Morgunblaðið - 07.04.1992, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 07.04.1992, Blaðsíða 19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. APRIL 1992 19 4 Gæðaflísar á góðu verði - tí '*r\ n |V Stórhöfða 17, við Gullinbrú, sími 67 48 44 áhættuþáttur, sem skiptir miklu máli. Sígarettureykingar íslenskra kvenna eru áhyggjuefni þar sem þær sem reykja rúmlega pakka á dag hafa sjöfalda hættu á að fá kransæðasjúkdóm. Sem betur fer hafa helstu áhættuþættir hjarta- og æðasjúk- dóma Islendinga lækkað síðustu tvo áratugi. Minnkun áhættu frá 1968 vegna reykinga, blóðþrýst- ings og blóðfitu er 34% meðal karla og 37% meðal kvenna. Um 12% lækkun á kransæðadauða hefur átt sér stað á milli áranna 1970 og 1975 og 1986 og 1988 og er þetta marktækur munur. Heilbrigðisyfirvöld hvetja íslend- inga til að - drepa í sígarettunni, - hreyfa sig, t.d. ganga til vinnu sé þess kostur, - láta fylgjast með blóðþrýstingnum, - forðast streitu, - smyija þunnt á brauðið, - salta matinn minna. Landlæknisembættið. Alþjóða heilbrigðisdagurinn: Hjartslátturinn - taktur lífsins BLAÐINU hefur borist eftirfar- andi frá landlæknisembættinu: í dag, 7. apríl, er alheims heil- brigðisdagurin. Alþjóðaheilbrigðis- stofnunin helgar daginn að þessu sinni hjarta- og æðasjúkdómum. Um heim allan eru þessir sjúkdóm- ar aðal óvinir heilbrigði, valda 12 milljón dauðsföllum árlega. í iðnvæddum ríkjum eru hjarta- og æðasjúkdómar algengasta dán- arorsökin, um 50% dauðsfalla eru vegna þeirra. í þróunarlöndum eru þeir í þriðja sæti með um 15% dauðsfallanna. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin áætlar, að árlega deyi jafnmargir úr lvjarta- og æðasjúkdómum í þró- unarlöndum - um sex milljón manna - og í þróuðum ríkjum. Það eru fleiri dauðsföll um heim allan vegna þessa nútíma sjúkdóms en vegna nokkurs smitsjúkdóms. Eftir áratug er reiknað með fleiri dauðsföllum vegna hjarta- og æða- sjúkdóma í þróunarlöndum en vegna fjölda smitsjúkdóma saman- legt, svo sem niðurgangs, blóð- ögðusóttar, berkla, malaríu, misl- inga og kíghósta. Þá verða krans- æðastífla og heilablóðfall ageng- ustu hjarta- og æðasjúkdómarnir í þessum löndum. Menntað fólk og leiðtogar verða fyrst fyrir barðinu á þessari aukningu og mun það koma sér illa fyrir þróunarlöndin. Forvarnir Hægt er að koma í veg fyrir helming þessara dauðsfalla, þ.e. bjarga sex milljón mannslífa á ári. Þess vegna hvetur Alþjóðaheil- brigðisstofnunin heilbrigðisyfíx-völd til að leggja sérstaka áherslu á forvarnir fremur en lækningar til að bjarga mannslífum og spara peninga. Þarf þar að beijast gegn helstu áhættuþáttum eins og reykingum, offitu, streitu og hreyfingarleysi. Rétt er að hefjast handa með fræðslu til barna, því eins og máltækið segir: „hvað ungur nemur gamall gemur“. I Bandaríkjum Norður-Ameríku er áætlað, að lækkaða dánartíðni vegna hjartasjúkdóma á síðustu áratugum megi að einum þriðja rekja til tækniframfara svo sem blóðþrýstingslyfja, gjörgæslu- deilda, hjartaaðgerða o.fl. Tveir þriðju hlutar þessarar lækkuðu dánartíðni eru hins vegar vegna þess, að fæðan er orkuminni en áður og neytt er minni fitu og salts. Betur er fylgst með blóðþrýstingi og Bandaríkjamenn hreyfa sig meira og reykja minna en áður. Ríkidæmi og fátækt. Vissir hjarta- og æðasjúkdómar leggjast á ríka, aðrir á fátæka. Kransæðasjúkdómar og heilablóð- fall eru tíðust meðal ríkra þjóða og tengjast fitu- og saltríku fæði auk reykinga og hreyfingarleysis. Hjá þeim, sem minna bera úr být- um, eru aftur á móti minna þekkt vandamál svo sem hjartasjúkdómar vegna gigtsóttar. Gigtsótt byijar með steptococca (keðjukokka-) sýkingu í hálsi, sem getur síðan farið í liði og hjartalokur. Sjúkdóm- urinn er algengari þar sem fólk býr margt saman í þrengslum og lækn- ishjálp er af skornum skammti. Hann leggst aðallega á ungt fólk á aldrinum 5-35 ára og er 20 til 30 sinnum algengari hjá ýmsum fátækum þjóðum en meðal þeirra ríku. Penicillin ver fólk fyrir sjúk- dómnum. Annar hjartasjúkdómur, sem tengist fátækt, er Chagas-veikin, sem hrjáir 17 milljónir manna i Rómönsku Ameríku. Þetta er smit- sjúkdómur, sem orsakast af sníkju- dýrum, sem lifa í sprungum og rif- um lélegra húsa. Aukin hætta er á að sýkjast af Chagas-veikinni, þar sem fólk býr á moldargólfum og hefur enga hreinlætisaðstöðu. Árangursríkar aðgerðir I Norður-karelíu-héraði í austurhluta Finnlands var hæsta dánartíðni í heimi vegna hjarta- sjúkdóma fyrir 20 árum. Með markvissum aðgerðum, sem mið- uðu að því að minnka neyslu mett- aðrar fitu og að fá fólk til að hætta að reykja tókst að lækka dánar- tíðni vegna kransæðastíflu. Hjá 35-64 ára karlmönnum varð helmingslækkun, úr 720 dauðsföll- um á 100.000 íbúa um 1970 á 100.000 í dag. ísland 360 íslendingar tilheyra þeim 20% jarðarbúa, sem sitja við allsnægta- borð heimsins. Hjarta- og æðasjúk- dómarnir á Isiandi eru langalgeng- asta dánaroreökin eins og hjá öðr- um ríkum þjóðum. Mikilvægustu áhættuþættir hjarta- og æðasjúk- dóma hjá okkur eru hækkuð blóð- fita, hækkaður blóðþrýstingur og reykingar. Athyglisvert er, að rannsóknir Hjartavemdar sýna, að meðal karla, sem aldrei hafa reykt, reynist hækkuð blóðfita ekki vera l-fi- wr TILBOÐSVERÐ 06 TILB0ÐSKJÖR Á 30 NOTUÐUM BÍLUM Það er hreint útilokað að láta slíkt úr hendi sleppa Nokkur dæmi um það sem við erum að bjóða CHEVROLET BLAZER S-10 ÁRG. 1985 ekinn 118 þ.km, beinskiptur, verð 850 þús. stgr. TOYOTA COROLLA 1600 GTI ÁRG. 1986 ekinn 86 þ.km, 5 gíra, álfelgur verð 490 þús. stgr. Við bjóðum greiðslukjör til þriggja ára og jafnvel engin útborgun MMC LANCER 1500 GLX ÁRG. 1986 ekinn 99 þ.km, 5 gíra, vökvastýri verð 410 þús. stgr. MMC LANCER 1500 GLX ÁRG. 1988 ekinn 72 þ.km, 5 gíra, vökvastýri verð 620 þús. stgr. ÖRUGG BÍLASALA Á GÓBUM STAD OPID LAUGARDAG 10-17 CHEVROLET MONZA 1800 SLE ÁRG. 1988 ekinn 52 þ.km, 5 gira, vökvastýri verð 420 þús. stgr. MAZDA 626 1600 LX ÁRG. 1987 ekinn 70 þ.km, 5 gíra, aukadekk verð 480 þús. stgr. BILASSSI& SÆVARHÖFÐA 2 674848 i húsi Ingvars Helgasonar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.