Morgunblaðið - 21.12.1994, Page 34

MORGUNBLAÐIÐ
34 MIÐVIKUDAGUR 21. DESEMBER 1994
i--------------------------------
LISTIR
Nýjar bækur
Orðin eftir Sartre
ORÐIN eftir franska rithöfundinn
Jean-Paul Sartre (1905-1980) eru
komin út í þýðingu Siguijóns Hall-
dórssonar. í kynningu segir:
„Jean-Paul Sartre rekur atvik úr
bemsku sinni fram á unglingsár og
hvernig hann hafi mótast af þeim.
Hann veltir fyrir sér vanda bams sem
í sífellu leitar réttlætingar á tilveru
sinni, en sér að lokum að hver mað-
ur verður að axla ábyrgð á eigin lífi.
Sartre vann síðar úr þessari hugsun
í nafni tilvistarspekinnar, er svo
nefnist (existensjalisma).
Bókin skiptist í tvo hluta og nefn-
ist annar Lesa, hinn Skrifa. Höfund-
ur greinir frá því hvernig hann
kynntist heiminum í gegnum bæk-
urnar og tók síðar að kljást við hann
með skriftum."
Útgefandi er bókagerðin Ararit á
Akureyri. Bókin er 143 bls. Prent-
vinnsla unnin hjá POB á Akureyri.
Bókin kostar 1.659 krónur.
EGGERT feldskeri
SMU121
Jólagjafir
fyrir
örbylgjuofnaeigendur
T öfrapotturinn
margeftirspurði kominn aftur!
Þú færö fallega brúningu á kjötið í honum.
Verð kr. 2.280
Pítsudiskar
gera pítsubotninn stökkan og fallegan.
Verð kr. 1.918 - jólatilboðsverð
Ótrúlegt úrval dhalda í
örhylgjuofna
með 30% jólatilboðsafslcetti
3
Einar
Farestveit&Cohf
Borgartúni 28 “S 622901 og 622900
Alltaf sama sagan
LEIKLIST
Fíladclfíusöf n-
uðurinn
JÓLASAGAN
Höfundur og leikstjóri: Guðrún
Asmundsdóttir. Leikmynd og bún-
ingar: Erna Ragnarsdóttir. Ljós:
Kári Gíslason. Hljóð: Magnús og
Andri. Leikari: Jóníana H. Jóns-
dóttir. Fíladelfíu, 14.tlesember.
TIL ER afbragðs kvæði eftir
enska skáldið W.H. Auden, „Fag-
urlistasafnið“ (Musée des Beaux
Arts), þar sem því er lýst hvern-
ig miklir atburðir eiga sér stað í
hversdaglegu umhverfi, jafnvel
án þess að nokkur gefi þeim
gaum. Fólk heldur áfram að
borða eins og ekkert hafi í skor-
ist, eða opnar glugga eða röltir
í rólegheitum sinn veg. Plógmað-
urinn kippir sér ekkert upp við
það þegar Ikarus fellur í hafið
LEIKLIST
M iöskólinn í
Rcykjavík
UNGLINGURINN í
SKÓGINUM
Söngleikur við ljóð Halldórs Kiljans
Laxness. Leikgerð og tónlist: Bragi
Jósepsson. Stjómandi: Jóhann
Bjamason. Ráðhús Reylg'avíkur
Ijamarsalur, 14. desember.
TÍMARNIR breytast. Sagan
segir að alþingismönnum hafi
orðið svo um þegar Halldór Lax-
ness reið expressjónismanum
himingnæfur inn í íslenska ljóð-
list með „Unglingnum“ árið
1925 að þeir hafi hætt við að
styrkja hann til Sikileyjarferðar
að skrifa meira.
Nú, hartnær 70 árum síðar,
er þetta fyrrum umdeilda ljóð
sem betur fer orðið svo sátt á
bekk með því sem best hefur
verið gert á íslenska tungu að
bráðungir nemendur Miðskólans
syngja og dansa það frammi fyr-
ir vinum og vandamönnum og
nokkrum hræðum á hádegisrölt-
inu í Ráðhúsi Reykjavíkur eins
og ekkert sé og engum dettur
eftir að hafa flogið of nærri sólu
og skipið glæsilega heldur sinni
stefnu. Meðal kristinna manna
hafa ekki orðið meiri atburðir en
fæðing Krists. Listamenn hafa
árhundruðum, jafnvel árþúsund-
um saman, lýst þeim atburði í
tónlist, máli, myndum og hver
varpað ljósi á einhvem þátt þessa
undurs, en það verður aldrei upp-
lýst allt í einu; til þess dygðu
víst ekki allar heimsins perur og
að auki myndu margir blindast.
Ég nefni hér Auden vegna
þess að Guðrún Ásmundsdóttir
notar svipuð efnistök í Jólasögu
sinni og hann í „Fagurlistasafn-
inu“: Mikil tíðindi eiga sér stað
mitt í erli hversdagslegs lífs.
Börn hnupla eplum, dóttir gisti-
hússeigandans heldur áfram að
sópa gólfið, fjósalyktin af bónda-
konunni er svo stæk að fólkið í
rútunni heldur fyrir nefið. Lífið
hefur sínar spaugilegu hliðar, það
er óhætt að skvetta svolítið úr
Eia
leikur
neitt annað í hug en „en hvað
þetta er fallegt" og ljóðið verður
þannig raunverulegt og þar með
næstum því skósíður sannleikur
eins og bylgjandi laufhaddurinn
á öxlum kórsins sem syngur það
nú hartnær 70 ámm síðar.
Bragi Jósepsson er að venja
nemendur sína við listina með
því að færa þeim þetta verk til
flutnings. Að venja nemendur
við list og listsköpun er í sjálfu
sér göfugt markmið og sjálfsagt
en eigi að síður alltaf þakkar-
vert. Ungur nemur, gamall tem-
ur. Ætla mætti að ýmis megin-
einkenni Unglingsins í skógin-
um, formleg og táknleg, t.a.m.
orðskrúðið, himneskur lostinn,
væm ungum túlkendum ofviða
(em krakkar ekki vanir að bein-
tengja tilfinningar sínar túlk-
klaufunum, enda er nokkuð það
til sem er eðlilegra en fæðing -
hversdaglegra, ef grannt er skoð-
að? Já, undrið er allt í kring um
okkur, segir þessi saga og það
er ekki upphafið, fjarlægt, heldur
nærri okkur og gleðilegt.
Jólasagan, eins og hún er sögð
hérna, er einkum ætluð börnum
og barninu í fullorðnum og gerist
á öllum tímum, bæði þá og nú.
Armbandsúrið á þar jafn mikinn
rétt á sér og skikkjan. Auðheyri-
legt var að þessi saga og flutn-
ingur hennar átti greiða leið að
hjörtum þeirra sem troðfylltu
Fíladelfíu þetta miðvikudags-
kvöld. Ekki spilltu heldur að-
ventutónleikarnir sem haldnir
voru á undan jólasögunni. Þar
sungu góðar raddir fögur lög.
Stelpunum tveimur sem komu
með mér fannst mikið til koma.
Þeim fannst hátíðleikinn í hvers-
dagsleikanum „súperflottur“ en
undrið „spes“.
uninni?!) En svo er ekki. Krakkar
eru nefnilega ágætis expressjón-
istar.
í þessum söngleik er flytjend-
um að mestu leyti kynskipt upp
í tvær fylkingar sem syngja og
dansast á. Sú togstreita vegur
skiljanlega ekki þungt í upp-
færslunni, en kórarnir, aðalleik-
endur og hljóðfæraleikarar lögð-
ust öll á eitt með dálaglegum
söng, leikhrifum og hljóðfæra-
slætti til þess að skapa fegurð
orðanna óhlutbundið umhverfi
sem enga kröfu gerir en er og
er skynjanlegt og í því er listasig-
ur þeirra fólginn og vonandi vani.
Tilvist þessa unga fólks er líka
fegurð og gleði. Hún endur-
speglaðist á sjáöldrum ástvin-
anna sem sátu og horfðu á eða
fylgdust með frá handriðinu ofan
við Tjamarsalinn. Og ég fékk
ekki betur séð en að forsetar
íslands, holdgervingar háleitasta
þjóðarviljans (þeir hanga þarna
á veggjunum daginn út og dag-
inn inn á ljósmyndasýningu)
depluðu ánægðir auga. Eða var
það bara eia leikur? Eia perlur?
Nú, hartnær 70 árum síðar?
Guðbrandur Gíslason
Amerískir
svefnsófar
Glæsilegir sófar sem
breytast meö einu hand-
taki í hjónarúm. 12cm
þykk springdýna frá Sealy.
Grind hátt frá gólfi.
Geföu gestum
þínum góðan jVÍRECO húsgagnaverslun,
n' Langholtsvegi 111, sími 91 -680 690.
kvenna kr. 3.450
karla kr. 4.050
Silkisloppar kr. 3.880
Gjafavara í miklu úrvali.
Hverfisgötu 37, sími 12050.
Sjábu
hlutina
í víbara
samhcngi!
Blab allra landsmanna!
- kjarni málsins!