Morgunblaðið - 23.05.1996, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 23. MAÍ1996 31
AÐSENDAR GREINAR
Lífeyrisgreiðslur opin-
berra starfsmanna
PÉTUR H. Blöndal alþingismaður
og tryggingafræðingur ritar tvær
greinar í Morgunblaðið 15. og 16.
maí sl. Greinamar fjalla um lífeyris-
réttindi opinberra starfsmanna og
bága stöðu lífeyrissjóðs þeirra. Eins
og vænta mátti af skynugum trygg-
ingafræðingi eru greinamar skrifaðar
af hógværð og efnisatriði málefnaleg.
Ég fagna því að fram á ritvöllinn
kemur ábyrgur menntamaður til að
ræða ástand þessara mála.
í fyrri umfjöllun sinni gerir Pétur
grein fyrir stöðu réttindamálanna eins
og þau eru nú og rekur í átta liðum
atriði sem hann telur betri hjá opin-
berum starfsmönnum en bjóðist á
almennum markaði „a.m.k. að því er
meðalaldur karla sé 77 ár). Ég leyfí
mér að vona að myndin vekji hjá
öðrum ýmsar hugrenningar um gildi
og galla lífeyrissjóða svo sem hún
hefir vakið hjá mér. Greinargerð
lærðs tryggingafræðings um orsakir
þeirrar ógnar sem að LSR steðjar
væri því vel þegin.
Margir telja að hin hálfþvingaða
sparileið, sem lögin um lífeyrissjóðina
setja okkur sé ein af meginstoðunum
sem tryggja velferð okkar. Mér sýnist
líka kerfið harla gott, þótt ég skynji
að á því þurfi að gera nokkrar breyt-
ingar, einkum til þess að tryggja það
gagnvart misnotkun og.bellibrögðum.
Endurskoðaðar reglur fyrir LSR geta
vissulega tryggt að sjóðurinn verði
sjálfbær, sem er frumskilyrði. Sjóð-
urinn gæti þá líka orðið grunnstaðall
fyrir aðra lífeyrissjóði, þannig að
sömu ívilnanir og samskonar hvatn-
ingar næðu til allra í lífeyrissjóðum
óháð því í hvaða sjóði þeir kjósa að
Höfundur er verkfræðingur.
Lífeyrisferill
Inngreiðsla, 10% af tekjum,
Avöxturt j
10 ár Endurgreiðsla í 20 ár
í í 32 ár, vextir4% ‘í
j | ! ! 1 j . L .
\ j * ! 1 ! M \ iiiill ;. ; 1
■ \ 1 \ i - i ; , ' 1 ' * i r....
■ i 1
j i-
'j \
■ V; V í 5 \

j - iA- 4
25 ár
57 ár 67 ár
87 Lífaldur
Haraldur Ásgeirsson
Leita verður uppsprett-
unnar, segir Haraldur
*
Asgeirsson, þótt ýmis-
legt gruggugt komi upp
á yfirborðið.
tryggð laun varðar“. Þá veltir hann
líka upp spumingunni um það hver
skuldi hveijum undirballans LSR.
í síðari greininni segir frá nauðsyn-
inni að leysa skuldamálin og þeirri
hugsanlegu lausn sem Pétur telur á
þeim vera.
Þessi mál hafa verið mér hálfgerð
mara í áratug. Ég lít svo á að lífeyris-
sjóðir eigi að vera trygging velferða-
kerfís okkar og því fagna ég hverri
jákvæðri hugmynd sem að öryggi
þess lýtur. Ekki má þó skilja orð mín
svo að ég sé sammála öllu því sem
Pétur H. Blöndal telur fram í greinum
sínum. Svo er ekki enda málið marg-
þætt, svo sem hann bendir raunar
sjálfur á.
Hin svonefnda 95 ára regla er nú
úr gildi numinn, en hennar mun ég
njóta að nokkru en á grunvelli hennar
hefði ég getað bætt eftirlaun mín um
6% hefði ég ekki kosið að láta af
stjómunarstörfum þrem ámm fyrir
lögskipaðan starfslokaaldur. Vera má
að 95 ára reglan hafí aldrei átt rétt
á sér, aðeins verið eitt af þeim gælu-
atriðum sem stjórnendur nota á sínum
atkvæðaveiðum. Einnig mætti skoða
það hvort 10% af dagvinnulaunum í
32 ár nægi til þess að tryggja sæm-
andi eftirlaun. Hvorugt þessara atriða
er þó orsök hins ógnvekjandi 90 millj-
arða halla á Lífeyrissjóði starfsmanna
ríkisins (LSR). Þar munu önnur atriði
hafa haft meiri áhrif. Eflaust er van-
ávöxtun megin ástæðan og margir
munu nefna handstýringu í sömu
andrá, - en hvar var eftirlitið allan
þann tíma sem svona mikill halli var
að myndast? Hvetjum ber að senda
reikninginn?
Á skal að ósi stemma og því verð-
ur fyrsta að leita uppsprettunnar, og
það þótt ýmislegt gruggugt komi upp
á yfírborðið.
Ég læt fylgja þessum hugrenning-
um mínum mynd af lífeyrisferli, sem
þannig er dregin að ekki er tekið til-
lit til rekstrarkostnaðar sjóðsins.
Myndin er þannig aðeins sett fram
sem hugsanagrundvöllur, en reikn-
ingar byggðir á lögum LSR. (10%
inngreiðsla í 32 ár, notast við 4%
vexti og endurgreiðsla miðuð við tutt-
ugu ár, að verðbólga sé engin og