Morgunblaðið - 31.05.1996, Qupperneq 64

Sjábu
hlutina
í víbara
samhengi!
- kjarni málsins!
Mem£d
-setur brag á sérhvern dag!
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.1S / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Bandarískir áhættufjárfestar leggja 680 milljónir kr. í rannsóknir hér á landi
100 manna fyrirtæki á
sviði erfðafræðirannsókna
NÝTT íslenskt fyrirtæki, deCODE genetics, er
að hefja starfsemi á sviði rannsókna í mannerfða-
fræði hér á landi. Bandarískir fjárfestar hafa
lagt 10 milljónir dollara, eða um 680 milljónir
króna, í fyrirtækið og á það að duga til rekst-
urs næstu tvö árin. Reiknað er með að eftir tvö
ár verði um 100 starfsmenn hjá deCODE ge-
netics, margir þeirra hámenntaðir vísinda- og
tæknimenn. Gæti þetta því orðið stærsti vinnu-
staður sinnar tegundar hér á landi.
Dr. Kári Stefánsson prófessor í Harvard er
einn stofnenda fyrirtækisins. Hann sagði í sam-
^ji við Morgunblaðið í gær að fyrirtækið muni
/yggja starfsemi sína á því að leita að stökk-
breytingum í erfðavísum sem valda ýmsum al-
gengum sjúkdómum. ísland þykir einkar hentugt
land til slíkra rannsókna, bæði hvað varðar erfða-
stofn landsmanna og sögu þjóðarinnar. Niður-
stöður þessara rannsókna gagnast meðal annars
lyfjaiðnaðinum og eru þegar hafnar viðræður
við átta stór og fjársterk lyljafyrirtæki um sam-
vinnu.
Erlendir aðilar hafa leitað eftir því að hag-
nýta sérstöðu íslands til álíka rannsókna, en
með stofnun deCODE genetics er ætlunin að
byggja rannsóknaraðstöðuna upp hér á landi í
stað þess að flytja efniviðinn utan.
Aðstaða fyrir
íslenska vísindamenn
Að sögn Kára er ætlun stofnenda fyrirtækis-
ins að skapa hér háþróaða aðstöðu fyrir íslenska
vísindamenn til að vinna að mannerfðafræðileg-
um rannsóknum. íslenskir læknar muni eiga
þess kost að koma til deCODE genetics og vinna
þar að rannsóknum. Ejárstyrkur fyrirtækisins
og fullkomið rannsóknarumhverfi mun stuðla
að því að rannsóknirnar geti gengið hratt fyrir
sig. Fyrirtækið mun öðlast rétt til að selja rann-
sóknarniðurstöðurnar en vísindamennirnir sitja
að hinum vísindalega heiðri.
Skili rannsóknir hagnýtum niðurstöðum geta
lyfjafýrirtækin hagnast verulega á þeim og er
það forsenda þess að þau eru reiðubúin að leggja
töluvert fjármagn undir. Að sögn Kára byggist
fyrirtækið þannig á samvinnu atvinnulífsins og
vísindaheimsins; velgengni þess sem vísindafyr-
irtækis sé alfarið háð velgengni þess í viðskipt-
um.
■ Nýtt íslenskt/33
^ Morgunblaðið/RAX
Úti á sjó-
mannadag
VEGNA sjómannadagsins á
sunnudag eiga flest íslensk fiski-
skip að vera komin til hafnar um
hádegi á laugardag. Mörg skip
eru hins vegar á úthafsveiðum
um þessar mundir. Myndin var
tekin í Grindavíkurhöfn.
MR slitið í
150. skipti
172 STÚDENTAR brautskráð-
ust frá Menntaskólanum í
Reykjavík í gær, en 150 ár eru
liðin siðan skólinn fluttist til
Reykjavíkur. Skólanum voru
afhentar stórgjafir við athöfn-
ina í Laugardalshöll í gær, þar
á meðal húseignin Þingholts-
stræti 18, en hún er gefin í
minningu Elísabetar Sveins-
dóttur sem lést fyrr í þessum
mánuði. Ragnheiður Torfadótt-
ir rektor brautskráði stúdenta
í fyrsta skipti í gær, en hún tók
við embættinu í haust sem leið.
Elsti stúdent landsins, Þor-
steinn Jóhannesson, fyrrum
prófastur, var viðstaddur at-
höfnina en nú eru liðin 76 ár
síðan hann útskrifaðist úr
Menntaskólanum í Reykjavík.
■ Færðar góðar gjafir/32
Leiðinda-
veður um
helgina
GERT er ráð fyrir að það kólni
um helgina og fer hitastigið á
sunnudag jafnvel niður í 1-3
stig norðanlands.
Haraldur Eiríksson veður-
fræðingur sagði í gær að spá-
in gerði ráð fyrir allhvassri og
jafnvel hvassri norðaustan- og
norðanátt, rigningu um allt
austanvert landið, suðvestan-
og vestanlands yrði bjart
framan af degi en svo þykkn-
aði upp. Hiti verður 5-12 stig,
hlýjast á Suðvesturlandi.
A morgun, laugardag, sagði
Haraldur að útlit væri fyrir
allhvassa eða hvassa norðan-
átt um allt land með rigningu
og jafnvel slyddu um landið
norðanvert en syðra yrði
sennilega úrkomulítið. Hiti
yrði á bilinu 3 til 9 stig, kald-
ast norðanlands.
Á sunnudag gengur veðrið
smám saman niður með hæg-
ari norðvestlægri átt.
Morgunblaðið/Kristinn
Vextir enn
á niðurleið
VEXTIR héldu áfram að lækka á
verðbréfamarkaði í gær. Ávöxtun-
arkrafa 20 ára spariskírteina
lækkaði niður í 5,20% og hefur
hún aldrei verið lægri. Ávöxtunar-
krafa húsbréfa tók einnig að
lækka og var hún lægst 5,52% í
gær. Hins vegar er óljóst með
vaxtaþróunina hjá bönkum og
sparisjóðum, en á morgun er
vaxtabreytingadagur.
Vextir verðbréfa til lengri tíma
hafa lækkað verulega frá því í
byijun þessarar viku. Ávöxtunar-
krafa 20 ára spariskírteina hefur
nú lækkað um 0,38% frá því á
þriðjudag en eins og fram hefur
komið eru þessar lækkanir m.a.
raktar til skiptiútboðs Lánasýslu
ríkisins sem framundan er vegna
17,3 milljarða innlausnar ríkis-
sjóðs á spariskírteinum frá 1986.
■ Ekkert lát/16
Leyfi fyrir endurvarpi sjónvarps tekin af Sýn, Stöð 2 og Stöð 3
Bíórásin fær vilyrði
fyrir þremur rásum
ÚTVARPSRÉTTARNEFND ákvað
á fundi sínum í fyrradag að veita
Bíórásinni hf., fyrirtæki sem er að
mestu í eigu sömu aðila og Stöð 3,
vilyrði fyrir þremur leyfum til endur-
varps á dagskrám þriggja erlendra
sjónvarpsstöðva til þriggja ára.
Jafnframt ákvað nefndin að aftur-
kalla eitt leyfi af hverri hinna
þriggja sjónvarpsstöðva, Stöðvar 2,
Stöðvar 3 og Sýnar. Nefndin fjall-
aði einnig á fundi sínum um ósk
íslenska sjónvarpsins hf. um endur-
upptöku á ákvörðun nefndarinnar
um afturköllun bráðabirgðaleyfa til
Stöðvar 3 og var henni synjað.
Nefndin tók fjórar rásir til endur-
úthlutunar í apríl sl. og veitti Sýn
hf. vilyrði fyrir bráðabirgðaleyfum
til endurvarps. Samtímis var Is-
lenska sjónvarpið, sem rekur Stöð
3, og íslenska útvarpsfélagið, sem
rekur Stöð 2, hvort um sig svipt
tveimur bráðabirgðaleyfum.
íslenska sjónvarpið hf. mótmælti
þessari ákvörðun útvarpsréttar-
nefndar á þeirri forsendu að Stöð 2
og Sýn væru í eigu sömu aðila,
mótmælti styttingu á gildistíma
bráðabirgðaleyfa, fór fram á að aft-
urköllun á vilyrðum fyrir bráða-
birgðaleyfum sem Stöð 3 voru veitt
í ágúst á síðasta ári yrði endurskoð-
uð og jafnframt að úthlutun á vilyrð-
um fyrir bráðabirgðaleyfum til Sýn-
ar yrði stöðvuð.
Utvarpsréttarnefnd taldi sig ekki
hafa forsendur til að synja umsókn
Sýnar um leyfí til endurvarps, enda
væri um sjálfstæðan lögaðila að
ræða, þótt mikil eigendatengsl væru
milli fyrirtækisins og Islenska út-
varpsfélagsins hf.
Tveimur dögum eftir endurút-
hlutunina, eða 19. apríl var stofnað
nýtt fyrirtæki, Bíórásin hf., og sótti
það samdægurs um útvarpsleyfi til
útvarpsréttarnefndar. Sótt var um
sex örbylgjurásir til að endurvarpa
erlendu sjónvarpsefni, fjórar til
lengri tíma og tvær til bráðabirgða.
Fær tvö leyfi á
Akureyrarsvæðinu
í bréfi útvarpsréttarnefndar frá
í gær sagði að Bíórásin fengi vilyrði
fyrir þremur leyfum „til að endur-
varpa viðstöðulaust óbreyttum og
óstyttum heildardagskrám þriggja
erlendra sjónvarpsstöðva á þjón-
ustusvæði sem nær um allt land að
undanskildu Akureyri og nágrenni,
þar sem yður er veitt vilyrði fyrir 2
leyfum til endurvarps," segir í bréf-
inu.
Gunnar Hansson, stjórnarfor-
maður íslenska sjónvarpsins hf.,
sagðist í gær hefði kosið að niður-
staðan hefði orðið með öðru móti.
„Á hinn bóginn hefur félagið notað
tímann frá því þetta mál kom upp
til að finna aðrar leiðir til að tryggja
áskrifendum þær tækninýjungar
sem upphaflega var stefnt að. Við
teljum að þrátt fýrir þessa niður-
stöðu útvarpsréttarnefndar munum
við ná þessum markmiðum," sagði
Gunnar.
Páll Magnússon, sjónvarpsstjóri
Sýnar, lýsti í gær furðu sinni á
vinnubrögðum útvarpsréttamefnd-
ar og sagðist ekki skilja hvernig
nefndarmenn ætluðu mönnum að
stunda viðskipti við þær aðstæður
sem nefndin skapaði þeim.
■ Forsvarsmönnum átti/10