Morgunblaðið - 01.12.1995, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
ORÐA
Fjölskylduspilið sem brúar kynslóðabilið
Veikindi Andreas Papandreous og óvissan um eftirmann hans
Eyðileggur
valdabaráttan
flokkinn?
Máli Krenz
frestað
Berlín. Reuter.
RÉTTARHÖLDUM í máli Egon
Krenz fyrrum leiðtoga Austur-
Þýskalands og fimm fyrrum félög-
um í miðstjórn austur-þýska komm-
únistaflokksins var í gær frestað
þar sem einn sakborninganna varð
að gangast undir nýrnaaðgerð.
Krenz er ásamt fimmmenningun-
um sakaður um að bera ábyrgð á
dauða þeirra er voru myrtir er þeir
reyndu að flýja yfir Berlínarmúrinn
eða landamæri þýsku ríkjanna á
kaldastríðsárunum. Alls eru þeir
kærðir fyrir 47 manndráp og 24
tilraunir til manndráps. Þó að hinir
ákærðu hafi ekki ráðið flóttamenn-
ina af dögum eru þeir sakaðir um
að bera pólitíska ábyrgð á þeirri
ákvörðun að skjóta á fólk er reyndi
að fara yfir landamærin.
Þijár vikur eru frá því réttarhöld-
in hófust en til þessa hefur einung-
is verið gengið frá formsatriðum.
Fallist var á kröfu veijenda um að
skipt yrði um dómara en hann hafði
verið sakaður um hlutdrægni í mál-
inu.
Réttarhöldin hefjast á ný þann
15. janúar.
-------♦ ♦ ♦---------
Okyrrð og
mótmæli
í Tíbet
Peking. Reuter.
IBUAR í þremur stærstu borgum
Tíbets hundsuðu útgöngubann í gær
til að mótmæla því, að Kínvetjar
skuli hafa ákveðið hver sé endur-
holdgaður „panchen lama“ en svo
nefnist annar
heilagasti
maðurinn í
hinni tíbetsku
búddatrú.
Samkvæmt
fréttum frá út-
lagastjórn
Dalai Lama
var efnt til
mótmæla í
borgunum
Lhasa, Shi-
gatse og
Chamdo en á miðvikudag réðu Kín-
veijar því, að Gyaincain Norbu, sex
ára gamall drengur, var valinn
Panchen Lama, sá 11. í röðinni. í
maí sl. hafði Dalai Lama sjálfur
ákveðið, að það yrði Gedhun Cho-
ekyi Nyima, sem einnig er sex ára
gamall.
I kínversku sjónvarpi er því hald-
ið fram, að Tíbetar hafi fagnað vali
Kínastjórnar en talsmenn útlaga-
stjórnarinnar segja, að því fari
fjarri, afskiptum Kínveija hafi verið
mótmælt á mannfundum og með
veggspjöldum. Virðist það síðara
trúlegra því að kínversk yfirvöld
settu á útgöngubann í fyrrnefndu
borgunum þremur og juku viðbúnað
hersins.
Gyaincain
Norbu.
Kommúnískur lama?
í tilkynningu frá útlagastjórn
Dalai Lama sagði, að foreldrar
drengsins, sem stjórnin í Peking
valdi, væru félagar í kommúnista-
flokknum en skilyrði fyrir því er,
að viðkomandi séu trúleysingjar.
Panchen Lama 10. lést fyrir nærri
sjö árum en Kínveijar halda því
fram, að þeir eigi síðasta orðið um
það hver verði lama samkvæmt
samningi við Qing-keisaraættina í
Tíbet 1792. Tíbetar hafna þessu og
benda á, að samningurinn hafi verið
gerður við Mansjúættina, sem var
hrakin frá völdum í Kína 1911.
ANDREAS Papandreou, forsætisráðherra
Gríkklands, liggnr þungt haldinn á sjúkra-
húsi og innan Sósíalistaflokksins er hafín
hörð valdabarátta á bak við tjöldin. Marg-
ir sósíalistar óttast að þessi átök ríði
flokknum að fullu.
Rummikub - Mest selda fjölskylduspil í heiminum
Dreifing: Sími 565 4444
ANDREAS Papandreou
var fluttur á sjúkrahús
mánudaginn 20. nóv-
ember vegna lungna-
bólgu og mestan hluta dvalarinnar
þar hefur hann verið í öndunarvél.
Gríski forsætisráðherrann hefur
ekki getað talað og oft verið út
úr heiminum vegna mikillar lyfja-
gjafar. Seinna urðu læknar hans
varir við nýrnabilun og urðu að
setja hann í nýrnavél til að hreinsa
þvagefni úr blóðinu.
Ráðherrar í stjórninni hafa hald-
ið til á sjúkrahúsinu nánast allan
sólarhringinn en reynt að gera sem
minnst úr veikindum forsætisráð-
herrans. Læknar, sem hafa fylgst
með fréttum af ástandi Papandr-
eous, segja að jafnvel þótt hægt
verði að bjarga lífi hans hljóti að
líða langur tími þar til hann nái
fullum bata'.
Forystumenn Sósíalistaflokksins
hafa ekki viljað tjá sig um hver
kunni að taka við af Papandreou
en Ijóst er að hörð valdabarátta er
hafin á bak við tjöldin. Skopteiknar-
ar blaðanna hafa gert grín að ráð-
herrum, sem hafa notað einkaþotu
forsætisráðherrans, og gefíð í skyn
að þeir séu þegar farnir að kynna
sér fríðindi embættisins.
„Eðlilegt er að Papandreou
dragi sig í hlé og þetta þurfa hann
sjálfur og nánustu samstarfsmenn
hans að skilja,“ skrifaði Angelos
Stangos í eitt af virtustu dagblöð-
um Grikklands, Kathimeríni.
Efnahagsóstjórn og hneyksli
Papandreou er með hagfræði-
próf frá Harvard-háskóla og stofn-
aði Sósíalistaflokkinn árið 1974.
Hann varð fyrsti sósíalistinn til að
gegna embætti forsætisráðherra
Grikklands árið 1981 og stjórnaði
landinu næstu átta árin. Undir
hans stjórn stóijukust ríkisútgjöld-
in og erlendar skuldir ríkisins
þannig að undir lok valdatímans
var efnahagur landsins kominn í
algjört óefni.
Efnahagsvandinn og ásakanir
um spillingu, sem Papandreou var
síðar sýknaður af, stuðluðu að
ósigri sósíalista í kosningunum
árið 1989. Einkalíf og heilsa for-
sætisráðherrans urðu honum einn-
ig að falli. Papandreou hafði árið
áður gengist undir hjartaaðgerð
og samdráttur hans og Dimitru
Liani, sem er fertug og 36 árum
yngri en Papandreou, olli miklu
hneyksli. Þau voru þá bæði gift
en skildu og gengu síðar í eina
sæng.
Deilt um ráðríka eiginkonu
Papandreou sigraðist á öllu
þessu mótlæti ag flokkur hans
vann sigur í þingkosningunum í
október árið 1993, fékk tæp 47%
atkvæða og meirihluta á þingi.
Síðan hefur forsætisráðherrann
fylgt aðhaldsstefnu í Ijármálum
en hann.hefur verið harðlega gagn-
rýndur fyrir að hygla vinum og
vandamönnum. Til að mynda olli
hann miklu uppnámi meðal stjórn-
arandstæðinga og stjórnarþing-
manna þegar hann fjölgaði ráð-
herrum um tíu til að koma fleiri
vinum sínum í feit embætti.
Margir flokksbræður Papandreo-
us höfðu þó mestar áhyggjur af
því valdi sem eiginkonan virtist
hafa yfir honum. Dimitra Liani
varð skrifstofustjóri forsætisráð-
herrans, stjómaði öllu starfi hans
og fundum og krafðist þess að fá
að fylgja honum hvert fótmál.
Ýmsir sósíalistar brugðust því
hart við þegar Papandreou lýsti
Reuter
ANDREAS Papandreou, forsætisráðherra Grikklands, ásamt
eiginkonu sinni, Dimitru Liani.
því yfir fyrr á árinu að hann myndi
styðja eiginkonu sína ef hún
ákvæði að hella sér út í pólitíkina
fyrir Sósíalistaflokkinn og gefa
kost á sér í næstu þingkosningum,
sem verða ekki síðar en 1997.
Þeir 'óttuðust að forsætisráðherr-
ann vildi að eiginkonan tæki við
sem leiðtogi flokksins og koma upp
einhvers konar ættarveldi.
Þessar deilur urðu til þess að
blöð, sem höfðu áður stutt Sósíal-
istaflokkinn, tóku að birta nektar-
myndir af Dimitru Liani til að
koma höggi á hana.
Uppreisn innan flokksins
Papandreou var nánast einráður
innan flokksins frá stofnun hans
þar til deilan um eiginkonuna
blossaði upp. Nokkrir atkvæðam-
iklir sósíalistar gerðu uppreisn
gegn leiðtoganum og kröfðust þess
að flokkurinn veldi tafarlaust eftir-
mann Papandreous. Papandreou
neitaði hins vegar að tilnefna eftir-
mann eða ákveða hvernig hann
yrði valinn og kvaðst myndu taka
ákvörðun í málinu þegar hann teldi
það tímabært.
Liani og nánustu samstarfs-
menn Papandreous hafa bæði tögl
og hagldir í flestum stofnunum
flokksins. Hin fylkingin í flokknum
er undir forystu svokallaðrar „ijór-
menningaklíku", sem vill stokka
algjörlega upp í forystusveit
flokksins. Atkvæðamestu menn-
irnir þar eru Costas Simitis, fyrr-
verandi iðnaðarráðherra, Theodo-
ros Pangalos, fyriverandi Evrópu-
málaráðherra og Vasso Pap-
andreou, sem átti áður sæti í fram-
kvæmdastjórn Evrópusambands-
ins og er ekki skyldur forsætisráð-
herranum þrátt fyrir nafnið.
Gerasimos Arsenis varnarmála-
ráðherra þykir einnig koma til
greina sem eftirmaður Papandr-
eous. Arsenis mótaði efnahags-
stefnu sósíalistastjórnarinnar á
árunum 1981-89.
Falli Papandreou frá eða ákveði
hann að draga sig í hlé velur þing-
flokkurinn eftirmann hans, sem
verður falið að mynda nýja stjórn.
Sósíaiistar geta verið við völd í
tvö ár til viðbótar - takist fylking-
unum að afstýra klofningi flokks-
ins vegna valdabaráttunnar.
Innan flokksins hefur einnig
blossað upp deila um sparnaðarað-
gerðir stjórnarinnar og áhrifamikil
öfl leggja fast að stjórninni að
slaka á aðhaldsstefnunni og auka
útgjöldin til velferðarmála. Helstu
ráðherrar flokksins segjast hins
vegar staðráðnir í að hvika hvergi
frá sparnaðaraðgerðunum og
hindra að efnahagslega óstjórnin,
sem einkenndi síðasta áratug, end-
urtaki sig.
Blab allra landsmanna!
-kjarnimálsins!
i

I