Morgunblaðið - 13.04.1995, Síða 42

Morgunblaðið - 13.04.1995, Síða 42
42 FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 1995 MORGUNBLAÐIÐ AÐSENDAR GREINAR Jákvæð afstaða til byggingar tónlistarhúss fyrir aldamót! HINN 3. apríl sl. hélt Bandalag ís- lenskra listamanna opinn fund um menningarmál á Hótel Sögu, þar sem fulltrúar flokkanna í menningarmálum sátu fyrir svörum. Ég leyfði méi þar að standa upp og bera fram eftirfarandi spurningu með eftir- farandi inngangi: 1. Byggt hefur verið sómasamlega yfir leiklist, myndlist og íþróttir, en ekki eitt einasta hús fyrir tónlist. 2. Landsfundur Sjálfstæðisflokks- ins 1993 ályktaði tæpitungu Ingi R. Helgason laust að flokkurinn" styddi við áformin um byggingu tónlistar- húss. 3. í kosningastefnuskrá R-listans fyrir síðustu borgarstjómarkosn- ingar segir að Reykja- víkurlistinn skoði það sem eitt af forgangs- verkefnum í menning- armálum að byggja í borginni tónlistarhús og að Reykjavíkurlist- inn muni sjá til þess að farið verði af stað á kjörtímabilinu í samvinnu við ríki og nágrannasveitarfélög. 4. Bandalag íslenskra listamanna, sem stendur fyrir þessum opna fundi um menning- Svör fulltrúa flokkanna við spumingu minni um tónlistarhús vom mjög uppörvandi, segir Ingi R. Helgason, ogtelur ástæðu til að vekja at- hygli á þeim nú að lokn- um kosningum. armál og er bandalag allra ís- lenskra listamanna, ályktaði á þingi sínu 1993 að bygging tón- Íistarhúss væri fyrsta forgangs- verkefnið í meningarmálum þjóðarinnar. ISLENSKT MAL Umsjónarmaður Gísli Jónsson 792. þáttur í 717. þætti minntist ég á ofnotkun og misnotkun orðsins flóra. Kemur til liðs við mig Bjöm Þórleifsson í bréfi, þar sem hann greinir frá tvennu sem nú meiðir eyru hans sýknt og heil- agt: „Fyrra atriðið er notkun latn- eska orðsins flora, sem með okk- ar framburði er kallað flóra. Þeim sem grautað hafa í latínu er það ljóst, að orðið er notað yfír jurtaríkið og dregið af „flos“ sem mun þýða blóm. Fjölmiðla- mönnum er þetta flóruhugtak mjög hugleikið og nota það ós- part, enda telja þeir sig eiga heima í fjölmiðlaflórunni. En annars er orðið notað yfír alla skapaða hluti, líka úr steina- og dýraríkinu. Versta dæmið sem ég kann um þetta var þegar lýst var safni uppstoppaðra dýra í viðtali á Rás tvö fyrir svo sem tveimur árum. Þá lýsti safnvörð- urinn því yfír, mjög stoltur, að þama væri sýnishom af allri ís- lensku „dýraflórunni“. . Seinna málblómið fínnst mér stefna í að verða að illgresi. Það er að kæfa það orðalag, að von- ir eða spár rætist, að áætlanir standist, að eitthvað gangi upp, heppnist eða takist. Nú gengur allt eftir. Hvert sem ég beini augum eða eyram rek ég mig á dæmi um þetta. Handboltaþjálf- ari segir liði sínu að reyna ákveðna leikfléttu. Það gengur eftir. Fréttaritari spáir um úrslit leikja. Það gengur eftir. Forsæt- isráðherra vill hækka eða lækka vexti. Það gengur eftir. Kennar- ar vilja hærra kaup, en það gengur ekki eftir. Stjómmála- maður sækist eftir sæti á fram- boðslista í prófkjöri, en það gengur ekki eftir. Dæmin sem ég geri hér að umtalsefni eiga það sameigin- legt, að þau auka á fátæktina í daglegu máli. Það þykir mér sárt og þess vegna er ég að kveina." Umsjónarmaður þakkar Bimi kærlega fyrir. Það er einmitt málfátæktin sem er hvað ergi- legust um þessar mundir. „Sjáið fugla himins, þeir eð hvorki sá né upp skera, og eigi safna þeir í kornhlöður, og yðar himneskur faðir hann fæðir þá. Era þér ekki miklu framar en þeir? Eða hver yðar getur aukið með sinni áhyggju alin eina að lengd sinni?“ (Mattheus 6,26; Oddur Gottskálksson þýddi). „Til eru þeir menn, bæði út- lendir og innlendir, sem gera gys að hreintungustefnu íslendinga, telja hana jafnvel hlægilega rómantík og úrelta íhaldssemi á þessum tímum alþjóðamennsku og stórveldadýrkunar. En því er til að svara að hún hefur þrátt fyrir allt varðveitt samband okk- ar við fortíðina og fomar bækur okkar, tryggt okkur órofín tengsl við þá íjársjóði íslenzkrar tungu sem á bókum era skráðir og enn lifa á vörum alþýðu, og síðast en ekki sízt forðað tungu okkar frá því að drakkna í flóði erlendra áhrifa. íslenzk menning er órjúfanlega tengd íslenzkri tungu, íslenzkum bókmenntum, íslenzkum orðaforða. Rofni þau tengsl, glatist sambandið við fortíðina, mundi þess skammt að bíða að saga íslenzkrar menn- ingar væri öll.“ (Jakob Bene- diktsson: Þættir um íslenskt mál, 1964.) ★ Hvefsinn, glefsinn hundur stundum högg má þiggja, og kjaftinn aftur leiðan leggja, laun þín verða hvorutveggja. ★ (Braghenda, framframhend, frambakhend, baksneidd; óvíst um höf.) ★ Ýmis(s) er óákveðið fomafn. Ásgeir Blöndal gefur merking- amar „víxlandi, mismunandi, sumur“. Hann telur upprana orðsins óvissan. Orðið er ærið vandbeygt, og set ég hér beyg- inguna eins og Björn Guðfínns- son vildi hafa hana: kk. kvk. hk. Et nf. ýmis ýmis ýmist þf. ýmsan ýmsa ýmist þgf. ýmsum ýmissi ýmsu ef. ýmiss ýmissar ýmiss Ft. nf. ýmsir ýmsar ýmis þf. ýmsa ýmsar ýmis þgf- ýmsum ýmsum ýmsum ef. ýmissa ýmissa ýmissa Oft hefur r skotist inn í beyg- inguna t.d. í eignarfalli fleirtölu: „ýmissra". Þá hefur i-hljóðinu oft verið háski búinn, og verður þá kvenkynið ýmis að „ýms“, sömuleiðis hvoragkyn flt. sem óteljandi sinnum, bæði í íslensku og öðram málum, er eins og kvenkyn eintölu. Enn er þess að geta, að fyrir nokkru tóku menn að skynja ýmis sem lýsingarorð, og var þá að sjálfsögðu tekið að stig- breyta það. Mig grunar að vísu að upphaflega hafí þetta verið svo sem til gamans gert: „Hinir ýmsustu menn“ o.s.frv. En þetta hefur náð að festa rætur. Ég held að það væri best að slíta þær og halda áfram að fara með ýmis sem fomafn. Auðvitað er ekkert hafdjúp á milli sumra orðflokka, og sum orð eru vand- dregin í dilk. T.d. segir Bjöm Guðfínnsson að samur, sjálfur, slíkur og þvílíkur séu „eins konar óákveðin ábendingarfor- nöfn“. En er ekki samur lýsing- arorð í þessu erindi Sólarljóða: Öllum lengri var sú in eina nótt, er eg lá stirður á strám; þá merkir það, er guð mælti, að maður er moldu samur. ★ Áslákur austan kvað: Þótt á rótsterku rommi þú lumir, ertu ringlaður einsog þeir sumir sem lémapa standa og leysa engan vanda, þegar ólukkinn yfir þeim þrumir. „Það hefur flogið fyrir, að Kiljan muni ef til vill vera í þann veginn að leggja skáldskapinn á hilluna. Ekki veit ég, hvað mikið er hæft í því, en ég tel illa farið ef svo væri. Haldi hann nú áfram jafnhröðum skrefum í framfara- áttina og hingað til, má hann eiga það víst að komast langt í listinni sem skáldsagnahöfund- ur.“ (Sveinn Sigurðsson í Eim- reiðinni 1924.) Góð var sú aðferð að segja og aðrir afkomendur í tilkynn- ingu um útför í staðinn fyrir t.d. tólffótunginn „barnabama- barnabörn". Umsjónarmaður óskar mönn- um gleðilegra páska. 5. Borgarstjóm Reykjavíkur og ríkisstjórnin hafa hvor fyrir sitt leyti samþykkt að óska eftir því, að Reykjavík verði útnefnd sem menningarborg Evrópu árið 2000. 6. Spumingin er beinskeytt og svona: „Viljið þið beita ykkur fyrir því, að byggt verði á næsta kjörtímabili tónlistarhús sem fullnægi kröfum um hljómburð í samvinnu við Reykjavíkurborg og Samtök um tónlistarhús, þannig að við höfum slíkt hús árið 2000? Svörin voru ánægjuleg af því að þau voru öll jákvæð, ef frá er skilið hik fulltrúa Þjóðvaka. Fyrir okkur, sem störfum í Samtökum um tónlistarhús, vora svör þessi mjög uppörvandi, og vil ég því með þessari grein vekja athygli á þeim. Ég vildi ekki birta þessa grein fyr- ir kosningar af þverpólitískum ástæðum en tel, að nú séu svörin mjög til áminningar þeim, sem að kosningum loknum ráðast í það þrekvirki að gera sér stjórnarsátt- mála í umboði þjóðarinnar, en svör- in voru á þessa leið: Sjálfstæðisflokkur: Ólafur G. Einarsson, núverandi menntamálaráðherra: „Já, ég tel það mjög brýnt verkefni að byggt verði tónlistarhús og ég held að það sé viðfangsefni, sem margir aðilar þurfa að sameinast um. Eg veit um fjölmennan áhugahóp úti í þjóðfélaginu, sem hefur barist lengi fyrir þessu málefni. Ríkið þarf að koma þama að og það þurfa ákveðin ráðuneyti að sam- eina krafta sína til þess að þetta megi verða.“ > Arjláítcirkon A rrí jiíokkíifi * Ljósmyndastofa Gunnars Ingimarssonar HERRAHARTOPPAR Herrahárkollur P SÉRLEGA STERKUR OG FALLEGUR ÞRÁÐUR m pantið einkatíma f RÁÐGJAFI Á STAÐNUM Hár;A. öpryði K M / Sérvcrsl V- _Borgarkrii Sérvenlun Borgarkringlunni, sími 32347. Alþýðuflokkur: Jón Baldvin Hannibalsson, nú- verandi utanríkisráðherra: „Já, mitt svar er já og það er af eftirfar- andi ástæðum: I fyrsta lagi vegna þess að tónlistin er vaxtarbroddur íslenskrar menningar á þessum tíma. í annan stað vegna þess að hún er á hrakhólum, og svo í þriðja lagi minni ég á, að ef 'við ætlum að gera þetta fyrir árið 2000, þá þurfum við á að halda mjög nauð- synlega mjög breiðum og vel inn- heimtanlegum virðisaukaskatti.“ Alþýðubandalag og óháðir: Svavar Gestsson, fyrrverandi menntamálaráðherra: „Við þurfum að loka menningarhringveginum með því að byggja tónlistarhús. Ég tel, að það sé í raun og veru borin von að menn loki þessum menningarhringvegi með því að byggja tónlistarhús öðruvísi en að tryggð verði sérstök fjáröflun í þetta verkefni.“ Framsóknarflokkur: “Valgerður Sverrisdóttir, núver- andi alþingismaður: „Það vill nú svo til, að í okkar samþykktum frá síðasta flokksþingi er ákvæði þess efnis að byggt skuli tónlistar- og ráðstefnuhús í Reykjavík, og ég vona, að þetta tvennt geti farið saman.“ Samtök um kvennalista: Guðný Guðbjörnsdóttir, há- skólakennari: „Já, bara ítreka það, að við erum tilbúnar til að styðja þetta ásamt Reykjavíkurborg og samtökum listamanna, og viljum náttúrlega í því sambandi leggja áherslu á að slíkt tónlistarhús geti þjónað sem flestum tegundum tón- listar.“ Þjóðvaki: Mörður Ámason, menntamaður: „Ég vil gjarnan koma upp tón- listarhúsi en ég þori ekki að lofa því að það verði hins vegar fyrsta forgangsmál í byggingarmálum. Og ég spyr aftur: Hefur það verið kannað, hvort önnur hús, til dæm- is endurbætt Háskólabíó, samnýt- ing í Borgarleikhúsinu eða aðrir salir - það eru mjög margir salir í Reykjavík - geti komið í staðinn þangað til við höfum burði til að byggja hér stórt tónlistarhús?“ Svo vil ég þakka Bandalagi ís- lenskra listamanna fyrir það fram- tak að taka menningarmálin á dagskrá með þessum hætti. Höfundur er formaður stjórnar Samtaka um tónlistarhús. OCITIZENl Fermingartilboð! Falleg, vatnsvarin stálúr með , gyllingu. Urin eru sériega þunn og fara þess vegna vel á hendi Stelpuúr Verð áður kr. 15.200,- Tilboðsverð kr. 10.600,- Strákaúr Verð áður kr. 15.900,- Tilboðsverð kr. 10.900,- úra- og skartgripaverslurj Axel Eiríksson úrsmiður ÍSAFIRÐI*AÐAIi>TRÆTI 22-SÍMI94-3023 ALFABAKKA 16-MjODD.SÍMI 870706 Póstsendum frítt Kripalujóga er líkamsnekt og sjdlfsrækt sem hyggjrá teygjum, öndun ogslökun. ALU - J Ó G A I Hlíða-jóga I Morguntímar - fyrir karla og konur: Mánudagar, miðvikudagar og föstudagar frá kl.8-9 Mánaðarkort á aðeins kr. 4000,- Síðdegistímar - fýrir konur: Mánudaga og miðvikudaga frá kl.16:30-18:00. Priðjudaga og fimmtudaga frá kl.16:30-18:00 Mánaðarkort á aðeins kr. 4000,- Stakkahlíð 17 Sími SS2-3481 4r. Heiðrún Kristjánsdótrir Kkii'alujógakennari
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.