Morgunblaðið - 21.04.1994, Qupperneq 32

32
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. APRIL 1994
Reuter
Ofhlaðin asnakerra
ÞÚSUNDIR asna eru yfirleitt á götum Kirachi í Pakistan og draga á
eftir sér kerrur. Á myndinni reynir Pakistani að ná asnanum sínum niður
eftir að hafa ofhlaðið kerruna.
Deilt um ríkisstyrki til flugfélaga
Franska sljórn-
in nær sínu fram
Kaupmannahöfn. Frá Sigrúnu Davíðsdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÞRÁTT FYRIR endurteknar yfirlýsingar innan Evrópusambandsins
um að tekið verði fyrir ríkisstuðning til flugfélaga hafa samgöngráð-
herrar ESB-landanna nú ákveðið að slíkur stuðningur sé áfram leyfi-
legur. Ennfremur er búist við að ESB-nefndin muni brátt sam-
þykkja ríkisstuðning frönsku stjórnarinnar við Air France, en hann
mun nema jafnvirði 240 milljarða króna. Þessar aðgerðir ganga
þvert á tilraunir til að hætta ríkisstuðningi nú þegar stefnir í að
flugsamgöngur í Evrópu verði gefnar frjálsar.
Paul Touvier dæmd-
ur í lífstí ðarfangelsi
Fyrsti Frakkinn sem dæmdur er fyrir glæpi gegn mannkyninu
Versölum. Reuter.
Reuter
*
I skotheldu glerbúri
PAUL Touvier, fyrrum yfirmaður í frönsku öryggislögreglunni, sat
í skotheldu glerbúri á meðan réttarhöldunum yfir honum stóð.
FRANSKIR gyðingar kröfðust
þess í gær að réttarhöldum yfir
Maurice Papon, samstarfsmanni
nasista í heimsstyijöldinni síðari,
yrði hraðað í kjölfar lífstíðar-
dóms yfir Paul Touvier seint í
fyrrakvöld. Touvier er fyrsti
Frakkinn sem dæmdur er fyrir
glæpi gegn mannkyninu en hann
var fundinn sekur um að hafa
fyrirskipað aftöku sjö gyðinga
árið 1944. Hann er nú 79 ára
gamall og var í felum í kaþólsk-
um klaustrum í um fjóra áratugi.
Lögmaður Touviers kvaðst
myndu áfrýja dóminum til hæsta-
réttar og sagði baráttunni hvergi
nærri lokið. Er hann yfirgaf dóm-
húsið í Versölum, þar sem réttar-
höldin yfir Touvier fóru fram, gerði.
lítill hópur námsmanna af gyðinga-
ættum hróp að honum.
Touvier var yfirmaður njósna hjá
frönsku öryggislögreglunni í Rillie-
ux-la-gape, sem var handbendi nas-
ista. Áður en kviðdómur yfirgaf
salinn, hvíslaði Touvier rámur: „Ég
hef ekki gleymt fórnarlömbunum í
Rillieux. Ég hugsa um þau dag og
nótt. Það er allt og sumt.“
Dómurinn er talinn sigur fyrir
gyðinga og meðlimi frönsku and-
spyrnuhreyfingarinnar, sem hafa
lengi barist fyrir því að sannleikur-
inn um þátt Frakka í dauða gyðinga
í heimsstyrjöldinni síðari komi í ljós.
Touvier sýndi engin svipbrigði
er dómurinn yfir honum var lesinn
upp, heldur kreppti hnefana í gler-
búrinu sem hann hefur setið í á
meðan fímm vikna réttarhöldunum
hefur staðið. Hann skalf er hann
stóð upp að dómnum uppkveðnum
og veifaði veiklulega til konu sinnar.
Francois Mitterrand, forseti
Frakklands, olli miklu fjaðrafoki í
síðustu viku er hann lýsti því yfir
að hann sæi lítinn tilgang í því að
ákæra gamalmenni, svo löngu eftir
að atburðirnir hefðu átt sér stað.
Hefur verið skorað á lögmann To-
uviers að biðja forsetann að náða
hann.
Maurice Papon er sakaður um
að hafa staðið að brottflutningi um
1.600 gyðinga er hann var háttsett-
ur yfírmaður á Bordeux-svæðinu.
Ferill Papon að stríði loknu var
glæstur, hann varð lögreglustjóri
Parísarborgar og síðar ráðherra.
Papon er nú 83 ára og telja margir
að réttarhöld yfir honum hafí verið
dregin á langinn í ljósi aldurs hans.
Nýlega lagði nefnd sérfræðinga
fram skýrslu á vegum ESB um flug-
samgöngur í Evröpu. Þar var ein-
dregið lagt til að stjórnir ESB-ríkj-
anna hættu ríkisstuðningi við flug-
félögin þegar flugsamgöngurnar
verða gefnar fijálsar. Þó var sagt
að hægt væri að fallast á að leyft
yrði að aðstoða félögin í eitt skipti
áður en stuðningnum yrði með öllu
hætt.
Mikil hagsmunaátök eiga sér stað
um þetta mál á vettvangi ESB. Lönd
eins og Frakkiand og Portúgal eiga
mjög erfitt með að sætta sig við að
hætta stuðningnum, enda standa
flugfélög þeirra mjög höilum fæti. Á
fundi samgönguráðherranna nú í
vikunni sagði Jan Tröjborg sam-
gönguráðherra Dana starfsbræðrum
sínum að hann gæti alls ekki fallist
á nýjar undantekningar, en fékk
aðeins stuðning frá enska ráðherran-
um.
í samþykkt fundarins er gert ráð
fyrir miklu meiri möguleikum á rík-
isstyrkjum en sérfræðinganefndin
hafði lagt til. I samþykktinni er tek-
ið fram að fijáls samkeppni sé ekki
tilgangur í sjálfu sér og gefinn er
möguleiki á ýmsum undantekning-
um á þeim reglum, sem koma áttu
í veg fyrir ríkisstyrki. í lokin er
ESB-nefndin hvött til að setja saman
nýjar og skýrar reglur um ríkis-
styrki.
Danski ráðherrann hefur einnig
mótmælt að samþykktur verði nýr
ríkisstyrkur upp á meira en tvö
hundruð milljarða til Air France frá
frönsku stjóminni. Hann bendir á
að þetta sé óréttlátt, þegar flugfélög
eins SAS njóta ekki ríkisstyrkja. Þau
flugfélög, sem ekki þiggja ríkis-
styrki, hafa tekið sig saman og
mótmælt áframhaldandi ríkisstyrkj-
um, sem komi í veg fyrir fijálsa
samkeppni.
Biskupinn af Kantaraborg sækir íslendinga heim
Braust úr fátækti
æðsta biskupsstólinn
GEORGE Leonard Carey, erkibiskupinn af Kantaraborg, æðsti
biskup ensku þjóðkirkjunnar, kemur í heimsókn til Islands annað
kvöld, föstudag, og fer af landinu á sunnudag. Island er síðasti
viðkomustaðurinn á ferð hans um Eystrasaltsríkin og Norður-
lönd.
George Carey fæddist 13. nóv-
ember árið 1935 og ólst upp í
fátæktarhverfí í austurhluta
Lundúna. Faðir hans var dyra-
vörður á sjúkrahúsi og fjölskyldan
bjó í fjölbýlishúsi í eigu borgarinn-
ar. Þegar hann var 15 ára varð
hann að hætta skólanámi og hóf
störf á skrifstofu. Á árunum
1954-56 var hann loftskeytamað-
ur hjá flughernum.
George Carey hóf heimanám
og fékk síðan inngöngu í King’s
College við Lundúnaháskóla, lauk
þar B.A.-námi árið 1962 og dokt-
orsprófí í guðfræði nokkrum árum
síðar.
Carey var um tíma aðstoðar-
prestur í Lundúnum og síðan
sóknarprestur í Durham frá 1975
til 1982 þegar hann varð skóla-
meistari Trinity Theological Col-
lege í Bristol. Því starfi gegndi
hann til ársins 1987 þegar hann
var vígður biskup Bath og Wells.
Hann hafði aðeins verið biskup í
þijú ár þegar hann varð fyrir
valinu sem erkibiskup af Kantara-
borg.
Carey hafði ritað átta bækur
um guðfræði, þar sem hann fjall-
aði meðal annars um tilvist guðs
og tengsl ensku biskupakirkjunn-
ar við kaþólsku kirkjuna. Hann
gat sér gott orð fyrir fræðistörf
og naut virðingar fyrir hefð-
bundna túlkun fagnaðarerindis-
ins, en lagði um leið ríka áherslu
á nauðsyn náttúruverndar og var
einarður stuðningsmaður þess að
konur fengju að taka prestvígslu.
Flestum kom mjög á óvart að
Carey skyidi verða fyrir valinu
sem erkibiskup af Kantaraborg
þar sem hann var tiltölulega lítt
þekktur. Valið mæltist þó vel fyr-
ir.
Carey var vígður erkibiskup
vorið 1991 og árið eftir sam-
þykkti kirkjuráð ensku biskupa-
kirkjunnar að heimila konum að
taka prestvígslu. Ákvörðunin
markaði tímamót hjá kirkjunni og
var talin sú mikilvægasta sem hún
hefur tekið frá því hún klofnaði
frá þaþólsku kirkjunni fyrir 450
árum.
Carey er ólíkur fyrirrennara
sínum, Robert A.K. Runcie, sem
þótti litlaus og hikandi. Skömmu
eftir að hann var vígður olli hann
til að mynda uppnámi á meðal
ráðherra breska íhaldsflokksins
þegar hann lýsti yfir því að óeirð-
ir, sem höfðu blossað upp á með-
al breskra ungmenna, mætti að
nokkru leyti rekja til „félagslegrar
eymdar, fátæktar, lélegra húsa-
kynna og ólæsi“. Litið var á um-
mæli hans sem gagnrýni á stefnu
breskra stjórnvalda gagnvart
vandamálum stórborganna og í
menntamálum.
George Carey er 103. erkibisk-
upinn af Kantaraborg. Valið á
erkibjskupnum fer þannig fram
að 16 manna kirkjuráð gerir til-
lögu um tvo menn, sem forsætis-
ráðherrann velur á milli. Elízabet
Bretadrottning skipar síðan þann
sem verður fyrir vaiinu.
Erkibiskupinn
GEORGE Carey, erkibiskupinn
af Kantaraborg.
Fyrsti biskupinn af Kantara-
borg var heilagur Ágústínus (dá-
inn 1604), munkur af Benedikts-
reglunni sem Gregoríus páfí sendi
til Englands árið 597 til að kristna ’
Engilsaxa. Aethelberth I, konung-
ur Kent, gaf honum aðsetur í
Kantaraborg og heimilaði honum
að boða kristni.
Erkibiskupinn af Kantaraborg
er álitinn æðsti biskup ensku bisk-
upakirkjunnar. Hann hefur aðset-
ur í Lambeth Palace í Lundúnum
og stjórnar ráðstefnu biskupanna
sem haldnar eru í höllinni á tíu
ára fresti.