Morgunblaðið - 25.02.1992, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1992
Forkosmngarnar í Maine:
Bush vinnur yfir-
burðasigur á Buchanan
Mjótt á munum milli Paul Tsongas
og Jerry Brown hjá demókrötum
Portland, Maine. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti gjörsigraði flokksbróður sinn
Patrick Buchanan í forkosningum Repúblikanaflokksins í ríkinu
Maine á sunnudag. Hlaut Bush rösk 90% atkvæða en það varð þó
til þess að draga mesta broddinn úr sigri forsetans að vikuritið
Newsweek birti í gær niðurstöður skoðanakönnunar sem sýna að
einungis 44% bandariskra kjósenda telja verulegar líkur á að hann
nái endurkjöri í forsetakosningunum sem fram eiga að fara 3.
nóvember nk.
í Maine var einungis verið að
kjósa um 1% kjörmanna á flokks-
þing repúblikana en Bush var
engu að síður sagður þurfa á góð-
um sigri að halda til þess að
hleypa þrótti í baráttu sína fyrir
því að hljóta endurkjör. Hann
varð fyrir nokkru áfalli í forkosn-
ingum í New Hampshire á dögun-
um er dálkahöfundurinn og sjón-
varpsmaðurinn Buchanan hlaut
37% atkvæða.
hlotið 15,3% atkvæða og öldunga-
deildarmennirnir Tom Harkin frá
Iowa 5,2% og Bob Kerrey frá
Nevada 3,1%. 15,6% kjósenda
skiluðu auðu. í Maine var einung-
is í húfi um 'h% fulltrúa á flokks-
þingi demókrata þar sem fram-
bjóðandi flokksins í forsetakosn-
ingunum verður formlega valinn.
Forkosningar fara í dag fram
í Suður-Dakóta.
George Bush á kosningaferða-
lagi. A innfelldu myndinni má
sjá Pat Buchanan sigri hrósandi
eftir forkosningarnar í New
Hampshire.
Þegar einungis átti eftir að telja
ókrataflffksi/rí“mS"1! Dgæv Viðræðumar um frið í Miðausturlöndum:
hafði Paul Tsongas, fyrrum öld-
ungadeildarmaður frá Massachu-
setts, hlotið 29,7% en Jerry
Brown, fyrrum ríkisstjóri í Kali-
fomíu, 29,3% en hann háði harða
kosningabaráttu í ríkinu. Bill Clin-
ton ríkisstjóri Arkansas hafði þá
Hætt við leit
að tjaldi
Amundsens
Ósló. Frá Jaii Gunnar Furuly, frétta-
ritara Morgunblaðsins.
MONICA Kristensen, norski
heimskautakönnuðurinn, hef-
ur í bili hætt við leitina að
tjaldinu, sem Roald Amunds-
en setti upp á Suðurheim-
skautinu fyrir 80 árum.
í staðinn fyrir að takast á
hendur umfangsmikinn gröft á
Suðurheimskautinu á sunnudag
urðu Monica og leiðangursmenn
hennar að láta sér nægja að
standa stutt við. Þau settu tjald-
ið upp til sannindamerkis um
heimsóknina og til þess að
kanna hvemig það stendur sig,
en urðu síðan frá að hverfa í
38 gráða frosti og vindstrekk-
ingi.
James Baker setur skilyrði
fyrir lánaábyrgðum til Israela
Washington, Jerúsalem. Reuter.
JAMES Baker, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, sagði í gær
að Bandaríkjastjórn myndi ekki
veita ísraelum 10 milljarða dala
lánaábyrgðir nema að þeir hættu
við áform sín um frekara land-
nám gyðinga á hernumdu svæð-
unum. Yitzhak Shamir, forsætis-
ráðherra Israels, sagði að Israel-
ar myndu aldrei geta gengið að
slíkum skilyrðum. ísraelar og
arabar hófu á ný friðarviðræður
sínar í Washington í gær og búist
er við stormasömum fundum
vegna þessa máls og aukinnar
spennu í Miðausturlöndum eftir
árás ísraela á búðir skæruliða í
suðurhluta Líbanons í síðustu
viku. Margir fréttaskýrendur
sögðu að viðræðurnar kynnu
jafnvel að renna út í sandinn.
James Baker kom fyrir banda-
ríska þingnefnd sem_ Qallar um
lánaábyrgðirnar sem ísraelar hafa
óskað eftir til að geta fjármagnað
innflutning hundruð þúsunda gyð-
inga frá Sovétríkjunum fyrrver-
andi. Baker kvaðst hafa sagt ísrael-
um að þeir ættu aðeins tvo kosti:
annaðhvort hættu þeir við landnám-
ið og fengju lánaábyrgðimar - eða
að þeir héldu áfram við þær bygg-
ingaframkvæmdir sem þegar væru
hafnar en fengju mun minni fjár-
hæð og aðeins fyrir framkvæmdir
utan hemumdu svæðanna. Sú upp-
hæð sem færi í framkvæmdir á
hemumdu svæðunum yrði dregin
frá lánaábyrgðunum. Er þetta í
fyrsta sinn sem Bandaríkjamenn
setja pólitísk skilyrði fyrir lánveit-
ingum til ísraels.
Áður höfðu sérfræðingar í mál-
efnum Miðausturlanda spáð því að
palestínska sendinefndin í friðarvið-
ræðunum myndi ganga af fundi til
að knýja á Bandaríkjastjóm um að
lýsa því yfir opinberlega að hún
væri andvíg áformum um frekara
landnám gyðinga á hernumdu
svæðunum.
Yitzhak Shamir sakaði Banda-
ríkjastjórn í gær um að hafa tekið
afstöðu með aröbum í deilunni um
landnámið. Hann sagði að ísraelar
gætu ekki undir nokkrum kringum-
stæðum fallist á að gyðingar mættu
ekki búa á hemumdu svæðunum.
„Eg tel að engin stjórn sem verður
mynduð eftir þingkosningamar 23.
júní fallist á slíka kröfu,“ bætti
hann við.
Sveitarstjórnarkosningar í Rúmeníu:
Stj órnarandstaðan
sigraði í Búkarest
Búkarest. Reuter.
MIKLAR breytingar urðu í rúm-
enskum stjórnmálum í sveitar-
stjórnarkosningunum um helg-
ina en þá vann stjórnarandstað-
an sigur í mikilvægum kjördæm-
Mál 14 ára írskrar stúlku sem er þunguð eftir nauðgun:
um. Að sögn embættismanna í
Búkarest, höfuðborginni, fékk
Lýðræðislega samfylkingin, sem
14 stjórnarandstöðuflokkar
stóðu að, meirihluta í fimm kjör-
dæmum af sex í borginni og 55%
atkvæða á móti 43% Endur-
reisnarráðsins.
Hæstiréttur beðinn að heimila stúlk-
unni að leita eftir fóstureyðingu
A
66% Ira fylgjandi að fóstureyðingar verði heimilaðar í undantekningatilvikum
Dublin. Daiiy Telegraph. Reuter.
FORELDRAR 14 ára írskrar stúlku, sem er barnshafandi eftir að
hafa verið nauðgað af föður bestu vinkonu hennar, fóru þess á leit
við hæstarétt írlands í gær að dómstóllinn breytti úrskurði undirrétt-
ar og heimilaði dótturinni að fara til Englands og gangast þar und-
ir fóstureyðingu.
Búist var við því í gær að vitna-
leiðslur fyrir hæstarétti tækju tvo
daga en hveijar sem niðurstöður
réttarins verða er talið líklegt að
stjórnar Alberts Reynolds forsætis-
ráðherra bíði miklir erfíðleikatímar.
Reynolds er sagður binda trúss
sitt við að rétturinn taki málstað
stúlkunnar og úrskurði að lög Evr-
ópubandalagsins (EB) um ferða-
frelsi milli aðildarrikja og alþjóðleg-
ar mannréttasamþykktir um sama
efni, sem írar hafí skrifað undir,
séu írskum lögum æðri. Lögmenn
stúlkunfiar halda því fram að
írsk lög nái ekki yfír írska þegna
sem staddir eru utan heimalandsins
og aðild íra að mannréttindasam-
þykkt Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
tryggi írum ferðafrelsi hvað sem
ákvæðum írsku stjómarskrárinnar
líður.
Úrskurði hæstiréttur hins vegar
stúlkunni í óhag er forsætisráðherr-
ann sagður ekki eiga annarra kosta
völ en efna til þjóðaratkvæðis til
að knýja fram breytingar á löggjöf
sem bannar meðal annars fóstur-
eyðingar, hjónaskilnaði og samkyn-
hneigð.
Stúlkan, sem gengið hefur í
skóla í kaþólsku klaustri, var
komin til London til þess að
gangast undir fóstureyðingu er
saksóknari írlands, Harold
Whelehan, fékk borgardóm Dyfl-
innar til þess að setja lögbann á
ferðalagið og fyrirhugaða fóstu-
reyðingu. Þeim úrskurði freista
foreldrarnir nú að fá hnekkt.
Þeir eru sagðir sannir kaþólikk-
ar en töldu sig í góðri trú vera
að breyta rétt með því að leita
eftir fóstureyðingu og rannsókn-
arlögreglan var sömu skoðunar.
Vonaðist hún til að vefjasýni úr
fóstrinu myndu taka af öll tví-
mæli um hver það var sem olli
þungun stúlkunnar.
í þjóðaratkvæði árið 1983 voru
tveir þriðju hlutar kjósenda and-
vígir því að slakað yrði á fóstureyð-
ingarlöggjöfínni en samkvæmt
niðurstöðum könnunar sem gerð
var um helgina hefur almenningsá-
litið snúist við og eru 66% írsku
þjóðarinnar nú fylgjandi því að í
vissum undantekningartilvikum
verði eyðing fósturs heimiluð.
Mál írsku stúlkunnar hefur vald-
ið mikilli ólgu á írlandi og klofíð
kaþólsku þjóðina í tvær fylkingar
hófsamra og íhaldssamra. Málið
hefur sömuleiðis vakið undrun á
alþjóðavettvangi. Jafnaðarmanna-
flokkurinn í Svíþjóð hvatti sænsku
stjórnina til þess um helgina að
endurskoða og jafnvel aflýsa fyrir-
hugaðri opinberri heimsókn sænsku
konungshjónanna til írlands í apríl.
Þó svo fóstureyðingar séu óheim-
ilar í írlandi þá hefur fátt hindrað
írskar konur í að binda endi á þung-
un sína því að jafnaði fara 20 írsk-
ar konur daglega til Bretlands
til fóstureyðingar.
Sigur Lýðræðislegu samfylking-
arinnar eru mestu pólitísku tíðind-
in síðan Endurreisnarráðið, undir
forystu fyrrverandi kommúnista,
sigraði í kosningunum 1990 með
tveimur þriðju atkvæða. Radu
Campeanu, leiðtogi samfylkingar-
manna, sagði, að nú væru dagar
einsflokksræðis í landinu liðnir og
hann kvaðst viss um; að úrslitin
hefðu veruleg áhrif á niðurstöður
þing- og forsetakosninga innan
þriggja mánaða.
Fyrri umferð kosninganna fór
fram 9. febrúar en vegna þess, að
ekki var um hrein úrslit að ræða
í meira en helmingi kjördæmanna,
var kosið aftur í þeim á sunnudag.
Endurreisnarráðið kom til valda
eftir desemberbyltinguna gegn
harðstjórn Nicolaes Ceausescus en
sumir forystumanna þess hafa ver-
ið gagnrýndir fyrir kommúníska
fortíð. Það hefur þó beitt sér fyrir
umbótum í átt til markaðsbúskap-
ar en óánægja landsmanna með
bág lífskjör og óeining innan þess
hefur gert því erfítt fyrir. Ekki er
búist við endanlegum tölum úr
kosningunum fyrr en undir viku-
lok.