Morgunblaðið - 01.12.1995, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1995 43
Vandinn
að reikna rétt
— svar við grein
Sigurðar T.
Sigurðssonar
SIGURÐUR T. Sigurðsson, for-
maður verkamannafélagsins Hlífar
í Hafnarfirði, sagði í grein hér í
Morgunblaðinu 18. nóvember að það
væri óhóflega dýrt að láta flugvélar
koma til Keflavikurflugvallar vegna
afgreiðslugjalda Flugleiða þar.
Gjöidin telur hann standa í veginum
fyrir því að flugfélög hvaðanæva
komi í ýmsum erindum til Keflavík-
urflugvallar. Þarna telur Sigurður
að liggi rætur fjárhagsvanda flug-
stöðvarinnar. Siæmt ef satt væri.
Það er sitthvað epli
og appelsínur
Til stuðnings staðhæfingum sín-
um nefndi Sigurður tölur um af-
greiðslugjöld fyrir Boeing 737-200,
sem eru þotur af eldri
kynslóð, á Shannon
flugvelli á Vestur-
Irlandi og til saman-
burðar það sem hann
segir vera afgreiðslu-
gjöld í Keflavík. Sig-
urður hlýtur að vera
margfróður um tölur
og reiknilist eftir ára-
tuga prósentuþóf í kja-
rasamningum, en ég er
hræddur um að honum
hafi orðið hér fótas-
kortur eða hreinlega að
einhver hafi skrökvað
að honum. Eftir upplýs-
ingum frá Shannon
flugvelli að dæma virð-
ist Sigurður vera að
bera saman tvo ólíka hluti, þ.e.a.s.
gjald fyrir svokallaða tækniaf-
greiðslu á Shannon flugvelli og gjald
fyrir fulla afgreiðslu flugvélar á
Keflavíkurflugvelli. Þegar við berum
saman gjaldtöku fyrir sambærilega
þjónustu kemur í ljós að afgreiðslan
í Keflavík er því ekki helmingi dýr-
Núverandi fyrirkomu-
lag er hagkvæmt fyrir
farþega sem flugfélög,
segir Einar Sigurðs-
son, og með því næst
veruleg samnýting á
mannskap, tækjum og
stjórnkerfi.
ari eins og hann staðhæfir. Það er
stundum talað um að bera saman
epli og epli þegar menn bera saman
sambærilega hluti. Það er lágmarks-
krafa þegar menn fara út í verðsam-
anburð af þessu tagi, en þá verða
menn vitaskuld að þekkja muninn
á eplum og appelsínum.
Tækniafgreiðsla á Keflavíkur-
flugvelli kostarkr. 75.465, á Shann-
on flugvelli kr. 62.400 (viðkoma
vegna eldsneytistöku en engin inn-
ritunarþjónusta, töskuafgreiðsla eða
eftirþjónusta. Lendingargjald til yf-
irvalda er innifalið).
FuII afgreiðsla á Keflavíkurflug-
velli kostar kr. 128.000, á Shannon
flugvelli kr. 124.800 (eldsneyti, far-
þegar, farangur og annar varningur
auk eftirþjónustu. Lendingargjáld
yfirvalda ekki innifalið).
Sigurði er guðvelkomið að koma
við á skrifstofu stöðvarstjóra Flug-
leiða á Keflavíkurflugvelli og kynna
sér og sannreyna þau plögg sem
að baki þessum tölum liggja.
Ef litið er til þeirra átta flugvalla
sem Flugleiðir nota mest í Evrópu
og njóta afsláttar vegna mikilla
umsvifa er meðaltal afgreiðslu-
gjalda 195.000 krónur fyrir fuila
afgreiðslu Boeing 737-400 flugvél-
anna sem félagið notar í Evrópu-
flugi. Gjaldataka fyrir flugvél sömu
tegundar á Keflavíkurflugvelli er
um 165.000 krónur. Þessar tölur
ieiða vel í ljós að gjaldtaka á Kefla-
víkurflugvelli er langt því frá að
vera „út úr kortinu" eins og Sigurð-
ur heldur fram. Hún er vel í sam-
ræmi við aðra evrópska flugvelli og
reyndar vel samkeppnisfær.
Lítill heimamarkaður
veldur lítilli umferð
Það eru ekki afgreiðslugjöld sem
valda því að umferð um Keflavíkur-
flugvöll er rýr í samanburði við stór-
velli Evrópu. Ástæðan er hinn smái
heimamarkaður hér á Islandi. Það
er einfaldlega ekki neinn fjöldi flug-
véla sem á hingað erindi og farþega-
flugfélög leggja ekki leið sína hing-
að til millilendinga að ástæðulausu.
Besta leiðin til að byggja upp aukna
umferð farþegaflug-
véla um Keflavíkur-
flugvöll er að styrkja
og efla ferðaþjón-
ustuna. Dæmið frá
Þýskalandi sýnir þetta
best. Markaðurinn þar
hefur vaxið hraðar
undanfarin ár en nokk-
ur annar ferðamanna-
markaður og mest fyrir
tilstilli Flugleiða. Flug-
ið milli landanna er
opið og fijálst öllum
flugfélögum innan
EES. Nú fjölgar stöð-
ugt flugfélögum í ferð-
um milli Þýskalands og
yfir háannatímann
hafa Flugleiðir um 60%
markaðshlut þar sem félagið hafði
áður 80%. Ástæðan er einfaldlega
sú að þessi félög eiga nú erindi til
íslands og þá koma þau og greiða
verð fyrir flugvélaafgreiðslu sem er
í fullu samræmi við það sem gerist
annars staðar.
Það má einnig nefna dæmi um
flugfélag sem kemur hingað vegna
þess að það þarf að millilenda á
leið milli Evrópu og Ameríku. Það
er flugfélagið Canada 3000. Það
félag kom hingað 225 sinnum í sum-
ar og á þó um að velja aðra millilend-
ingarflugvelli beggja vegna hafsins.
Canada 3000 kaupir hér farþegaaf-
greiðslu, eldsneyti og um 75 þúsund
máltíðir fyrir farþega á ári. Félagið
er bara mjög sátt við sitt. Forráða-
menn þess telja þjónustu hér afar
góða og verðið fyllilega samkeppnis-
fært við aðra áfangastaði þess í
Evrópu sem eru Kaupmannahöfn,
Glasgow, Manchester, Amsterdam,
Dússeldorf og Luton. Þeir eru
reyndar svo ánægðir með verðlagn-
ingu á flugvélamat að þeir kaupa
hér mat til innanlandsflugs í
Kanada.
Fleiri ranghugmyndir
Auk þeirra ranghugmynda sem
Sigurður T. Sigurðsson hefur um
gjaldtöku á Keflavíkurvelli hefur
hann líka fengið þá flugu í höfuðið
að Flugleiðir vilji af einhverjum
undarlegum ástæðum framselja af-
greiðslusamning sinn við ríkið til
einhvers þriðja aðila og virðist
tengja þetta hugmyndum sem eru
á kreiki um einkavæðingu Leifs-
stöðvar. Það er fjarri öllum sanni
að það sé Flugleiðum eða farþegum,
sem fara um Keflavíkurflugvöll, í
hag að setja upp milliliði í af-
greiðslukerfínu þar. Það verður bara
dýrara. Ástæða þess að núverandi
fyrirkomulag er hagkvæmt fyrir
farþega og önnur flugfélög er að
með því næst veruleg samnýting á
tækjum, mannskap og stjórnkerfi
með Flugleiðum sem hafa langmest
umsvif á flugvellinum.
Höfundur er blaðafulltrúi
Flugleiða hf.
Einar
Sigurðsson
Ný „átthagafj ötraversl-
un“ fyrir Garðbæinga
ÞAÐ er ekki á hverj-
um degi sem íbúum í
heilu bæjarfélagi er gef-
inn kostur á því að
greiða fyrir íburð í inn-
réttingum í matvöru-
verslun þar sem eig-
endaskipti hafa orðið og
að eiga að vera þakklát-
ir fyrir. En þetta mega
Garðbæingar nú þola og
haft er í hótunum við
þá versli þeir ekki hjá
nýjum eiganda.
Fyrir skömmu urðu
eigendaskipti á mat-
vöruversluninni á Garð-
atorgi og af viðbrögðum
innanbæjarblaðs þeirra
Garðbæinga, Dagmál-
um, virðist sem um stórviðburð hafi
verið að ræða. M.a. er tekið viðtal
við Óskar Magnússon, forstjóra auð-
hringsins Hagkaupa, en það fyrir-
tæki rekur m.a. kjötvinnslu, bensín-
stöðvar, matvöruverslanir og dreif-
ingarfyrirtæki í félagi við Bónus,
einn aðalkeppinautinn. Hin nýja
verslun Garðbæinga er sumsé í eigu
þessa aðila.
í umræddu viðtali segir hann að
Hagkaup hafi sérstöðu meðal mat-
vörumarkaða á landinu og nefnir
Fjarðarkaup sem ódýran markað sem
Hagkaup reyni að keppa við.
En um leið getur hann ekki sleppt
því að reyna að upphefja sjálfan sig,
ekki með eigin ágæti, heldur með
því að reyna að koma illu orði á
keppinautana.
„Hinn raunverulegi munur á Hag-
kaupum og öðrum eru ferskvörurn-
ar, ný brauð, nýtt kjöt, nýr fiskur,
nýir ávextir og svo mætti lengi telja.“
Svo segir m.a. í viðtalinu.
Hér er með öðrum orðum látið að
því liggja að aðrir matvörumarkaðir,
þ.m.t. Fjarðarkaup selji gömul brauð,
gamalt kjöt og ávexti og svo fram-
vegis.
Við í Fjarðarkaupum höfum ekk-
ert á móti samkeppni og fögnum
henni - á meðan hún er drengileg.
Það er hins vegar tiltölulega nýtt í
verslunarsögu okkar og innleitt af
núverandi forstjóra Hagkaupa að
samkeppnin fari fram með dylgjum
um keppninauta í ijölmiðlum. Pálmi
heitinn var allt of heill maður og
drengilegur til þess atarna.
En í umræddu viðtali við Óskar
brá fyrir nýjum tóni og fannst mörg-
um af mínum viðskipta-
vinum, sem komu að
máli við mig, sem stór-
fyrirtækið legðist nú
býsna lágt.
„Við þurfum á öllum
Garðbæingum að halda
og ríflega það til að
geta réttlætt þann
mikla kostnað sem við
höfum lagt í þessa
verslun ... færi svo að
verslunin fái ekki eðli-
legar móttökur mun
Hagkaup ekki reka
verslun í Garðabæ til
langframa .. .“
Eg verð nú að játa
að ofangreindar at-
hugasemdir eru með
því aumasta sem ég hef heyrt nokk-
urn atvinnurekanda, kaupmann eða
annan sem býður verslun eða þjón-
ustu á almennum markaði, halda
fram.
Það hefur nú verið siður á landi
hér síðan lögboðin einokunárverslun
var lögð af, að fólk og fyrirtæki
hafa átt að spjara sig á eigin verð-
leikum, en ekki með aðstoð átthaga-
íjötra af neinni tegund.
En þetta er ekki í fyrsta sinn sem
við höfum reynt drenginn Óskar að
því að hreykja sér og fyrirtæki því
sem hann veitir forstöðu með því að
gefa í skyn að aðrir séu lakari -
ekki með eigin ágæti.
Og augljóst er að hann gerir sér
ekki grein fyrir því, svo kunnug per-
sóna sem hann er orðinn, að orð
hans hafa áhrif.
Þannig verða t.d. kjötskurðar-
meistararnir, sem vinna hörðum
höndum við að vinna ferskt kjöt fyr-
ir Fjarðarkaup, fyrir illmælgi hans,
alls óverðskuldað.
Bakarameistarar og starfsfólk
bakaría sem mætir kl. 2 á nóttunni
alla daga vikunnar til að sjá Fjarðar-
kaupum fyrir nýjum brauðum og
kökum verða fyrir áburði hans um
að aðrir en Hagkaup selji bara göm-
Við í Fjarðarkaupum
fögnum samkeppni,
segir Sigurbergur
Sveinsson, en væntum
þess að hún verði
drengileg.
ul brauð; þetta fólk á hvergi hlut að
samkeppni Fjarðarkaupa og Hag-
kaupa en vérður samt að gjalda fyr-
ir illmælgi hans. Því miður er hér
ekki um einstakt tilfelli að ræða þar
sem Óskar fer svo offari í starfi sínu
sem forstjóri Hagkaupa. Þess vegna
á ég þá frómu ósk að Óskar þroskist
og snúi frá svona vinnubrögðum og
hagi sér þannig að sómi sé að. Þann-
ig vil ég ótrauður heyja við hann
keppni um verð og þjónustu.
Og svona í niðurlagi viðtalsins ber
hann sér á bijóst og tiltekur sérstak-
lega að allar endurbætur og viðgerð-
ir á versluninni hafi verið kostnaðar-
samar - enda notast við „Amerískan
arkitekt“ svo notuð sé stafsetning
Dagmála, en ljóst er að þrátt fyrir
almenna íslenska stafsetningu þótti
nauðsynlegt að nota stórt „Á“ í
amerískan vegna þess hversu flott
þetta er allt saman.
Og svo kom rúsínan í pylsuendan-
um: „Þrátt fyrir mikinn kostnað við
endurbætur á húsnæðinu verður
sama verð í Hagkaup Garðabæ eins
og í öllum öðrum Hagkaupsverslun-
um,“ - eins og það sé nú nokkuð
til að hreykja sér af.
Nema hvað, við bjóðum Hagkaup
velkomin súður fyrir Kópavogslæk
og hlökkum til að keppa á grund-
velli verðs og vörugæða.
Með bestu nágrannakveðju.
Höfundur er kaupmaður
í Fjarðarkaupum.
Scetir sófar
d óviðjafnanlegu verði
HÚSGA GNALA GERINN
Smiðjuvegi 9 (gul gata) - Kópavogi - simi 564 1475 Opið mán.-fös. 13-18, lau. 11-14.
Sigurbergur
Sveinsson
HLyTABREFA
SJOÐURINN
Filutabréfasjóðurinn hf.
kt. 701086-1399
Kirkjussandi, 155 Reykjavík
Hlutafjárútboð
Hlutabréf Hlutabréfasjóðsins verða á Verðbréfaþingi íslands
Útboðsfjárhæð: 400.000.000 kr.
Sölutímabil: 29. nóvember 1995 - 28. maí 1996.
Gengi fyrsta söludag 1,99.
Umsjón og sölu annast Verðbréfamarkaður íslandsbanka hf.
Skráningarlýsing hlutabréfanna, ársreikningur og samþykktir
Hlutabréfasjóðsins liggja fyrir hjá Verðbréfamarkaði Islandsbanka hf.,
Kirkjusandi.
VIB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ISLANDSBANKA HF.
• Aðili að Verðbréfaþingi íslands •
Kirkjusandi, 155 Reykjavík. Sími: 560-8900. Myndsendir: 560-8910.