Morgunblaðið - 23.04.1996, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRSLITIN Á ÍTALÍU
Þegar áður en fyrstu spámar birt-
ust á kosningakvöldinu, sunnudags-
kvöldi, gaf andrúmsloftið í höf-
uðstöðvum tveggja aðalafylking-
anna, Ólífuhreyfingarinnar og Frels-
isbandalagsins til kynna hvert
stefndi. Á glæsihótelinu, sem Frels-
isbandalagið hafði leigt fyrir kosn-
ingamiðstöð, var þungt yfir, en jafn
létt yfir mönnum f blaðamannamið-
stöð Ólífuhreyfingarinnar í sýning-
arhöll í miðborginni. Sigurbragur
hefur verið á hreyfíngunni undan-
famar vikur og ýmsar stjömur kast-
að ljóma á hreyfinguna eins og kvik-
myndaleikstjóramir Scola og Torn-
atore. Silvio Berlusconi leiðtogi
Frelsisbandalagsins og fyrrum for-
sætisráðherra fylgdist með úrslit-
unum frá höll sinni utan við Mflanó
og lét ekki heyra í sér fyrr en á
blaðamannafundi á heimili sínu und-
ir kvöldmat í gær, langsfðastur
stjómmálaleiðtoganna. Á fjármála-
mörkuðum var úrslitunum vel tekið
og líran tók metstökk upp á við.
Kosningatölumar nú em ekki að
öllu sambærilegar við tölurnar f
kosningunum 1994, því þá vom að-
eins hægriöflin sameinuð undir Ber-
lusconi og Prodi ekki kominn fram
á sjónarsviðið. Nýi Jafnaðarmanna-
floickurinn fékk þá 20,4 prósent, en
hlaut nú 21,1 prósent. Stóra stökkið
á vinstrivængnum tók þó Endur-
reisti kommúnistaflokkurinn, sem
fékk 6 prósent atkvæða 1994, en
8,6 nú. Þjóðarbandalag Finis tók
samskonar stökk, úr 13,5 prósentum
1994 í 15,7 nú og Norðurbandalag
Umberto Bossis fór úr 8,4 prósent-
um í 10,1. Velgengni Bossi kom á
óvart, þar sem Bossi hafði sagt skil-
ið við Frelsisbandalagið. Óvíst er
hvar Norðurbandalagið skipar sér
nú, en það heldur fast við að Ítalíu
verði breytt í sambandsríki til að
koma i veg fyrir fjárstreymi frá hin-
um ríka norðurhluta til Rómar, þar
sem fénu er að þeirra _____________
mati sóað.
Lamberto Dini sagði í
gær að það væri kald-
hæðni örlaganna að þeir
sem mest hefðu sóst eftir
kosningum hefðu tapað
þeim og vísaði þar með
til að Berlusconi og stuðningsmenn
hans voru áköfustu talsmenn kosn-
inga. Massimo D’Alema, formaður
Jafnaðarmannaflokksins, boðar
breytingar á flokknum, meðal ann-
ars að hamarinn og sigðin verði fjar-
lægð úr merki flokksins og eftir
standi þá korkeikin ein, sem bætt
var inn þegar flokknum var breytt
í kjölfar falls Berlínarmúrsins. Þetta
Bandalag mið- og vinstriflokka vann sigur í þingkosningunum á
Ítalíu sem fram fóru á sunnudag. Sigrún Davíðsdóttir, fréttarít-
ari Morgunblaðsins, sem fylgdist með kosningunum í Róm, segir
--------------------------------------------------------
frá úrslitunum og viðbrögðunum á Italíu.
Undirstrikar
aö unnið verði
eftir lang-
tímastefnu
Reuter
Silvio Berlusconi, leiðtogi
Frelsisbandalagsins, greiðir
atkvæði á sunnudag.
merki hafi aðeins verið til bráða-
birgða og nú gangi nýir tímar fyrir
alvöru í garð.
Vonir en ekki vissa
um styrka stjórn
Þó Prodi og samstarfsmenn hans
láti í ljós trú á að með kosningunum
hafi fengist traustur stjómargrund-
völlur eru þó ýmsar blikur á iofti.
Paolo Franchi leiðarahöfundur á
dagblaðinu Corriere della sera sagði
________ í gær í samtali við Morg-
unblaðið að Prodi yrði
Ijóslega falin stjórnar-
myndun og jafnöruggt að
hann hlyti til þess stuðn-
ing Endurreista komm-
^_____ únistaflokksins. Hins
vegar hefur flokkurinn
sett ýmis skilyrði fyrir stuðningi sín-
um, sem ekki er í samræmi við
stefnuskrá Ólífuhreyfíngarinnar, en
hana hyggst Prodi nota sem grund-
völl að stjórnarmyndun, því kjósend-
ur hafi greitt hreyfingunni atkvæði
sitt á þeim grundvelli. Prodi leggur
áherslu á ábyrga efnahagsstefnu á
grundvelli þess sem embættis-
mannastjómir hafa áorkað undanf-
ROMANO Prodi, sem væntanlega verður næsti forsætisráðherra
Ítalíu, fagnar hér kosningasigri Ólífuhreyfingarinnar á útifundi
í Róm í gær.
arin tvö ár, meðan kommúnista-
flokkurinn krefst þess að sjálfvirkar
vísitölubætur verði aftur teknar upp.
Franchi sagði að enn væri of snemmt
að segja til um hreyfingar á hægri-
vængnum í átt að Ólífunni, en merki
væru um að minni flokkar til hægri
legðu lóð sitt á vogarskál Ólífunnar
og drægju þar með úr vægi komm-
únistaflokksins. Um útlit fyrir
styrkri stjóm sagði Franchi að enn
væri of snemmt að fullyrða nokkuð
í þá átt. Enn væm margir lausar
endir að hnýta áður en hægt væri
að hafa þau orð uppi.
Stj órnmálaframtíð
Berlusconis óviss
Silvio Berlusconi lofaði fyrir
tveimur ámm að losa sig við fjöl-
miðlaveldi sitt til að koma í veg fyr-
ir hagsmunaárekstra Qármála-
mar.nsins og stjómmálamannsins
Berlusconis. Það hefur hann ekki
gert og er því ótrúverðugur í augum
margra. í lokaeinvígi hans og Prodi
á föstudagskvöldið, sem fór fram í
einni sjónvarpsstöð Berlusconis varð
Berlusconi tíðrætt um að Prodi og
félagar beittu sér fyrir því að ríkið
Frelsisbandalagið
mið- og hægrillokkar
vaktaði þegnana. Prodi fómaði þá
höndum og sagði að sér þætti þetta
undarlegur málflutningur, þegar
hann sæti hér í sjónvarpsstöð, sem
Berlusconi ætti með hljóðnema sem
Berlusconi ætti. Þetta er aðeins eitt
af mörgum dæmum, hvemig ríki-
dæmi Berlusconi er sífellt ádeiluefni
andstæðinga hans. Um stjómmála-
framtíð Berlusconis segir Franchi
að hún sé vægast sagt óljós. Á
hægrivængnum hafi Fini unnið á,
ekki Berlusconi, og staða _______
hans sé nú mjög veik.
Á hægrivængnum era
nýfasistamir hinn klári
sigurvegari. Þetta hefur
styrkt stöðu Finis og
fiokksmanna hans, en um
leið gerir veik staða Ber-
lusconis það að verkum að hægri-
vængurinn er líklegur til að riðlast.
Upp úr því gæti með tímanum mynd-
ast trúverðugur og öflugur hægri-
flokkur, sem tæki afstöðu gegn fas-
istum, en hlyti um leið viðurkenn-
ingu erlendra hægriflokka. Sem
stendur er enginn slíkur flokkur til
á Ítalíu.
I allan gærmorgun rannu andlit
Urslitunum
vel tekið á
fjármála-
mörkuðum
nýkjörinna þingmanna yfir sjón-
varpsskjáinn, eftir því sem kjör
þeirra varð ljóst. Það er erfitt að
varðveita trúna á að Ólífunni takist
að innleiða þá nýju tíma, sem hún
hefur boðað í kosningabaráttunni,
því þama var hvert andlitið á fætur
öðra rist langri pólitiskri reynslu í
gamla flokkskerfinu. Sannleikurinn
er sá að þótt leiðtogar gamla kerf-
isins hafi hrakist frá, þá sitja marg-
ir af minni spámönnunum eftir og
fylla nú nýja flokka og hreyfingar.
Ný kynslóð ítalskra stjórnmála-
manna er þó að hasla sér völl, þótt
þeir séu enn fáir. Kunnastur er
Walter Veltroni hægri hönd Prodis.
Veltroni höfðar til ungs fólks með
áhuga sínum á kvikmyndum, fót-
bolta og alnetinu og höfðar óhikað
til aðdáunar hluta ungu kynslóðar-
innar á öllu sem ameríslrt er, því
vísast er Ítalía „ameríkaníseraðasta"
land Evrópu, þótt gömlu gildin ríki
þar enn. Veltroni vitnar óhikað í
forseta Bandaríkjanna þá John F.
Kennedy og Bill Clinton og banda-
ríska demókratastefnu. Algeng ág-
iskun er að hann verði aðstoðarfor-
sætisráðherra Prodis, en hver sem
staða hans verður er enginn í efa
um að Veltroni, sem er fertugur að
aldri og því bráðungur miðað við
ítalska stjómmálamenn, eigi eftir
að láta til sín taka í ítölskum stjóm-
málum næstu árin. Aðrar ágiskanir
era að Dini verði utanríkisráðherra
frekar en efnahagsráðherra, en
Prodi harðneitar að nefna nöfn.
_________ Línurhar skýrast ekki
fyrr en í maí, en búist er
við að Prodi verði form-
lega falin stjómarmynd-
um í kringum 20. maí.
Hefð er fyrir að stjómar-
myndanir taki langan
tíma á Ítalíu, en einnig í
þessu gæti Prodi brotið blað með
því að nýta tímann næstu vikumar.
Hann hefur hvað eftir annað lýst
yfir að verkefnin séu brýn og hann
og samstarfsmenn hans séu óðfúsir
að taka til höndum. Efnahagsmálin
era forgangsverkefni, en Prodi er
þar á heimavelli, því hann er hag-
fræðiprófessor við háskólann í Bol-
ogna.
Aflrir
STUÐNINGSMAÐUR Ólífuhreyfíngarinnar fagnar sigri í þingkosningunum á Ítalíu á torgi í Róm í gær.
Skýr úrslit eftir þingkosningarnar á Italíu
Sögiilegxir signr
vinstriflokkanna
Kosningabandalag vinstri- og
miðflokka, Ólífuhreyfingin, sigraði
í þingkosningunum á Ítalíu á
sunnudag og fékk 157 sæti af 315
í öldungadeild þingsins og 284
sæti af 630 í neðri deildinni
ÖLDUNGADEILDIN
Kosið er um þijá fjórðu hluta sæta í neðri
deildinni í einmenningskjördæmum, en
hlutfallskosning byggð á framboðslistum
ræður því hvernig sá fjórðungur,
sem eftir er, skiptist.
Endurreisti kommúnistafiokkurinn
10sæti
Norðurbandalagið
27 sæti
Aðrir
5sæti
Öidunga-
deildin
Ólífuhreyfingin Frelsisbandalagið
mið- og vinstriflokkar mið- og hægriflokkar
' NEÐRI DEILDIN'
Kosið er um þrjá fjórðu hluta sæta f neðri
deildinni f einmenningskjördæmum, en hlutfalls-
kosning byggð á framboðslistum ræður því
hvemig sá fjórðungur, sem eftir er, skiptist.
Endurreisti kommúnistaflokkurinn Norðurbandalagið
59sætí
Ifyrsta skipti í sögu Ítalíu eftir-
stríðsáranna stefnir í að
vinstrimenn komist í stjóm.
Með skýram sigri Romano
Prodis og Ólífuhreyfingarinnar,
bandalags 'vinsbordtri- og miðflokk-
anna, stefnir í að honum verði falið
að mynda stjórn eftir að nýkjörið
þing kemur saman 9. maí. Prodi
undirstrikar að í stjóminni muni sitja
þingmenn og að þar verði öragglega
sæti fyrir Lamberto Dini forsætis-
ráðherra núverandi utanflokka-
stjómar. Einu þingsæti munaði að
Ólífan næði meirihluta í öldunga-
deild ítalska þingsins, en í í neðri
deildinni var munurinn meiri. Bendir
flest til að hún muni styðjast við
Endurreista kommúnistaflokkinn,
harða kjama gamla ítalska komm-
únistaflokksins, en flokkurinn er
annar sigurvegari kosninganna.
Hinn sigurvegarinn er Þjóðarbanda-
lag Gianfi-anco Finis, gamli fasista-
flokkurinn. Prodi undirstrikar að nú
verði unnið eftir langtímastefnu,
sem hreyfingin hefur þegar lagt fyr-
ir kjósendur og byggir á vinnu emb-
ættismannastjóma síðustu tvö árin.
Einnig segir Prodi að næsta stjóm
sitji út kjörtímabilið, sem er fimm
ár. Það væri í meira lagi sögulegt í
landi, þar sem meðal valdatími
stjóma frá stríðslokum hefur verið
tíu mánuðir, en óljóst er hvernig
gengur að stjóma með kommúnista-
flokkinn á bakinu, en hann hefur
þegar sett ákveðin skilyrði. Silvio
Berlusconi fyrram forsætisráðherra
lofar öflugri stjómarandstöðu, en
staða hans er veik nú.
Sigurvegararnir lengst
til hægri og vinstri