Morgunblaðið - 25.01.1996, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
KARL KRISTJÁN
KARLSSON
■4- Karl Kristján
' Karlsson stór-
kaupmaður fæddist
í Nýjabæ á Húsavík
7. mars 1919. Hann
andaðist 16. janúar
síðastliðinn á Land-
spítalanum. For-
eldrar hans voru
Carl Cristian Crist-
iansen bryti og Ein-
hildur Halldórs-
dóttir. Faðir hans
lést af slysförum
áður en Karl fædd-
ist, og ólst hann upp
hjá móður sinni og
foreldrum hennar, Guðrúnu
Eldjárnsdóttur og Halldóri Ein-
arssyni sjómanni, til fermingar-
aldurs. Þá fluttist hann með
móður sinni til Akureyrar og
lauk þar gagnfræðaprófi 1935.
Hann missti móður sína ungur
og vann með gagnfræðanáminu
hjá Valgarði Stefánssyni á Ak-
ureyri. Karl var tvíkvæntur,
fyrri kona hans hét Fridel Mey-
er og voru þau búsett erlendis
barnlaus. Seinni kona hans var
Helga Ingvarsdóttir og gengu
þau í hjónaband 27. júlí 1946
og áttu saman þijú börn. Karl
og Helga skildu en
börn þeirra eru Ing-
var Jónadab Karls-
son, og á hann þrjú
börn, Jóhönnu Mar-
gréti, Helgu og Hjör-
var. Sambýliskona
hans er Kristbjörg
Stella Hjaltadóttir.
Karl átti eitt langafa-
barn, Ásgeir Jóhann
Kristinsson, son Jó-
hönnu Margrétar.
Guðrún Soffía Karls-
dóttir er gift Jóni
Bjarnarsyni lækni.
Hún á fimm börn,
Karl Kristján Davíðsson, Magn-
ús, Soffíu, Bjössa og Steinar Jóns
börn. Hildur Halldóra Karlsdótt-
ir, maður hennar er Gunnar
Hrafn Birgisson sálfræðingur og
eiga þau tvær dætur, Gunnhiidi
Helgu og Isgerði Elfu. Karl fer
til Kaupmannahafnar I fram-
haldsnám við Kobmandsskolen
1939-1940 og fór þaðan til Ham-
borgar þar sem hann starfaði
sem fréttaritari og stundaði frek-
ara nám. Hann fór svo aftur til
Danmerkur og stundaði fram-
haldsnám við Kobmandshvile í
Ringsted 1942-1943.
í stríðslok fluttist Karl aftur
til íslands og lagði stund á
ýmis verslunarstörf. 1946 fékk
hann heildsöluleyfi og sama ár
stofnaði hann fyrirtæki sitt
Karl K. Karlsson. Meðan á upp-
byggingu fyrirtækisins stóð
stundaði hann önnur störf og
vann að framgangi fyrirtækis-
ins eftir vinnu. Hann var fram-
kvæmdastjóri hjá I. Guðmunds-
syni og Co. 1952-1955. Hann
stofnaði og rak Pappírsiðjuna
hf., starfrækti plastvörufyrir-
tæki og rak um tíma Lista-
verkaverslun Vals Norðdahls
og keypti hana síðan. Hann rak
fyrirtæki sitt til ársins 1981 en
þá varð hann fyrir áfalli í
hjartaaðgerð og hóf ekki störf
við fyrirtækisrekstur sinn aft-
ur.
Karl var meðal stofnenda
Bifreiða og landbúnaðarvéla og
Verslunarsparisjóðsins. Hann
sat í stjórn og varastjórn all-
margra hlutafélaga og nefnda.
Þar má nefna Þjóðhátíðarnefnd
1974. En þar hafði hann umsjón
með útgáfu minjagripa og milli-
göngu um samkeppni á gerð
þjóðhátíðarplatta hjá Bing og
Gröndahl verksmiðjunum.
Karl var virkur í Oddfellow-
hreyfingunni og gegndi mörg-
um trúnaðarstörfum þar.
Útför Karls fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
„ÉG ER ekkert nema myndarskap-
urinn og handbragðið og allt eftir
því.“ Þetta sagði Karl K. Karlsson,
eða Kalli í Carlsberg, oft í góðlát-
legu gríni. Þó hann hafi verið að
grínast þá á þessi setning vel við
hann. Það þurfti myndarskap og
gott handbragð til að áorka því sem
hann gerði um ævina.
í bernsku missti Karl foreldra
sína og þurfti því snemma að
spreyta sig á eigin spýtum. Hann
vann og komst til náms erlendis.
Þegar síðari heimsstyijöldin geisaði
var hann í Danmörku og Þýska-
landi. Stríðsárin fengu mikið á
hann og þau rifjuðust upp fyrir
honum síðar á gamlárskvöldum í
flugeldaskothríð sem minnti
óhuggulega á sprengjuregn. Hon-
um var yfirleitt tregt að ræða þenn-
an tíma en sagði eitt sinn frá er
honum tókst að smygla fyrri konu
sinni, sem var gyðingur, frá Þýska-
landi. Eftir stríðið kom Karl heim
frá meginlandi Evrópu með nýjar
hugmyndir og réðst af krafti út í
atvinnurekstur. Hann kom víða við
og má nefna síldarsöltun, lista-
verkasölu, pappírsverksmiðju,
plastiðju og heildsölu. í umsvifum
sínum var hann allt í öllu.
Kalla vantaði aldrei hugmyndir
til framkvæmda. Það er mér minnis-
stætt að eftir vinnuvikuna fyllti
hann sendiferðabílinn af byggingar-
efni, fræjum, garðplöntum og girð-
ingarstaumm. Svo hélt hann af stað
í sumarbústaðinn Vörðuberg í landi
Munaðarness í Borgarfírði. Hann
hafði valið að byggja bústaðinn á
mel því hann vildi sýna fram á að
hægt væri að rækta melinn upp.
Kalli hló oft að því hve margir töldu
hann vitlausan að reisa bústað á
mel þegar nóg ræktað land var í
boði. Hann vissi að dropinn holar
steininn. Á vorin fóram við í girðing-
arvinnu og að henni lokinni var
plantað, fræjum sáð og áburði
dreift. Með árunum tók landið við
sér eins og Kalli hafði spáð, melur-
inn varð grænni og vistlegri. Þar
varð gott að fara í berjamó á haust-
in. Þá spásseraði Kalli um móana
með barnabömin, sýndi þeim lyng
og plöntur, og tók af þeim raðir af
myndum. Með þeim átti hann marg-
ar ánægjustundir.
Ætíð var Kalla umhugað um að
fólk hefði það sem best. Þó fjöl-
skyldan hans væri honum kærust
lét hann sér mjög umhugað um
fleiri. Hjálpsemin var honum í blóð
borin. Eitt sinn bjargaði hann um-
komulausum fuglsunga og tók
hann í fóstur. Þennan unga hafði
hann með sér hvert sem hann fór,
hvort sem það var upp í sveit eða
að sinna viðskiptum í bænum.
Hann stappaði ánamaðka og gaf
unganum að éta. Hann hlúði að
unganum svo honum yrði ekki kalt.
Þessi saga er lýsandi fyrir hug
hans til manna og dýra. Oft sýsl-
aði hann í kyrrþey við að greiða
úr málum einhvers og sagði þá
gjarnan: „Við skulum gera þetta
svo lítið beri á. Við skulum ekkert
vera að tala um þetta, það varðar
engan um það.“
Kalli var skapmikill og menn
fengu að heyra það hjá honum ef
því var að skipta. Hann gerði hik-
laust mannamun, en ekki eftir titla-
togi eða efnahag, heldur eftir því
hvort honum líkaði við fólkið eða
ekki. Við Kalli urðum strax góðir
vinir og sú vinátta hélst og styrkt-
ist, sérstaklega við að starfa saman
og að njóta náttúru landsins.
Þó Kalli ætti við heilsuleysi að
stríða á seinni árum reyndi hann
að láta það ekki há sér og nýtti
hvern möguleika til að eiga
ánægjustundir með sínu fólki.
Hann hafði gaman af happdrættum
og átti það til að gefa hinum og
þessum miða eða að heita á þá ef
hann ynni. Meira gaman fannst
honum að aðrir ynnu heldur en
hann sjálfur. Á jólum vildi hann
gefa góðar gjafir en fannst það
algjör óþarfi og varð hálf pirraður
yfir að eytt væri í gjafir fyrir hann.
Að gleðja aðra og gleðjast með
þeim yfír velgengni þeirra var hon-
um mest virði. Þó svo að hann
missti sinn fyrri styrk, hvatti hann
okkur hin af hlýhug með ráðum
og dáð.
Kalli var ekkert nema myndar-
skapurinn og handbragðið og allt
eftir því; heiðursmaður og höfðingi
sem skilur eftir sig stórt skarð, en
um leið í mínum huga margar góð-
ar minningar og þakklæti fyrir að
hafa orðið vináttu hans aðnjótandi.
Gunnar Hrafn Birgisson,
Karl Kristján Karlsson.
Þegar ég hitti Karl vin minn nú
um jólin var hann að vísu ekki eins
glaður og reifur og vant er en langt
var þó frá því að mér fyndist hann
vera farinn að beija í nestið. Það
kom mér því nokkuð á óvart er ég
kom á Eir um daginn að frétta að
hann væri kominn á Landsspítal-
ann. Þegar ég kom þangað var ljóst
að hann var lagður í sína hinstu
för, sáttur en með sinni venjulegu
reisn.
Það skýtur upp ýmsum minning-
um frá langri samferð. Þessi fal-
legi, fjörmikli, ljóshærði maður sem
skyndilega kom inn í hringiðu versl-
unarlífsins í Austurstræti með æv-
intýraljóma og dulúð stríðsáranna
í Danmörku að baki sér. Hann var
mikil félagsvera, skemmtilegur og
ræðinn og eignaðist auðveldlega
vini, kunningja og viðskiptasam-
bönd. Þar sem ég átti við hann
viðskipti um 20 ára skeið fór ekki
hjá því að ég kynntist því vel hversu
mikill sölumaður hann var og
hversu náið samband hann hafði
við umbjóðendur sína. Er það minn-
isstætt er við hittumst í Kaup-
mannahöfn og ég fór með honum
í heimsókn til Carlsberg-verksmiðj-
unnar. En aðrir munu rekja feril
Karls betur en ég vil sérstaklega
víkja málinu að síðasta hluta
ævinnar þar sem æviþræðir okkar
tvinnuðust með undraverðum
hætti. Um miðjan áttunda áratug-
inn varð Karl fyrir því óláni að fá
slæmt heilablóðfall með afleiðing-
um eins og þær geta verstar orðið
án þess að leiða til dauða. En lífs-
kraftur hans og viljaþrek var með
ólíkindum. Örlögin höfðu hagað því
svo til að ég hafði einnig misst
heilsuna á góðum aldri og urðum
við því nokkrum sinnum samtíma
á endurhæfingarstofnunum. Það
var ævintýri líkast að fylgjast með
því hvernig þessi gáfaði og kjarkm-
ikli maður brást við erfiðleikum
sínum og sigraði þá að mestu. Þar
sem við vorum góðkunningjar frá
fornu fari og svipað ástatt með
okkur, urðu samskipti okkar nán-
ari en verið hafði þrátt fyrir langan
kunningsskap. Karl var stórbrotinn
í skapi og bar sig vel eftir föngum.
„Eigi skal haltur ganga .. “ eins
og Gunnlaugur ormstunga sagði
forðum. Sjálfsbjargarviðleitnin og
kjarkurinn kom fyrst, áður en
minni og mál komu til skjalanna.
Hann tók allri þjálfun vel og færð-
STEFAN
JÓNSSON
frá Eyrarbakka.
Þau eignuðust tvö
böm. 1) Jenný Dag-
björt, gift Þórami
Bjömssyni og eiga
þau einn son. 2)
Steinar, kvæntur
Guðrúnu Ólafsdótt-
ur og eiga þau þijár
dætur. Fyrir átti
Sigrún einn son,
Gunnar B. Guð-
mundsson, kvæntur
Helgu Jónsdóttur og
eiga þau þijú böm.
Útför Stefáns
verður gerð í dag
frá Selfosskirkju og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
+ Stefán Jónsson,
fyrrverandi bif-
reiðasljóri, fæddist
að Viðvík í Skaga-
firði 15. ágúst 1915.
Hann lést í Land-
spítalanum 16. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hans vom
Jón Jónsson frá
Ennl í Skagafirði, f.
1882, d. 1923, og
Steinunn Stefáns-
dóttir, f. 1886, d.
1984. Systkini Stef-
áns em Guðjón og
Siguijóna. I júlí
1951 kvæntist Stefán eftirlifandi
konu sinni Sigrúnu Ólafsdóttur
FAÐIR minn Stefán Jónsson hefur
nú kvatt þennan heim, eftir rúmlega
áttatíu ára dvöl hér á hótel jörð.
Hann fluttist að norðan hingað á
Suðurlandsundirlendið árið 1942 og
hóf störf sem bifreiðastjóri sem síð-
an varð hans ævistarf, fyrst um
sinn á mjólkurbíl en síðar á. eigin
vörubíl allt til ársins 1980 þegar
hann varð að hætta vegna heilsu-
brests. Pabbi og mamma vora ein
af frumbyggjum Selfosskaupstað-
ar. Árið 1953 fluttu þau inn í ný-
byggt hús sitt við Kirkjuveg 19 þar
sem þau bjuggu allt til ársins 1994,
en þá fluttu þau í Grænumörk 5.
Margs er að minnast frá æskuár-
um mínum. Á túninu bak við húsið
hafði hann byggt sér lítinn skúr þar
sem hann var með 3 rollur, og mik-
ið hefur saga mín til minna barna
verið vinsæl þegar ég lýsi fyrir þeim
hversu hændar rollurnar voru að
pabba, þegar þær heyrðu vörubílinn
koma inn Kirkjuveginn stukku þær
af stað og vissu að nú fengju þær
brauðmola og ef ekki vildi betur til
þá kom fyrir að þær röltu sjálfar
inn í eldhúsið bakdyramegin og
nældu sér í brauð. Margar voru líka
ferðir okkar pabba í hesthúsin. Þar
hafði hann komið sér upp fjögurra
hesta húsi, og naut þess að vasast
í kringum hrossin, þó svo hann
væri ekki mikið fyrir reiðtúra, þá
naut ég góðs af þessum áhuga hans
fyrir hestum. Þarna áttum við
margar góðar stundir. Mér er einn-
ig ofarlega í huga hversu bóngóður
pabbi var, hvort um var að ræða
ferðir á vörubílnum til að safna í
brennur eða síðar meir þegar ég
var kominn með bílpróf, að fá lánað-
an fólksbílinn, aldrei sagði pabbi
nei.
Síðustu 15 ár var starfsorka
pabba skert en lífsorkan var mikil
og naut hann þess að sjá fjölskyldu
sína stækka og fylgdist hann vel
með öllu sem við tókum okkur fyr-
ir hendur og vildi hann hag okkar
alltaf sem bestan.
Að lokum bið ég góðan Guð að
gefa okkur öllum styrk og ekki síst
mömmu sem staðið hefur við hlið
pabba eins og klettur í 45 ár, án
hennar hefði honum vart hlotnast
að dvelja heima næstum til dauða-
dags.
Elsku pabbi minn, ég og fíjöl-
skylda mín kveðjum þig með sökn-
uði, en við vitum að þú varst hvíld-
inni feginn eftir erfítt stríð við al-
mættið og við vitum að þú barðist
til síðustu stundar.
Minning þín lifir.
Þinn sonur,
Steinar.
Stebbi afi minn er látinn á áttug-
asta og fyrsta aldursári eftir lang-
varandi veikindi. Fyrir um það bil
sextán árum greindist afi með heila-
æxli sem reyndist nauðsynlegt að
fjarlægja. Þetta reyndist afdrifarík
aðgerð og afi stundaði eftir þetta
ekki vinnu og ekki hin daglegu störf
af eðlilegri getu. Það hlýtur að vera
ansi þungbært fyrir fullfrískan
mann að vera sviptur heilsunni að-
eins 64 ára gamall. Eftir þetta gekk
afí alltaf við göngustaf eða göngu-
grind. En þrátt fyrir líkamlega fötl-
un var hann ætíð mjög sterkur og
vel á sig kominn og það kannski
helst vegna þess hversu duglegur
og ákveðinn hann var í því að hjálpa
sér sjálfur. Hann missti aldrei
áhuga á því hvað var að gerast í
kringum hann þrátt fyrir allt sem
á undan var gengið, hann las blöð-
in, hlustaði á útvarp og spurði okk-
ur hin ætíð í þaula um hvað við
værum að aðhafast. Fyrir sjö árum
fór Stebbi afí í sína aðra aðgerð.
Eftir hana hrakaði honum mjög og
varð alltaf verri og verri, fór að
detta_ og endaði að lokum í hjóla-
stól. í gegnum þessi veikindi reynd-
ist amma honum geysilega vel með
krafti sínum og dugnaði.
Þegar ég lít til baka til minna
æskuára er margs að minnast. Þeg-
ar afi var að dytta að Volvounum
á planinu á Kirkjuveginum, smyija,
þvo, laga keðjumar o.s.frv. og ég
að sjálfsögðu að aðstoða. Svo fórum
við upp á stöð að hitta Mjölniskall-
ana eða upp í fjall að ná í grús eða
mulning. Já, ég ætlaði sko að verða
vörabílstjóri, pabbi var vörubílstjóri
og svo afi. Afi stundaði hesta-
mennsku alla tíð og var einn af
þeim fyrstu sem reistu sér hesthús
hér við Selfoss. Ég fór oft með
honum í hesthúsið og hafði gaman
af enda átti ég orðið fallegan, lítinn
hest, sem afi hafði gefið mér.
Eftir að afi veiktist hugsuðum
við pabbi um hestana í nokkur ár
og spurði afi ætíð mikið um þá.
Eitt atriði er mér mjög minnisstætt
þegar ég rifja upp stundir með afa.
Það var þegar ég var sex ára og lá
á Landspítalanum og var orðinn
leiður mjög á að vera þar. Vonsku-
veður var og ekkert útlil fyrir að
hægt væri að komast heim, en þá
kom afí á Bronco-jeppanum til
Reykjavíkur og sótti mig og
mömmu og kom okkur heim í gegn-
um stórhríð. Mikið var ég feginn
þá, enda orðinn býsna leiður á
Reykjavíkurvistinni.
Elsku amma, ég veit þið voruð
ákaflega náin og nálægt hvort öðru
þann tíma sem hann Stebbi afi var
veikur. Ég veit líka að án þín hefði
hann verið ákaflega máttvana, því
það varst þú sem stóðst að baki
honum allan veikindaferilinn. Ég
veit líka að hann skilur eftir sig tóm
og hans verður sárt saknað. Eg efa
það hins vegar ekki að þar sem
hann er núna hvílist hann vel og
þar líður honum vel.
Elsku Stebbi afi, hvíl þú í friði.
Elvar.
Nú er elsku afi dáinn, nú líður
honum vel sem engill á himnum.
Afi og amma fluttu af Kirkjuvegin-
um í Grænumörkina fyrir rúmlega
ári. Það var skrítið fyrst en nú erum
við orðnar vanar því, það er líka
skrítið að hafa ekki afa hjá ömmu
núna, en kannski eigum við líka
eftir að venjast því. Nú hjálpum við
afa ekki lengur, hvorki með því að
sitja hjá honum á meðan amma
skreppur í búðina, né heldur nokkuð
annað sem við vorum liðtækar við.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofí rótt.
(S. Egilsson)
Elsku afi, við söknum þín en við
geymum minninguna um þig í huga
okkar, og biðjum Guð að passa
ömmu og okkur öll. Hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Þínar,
Dagbjört og Sigríður Rún.