Morgunblaðið - 05.09.1995, Qupperneq 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Glöggurmaöur
halöi samband
viðSatidkoms-
Dónalegtorð
aö þrtta nafn gengi ekki. Því yröi aö
breyta. Hann sagði að í dönsku og
norsku væri þetta orð það ljótasta
sem til væri yfir sköp kvcnna.
Þær eru aldeilis öðruvísi þær íslensku
Hundahátíð í Digranesi
STÆRSTA hundasýning, sem hald-
in hefur verið hérlendis hingað til,
fór fram í íþróttahúsinu Digranesi í
Kópavogi um helgina. Alls voru 270
hreinræktaðir hundar skráðir til
leiks og mældir, vegnir og metnir
af alþjóðlegum hundadómurum.
Að sögn Guðrúnar R. Guðjohnsen,
fyrrverandi formanns Hundaræktar-
félags íslands og eins af skipuleggj-
endum sýningarinnar, hefur aðsókn-
in að hundasýningum hérlendis aldr-
ei verið eins mikil og nú. Vísa varð
40-50 manns frá, sem vildu skrá
hunda sína á sýninguna, þar sem
fjöldi hunda sem hægt er að taka
við fer eftir fjölda dómara. Hver
dómari getur aðeins dæmt takmark-
aðan ijölda hunda. Heildarijöldi
hunda á sýningunni voru þó 270,
sem er fleira en nokkru sinni fyrr.
Þetta var þriðja og síðasta stóra
hundasýningin sem haldin var í ár.
Akveðið hefur verið að halda þeim
fjölda framvegis. í mars og október
verða sýningar á höfuðborgarsvæð-
inu, en sú þriðja verður að jafnaði
í lok júní á Akureyri. Tvær af þess-
um þremur sýningum verða aiþjóð-
legar, þ.e.a.s. gefa alþjóðleg CACIB-
stig, en sýningin um helgina var
önnur tveggja sýninga í ár sem gaf
slík stig.
V erðlaunahundar
af ótal tegundum
Fjörutíu hundategundir voru tii
sýnis að þessu sinni. Bezti hundur
sýningarinnar var útnefndur ÝRAR-
Alexander mikli, sem er af Papillion-
kyni. Eigandi hans er Sævar Stef-
ánsson og ræktandi Agnes Ýr Þor-
láksdóttir. í öðru sæti lenti íslenzki
5'árhundurinn Tanga-Sómi, en hann
er íslenzkur meistari í eigu Snorra
Dal Sveinssonar, ræktandi er Sigur-
dís Edda Jóhannesdóttir. Þriðja sæt-
ið hreppti írskur seti, Ardbraccan-
Famous Grouse að nafni. Hann er í
eigu Jónu Viðarsdóttur, en ræktandi
er Trudy Walsh. Stærsti verðlauna-
hafinn á sýningunni var Bernega-
ardens Tamlin, en hann er af Sankti
Bernharðskyni. Hann er íslenzkur,
norskur og sænskur meistari og
hreppti flórða sætið á sýningunni.
Eigandinn er Astrós Gunnarsdóttir,
ræktandi Britt-Marit Halvorsen.
Auk heildarverðlauna var ungum
sýnendum veitt verðlaun á sýning-
unni, verðlaun fyrir bezta hvolpinn,
bezta öldunginn (7 ára og eldri) og
bezta afkvæma- eða ræktendahóp-
inn. Sigurvegari ungu sýnendanna
var Auður Sif Sigurgeirsdóttir, 12
ára.
Auk hinna hreinræktuðu verð-
launahunda gat að líta ýmislegt
áhugavert fyrir hundaáhugafólk, t.d.
voru hinar ýmsu ræktunardeildir
með upplýsingabása og innflytjend-
ur hundavarnings og ýmsir þjón-
BÚAST má við að árvissar umferð-
artafir skapist nú á stærstu gatna-
mótunum í Reykjavík, en slíkt ger-
ist alltaf í byrjun_ skólaárs.
Ómar Smári Ármannsson, að-
stoðaryfirlögregluþjónn, sagði í
samtali við Morgunblaðið að í byij-
un september kæmi það vegfar-
endum alltaf jafn mikið á óvart
hvað umferð þyngdist. Þetta mætti
hins vegar rekja til upphafs skóla-
ársins, þegar allir legðu af stað í
ustuaðilar með sína sölubása.
Guðrún R. Guðjohnsen sagði há-
tíðarstemmningu hafa ríkt á sýning-
unni og hinum 270 hundum og eig-
endum þeirra komið ótrúlega vel
saman.
„Svona sýning er tilvalið tækifæri
fyrir fólk sem hefur áhuga á að fá
sér hund. Þar er hægt að skoða all-
ar tegundirnar sem' til eru og ráð-
færa sig við fólkið sem á og ræktar
hundana," sagði Guðrún að lokum.
skólann á sama tíma.
„Fólk ætti að hafa þetta í huga
og leggja aðeins fyrr af stað en
venjulega. Stíflur á stærstu gatna-
mótum myndast frá 7.45 til 8 og
frá 8.45 til 9 og svo aftur rétt
fyrir klukkan 17 og 18 síðdegis,
þegar haldið er heim á leið. Því
ætti fólk að muna að gefa sér
nægan tíma og jafnvel breyta að-
eins út af venjulegri, fjölfarinni
akstursleið.“
Árvissar tafir
í umferðinni
Formaður Landssamtaka sauðfjárbænda
Verður að lækka
verð í samkeppni
við innflutt kjöt
Arnór Karlsson
ARNÓR Karlsson, for-
maður Landssam-
taka sauðfjár-
bænda, kveðst ánægður
með drög að nýjum búvöru-
samningi. Hann er bjart-
sýnn á stöðu greinarinnar
þrátt fyrir að mikið hafi
dregið úr opinberum stuðn-
ingi við hana og segir að
gert sé ráð fyrir að blásið
verði til markaðssóknar við
gildistöku næsta búvöru-
samnings.
„Samþykkt fundarins fór
mjög í sömu átt og búvöru-
samninganefndin hefur
unnið að. í samþykktinni er
komist næst því sem líkur
eru á að samkomulag takist
um. Að því leyti er ég mjög
ánægður. Ég er einn af þeim
sem hafa starfað í búvöru-
samninganefnd. Þess vegna
fannst mér við í nefndinni fá
þarna gott veganesti. Einnig er
ég ánægður með það að aðal-
fundurinn samþykkir verulegar
breytingar sem ég tel að miði
mjög í þá átt að aðiaga sauðfjár-
ræktina þeim aðstæðum sem eru
í þjóðfélaginu," sagði Arnór.
Hvaða breytinga vísar þú til?
„Þá á ég við að losað verður
um opinbera verðlagningu og
framleiðslustýringu. Einstakling-
um verða gefin meiri tækifæri til
þess að spreyta sig. Ég held að
aðalfundurinn hafi óskað eftir því
að reynt yrði að ná eins miídu
fram og mögulegt væri og að
meiru fé yrði varið til bein-
greiðslna en gert hefur verið ráð
fyrir í samkomulagsdrögunum.
Það á eftir að reyna á hvort það
takist,“ sagði Arnór.
Hver verður þróunin í sauðfjár-
rækt ef drögin verða að samningi?
„Samkomulagið miðar að því
að sauðfjárræktin verði sérstak-
lega stunduð á sæmilega stórum
búum þar sem möguleiki er að
skapa viðunandi afkomu og fólk
geti lifað á sauðfjárrækt. Þetta á
því að tryggja stöðu þeirra bænda
sem ekki hafa aðstöðu til þess að
afla sér annarra tekna og eru með
dágóð bú. Einnig eru líkur á því
að þessu verði skipt á þann hátt
að annar hópurinn verði þeir
bændur sem hafa tiltölulega lítil
bú en aðstöðu til að afla sér ann-
arra tekna. Það er ekki gert ráð
fýrir að bregða neitt fæti fyrir þá
en ekki er heldur ráðgert að styðja
þá meira en gert hefur verið. Fund-
urinn lagði vissulega áherslu á það
að ekki yrði gengið framhjá þeim
sem hefðu tiltölulega lítil bú og
hefðu að mestu lífs-
framfæri sitt af sauðfj-
árrækt," sagði Arnór.
Hafa þeir að ein-
hverju öðru að hverfa
þeir sem þurfa að
draga saman og hætta?
„Nei, það er vandamáiið og það
ér hætt við að þeir sem hafa ekki
að neinu öðru að hverfa geri síður
þennan starfslokasamning, sem
er fólginn í því að bændum verður
greitt þokkalegt verð fyrir fé.
Áðalfundurinn taldi eðlilegt að
það yrði miðað við skattmat. Svo
verða beingreiðslur, sem sam-
svara í raun launahluta af fram-
leiðsiuverðmætinu í tvö ár. Ætlast
er til þess að þeir sem eru orðnir
sjötugir geri starfslokasamning
og beinast liggur við að semja um
starfslok við þennan hóp sem er
tryggður viss lífeyrir í ellilaunun-
um og lítilsháttar lífeyrissjóðs-
greiðslur. Það verður enginn
þvingaður til þess að hætta og
► ARNÓR Karlsson hóf búskap
á Bóli í Biskupstungum 1960
en fluttist síðan á Arnarholt
1980 og hefur búið þar síðan.
Arnór hefur verið mikið í fé-
lagsstörfum, í Búnaðarsamtök-
unum og sat 16 ár í hrepps-
nefnd Biskupstungnahrepps.
Síðustu ár hefur hann starfað
fyrir sauðfjárbændasamtökin
og varð formaður þeirra 1991.
vonandi ekki iækkaður stuðningur
við neinn frá því sem hann er
núna,“ sagði Arnór.
Hvernig hefur samdrátturinn í
sauðfjárrækt verið?
„Þróunin í greiðslumarkinu
segir allt um það. Árið 1992, þeg-
ar búvörusamningurinn tekur
gildi, er miðað við 8.600 tonna
heildargreiðslumark og fer niður
8.150 tonn, þaðan niður í 7.400
tonn og er núna í 7.200 tonnum.
Þetta er í raun hlutfallið í opinber-
um stuðningi undanfarin ár. Áður
en samningurinn tók gildi voru
greiddar útflutningsbætur og nið-
urgreiðslur í heldur hærra hlut-
falli við beingreiðslurnar núna.
Bændur fengu því yfirleitt fullt
skráð verð fyrir það sem fór á
innanlandsmarkað og úr landi.
Útflutningsbætur voru síðan af-
numdar með gildistöku samnings-
ins 1992 og beingreiðslur teknar
upp í stað niðurgreiðslna sem
lækkuðu verð til neytenda á sama
hátt,“ sagði Arnór.
Hefur markaðssetning á
lambakjöti brugðist?
„Það má vafalaust segja að
markaðssetningin hafi ekki fylgt
þjóðfélagsþróuninni. Eitt af því
sem þarf að gera núna og ætlast
er til að komi í kjölfar
næsta búvörusamn-
ings er aukin markaðs-
sókn og að lambakjöt
verði samkeppnishæf-
ara gagnvart öðru kjöti
og matvælum. Einnig verður að
bregðast við auknum innflutn-
ingi.“
Hvernig verður það gert?
„I þeim tilvikum sem verið er
að keppa við innflutt kjöt verður
að lækka verðið. En við sam-
keppni er einnig brugðist á marga
aðra vegu, t.a.m. með því að fram-
leiða vöruna á þann hátt sem
neytendur viija. Við höfum líka
góðan grunn til þess að kynna
hreinleika vörunnar. Nú liggja
fyrir rannsóknir á ýmsum þáttum.
Það er óvenjulítið af þungamálm-
um í íslensku lambakjöti. Við telj-
um að hægt sé að sannfæra neyt-
endur um að þetta sé holl vara,
ekki aðeins með slagorðum heldur
líka rökum.“
Sauðfjárrækt
stunduð á
stórum búum