Morgunblaðið - 06.05.1993, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 1993
Sjónrænn
boðskapur
Margrét Árnadóttir Auðuns
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
__ Myndlistarkonan Margrét
Árnadóttir Auðuns er einn þeirra
listamanna sem segja má að haldi
sér við efnið. Allt frá því að hún
hóf nám við MHÍ hefur sama
vinnulagið fylgt henni hvar sem
hún hefur borið niður og hvaða
miðil sem hún hefur haft á milli
handanna.
Þetta kemur líka greinilega
fram í myndverkum á sýningu
hennar í kjallarasölum Norræna
hússins sem stendur til 9. maí,
því að þótt þau séu sum hver ólík
í útfærslu má kenna einhvern viss-
an grunntón í þeim sem er gerand-
ans fyrst og fremst.
Slík ótvíræð persónueinkenni
verður að telja listamönnum til
tekna, þó iðulega spanni þau mjög
afmarkað svið sem viðkomandi
eiga mjög erfitt með að fjarlægj-
ast og hvað þá sprengja, enda
sjaldan til ávinnings.
Vinnubrögð Margrétar eru yfir-
veguð hæg og róleg, og bjóða síð-
ur upp á svipmikil og umbúðalaus
átök. Öllu frekar markvissa þenslu
þar sem boginn er sjaldan spennt-
ur meira en til hálfs, ef svo má
að orði komast. Á ég hér við að
hinar lægri nótur litrófsins og ein-
föld myndskipan séu framar öðru
sérsvið Margrétar og um leið
styrkur hennar.
En þetta vinnulag örfínna blæ-
brigða og djúphygli gerir miklar
kröfur til listamannanna, og hér
má vísa til að t.d. „glissando" telst
engu síður mikilvægt í tónlist og
hinir hæstu tónar.
Margur hefur verið á svipuðu
róli í málaralistinni og Margrét
og viðkvæm örfín litbrigði í mynd-
um þeirra hrífa engu síður en lit-
sterk málverk. Og menn skulu vel
að merkja minnast þess, að litir
eru ekki endilega fagrir í sjálfu
sér heldur skiptir samræmið milli
þeirra meginmáli, hvernig þeir
magna hver annan upp eða milda
áhrif hvellra andstæðna, það er
nú einmitt meginkjarni málaralist-
arinnar og litrænir málarar, „kolo-
ristar“, eru að mínu mati ekki
endilega þeir sem nota sterku og
áhrifaríku litatónana. Öllu frekar
þeir sem ná miklum áhrifum úr
litlu, eða t.d. öllum þeim litum sem
þeir hafa handa á milli hveiju
sinni.
Margrét er einnig höll undir
naumhyggju eða kannski getur
maður sagt að flókin form eigi
ekki við skapgerð hennar og því
leiti hún einfaldleikans. Og hvað
flatakenndar myndir snertir koma
bestu eigindir hennar fram í
myndum eins og t.d. „Röndótt",
(14) sem er hrein og klár í út-
færslu. Rauð lóðrétt lína sker ein-
falt lóðrétt þríhyrningsform á
myndfleti og kveikir á mjög sann-
færandi hátt í honum um leið.
Hin skreytikennda hlið Mar-
grétar kemur greinilega fram í
hrifríkum línuteikningum á einlit-
um, rauðum og grænum flötum
eins og t.d. „Grænt lauf“ (4),
„Græn“ (11) og „þrjár rauðar“
(18). Þessar myndir staðfesta að
Margrét er málari nálægðarinnar
og hinna huglægu vídda, en þegar
hún fer út fyrir hið beint skyn-
ræna og skoðandinn verður var
við óravíddirnar í beinu sjónmáli
að segja má, t.d. í myndröðinni
„Þijár bláar“ (1), er öryggið mun
minna.
En athyglisverðustu myndirnar
á sýningunni tel ég þó vera
myndaraðirnar „Þrjár gular“ og
„Bláar og gular“ (15 og 16) á
endavegg í innri sal. í þeim birtist
skreytikenndur ríkidómur og lit-
ræn þróun, sem er ákaflega ró-
andi fyrir augað. Hér er um að
ræða upphafinn litrænan stígandi
sem höfðar til taugakerfisins og
kemur manni heilmikið við.
-
Sólris
í miðrými Kjarvalsstaða hefur
Sæmundur Valdimarsson komið fyrir
miklum fjölda tréskúlptúra, en hann
sýnir þar í boði menningarmála-
nefndar Reykjavíkurborgar.
Sýningar Sæmundar hafa verið
reglulegur viðburður í borgarlífinu á
undanförnum árum, enda hefur hann
eignast stóran hóp aðdáenda, sem
fjölmennir á opnanir sýninga hans.
Oftast selur hann megnið af myndum
sínum strax, enda þau á merkilega
góðu verði miðað við stærð og fyrir-
ferð. Sæmundur hefur þannig skapað
sér nokkra sérstöðu í íslensku mynd-
listarlífi og getur trúlega talist utan-
garðsmaður sem er kominn inn í hlýj-
una.
Minnir þetta ferli ekki svo lítið á
Isleif heitinn Konráðsson, sem var
svo vinsæll á tímabili og hélt nokkr-
ar sýningar er mikla athygli vöktu
þó minna fari fyrir myndum hans í
dag, en svo eigum við líka fleiri utan-
garðsmenn sem ekki fer mikið fyrir.
En sól ísleifs og annarra næfra lista-
manna kann vitaskuld aftur að
hækka á lofti fyrr en varir.
List Sæmundar er einföld, tær og
bernsk, og hann leggur alla sálu sína
í hvert verk. Er hér um rekaviðarb-
úta að ræða sem hann sker út og
hefur upprunaleg lögun vafalítið sitt-
hvað að segja um endanlega gerð.
Úr rekaviðarbútunum býr hann til
menn og konur, en þó aðallega kon-
ur og þessi mannbörn hans einkenn-
ir einhver góðlátlegur einfaldleiki og
glettnislegt sakleysi sem kemur fólki
í gott skap.
Mikið atriði eru hin stóru og undir-
furðulegu augu er annað tveggja
stara á skoðandarin eða eins og blim-
skakka augunum á hið óræða í tilver-
unni. Þegar Sæmundur lætur sér
nægja að leyfa þessum atriðum að
njóta sín hreinum og klárum og beit-
ir skurðarhnífnum eftir því sem hug-
■ ■■■■■■■
■ ■ ■ ■
í/s^ .
da.su
bK'
-friskandi verslun-
SKEIFUNNI 19- SÍMI 681717- FAX 8130.
Sportver ■ Glerórgötu 28 ■ Akureyri ■ S: 96-114.
^Jegna eigandaskipta SCHWINN
NTERNATIONAL og tafa í framleiöslu af
)eim sökum getum viö aðeins boöiö upp
akmarkaö magn SCHWINN reiöhjóla í
iumar, sem viö bjóöum með sérstökum
ifslætti.
Einstakt tækifæri til að eignast vandað
SCHWINN hjól á vægu verði.
Fyrsti samlestur
ÆFINGAR eru hafnar á Þrettándu krossferðinni, eftir Odd Björns-
son sem sýnt verður á Stóra sviðinu í september.
Þjóðleikhúsið
Æfingar hafnar á Þrett-
ándu krossferðinni
Æfingar eru hafnar á Þrettándu
krossferðinni, nýju íslensku leik-
riti eftir Odd Bjömsson. í fréttatil-
kynningu segir: Oddur var í farar-
broddi framúrstefnuhöfunda hér
á árunum kringum 1960 og samdi
þá afar eftirminnileg stutt leik-
verk, m.a. „Köngulóna", „Jóðlíf“
og „Tíu tilbrigði“. Hann hefur
einnig samið fyrir börn, m.a. sjón-
hverfíngaleikritið um „Krukku-
borg“, en meðal seinni leikrita
hans eru „Dansleikur“, „Meistar-
inn“ og „Eftir konsertinn", allt
verk sem Þjóðleikhúsið sýndi.
Þetta nýja verk, sem hefur verið
í smíðum í rúman áratug, fjallar
um þijá hermenn sem leggja upp
í krossferð í leit að „stríðinu".
Þeir ferðast gegnum tíma og rúm,
eiga samskipti vð forn-gríska
heimspekinga, Spánarkóng á end-
urreisnartímanum, alþýðufólk í
Frakklandi á miðöldum, þeir tak-
ast á við íslensk tröll og eiga
ástarfund með álfkonum, svo fátt
eitt sé nefnt. Þetta er hin ytri
atburðarás verksins og er raunar
talsverð einföldun, því þarna er
ijallað um veraldarsöguna í hnot-
skurn eða að minnsta kosti veg-
ferð mannsins gegnum heiminn
og tímann, með áleitnum og heill-
andi skírskotunum til mikilla af-
reka mannsandans á borð við
„Don Kíkóta“ og „Beðið eftir
Godot“.
Hermennina þijá leika Baltasar
Kormákur, Eggert Þorleifsson og
Pálmi Gestsson, en aðrir leikarar
í sýningunni eru: Örn Árnason,
Hilmar Jónsson, Hjálmar Hjálm-
arsson, Helga Bachman, Gísli
Rúnar Jónsson, Helgi Skúlason,
Kristbjörg Kjeld, Erlingur Gísla-
son, Arnar Jónsson, Bryndís Pét-
ursdóttir og Þórey Sigþórsdóttir.
Frumsýning á Stóra sviðinu í
september.