Morgunblaðið - 03.12.1994, Qupperneq 6

6 LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Seljahverfi
Fundað um
þakhæðir
BORGARSTJÓRN Reykjavíkur
hefur samþykkt að fela borgar-
skipulagi Reykjavíkur að boða
til fundar með íbúðareigendum
á Fálkhóli í Seljahverfi vegna
nýtingar þakhæða í hverfínu.
Hilmar Guðlaugsson, borgar-
fuiltrúi Sjálfstæðisflokks, lagði
tillöguna fram á borgarstjórn-
arfundi á fímmtudag. Hún ger-
ir ráð fyrir að tilgangur fundar-
ins verði að fá viðhorf og hug-
myndir íbúa um hvort mögulegt
sé að auka nj'tingu þakhæða í
þessu hverfí.
Guðrún Ágústdóttir, fulltrúi
R-lista, taldi að með kvistbygg-
ingum myndi tilhneiging til að
skipta húsum upp í fleiri íbúðir
aukast. Þar með ykist bíla-
stæðavandi í hverfinui. Hún
lagði til að núverandi bílastæða-
vandi yrði ræddur á fundinum.
Málið kom til umræðu vegna
umsóknar íbúa í Flúðaseli um
kvistbyggingu og var umsókn-
inni hafnað.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Deild fyrir
blinda og
sjónskerta
vígð í Eir
NÝ DEILD fyrir blinda og
sjónskert á hjúkrunarheimil-
inu Eir í Grafarvogi var vígð
við hátíðlega athöfn fimmtu-
daginn 1. desember.
Kristín Aðalsteinsdóttir,
deildarstjóri á heimilinu, sagði
að rými væri fyrir 25 einstakl-
inga í einbýli og tvíbýli á deild-
inni. Fyrstu íbúarnir flyttust á
deildina, sem væri á annarri
hæð í suðurenda, á mánudag
og kæmi þeir bæði af öðrum
stofnunum og heimilum á höf-
uðborgarsvæðinu.
Á myndinni má sjá Sighvat
Björgvinsson, heilbrigðisráð-
herra, flytja ávarp við athöfn-
ina og sjást sitjandi Páll Gísla-
son, stjórnarformaður, hr.
Ólafur Skúlason, biskup Is-
lands, og frú Ebba Sigurðar-
dóttir.
Neytendasamtökin kæra áskriftarskilmála Stöðvar 2
Islenska útvarpsfélagið
ítrekað kært til
Samkeppnisstofnunar
NEYTENDASAMTÖKIN hafa -sent
kæru til Samkeppnisstofnunar
vegna áskriftarskilmála Stöðvar 2.
Sigriður Amardóttir, lögfræðingur
Neytendasamtakanna, sagði að skil-
málum Stöðvar 2 hefði verið breytt
að hluta eftir kæru Neytendasam-
takanna til Samkeppnisstofnunar í
nóvember í fyrra. Við yfirstandandi
myndlyklaskipti hafi hins vegar
komið í ljós að gildandi áskriftarskil-
málar væm ekki efnislega sam-
hljóða skilmála frá því í desember
í fyrra. Hún sagði Neytendasamtök-
in knúin til að fara með málið í fjöl-
miðla til að vekja athygli áskrifenda
á höfuðborgarsvæðinu, sem énn
ættu eftir að fá nýju myndlyklana,
á ákvæðum skilmálans. Því miður
væra um 19.000 manns úti á landi
þegar búnir að skrifa undir hann.
Jafet S. Ólafsson, útvarpsstjóri, seg-
ir að aðeins hafí verið gerðar smá-
vægilegar orðalagsbreytingar á
samningnum. Fyrirtækið sé algjör-
lega háð viðskiptavinum sínum og
allar aðgerðir til að varpa skugga
á góð samskipti við þá v.æru glap-
ræði. Honum þykir Neytendasam-
tökin gera úlfalda úr mýflugu í
málinu.
Neytendasamtökin hafa sent
kæra til Samkeppnisstofnunar
vegna einstakra ákvæða áskriftar-
skilmálans, enda bijóti þau í bága
við 20. grein samkeppnislaga um
óhæfilega viðskiptahætti gagnvart
hagsmunum neytenda. Túlkun ís-
lenska útvarpsfélagsins á 4. máls-
grein 2. greinar sé önnur en kemur
fram í greininni. Þar segi að áskrif-
anda sé óheimilt að tengja áskriftar-
búnaðinn við sjónvarpstæki utan
heimilis hans eða skráðs notkunar-
staðar. Á hinn bóginn komi fram í
bréfí Jafets Ólafssonar, útvarps-
stjóra frá 1. nóvember, að sumarbú-
staður eða annar tímabundinn dval-
arstaður áskrifenda sé skilgreindur
sem heimili hans. í kæranni segir
að ákvæðið sé mjög óskýrt.
Ekkert tillit til aldurs búnaðar
Athugasemd er gerð við að í skil-
málanum sé gert ráð fyrir að hægt
sé að breyta áskriftartíma án þess
að notandinn eigi endurkröfurétt á
íslénska útvarpsfélagið. Slíkt
ákvæði er talið mjög ósanngjarnt,
því hagsmunir ÍU séu eingöngu
hafðir til hliðsjónar. Ekki þykir held-
ur réttlætanlegt að gera þá kröfu
til áskrifanda að hann greiði kostn-
aðarverð vegna nýs áskriftarbúnað-
ar vegna viðgerða á áskriftarbúnaði
af völdum slæmrar meðferðar, eða
ef hann glatast eða eyðileggst, án
tillits til aldurs búnáðarins.
Sú regla, að fella megi útsending-
ar niður, allt upp í viku, án þess
að áskriftargjald sé endurgreitt er
talin ósanngjörn. Þá er gerð athuga-
semd við að ÍÚ geti ákveðið að
breyta samningsskiimálum með því
að segja þeim upp með mánaðar
fyrirvara án þess að tekið sé fram
að breytingarnar séu kynntar
áskrifendum skriflega og með
ákveðnUm fresti.
Að lokum segir að áskrifandi eigi
ekki að vera bundinn af samningi,
hafí honum ekki verið gefið tæki-
færi til að lesa hann. í skilmála
segi að greiðsla áskrifanda á
áskriftargjaldi eftir móttöku áskrift-
arbúnaðar á heimili hans jafngildi
undirskrift áskrifenda.
„Þjófnaður á dagskrá"
vandamál
Jafet lagði áherslu á að áskriftar-
skilmálar bæru þess merki að lög
væra ekki skýr varðandi svokallað-
an „þjófnað á dagskrá". Tekið yrði
á því máli í frumvarpi menntamála-
ráðherra sem lagt yrði fram á næst-
unni. Ákvæði um að óheimilt væri
að tengja áskriftarbúnað við sjón-
varpstæki utan heimilis væri fyrst
og fremst til að veijast misnotkun,
t.d. lán á myndlykli eða skipulega
framleigu og fjöltengingu. Akvæði
um að IÚ væri heimilt að gera breyt-
ingar á áskriftartíma ári þess að
áskrifandi gæti gert kröfu til endur-
greiðslu áskriftargjalds yrði ekki
notað undir venjulegum kringum-
stæðum. Annað ákvæði vegna
greiðslna fyrir viðgerðir tæki aðeins
á þeim tilMum þar sem áskrifandi
eyðilegði vísvitandi áskriftarbúnað
með óeðlilegri notkun.
Jafet sagði að með ákvæði um
að ÍÚ ábyrgðist ekki útsendingar-
og móttökuskilyrði væri félagið t.d.
að tryggja sig fyrir því að áskrifend-
ur með ófullnægjandi loftnetsbúnað
gætu gert kröfur á það. Breytingar
á samningsskilmálum væra að sjálf-
sögðu tilkynntar skriflega og áskrif-
andi hefði ávallt tækifæri til að fara
yfir samning fyrir undirritun.
Sjúkraliðar segja tölur fjármálaráðherra staðfesta mikla launahækkun hjúkrunarfræðinga
KRISTÍN Á. Guðmundsdóttir, for-
maður Sjúkraliðafélagsins, segir að
í svari fjármálaráðherra, sem lagt
var fram á Alþingi í gær, komi fram
upplýsingar sem staðfesti að með
kjarasamningi hjúkrunarfræðinga
frá því í maí í vor hafi laun hjúkrun-
arfræðinga hækkað um 15% umfram
laun sjúkraliða. Þorsteinn Geirsson,
formaður samninganefndar ríkisins,
hafnar því og segir að kjarasamning-
ur hjúkrunarfræðinga hafí ekki
raskað launabili milli hjúkrunar-
fræðinga og sjúkraliða. Kröfur
sjúkraliða raski hins vegar öllu
launajafnvægi milli heilbrigðisstétta.
Síðan verkfall sjúkraliða hófst
hafa sjúkraliðar og samninganefnd
ríkisiris nokkrum sinnum kallað
blaðamenn á fund sinn og afhent
þeim tölur um samanburð á launum
sjúkraliða og annarra starfsstétta
og þá sérstaklega samanburð á laun-
um sjúkraliða og hjúkrunarfræð-
inga. Tölumar hafa verið mjög mis-
vísandi. Ástæðan fyrir þessari talna-
leikfími er að krafa sjúkraliða er að
fá sambærilega hækkun og aðrar
heilbrigðisstéttir. Síðan --------
verkfall hófst, fyrir þrem-
ur vikum, hefur hvor aðili
fyrir sig borið saman
launatölur fram og aftur
án þess að komast að .
sameiginlegri niðurstöðu.
Launasamanburður
án niðurstöðu
Björn Arnórsson, hagfræðingur
BSRB, sagði að sjúkraiiðar hefðu
margsinnis lagt til að sérfræðingar
frá deiluaðilum settust niður til að
koma þessum talnagrunn á hreint.
Þessu hefði samninganefnd ríkisins
hafnað. Hann sagði að á þeim 20
áram, sem hann hefði starfað að
samningamálum, hefði þetta verið
meginverkefni sitt. Hann sagði að
Segja hjúkrunarfræðinga
hafa hækkað um 15%
það myndi flýta mjög fyrir allri
samningavinnu ef samningsaðilar
kæmu sér saman um þann talna-
grunn sem byggja ætti samningavið-
ræðumar á.
Þorsteinn Geirsson sagði að allar
tölulegar upplýsingar um laun opin-
bérra starfsmanna lægju fyrir. Hann
minnti á að Bjöm sæti í kjararann-
sóknamefnd opinberra starfsmanna
þar sem allar tölur um laun opin-
berra starfsmanna lægju fyrir. Björn
heldur því hins vegar fram að lykil-
upplýsingar um laun félaga í BHMR
skorti.
Sjúkraliðar segjast vera
komnir með allar upplýsingar
Kristín Guðmundsdóttir sagði að
---------------- með upplýsingum, sem
BSRBvillað komu fram ‘ svari fjár'
málaráðherra við fyrir-
spum Ólafs Ragnars
Grímssonar alþingis-
Alþingi
hagfræðingar
meti tölurnar
Greidd grunnlaun sjúkraliða og hjúkrunarfræðinga
samkvæmt upplýsingum fjármálaráðuneytisins
Jan. ’90 Maf ’93 Okt. ’94 ’90-’94 ’93-’94
57.701 68.750 69.281 20% 1%
77.552 91.702 100.170 29% 9%
70.660 82.816 94.438 * 33% 14%
Sjúkraliðar alls
Hjúkrunarfræðingar alls
Almennir hjúkrunarfr.
* 15% almennra hjúkrunarfræðinga eiga kost á að verða deildarhjúkrunarfræðingar 1
þann 1. sept. 1994 og 8% almennra hjúkrunarfræðinga eiga kost á að verða deildar-
hjúkrunarfræðingar 2 þann 1. jan. 1995.
1 "" manns á Alþmgi í gær,
teldi Sjúkraliðafélagið sig vera búið
að fá þær upplýsingar sem það hefði
verið að bíða eftir. Þessar upplýs-
ingar koma fram í meðfylgjandi
töflu, en hún sýnir greidd mánaðar-
laun sjúkraliða og hjúkrunarfræð-
inga í janúar 1990, í maí 1993 og
í október 1994. Um er að ræða
greidd grannlaun án yfírvinnu og
vaktaálags. Munur á dálkunum,
hjúkrunarfræðingar alls og almennir
hjúkrunarfræðingar, er að í fyrri
dálkinum eru allir hjúkrunarfræð-
ingar, deildarstjórar og aðrir yfír-
menn. Seinni dálkurinn sýnir laun
almennra hjúkranarfræðinga án yf-
irmanna. Hluti almennra hjúkrunar-
fræðinga á eftir að fá 3% launa-
hækkun 1. september 1994 og 1.
janúar 1995. Hækkunin 1. septem-
ber er ekki nema að litlu leyti kom-
in til framkvæmda. Þar að auki fá
allir hjúkrunarfræðingar 1% greiðslu
í vísindasjóð. Þetta tvennt segja
sjúkraliðar að þýði um 2% hækkun.
Ríkið vill horfa
til lengri tíma
Þorsteinn Geirsson sagði ekki að
öllu leyti sanngjarnt að horfa ein-
göngu á þetta tímabil. Ef laun þess-
ara stétta væru borin saman frá
árinu 1987 kæmi í ljós að launamun-
ur hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða
hefði verið 40% í janúar 1987, 34%
í janúar 1990 og 44% í október 1994.
Þorsteinn bendir á að byijunar-
laun hjúkrunarfræðings á almennri
deild hafi hækkað frá janúar 1990
til október 1994 um 17-19% á með-
an byijunarlaun sjúkraliða hafi
hækkað um 17%. Hæstu laun hjúkr-
unarfræðings á almennri deild hafí
hækkað um 29-32% á meðan laun
sjúkraliða hafi hækkað _____________
semdir við þetta mat ríkisins.
Þorsteinn Geirsson sagði að kröf-
ur sjúkraliða röskuðu öllu jafnvægi
milli launa einstakra starfsstétta í
heilbrigðisgeiranum. Hann sagði
nauðsynlegt að horfa á fleiri þætti
en einungis laun hjúkrunarfræðinga
og nefndi laun Sóknarstarfsmanna,
matartækna, læknaritara og fleiri.
Kristín Guðmundsdóttir hafnaði því
að kröfur sjúkraliða fælu í sér rösk-
un á launakerfinu. Röskunin hefði
orðið með samningum sem ríkið
gerði við hjúkranarfræðinga í maí í
vor.
Sérstaða hjúkrunarfræðinga
Þorsteinn sagði að í þessu máli
öllu þyrfti að hafa í huga að kjara-
samningur hjúkrunarfræðinga væri
um margt sérstakur. Hjúkrunar-
fræðingar hefðu verið í tveimur fé-
lögum, annnars vegar almennir
hjúkrunarfræðingar og hins vegar
háskólamenntaðir hjúkrunarfræð-
ingar. Með samningi ríkisins við
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga
í vor hefðu menn verið að sameina
kjarasamninga þessara
um 19%. Hagfræðingur Rfkið Seqir all- tvegg)a hoPa og þá eðli-
BSRB vill ekki gera mikið ar tölur liaaia lega tekið það besta úr
með þessar tölur og bend- báðum samningum. Þor-
ir á að hinn eðlilegi sam- a DOroinu steinn sagði að eðlisbrevt-
ingar væra að verða á
menntun hjúkrunarfræðinga. Allir
nýútskrifaðir hjúkrunarfræðingar
ar tölur liggja
á borðinu
anburður séu greidd laun,
en ekki einstök launaþrep.
Raska launakerfinu
Sjúkraliðar hafa krafist þess að
5.500 króna launahækkun komi á
hvert launaþrep. Þetta þýðir um 9%
hækkun á lægstu laun og hlutfalls-
lega minni hækkun á aðra launa-
flokka. Auk þess krefjast þeir ýmissa
annarra breytinga á kjörum sínum.
Samninganefnd ríkisins segir að
samtals þýði þessar kröfur um 20%
hækkun á Iaunum sjúkraliða.
Sjúkraliðar hafa ekki gert athuga-
væru með margra ára háskólapróf
að baki. Það væri eðlilegt að þessi
aukna menntun endurspeglaðist í
laununum.
Björn Arnórsson benti á að há-
skólamenntaðir hjúkrunarfræðingar
væru aðeins 20-25% af öllum hjúkr-
unarfræðingum í dag. Mörg ár væru
í að stettin yrði almennt skipuðum
haskolamönnum. Hann sagðist því
ekki fallast á þessi rök fyrir hækkun
til hjúkrunarfræðinga.