Morgunblaðið - 18.01.1996, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 1996 37
AÐSEIVIDAR GREINAR
Menntun - samkeppni
- símenntun
Friðbert
Traustason
TIL þess að auka
samkeppnishæfni okk-
ar íslendinga og gera
okkur gildandi meðal
þjóða þarf að hlúa vel
að menntun unga fólks-
ins. Þetta er gömul
lumma sem ráðamenn
þjóðarinnar nota á tylli-
dögum og síðustu vik-
urnar fyrir kosningar.
Að sjálfsögðu er þetta
bæði satt og rétt, en
það þarf miklu meira
til. Því má nefnilega
ekki gleyma að landinu
og öllum þorra fyrir-
tækja landsins stjóma
og munu stjóma næstu
áratugina einstaklingar
sem ýmist hafa litla skólamenntun
eða em með gömul próf, sem fyrir
löngu em orðin úrelt. Þetta á við
allar starfsstéttir landsins.
Vissulega hafa margir sinnt því
vel að endurmennta sig, en því miður
allt of fáir. Endurmenntun og sí-
menntun allra er stærsta og arðbæ-
rasta verkefni þjóðarinnar. Verkefni,
þar sem skólar og fyrirtæki þurfa
að taka höndum saman í að gera
vel. Tæknin hefur gjörbreytt aðstöð-
unni til símenntunar. Nú er hægt
að dreífa námsefni á ódýran hátt
með síma og tölvubúnaði. Tími kenn-
arans fyrir framan nemendur, skrif-
andi upp úr bók á töflu, er liðinn.
Það em í raun fáránleg vinnubrögð
að láta nemendur sitja í fyrirlestmm
til þess eins að skrifa upp það sem
kennarinn segir eða skrifar á töfluna.
Tæknin og mikil tölvueign fyrir-
tækja og einstaklinga gerir það að
verkum að símenntun og endur-
menntun er bæði aðgengileg og auð-
veld.
Snúum okkur þá að þeirri hlið sem
snýr að einstaklingnum. Sífellt færist
í vöxt að fólki á besta
aldri er sagt upp störf-
um hjá fyrirtækjum sem
það hefur unnið hjá í
tugi ára, vegna þess að
þekking þeirra, kunn-
átta og vinnubrögð em
ekki lengur nógu arð-
bær eða nútímaleg að
mati fyrirtækisins.
Fólkið hefur ekki fylgt
eftir tækni og breyttu
vinnuumhverfi, aðal-
lega vegna þess að það
hefur ekki fengið tæki-
færi til þess að læra.
Þetta er að sjálfsögðu
óviðunandi og óþolandi
meðferð á fólki sem
hefur alla starfsævi sína
unnið störf sín af kostgæfni. Oftar
en ekki er uppsögn starfsmanna í
eldri hópnum ávísun á atvinnuleysi.
Með því að tengja menntun og
vinnu má að mestu leyti útrýma at-
vinnuleysi hjá öllu vinnufúsu fólki.
Þessi tenging er einmitt til skoðunar
hjá UNESCO, eins og fram kemur
í mjög athyglisverðri grein Magnúsar
Torfa Ólafssonar í DV hinn 2. desem-
ber síðastliðinn. Þar segir hann frá
hugmyndum Jacques Delors, fyrmm
fjármálaráðherra Frakka og forseta
framkvæmdastjómar ESB um
„menntunarskírteini allra til sí-
menntunar". Delors segir að við þurf-
um að mennta „alhliða fólk með
góðan sjálfskilning og skilning á
öðmm“. Fólk sem hefur aðlögunar-
hæfni og er fært til að skipta um
starf, en er ekki eingöngu menntað
til þess að sinna einu samfelldu ævi-
starfi. Til að þetta sé hæft þarf virka
símenntun. Vert er að benda á að
þessar hugmyndir Delors eiga ekki
eingöngu við um símenntun og end-
urmenntun fyrir fólk með háskóla-
próf, heldur á að aðlaga símenntun
öllu þjóðfélaginu og þegnum þess.
í góðri grein í Morgunblaðinu hinn
28. nóvember síðastliðinn bendir
Margrét S. Björnsdóttir á nauðsyn
endur- og símenntunar og hlutverk
Hollvinasamtaka Háskólans í því
sambandi. Inntak greinarinnar er að
þekking úreldist hratt sé henni ekki
haldið við.
Hugmyndin að útrýma atvinnu-
leysi'með því að innleiða ævimenntun
er inntakið í aðferðum Jóns Erlends-
sonar, yfirverkfræðings hjá Upplýs-
ingaþjónustu Háskóla íslands. Hann
hefur útfært leiðir þar sem atvinnu-
Meðþví aðtengja
menntun og vinnu, segir
Fríðbert Traustason,
má að mestu útrýma
atvinnuleysi hjá vinnu-
fúsu fólki.
trygging tekur við af atvinnuleysis-
tryggingu. Atvinnutengd endur- og
símenntun í anda Delors gerir það
að verkum að smátt og smátt tilheyr-
ir atvinnuleysi sögunni. Það er niður-
staða sem við ættum öll að stefna að.
Ég er þess fullviss að verkalýðs-
hreyfingin á íslandi mun leggja sitt
af mörkum til að ár símenntunar,
sem Evrópusambandið hefur ákveðið
að nefna árið 1996, takist vel. Það
er kappsmál að vel sé unnið að verk-
efnum, þróun og undirbúningi sí-
menntunar til að tryggja betur hag
og farsæld allra launþega og um leið
íslensku þjóðarinnar.
Höfundur er formaður Sambands
íslenskra bankamanna.
Launagreiðslur — verktakagreiðslur
Lau nam iðum
þarf að skila
í síðasta lagi
21. janúar
Allir þeir sem greitt hafa laun eöa verktakagreiðslur á árinu 1995
eiga að skila launamiðum ásamt launaframtali til skattstjóra.
Til að tryggja frádrátt frá tekjum af atvinnurekstri þurfa vinnu-
veitendur að afhenda skattstjóra upplýsingar um launagreiðslur
og/eða verktakagreiðslur vegna vinnusamninga á árinu 1995.
Að öðrum kosti er skattstjórum heimilt að synja um frádrátt vegna
slíkra greiðslna, sbr. breytingar sem gerðar hafa verið á 31. gr.
skattalaganna.
Munið því að skila tímanlega!
RSK
RÍKISSKATTSTJ ÓRI
Skilafrestur
rennur út
21. janúar
KOMET dýna
st 70x2oo Lúxusdýna meö pokagormum
85x200 ,
90x2oo AÖur: 24.900,-
j
Tölvuborö og
skrifborösstóll
ÁÖur: 4.990,-
j

Furukommóður
ÁÖur: 8.990,-
NÚ: 7.990,-
Áður: 4.990,-
Nú: 3.990,-
Skeifunni 13 Norðurtanga3 Reykjavikurvegi 72 Holtagörðum
108Reykjavík 600Akureyri 220 Hafnarfjörður v/Holtaveg
568 7499 462 6662 565 5560 104 Reykjavík
588 7499
Sjöundl hlwlnn