Morgunblaðið - 21.11.1991, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. NOVEMBER 1991
'f'
A
Islandsbanki:
Raunvextir óverð-
tryggðra útlána 1%
hæiTi en verðtryggðra
ÍSLANDSBANKI hefur tnarkað þá stefnu að raunvextir verðtryggðra
lána á næsta ári verði að jafnaði 1% lægri en vextir af óverðtryggðum
lánum. Hingað til hefur verið stefnt að því að jafnvægi ríki á milli
óverðtryggðra og verðtryggðra útlána þegar til Jengri tíma sé litið,
en Ragnar Onundarson, framkvæmdastjóri hjá íslandsbanka, segir
að þetta sé gert til að hvetja lántakendur til að taka verðtryggð Ián.
Með því skapist meira jafnvægi á efnahagsreikningi bankans og for-
ráðamönnum Islandsbanka finnist eðlilegt að þeir njóti þess í kjörum
sem vinni með þeim að þessu leyti.
Ragnar sagði að fólk hefði metið
það þannig að það væri hagstæðara
að vera með óverðtryggð lán og það
hefði á vissum tímum verið rétt
mat. Nú ætlaði íslandsbanki að
reyna að stýra eftirspurninni eftir
þessu. Hann sagði að bankamenn
væntu þess að raunvextir myndu
lækka á næstunni vegna aðgerða
stjórnvalda.
Bönkum og sparisjóðum er ekki
heimilt að lána verðtryggt til
skemmri tíma en þriggja ára, en
hins vegar má verðtryggja innlán
sem eru til sex mánaða eða lengri
tíma. Ragnar sagði að bankamir
hefðu óskað eftir því að þetta breytt-
ist og að lán til lengri tíma en tveggja
ára mætti verðtryggja. Beiðni þar
að lútandi hefði verið komið á fram-
færi við Seðlabankann og vonandi
yrði þessi ákvörðun íslandsbanka til
þess að það yrði talið fólki í hag að
breyta þessum mörkum.
Aðspurður hvort það skyti ekki
skökku við að íslandsbanki vildi I
auknum mæli verðtryggja útlán þeg-
ar stöðugleiki væri meiri í íslensku
efnahagslífi en oft áður, sagði Ragn-
ar, að sveiflur væru enn miklar og
það skipti máli að fá fólk til að vinna
með bönkunum að þessu leyti.
Ragnar sagðist telja að verðtrygg-
ing yrði óþörf í lok næsta árs þegar
krónan yrði tengd við Evrópu-
gjaldmiðilinn. Þá skipti ekki máli
hvort verðtrygging yrði afnumin
eður ei, hún myndi ekki telja þar sem
þá yrði verðbólga að vera eins og í
helstu viðskiptalöndum og mark-
aðsaðstæður myndu tryggja það.
Morgunblaðið/Þorkell
Rússneska oliuskipið Valniera kom með 16 þús. tonna svartolíufarm til Islands á þriðjudag og dældi
olíunni á tanka í Laugarnesi og Orfirisey í gær og fyrradag. Er þetta fyrsti olíufarmurinn frá rúss-
neska fyrirtækinu Ural. Fyrirtækið tók að sér að útvega olíufélögunum svartolíu sem ríkisútflutnings-
fyrirtækið Soyus Nefte gat ekki staðið skil á, en olíufélögin hafa átt viðskipti við Soyus Nefte allt frá
--------------------- árinu 1953.
Samningar að hefjast við rússneskt einkafyrirtæki um svartolíukaup:
Sýnist við geta fengið keypta
alla þá olíu sem við þurfum
- segir Kristinn Björnsson forstjóri Skeljungs
ALLT ÚTLIT er fyrir að íslensku olíufélögin gangi til samninga við
rússneska útflutningsfyrirtækið Ural I fyrri hluta desember um
kaup á allri svartolíu sem félögin þarfnast fyrir næsta ár, að sögn
Kristins Bjömssonar, forstjóra Skeljungs. Ural, sem er einkafyr-
irtæki með höfuðstöðvar í Moskvu, bauð íslensku olíufélögunum við-
skipti þegar viðskiptin við ríkisútflutningsfyrirtækið Soyus Nefte
strönduðu í sumar.
Skeiðarár-
hlaup tal-
ið í rénun
SKEIÐARÁRHLAUP er talið
vera í rénun, en þó mældist
rennsli árinnar 1.800 rúm-
metrar á sekúndu í gær.
Snorri Zóphóníasson jarð-
fræðingur sem fylgist með
hlaupinu kvaðst telja að það
hefði náð hámarki í fyrrinótt.
„Mér sýnist rennslið hafa
minnkað. Við mælum aftur á
morgun. Það er svolítið vatn
farið að renna niður svokailaða
Sæluhúsakvísl, sem er fimm
kílómetra vestan Skeiðarár, eða
mitt á milli Gígjukvíslar og
Skeiðarár. Rennslið þar er þó
ekki nema 2-3 rúmmetrar og
upptökin eru á sama stað í jökl-
inum,” sagði Snorri.
Forráðamenn olíufélaganna áttu
viðræður við fulltrúa Urals í Ant-
werpen í síðustu viku og að sögn
Kristins Bjömssonar, forstjóra
Skeljungs, bendir allt til að olíufé-
lögin geti fengið keypta þá olíu sem
þau þurfa á sambærilegum kjörum
og verið hafa og sagði hann að
hugsanlega myndu olíufélögin einn-
ig kaupa gasolíu af rússneska fyrir-
tækinu. Ural hefur einnig hlaupið
undir bagga og útvegað olíufélög-
unum svartolíu sem ríkisútflutn-
ingsfyrirtækið gat ekki afhent og
kom olíuskipið Valniera á vegum
Urals til Reykjavíkur á þriðjudag
með 16 þús. lesta svartolíufarm.
„Ég geri fastlega ráð fyrir að við
göngum til samninga við Ural á
næstu vikum eða fyrir 15. desem-
ber um kaup á svartolíu,” sagði
Kristinn. Um er að ræða svipað
magn svartolíu og félögin kaupa á
þessu ári eða 85-130 þúsund lestir
og að sögn Kristins býðst olíufélög-
unum olían á svipuðum kjörum og
í ár. „Við teljum að samningar við
þetta fyrirtæki verði auðveldari en
við ríkisfyrirtækið sem olíufélögin
hafa átt viðskipti við,” sagði hann.
Sagði Kristinn að síðan ætti eftir
að koma í ljós hvort olíufélögin
keyptu gasolíu af rússneska fyrir-
tækinu en þar sem olíuviðskipti
yrðu gefin fijáls um áramót ættu
félögin eftir að ákveða hvort þau
vildu standa sameiginlega að inn-
kaupum á henni. Sagði hann aug-
ljóst hagræði að sameiginlegum
innkaupum á svartolíu.
„Við fáum ekki annað séð en að
við getum fengið þá olíu keypta sem
við þurfum. Þar er fyrst og fremst
um að ræða svartolíu og teljum við
að það séu mjög góðir möguleikar
á að samningar geti tekist við Ural
um að olíufélögin kaupi af þeim
svartolíu,” sagði hann.
Um tildrög samningaviðræðn-
anna við Ural sagði Kristinn að
margir starfsmenn Nefte hefðu
hafíð störf hjá Ural á árinu og þeir
hefðu haft samband við íslensku
olíufélögin í sumar og boðið fram
þjónustu þegar allt gekk á afturfót-
unum hjá ríkisútflutningsfyrirtæk-
inu. „Þegar ekkert virtist ætla að
rætast úr viðskiptunum við Nefte
ákváðum við að hitta fulltrúa Ur-
Jóhannes Nordal seðlabankastjóri:
Ekkí tímabært að slaka á
innlánsbindingn bankanna
Ástæða til að endurskoða reglur um bindi- og lausa-
fjárskyldu, segir bankastjóri Islandsbanka
JÓHANNES Nordal seðlabankastjóri segir að ekki sé fært að slaka á
almennri innlánsbindingu innlánsstofnana eins og Sverrir Hermanns-
son, bankastjóri Landsbankans, sagðist telja nauðsynlegt í frétt Morgun-
blaðsins í gær. Valur Valsson, bankastjóri Islandsbanka, segist taka
undir það sjónarmið að reglur um bindiskyldu og lausafjárskyldu eigi
að vera sveigjanlegar og taka tillit til efnahagslegra aðstæðna hveiju
sinni. Friðrik Sophusson fjármálaráðherra segir viðurlög Seðlabankans
ekki sett í fjáröflunarskyni fyrir bankann eða ríkið. „Utlán bankanna
hafa farið nokkuð umfram það sem eðlilegt má telja. Það er ekki síst
vegna þess að útlán til heimila og einstaklinga hafa aukist verulega á
þessu ári,” segir hann.
„Nú eru þær aðstæður í þjóðfélag-
inu að fyllsta ástæða er til að endur-
skoða þessar reglur,” sagði Valur
Valsson. Hann sagði að þegar opnað
yrði fyrir fijálsar §ármagnshreyfing-
ar til og frá Islandi, og erlendum
bönkum leyft að opna hér útibú að
vild, yrði líka nauðsynlegt að endur-
skoða reglurnar og samræma þær
eftir því sem unnt væri evrópskum
reglum. „Að minnsta kosti er nauð-
synlegt að tryggja að íslenskar regl-
ur íþyngi ekki íslenskum bönkum í
þessari samkeppni. Slíkt leiðir ein-
ungis til þess að atvinnulífið og heim-
ilin í landinu beri óeðlilegan kostnað
af lántökum,” sagði Valur. Hann
kvaðst einnig vera sammála því sjón-
armiði Sverris að við núverandi að-
stæður væri ekki líklegt að þótt slak-
að yrði á reglunum leiddi það til
óeðlilegrar útlánaaukningar.
Jóhannes Nordal sagði að ef ætti
að slaka á þessum reglum yrði að
bíða eftir öðrum ráðstöfunum sem
kæmu í staðinn. „Það stafar ekki
síst af því að það er mikið útstreymi
fjár úr Seðlabankanum vegna halla
ríkissjóðs. Þeir peningar koma líka
inn í bankakerfið. Á meðan sú skuld
er mikil og ekki eru komnar fram
ráðstafanir er ekki tímabært að slaka
á. Þar að auki eru bankarnir mjög
missettir og myndi almenn lækkun
hafa í för með sér þensluáhrif sums
staðar. Þó ég eigi ekki von á að þeir
bankar sem eru með þrengsta
lausafjárstöðu myndu auka útlánin
þá gætu aðrir gert það.”
Jóhannes benti á að Seðlabankinn
hefði nýlega lækkað innlánsbindingu
bankanna sem hefði í för með sér
aukið lausafé bankanna frá byijun
nóvember og fram yfir áramót.
75% þeirra tekna sem Seðlabank-
inn innheimtir í formi refsivaxta
renna til ríkisins. Sagði Jóhannes að
það hefði engin áhrif á ákvarðanir
bankans um þessi mál og væri að-
eins hluti af skattlagningu ríkisins.
„Ég hygg að margir reki upp stór
augu þegar þeir sjá að þessar sektir
bankanna séu tekjustofn fyrir ríkis-
sjóð fremur en stjómtæki fyrir Seðia-
bankann. Væntanlega munu margir
draga í efa að slíkur tekjustofn sé
réttlætanlegur,” sagði Valur.
Friðrik Sophusson sagði að 50%
af hagnaði Seðlabankans rynnu til
ríkissjóðs og því væri ekkert óeðlilegt
við það að hluti þeirra viðurlaga sem
bankamir greiða til Seðlabankans
rynni til ríkisins.
als,” sagði hann. Kristinn sagði að
þrátt fyrir yfirlýsingar Jeltsíns
Rússlandsforseta um síðustu helgi
um útflutningsbann á olíu frá Rúss-
landi hefði Ural ótvíræða heimild
til útflutningsviðskipta. „Við höfum
haft samband við þá aftur og feng-
ið þau svör að þeir hafi eftir sem
áður næga olíu til að bjóða okkur.
Mér sýnist að við séum búnir að
leysa svartolíuskortinn sem blasti
við og síðan á eftir að koma í ljós
hvort við kaupum meira af þeim,”
sagði Kristinn.
Fyrir dyrum stendur undirritun
viðskiptasamnings íslands og
rússneska lýðveldisins í byrjun
desember. Sagði Kristinn að olíufé-
lögin væru öll af vilja gerð að að-
stoða við að sala á íslenskum afurð-
um gæti átt sér stað til Sovétríkj-
anna. „Ef það gæti liðkað fyrir að
við keyptum meira af þessu fyrir-
tæki á sambærilegum kjörum og
best gerast á Vesturlöndum held
ég að forráðamenn allra olíufélag-
anna vilji leggja sitt af mörkum,”
sagði hann og að þá kæmu gasolíu-
viðskipti hugsanlega til greina.
Sérblað um
klæðnað karla
MORGUNBLAÐINU í dag
fylgir sérblað með yfirskriftinni
„Karlmenn og klæðnaður”. í
blaðinu er á átta síðum fjallað
um ýmislegt sem tengist tísku-
straumum í karlmannafatnaði
og þróun hans o.s.frv.
Sjá blað C