Morgunblaðið - 05.05.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FÖSTUDAGUR 5. MAÍ 1995 21
Forsetakosningarnar í Frakklandi
Óöryg'gi og óánægja
ýtir undir öfgar
París. Morgunblaðið.
MORÐIÐ á ungum manni
af marokkóskum upp-
runa sl. mánudag hefur
sett sterkan svip á um-
ræðuna síðustu dagana fyrir frönsku
forsetakosningarnar. Brahim Bou-
arram var myrtur af hópi skallabulla
og fleygt í Signu skömmu fyrir fund
hægri öfgamannsins Jean-Marie Le
Pen og þó að margir forystumenn
og stuðningsmenn Þjóðarfylkingar
Le Pens hafi fordæmt ódæðið er ljóst
að í hugum meirihluta
Frakka er beint samband á
milli harkalegra árása Le
Pens á innflytjendur og
morðsins á Bouarram. A
annan tug þúsunda París-
arbúa komu saman á mið-
vikudag til að votta ættingj-
um hans samúð sína og jafn-
framt andmæla fyrirlitningu
á kynþáttahatri.
Mikillar reiði gætti meðal
fundargesta og margir felldu
tár. „Eg vildi að Le Pen
væri dauður. Ef ég ætti eina
ósk myndi ég óska þess að
jörðin gleypti hann,“ sagði
æst eldri kona. „Le Pen
morðingi, Le Pen morðingi,"
hrópaði mannfjöldinn aftur
og aftur. Meðal viðstaddra á
samkomunni í kringum Par-
ísaróperuna voru fulltrúar
beggja forsetaframbjóðend-
anna og Fran?ois Mitterrand
Frakklandsforseti fleygði blómvendi
í Signu á þeim stað sem ódæðisverk-
ið var framið.
Mitterrand hefur á forsetaferli sín-
um margsinnis sýnt hug sinn í verki
með táknrænum aðgerðum af þessu
tagi. í upphafi forsetaferils síns fór
hann í líkhús Parísar til að sýna
andstyggð sína á morðinu á tyrk-
neskum verkamanni. í desember
1986 heimsótti hann fjölskyldu ungs
araba sem lét lífið í átökum skóla-
fólks við lögreglu. Þá eru nær ná-
kvæmlega fimm ár liðin frá því að
hann tók þátt í mótmælafundi við
Bastilluna eftir að skemmdarverk
voru framin á kirkjugarði gyðinga í
Carpentras. Af þessari upptalningu
má ljóst vera að ofbeldi í tengslum
við kynþáttadeilur er ekki nýtt
vandamál í Frakklandi. Vandinn er
sá að það fer vaxandi og engin lausn
virðist í sjónmáli. Kynþáttahatrið er
til marks um djúpstæða óánægju í
frönsku samfélagi, sem stundum tek-
ur á sig óhugnanlega mynd.
Frakkar ósáttir við
hefðbundin stjórninálaöfl
Stór hluti frönsku þjóðarinnar er
greinilega ósáttur við hlutskipti sitt
og telur hin hefðbundnu stjórnmála-
öfl ekki lengur endurspegla lífsvið-
horf sín og áhyggjur. Þetta sést
greinilega, þegar niðurstöður fyrri
umferðar forsetakosninga undan-
farna tvo áratugi eru skoðaðar.
Árið 1974 hlutu þeir þrír fram-
bjóðendur, sem áttu raunhæfan
möguleika á að komast áfram í síð-
ari umferð kosninganna, samtals
90% atkvæða. Árið 1981 72%, árið
1988 70% en 1995 einungis rétt rúm-
lega 60%. Við þetta bætist að tíu
milljónir Frakka eða 22,58% neyttu
ekki kosningaréttar síns og þijár
milljónir Frakka á kosningaaldri
höfðu ekki skráð sig á kjörskrá.
Af þessum tölum má því greina
að 40% þeirra sem neyttu atkvæða-
réttar síns kusu að greiða flokkum
yst til hægri og vinstri atkvæði sitt
en jafnframt að álíka margir studdu
þá Jacques Chirac og Lionel Jospin
og neyttu ekki atkvæðaréttar síns!
Mesta athygli vekur hið mikla fylgi
Jean-Marie Le Pens, sem hlaut alls
15,07% atkvæða í fyrri umferð kosn-
inganna. Er það nokkur aukning frá
árinu 1988, er hann hlaut 14,4%
atkvæða. Þetta er mesta fylgi, sem
frambjóðandi hægri öfgaflokks hefur
hlotið í Frakklandi frá stofnun
fimmta lýðveldisins árið 1958 og að
sama skapi meira fylgi en nokkur
hægriöfgamaður hefur hlotið í Vest-
ur-Evrópu frá stríðslokum.
Stuðningsmenn Le Pens fögnuðu
sigri er úrslitin lágu fyrir og töldu
margir hveijir að ef ekki hefði kom-
ið til framboð þjóðemissinnans
Philippe de Villers (sem hlaut 4,74%
atkvæða) hefði Le Pen komist áfram
í síðari umferð kosninganna.
Það er þó vafasamt að sú hefði
orðið raunin. Greining á þeim hópum,
sem annars vegar studdu framboð
Le Pens og hins vegar de Villiers,
leiðir í ljós að um gjörólíka þjóð-
félagshópa er að ræða. Kjósendur
þeirra er einnig að finna í ólíkum
landshlutum.
Stuðningsmenn de Villiers er aðal-
lega að finna á strangkaþólskum
svæðum í vesturhluta landsins og á
velmegandi svæðum þar sem flokkur
nýgaullista (RPR) hefur jafnan getað
gengið að kjósendum vísum. í lang-
flestum tilvikum er um fólk
í ágætum efnum að ræða og
má færa sterk rök fyrir því
að sá sem hafi tapað mestu
fýlgi á framboði de Villiers
hafí ekki verið Le Pen heldur
Edouard Balladur forsætis-
ráðherra og að einhveiju leyti
Chirac.
Láglaunafólk
styður Le Pen
Kjósendur Le Pens er aftur
á móti aðallega að fínna á
iðnaðarsvæðum í norðaustur-
hluta landsins og í stórborg-
um á borð við Mulhouse,
Marseille og Toulon. Mest
hefur fýlgisaukning hans orð-
ið meðal verkamanna og lág-
launafólks þar sem mikið er
um innflytjendur.
Þessi þróun sést greinilega
þegar kosningahegðun fran-
skra verkamanna í síðustu
tveimur forsetakosningum er skoðuð.
Árið 1988 kusu 42% verkamanna
frambjóðanda sósíalista í fyrri umferð
kosninganna en einungis 21% að
þessu ári. Á sama tíma jókst hlutfall
þeirra er kusu Le Pen úr 16% í 27%.
Ennfremur hafa hin hefðbundnu
stjórnmálaöfl enga lausn á vandan-
um. Þrátt fyrir harðorðar yfirlýsing-
ar manna á borð við Charles Pasqua
innanríkisráðherra halda um 100
þúsund innflytjendur áfram að
streyma til Frakklands á ári. Hefur
verið trassað að skipuleggja mark-
vissa stefnu í innflytjendamálum.
Sem dæmi má nefna að margir inn-
flytjendanna kom í von um að fá
tímabundna vinnu t.d. i landbúnaði.
Lítið hefur verið gert til að letja at-
vinnurekendur í því að ráða ólöglegt
vinnuafl. Engin umræða hefur átt
sér stað um það hvað er raunhæft
og hvað ekki. Sú umræða er brýnni
en nokkru sinni því Ijóst er að ’menn
á borð við Le Pen munu ekki finna
lausn á vandanum. Lausn verður
hins vegar að mati sérfróðra manna
að fínnast sem fyrst og móta verður
stefnu því ekki mun draga úr inn-
flytjendastraumnum frá Norður-Afr-
íku. Hvað gerist til dæmis þegar og
ef heittrúamenn ná völdum í Alsír?
JEAN-Marie Le Pen á útifundi í París 1.
maí, undir veggmynd af Jóhönnu af Ork.
Rússar og Tsjetsjen-
ar beijast í Grosní
Grosní. Reuter.
RÚSSNESKIR hermenn börðust í
gær við tsjetsjenska uppreisnarmenn
í Grosní, höfuðstað Tsjetsjníju. Rúss-
ar sögðu að Tsjetsjenar hygðust hefja
miklar árásir í Kákasushéraðinu þeg-
ar leiðtogar um 50 ríkja koma saman
í Moskvu 9. maí til að minnast 50
ára afmælis Ioka síðari heimsstyij-
aldarinnar í Evrópu.
Alexander Karev, yfírmaður rúss-
nesku hersveitanna í Grosní, sagði
að bardagar hefðu blossað ^upp í
fyrrinótt í úthverfmu Lenínskíj. Hann
sagði að um 30 Tsjetsjenar hefðu
fallið en enginn rússneskur hermaður
hefði særst alvarlega. Mannfallstölur
Rússa hafa þó hingað til reynst óá-
reiðanlegar.
Rússar náðu Grosní á sitt vald í
febrúar eftir nokkurra vikna bardaga
en tsjetsjenskir uppreisnarmenn hafa
snúið þangað aftur. Að sögn frétta-
stofunnar Interfax hefur rússneska
stjórnin ákveðið að senda þangað
hermenn, sem hafa fengið sérstaka
þjálfun í bardögum við skæruliða.
Áfall fyrir Jeltsín
Bardagarnir eru áfall fyrir Borís
Jeltsín Rússlandsforseta, sem hafði
gert sér vonir um að ekki yrði barist
í Tsjetsjníju meðan hátíðahöldin í
Moskvu standa yfír. Jeltsín lýsti yfír
einhliða vopnahléi 28. apríl, en tals-
menn hersveitanna í Grosní segja að
Tsjetsjenar hafi síðan ráðist 92 sinn-
um á þær, drepið níu hermenn og
sært 33.
Interfax sagði að Tsjetsjenar væru
að undirbúa þijá „hefndardaga“ frá
8. til 10. maí. í Grosní. Fréttastofan
hafði eftir talsmönnum hersins að
Aslan Maskhadov, yfírmaður tsjetsj-
enska hersins, hefði boðað miklar
árásir á 50 ára afmæli stríðslokanna.
Rússneska dagblaðið Sevodnja
sagði að vopnahlésyfirlýsing Jeltsíns
hefði aðeins verið ætluð vestrænum
leiðtogum, sem hafa gagnrýnt hem-
aðaraðgerðir Rússa í Tsjetsjníju.
Markmið hans hefði ekki verið að
friða Tsjetsjena. Blaðið sagði litlar
líkur á friði í héraðinu og að rúss-
neski herinn færi þaðan í bráð.
HELGAR
TILB0Ð
Eldhúshorn
Bekkur, 2 stólar og borð
Núi
-9.ÍÍJ kr.
Skrifborð
_______rrteð hillum
Fallegt skrifborð með hillum.
Breidd 110, hæð 142
og dýpt 48 sm.
Aðeins:
-JHijU kf.
Hvftar
bókahillur
Hæð 175, breidd 68 og
dýpt 24 sm.
Aðeins:
Straubretti
Nú:
Sæng
og koddi
Aðeins:
Kælibox
Úr sterku og höggþéttu
plasti með traustu loki.
20 lítrar_____
Aðeins:
1490 kr.
Kæliflöskur
2 stk. aðeins:
2M kr.
Gestarúm
Hægt að fella saman.
Létt og fyrirferðarlítið.
Aðeins:
I Barnakerra
ö Bólstrað sæti með öryggisól.
Hægt að leggja saman.
Tvö mynstur.______
Aðeins:
2990 kr
I Ho«agórðum Skelfunni 13 Roykjarvíkurvegl 72 Noröurtanga3
| Reykjavfk Reykjavík Hafnarfirði Akureyn