en
til hans vilja þeir ekki grípa nema
í ýtrustu neyð. Þá vilja þeir einnig
fá fyrirheit um aðstoð við að nýta
auðlindir eins og olíu og málma.
Þijú af 12 lýðveldum Sovétríkj-
anna, Úkraína, Úzbekístan og
Azerbajdzhan, hafa ekki enn sam-
þykkt að greiða sinn hluta af er-
Gorbatsjov á sovéska þinginu.
lendu skuldunum en helsti hag-
fræðingur Sovétstjórnarinnar,
Grígoríj Javlínskíj, sagði í gær,
að iðnríkin hótuðu að beita þau
„hörðum refsiaðgerðum” öxluðu
þau ekki sína ábyrgð. Viðræðum
um tillögu iðnríkjanna verður
haldið áfram í dag
Gorbatsjov bað í gær sovéska
þingið um 30 milljarða rúblna til
að unnt væri að standa við út-
gjöld ríkisins síðustu þijá mánuði
ársins og sagði jafnframt, að eins
og nú horfði blöstu við efnahags-
legar og pólitískar hörmungar.
Útflutningur og innflutningur
hefðu hrunið saman, iðnfram-
leiðsla yrði 7% minni á þessu ári
en í fyrra og landbúnaðarfram-
leiðsla 9% minni. Sagði hann, að
fjárlagahallinn yrði 205 milljarðar
rúblna og 300 milljarðar ef tekið
væri tillit til fjárlaga lýðveldanna.
Væri eina leiðin út úr vandanum
tafarlausar umbætur og pólitísk
samstaða lýðveldanna. Þá kom
það fram hjá ívan Sílajev, forsæt-
isráðherra Sovétríkjanna, að tekj-
ur alríkisins yrðu aðeins 113 millj-
arðar rúblna á árinu í stað 250
milljarða eins og gert hafði verið
ráð fyrir.
Gorbatsjov skýrði einnig frá því
á þinginu, að fulltrúar lýðveldanna
hefðu samþykkt, að forseti Sovét-
ríkjanna yrði kosinn í almennum
kosningum. Kvaðst Gorbatsjov
hafa fallist á það en hann hefur
til þessa verið því andvígur.
Boða frelsi annars gísls
Teheran, Beirut. Reuter.
ÍRANSKA fréttastofan IRNA skýrði frá því í gær, að líklega yrði
Bandaríkjamanninum Joseph Cicippio sleppt úr gíslingu mannræn-
ingja í Líbanon fyrir lok næstu viku.
IRNA hefur áður spáð rétt fyrir
um lausn einstakra gísla en Cicippio
var aðstoðarfjármálastjóri banda-
ríska háskólans í Beirút þegar hon-
um var rænt í september 1986.
Abbas Musawi, helsti forystumaður
Hizbollah-hreyfingarinnar í Líban-
on, sagði í gær, að mál gíslanna
og arabísku fanganna í ísrael ættu
ekkert skylt og hann kvaðst hafa
vitneskju um, að öllum gíslum yrði
sleppt á næstu vikum.