Morgunblaðið - 01.12.1995, Blaðsíða 56

56 FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Valtýr Guð-
mundsson
fæddist í Ólafsvík
6. apríl 1908. Hann
lést í St. Jósefsspít-
ala í Hafnarfirði 21.
nóvember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Guðmundur
Kristmundsson sjó-
maður og Elínborg
Jónsdóttir húsmóð-
ir. Hann ólst upp
hjá föður sínum og
stjúpmóður, Guð-
ríði Davíðsdóttur, í
Reylgavík. Eigin-
kona hans var Sigríður Böð-
varsdóttir ljósmóðir, f. 29.8.
1912, d. 19.4.1990. Þau eignuð-
ust fimm böm. 1) Ingunn, f.
3.10. 1934, íþróttakennari við
Kvennaskólann í Reykjavík,
gift Þóri Ólafssyni rektor
Kennaraháskóla Islands. Böm
þeirra em: Kristín læknir, Sig-
ríður læknir, Böðvar hagfræð-
ingur og Valtýr verkfræðingur.
2) Guðmundur Rafnar, f. 13.10.
1937, skólasljóri Barnaskólans
á Laugarvatni, giftur Ásdísi
Einarsdóttur handavinnukenn-
ara. Börn þeirra em: Guðmund-
ur sijórnmálafræðingur, María
íþróttakennari og Valtýr við-
skiptafræðinemi. 3) Böðvar, f.
HANN afi var alveg einstakur.
Allt frá því við vorum smástrákar
á Laugarvatni til síðustu haust-
.daga, er afi barðist við erfíðan sjúk-
dóm, minnumst við þess hvemig
hann fylgdist með okkur af áhuga
og eldmóði, hvort heldur var við
nám okkar, leik eða störf. Þjóðmál-
in ræddi hann oft við okkur af
miklum áhuga, bæði mál bænda
og landbúnaðarins og önnur þau
mál sem uppi voru í þjóðfélagsum-
ræðunni á hveijum tíma. Afstöðu
átti maður að taka til málanna og
var það þá sama hvort maður var
sammála eða ekki, ef maður gat
fært rök fyrir máli sínu. Það er svo
margt í fari hans afa sem við mun-
um taka okkur til fyrirmyndar.
Eftir að við fluttum suður var oft
farið á völlinn með afa á heima-
leiki Framara. Þá studdi hann af
lífí og sál og ósjálfrátt urðum við
líka að hörðum stuðningsmönnum
þeirra. Þegar vel gekk var hann
iéttur í spori að leik loknum, en
hin síðari ár þótti honum þeir oft
leika undir getu og fengu leik-
menn, og jafnvel eiginkonur leik-
manna, þá að heyra það úr stúk-
unni.
Að heimsækja þau ömmu og afa
í Álftamýrina og í sælureit þeirra,
Hléskóga í Laugardal, voru alltaf
mjög uppörvandi og ógleymanlegar
stundir. Mikill áhugi þeirra á því
sem við vorum að fást við á hveij-
um tíma gaf manni aukinn metnað
til að gera vel. Garðinn ræktuðu
þau í víðtækri merkingu og sjaldan
sátu þau aðgerðarlaus. Ferðirnar
austur í Hléskóga til að hlúa að
tijám og görðum voru margar, og
' fannst þeim gaman að taka eitt-
hvert okkar barnabarnanna með til
skrafs og ráðagerða, Öll áttum við
okkar tré, og þannig snemma orðin
áhugasöm um uppvöxt tijánna. I
návist ömmu og afa leið okkur allt-
af vel. Blessuð sé minning þeirra.
Böðvar og Valtýr Þórissynir.
Þegar ég hugsa um afa sé ég
alltaf ömmu standa honum við hlið,
því vart var hægt að hugsa sér
samrýndari hjón en þau tvö. Það
, fór held ég ekki framhjá neinum
sú umhyggja sem þau sýndu okkur
barnabörnunum og áhugi þeirra á
því sem við vorum að gera. Ósjálf-
rátt berst hugurinn austur í
Laugardal. Eftir að amma og afi
brugðu búi í Miðdalskoti reistu þau
sér sumarhús þar. Þaðan á ég
ógleymanlegar minningar hjá þeim.
Þar plöntuðu þau grenitijám við
13.7. 1939, raf-
virkjameistari í
Reykjavík, giftur
Hólmfríði Guðjóns-
dóttur bókara við
Húsasmiðjuna. Böm
þeirra em: Sigríður
kaupmaður í Dan-
mörku, Guðjón
verslunarstjóri og
Jensína Kristín aug-
lýsingafræðingur.
4) Gunnar, f. 7.11.
1945, læknir St. Jó-
sefsspítala í Hafnar-
fírði, giftur Sól-
veigu Þorsteinsdótt-
ur forstöðumanni Bókasafns
Landspítalans. Böra þeirra em:
Þorsteinn Högni nemi í fjöl-
miðlafræði, Valtýr Gauti nemi,
Ásdis Sif nemi __ og Sigríður
Sunna nemi. 5) Óskírð stúlka,
f. 23.12. 1954, d. 24.12. 1954.
Bamabamabömin em tíu.
Valtýr og Sigríður hófu bú-
skap árið 1934 i Miðdal i Laug-
ardal í Árnessýslu, en bjuggu
síðan í Miðdalskoti í sömu sveit
1938-1962. Valtýr starfaði hjá
raforkumálastofnun ríkisins og
síðar Orkustofnun í Reykjavík
1963-1987.
Utför Valtýs verður gerð frá
Bústaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 10.30.
fæðingu hvers bamabams og var
eftirvæntingin mikil að sjá hversu
mikið maður hafði vaxið frá því
árið á undan. Einnig voru þau byij-
uð að planta tijám til heiðurs
barnabarnabömum sínum. Afí var
mikið náttúrubarn og hafði mikinn
áhuga á að yrkja jörðina og nýta
vel það sem hún gaf af sér. Þó
hann hætti búskap 1961 held ég
að alltaf hafi blundað í honum
bóndinn.
Afi hafði alltaf ákveðnar skoðan-
ir á hlutunum og fór ekki dult með
þeð. Eftir að ég komst til vits og
ára var fátt skemmtilegra en að
rökræða við hann og ömmu um það
sem helst var í deiglunni. Hann var
mjög rökfastur en þó kom fyrir að
ég hefði vinninginn í orðræðum
okkar.
Eftir að við Sirra og Konráð
fluttum á Vopnafjörð fyrir rúmum
þremur árum fylgdist hann vel með
því sem hér var að gerast og hann
talaði alltaf af mikilli virðingu um
það fólk sem býr í hinum dreifðu
byggðum landsins. Hann ætlaði
alltaf að koma og heimsækja okkur
og síðastliðinn september ætluðu
hann og pabbi að korna í heim-
sókn. En þar sem heilsu hans hrak-
aði varð því miður ekkert af því.
Ljúfar minningar eru alltaf tengdar
hugsun um afa og jafnframt sökn-
uður að hafa hann ekki lengur hjá
okkur.
Guðjón Böðvarsson.
Tíndum við á fjalli,
tvö voram saman,
blóm í hárri hlíð;
k'nýtti eg kerfí
og í kjöltu þér
lagði ljúfar gjafír.
(Jónas Hallgr.)
Afi og amma voru tvö saman,
þau voru í raun eiginlega eitt og
ekki hægt um annað að hugsa eða
íjalla án þess að hitt eigi heima í
hugsuninni eða umfjölluninni líka.
Ömmu kvaddi ég fyrir rúmum fimm
árum og reyndi að þakka það sem
hún hafði gefið mér og mínum.
Nú kveð ég afa. Á þeirri kveðju-
stundu er efst í huga innilegt þakk-
læti fyrir að hafa átt svo yndisleg-
an afa, þakklæti fyrir allar
ógleymanlegu samverustundimar í
Álftamýrinni, í sumarbústaðnum
eða hvar sem var. Bömin mín urðu
líka þeirrar gæfu aðnjótandi að
kynnast langafa sínúm. Langafi
var alltaf reiðubúinn til þess að
leika við bömin, fræða þau eða
aðstoða á hvern þann hátt sem
hann gat. Nú síðast í haust vomm
við í nokkra daga með afa uppi í
sumó, á þeim tíma sem kartöflum-
ar vom við það að vera sprottnar.
í grenjandi rigningu eltu bömin
langafa sinn og foringja til að
„kíkja undir nokkur grös“.
Skömmu síðar kom hersingin til
baka, börnin forug upp fyrir haus
en alsæl með uppskemna, sem þau
roguðust með í fötu.
Afí var glæsilegur maður og elt-
ist ótrúlega vel. Hann hætti ekki
að vinna fyrr en um áttrætt, þá
ekki vegna þess að hann réði ekki
lengur við vinnuna, heldur vegna
þess að samdráttur var á vinnu-
staðnum og mönnum honum helm-
ingi yngri sagt upp. Við slíkar að-
stæður fannst afa ekki rétt að hann
héldi sinni vinnu. Þó afi hætti að
vinna þá var hann þeirrar gerðar
. að hann gat ekki setið með hendur
í skauti. Hann ræktaði kartöflur
sem dugðu börnum og barnabörn-
um meira og minna árið um kring,
rabarbarauppskeran í sumarbú-
staðnum dugði í sultu fyrir heilt
bakarí og iðulega var hann mættur
til þessara starfa sinna rétt eftir
sólampprás á þeim tíma ársins sem
sólin varla sest.
Það átti ekki við afa að vera upp
á aðra kominn. Jafnerfið og kveðju-
stundin er og jafnmikið og ég á
eftir að sakna afa er ég því þakk-
lát fyrir að hann fékk að fara og
var hlíft við þeim örlögum að liggja
bjargarlaus í kör.
Ég, Gunnar og börnin okkar
þökkum fyrir allt það sem afí gerði
til að auðga líf okkar og lifir í
minningunni.
Háa skilur hnetti
himingeimur,
blað skilur bakka og egg,
en anda, sem unnast,
fær aldregi
eilífð að skilið.
(J. H.)
Afí og amma em aftur saman.
Krístín.
Nú er afí látinn, tómleiki kemur
yfír mig, en svo samrýnd sem afí
og amma vom trúi ég að þeim líði
vel.
Afí var búinn að beijast við veik-
indi undanfarin ár og það passaði
honum ekki að vera veikur, því
helst vildi hann vera að sýsla við
ýmislegt. Þar sem afí var bóndi á
sínum yngri ámm í Laugardal, var
hugur hans og hjarta sumarbústað-
urinn í Laugardal og jörðin þar um
kring og áttu bæði amma og afi
þar sínar góðu stundir.
Er ég kom heim í ágúst og heim-
sótti afa ásamt Jensínu Kristínu
og Barða, vorum við svolítið sein
fyrir. Þá var afí „nærri“ farinn að
tvístíga því hann ætlaði upp í kartö-
flugarð, en hefði ekki farið af stað
fyrr en við væmm búin að koma í
heimsókn. Var hann sem alltaf svo
hress og glettinn að tala við. Enda
þótt hann væri ekki heill heilsu þá
var hugsað um kartöflugarðinn
mjög vel, uppskerunnar fengum við
svo að njóta áður en við fómm til
Danmerkur aftur og þvílíkt sæl-
gæti.
Er ég sagði við bömin okkar að
nú væri langafí þeirra látinn, þá
kom sorg í hjörtu þeirra eins og
okkar. Yngsti sonur okkar, Barði,
sagði: „Æi, mamma nú fer ég að
gráta.“ En það er nú svo að minn-
ingamar munum við alltaf bera í
hjörtum okkar, varðveita og gleðj-
ast yfir þeim.
Elsku afí, guð geymi minningu
þína.
Sigríður, Haraldur,
Hólmfríður Kristín,
Böðvar og Barði.
Nú þegar Valtýr vinur okkar er
allur viljum við minnast hans með
nokkrum línum.
Valtýr var innan við fermingu
þegar hann fór vikapiltur að Böð-
móðsstöðum í Laugardal til Bjarna
Ólafssonar sem síðar bjó á Ketil-
völlum. Næstu ábúendur á Böð-
móðsstöðum voru sæmdarhjónin
Karólína Árnadóttir og Guðmundur
Njálsson. Valtýr festi rætur við það
heimili og var hjá þeim meira og
minna á sínum ungdómsárum.
Hann fór í Iþróttaskóla Sigurðar
Greipssonar í Haukadal og síðar
Héraðsskólann á Laugarvatni. Vai-
týr hefur alltaf haft brennandi
áhuga á íþróttum, sérstaklega
knattspyrnu, hann gekk ungur í
Fram og hefur haldið með því liði
síðan og eftir að hann flutti til
Reykjavíkur var hann tíður gestur
á áhorfendapöllum Laugardalsvall-
arins og ræddi mikið um knatt-
spyrnu.
Ferðin í Laugardalinn varð hon-
um heillarík, á Laugarvatnsskóla
kynntist hann konuefni sínu, Sig-
ríði Böðvarsdóttur frá Laugarvatni,
síðar ljósmóður í Laugardal og
Grímsnesi. Þau byijuðu sinn bú-
skap í Miðdal í sambýli við Magnús
bróður Sigríðar og konu hans, Að-
albjörgu Haraldsdóttur. Þar bjuggu
þau nokkur ár, en þá losnaði Mið-
dalskotið og fengu þau það til ábúð-
ar. Þar byggðu þau allt frá grunni
og var það ærið verkefni. Kom sér
vel að Valtýr var duglegur og
dverghagur, en hann stóð ekki einn
því samhentari hjón á öllum sviðum
sá maður varla. Þetta var að vísu
kot er þau komu þangað en í sam-
einingu gerðu þau það að stórbýli
og sat þar snyrtimennskan í fyrir-
rúmi. I Laugardalnum fæddust
börnin þeirra fimm, þrír drengir
og tvær stúlkur, en önnur þeirra
lést nýfædd. Þau áttu miklu barna-
láni að fagna og gátu stolt horft á
hópinn sinn. Þau hættu búskap og
fluttu til Reykjavíkur vorið 1962,
en héldu eftir smáskógarlundi sem
þau byggðu sér sumarbústað í og
var það þeirra sælureitur, alltaf
verið að planta, fegra og bæta. Þau
keyptu sér íbúð í Álftamýri 58 og
eignuðust þar glæsilegt heimili,
sem gaman var að koma á og höf-
um við átt margar skemmtilegar
stundir með þeim þar og eins fyrir
austan, því alltaf var tekið á móti
okkur með glaðværð og elskuleg-
heitum.
Haustið 1988 varð Valtýr fyrir
bíl og slasaðist alvarlega. Þetta var
mikið áfall fyrir þau bæði. Hann
lá marga mánuði á spítala og alla
daga fór Sigríður á spítalann og
fylgdist með batahorfum hans. En
þegar hann loks komst heim af
sjúkrahúsinu, blasti við sú sorglega
staðreynd að Sigríður var komin
með þann sjúkdóm sem dró hana
til dauða. Nú var það hann sem
hjálpaði henni eftir mætti, þar til
hún lést 19. apríl 1990. Hann sakn-
aði hennar sárt, en hann var vel
studdur af börnum sínum og fjöl-
skyldu.
í Reykjavík gerðist Valtýr
starfsmaður Raforkumálaskrifstof-
unnar og síðar Orkustofnunar, en
þar var hann húsvörður til ársins
1987.
Allir sem kynntust Valtý vita að
þar fór einstakur drengskaparmað-
ur, bjartsýnn og góðviljaður. Það
er því ekki að undra þótt hann
hafi verið ákaflega vel liðinn starfs-
kraftur á þessum stöðum.
Við hér í Austurgerði þökkum
honum velvilja og hlýhug allt frá
fyrstu kynnum. Við biðjum honum
guðs blessunar og sendum fjöl-
skyldunni innilegar samúðarkveðj-
ur.
Ingunn og
Guðmundur Jónsson.
Þegar ég nú kveð föðurbróður
minn Valtý Guðmundsson reikar
hugurinn til baka og minningar lið-
inna ára vakna. Þær fyrstu tengj-
ast þeim tíma er hann bjó sem
bóndi í Miðdalskoti í Laugardals-
hreppi ásamt konu sinni Sigríði
Böðvarsdóttur. Þar dvaldist ég öll
sumur frá fæðingu og fram til 12
ára aldurs eða allt þar til hann
hætti búskap og fluttist til Reykja-
víkur, fyrstu sumrin aðallega með
foreldrum mínum í sumarbústað
þeirra við túnjaðarinn steinsnar frá
bænum og frá sex ára aldri sem
sumarstrákur hjá Valtý og Siggu.
VALTÝR
GUÐMUNDSSON
Sveitin heillaði mig alla tíð og
það var bæði þroskandi og spenn-
andi að kynnast starfsháttum og
lífinu til sveita. Ég á margar dýr-
mætar minningar frá þessum tíma
og ekki síst margar ánægjulegar
samverustundir með Valtý. Valtýr
var ákaflega atorkusamur og dug-
legur búmaður og gerði Miðdalskot
að mjög myndarlegu býli á búskap-
arárum sínum. Fannst mér alla tíð
mikið til hans koma og var sem
barn ákveðinn að feta í fótspor
hans og gerast bóndi þó að hlutirn-
ir þróuðust á annan veg.
Þegar Valtýr hætti búskap fyrir
rúmum þijátíu árum reisti hann sér
sumarbústað í skóginum í landi
Miðdalskots. Þar áttu þau hjónin
alla tíð síðan unaðsreit og voru þar
langdvölum á sumrin. Nálægð Val-
týs við náttúruna var honum alltaf
mikilvæg og ræktaði hann alla tíð
bæði land og skóg af miklum
áhuga. Alltaf var notalegt að koma
í heimsókn til þeirra Siggu og Val-
týs í sumarbústaðinn. Bæði var
umhverfið og náttúran fagurt og
svo höfðu þau alltaf frá ýmsu
áhugaverðu og skemmtilegu að
segja. Þau hjónin voru mjög sam-
hent og var það því mikill missir
fyrir Valtý þegar Sigga lést fyrir
nokkrum árum.
Valtýr var myndarlegur maður
og vel greindur. Auk áhuga hans
á umhverfi og náttúru hafði hann
mörg önnur áhugamál eins og
stjórnmál, menningu og listir. Hann
hafði einnig mikinn áhuga á íþrótt-
um og þá sér í lagi knattspyrnu.
Sem unglingur í Reykjavík var
hann félagi í Fram og hélt hann
tryggð við það félag alla tíð. Var
hann tíður gestur á knattspyrnu-
leikjum og hittumst við oft á þeim
vettvangi, enda stuðningsmenn
sama liðs. Alltaf var gaman að
ræða við hann um menn og mál-
efni, því hann var vel að sér og
hafði ákveðnar skoðanir. Hann var
alla tíð mjög hreinskilinn og sagði
umbúðalaust það sem honum bjó í
bijósti. Þótt hann ætti við vanheilsu
að stríða síðustu árin bar hann ald-
urinn vel og veigraði sér ekki við
að vinna þau verk sem hann var
vanur og stunda sín áhugamál. En
að lokum þurru kraftarnir og löngu
og gæfuríku lífsverki var lokið.
Eftir lifa minningarnar um merkan
mann.
Einar Matthíasson.
Mig langar til að kveðja með
fáeinum orðum vin minn og sam-
starfsmann Valtý Guðmundsson,'
fyrrverandi bónda og húsvörð, sem
andaðist 87 ára að aldri þann 21.
nóvember sl. Fyrstu kynni mín af
Valtý voru þegar ég kom til starfa
á Orkustofnun sem sumarvinnu-
stúdent fyrir þijátíu árum. Valtýr
var þá starfsmaður Jarðhitadeildar
Orkustofnunar og vann í Keldna-
holti við ýmis störl' m. a. frágang
bergsýna úr jarðhitaborunum og
sá jafnframt um húsnæði stofn-
unarinnar þar. Fámennt var á þess-
um vinnustað og mér er minnis-
stætt hversu góður andi var þar
og þægilegt að dvelja. Þann anda
átti Valtýr ekki minnstan þátt í að
skapa með hlýju, glettni og um-
hyggju fyrir öllum í kringum sig.
Hann hitaði kaffið okkar, Braga-
kaffi að sjálfsögðu, og gekk eftir
því að allir settust niður saman og
spjölluðu.
Valtýr hóf störf hjá Orkustofnun
1962 og þegar sú stofnun var sam-
einuð undir einu þaki á Grensás-
veginum í Reykjavík árið 1979 var
Valtýrráðinn húsvörður þar. Valtýr
var mjög natinn og vandvirkur í
störfum sínum og hafði mjög gott
lag á að umgangast fólk og sýndi
öllum sama atlætið í daglegri um-
gengni. Á Grensásveginum sýndi
Valtýr öllum þeim hundrað starfs-
mönnum sem þar voru sömu um-
hyggju og natni og okkur starfs-
fólkinu í Keldnaholti áður og var
öllum eftirsjá þegar hann hætti
störfum árið 1987, nær áttræður
að aldri.
Ég mat Valtý mikils og taldi
hann í hópi minna bestu vina þrátt