Morgunblaðið - 06.11.1996, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 6. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
SKEIÐARÁRHLAUP
Morgunblaðið/Golli
SKEIÐARÁRHLAUP hófst í gærmorgun og óx mun hraðar en ráð hafði verið fyrir gert. Ekki Ieið
á löngu þar til hlaupvatnið hafði náð niður á sandinn. Skeiðarárbrú var enn að mestu á sínum stað
í beljandi flaumnum þegar neðri myndin var tekin í gær. Á hinni myndinni sést sama brú fyrir
nokkrum dögum meðan enn var beðið eftir hlaupvatninu.
V egamálaslj ór i
segir að endur-
meta þurfi hönn-
unarforsendur
HELGI Hallgrímsson vegamála-
stjóri segir að eftir að hlaupið í
Skeiðará sjatni þurfi að hugsa frá
grunni þær forsendur sem liggi til
grundvallar hönnun vega og brú-
armannvirkja á Skeiðarársandi.
Þegar rætt var við Helga síð-
degis í gær var orðið ljóst að hlaup-
ið í Skeiðará væri orðið allmikið
stærra en nokkurt þeirra hlaupa
sem þekkt eru og tjón orðið hundr-
uð milljóna. Hlaupvatns hafði ekki
orðið vart við Súlubrú en annars
staðar á svæðinu voru orðnar
skemmdir við brýr og vegi og varn-
argarða.
„Þetta hefur allt gengið miklu
hraðar fram en sú fyrirmynd frá
1938 sem við höfum einkum miðað
við. Þannig að atburðarásin er
komin langt fram úr fyrirmyndinni
og ég held að enginn treysti sér
til að segja neitt til um hvað er
framundan eins og málum er hátt-
að nú, hvorki hve útbreitt né
kraftmikið hlaupið verður,“ sagði
Helgi.
Aðspurður sagði Helgi að miðað
við þær skemmdir sem þegar væru
orðnar og vænta mætti þyrftu
menn að hugsa hönnunarforsend-
ur vega og brúa á Skeiðarársandi
frá grunni.
Ekki miðað við
stærri hlaup
Hann sagði að við hönnun
mannvirkjanna hefði verið miðað
við að þau þyldu þau hlaup sem
komið hefðu eftir stóra hlaupið
1938. Hann sagði ljóst að kostnað-
ur við mannvirki sem standast
ættu þau hlaup hefði orðið slíkur
að í hann hefði ekki verið ráðist.
„Það var ákveðið að miða ekki við
þessi stóru hlaup sem menn
þekktu og vissu nokkurn veginn
hvernig hefðu hagað sér 1934 og
1938, annars hefði ekki verið ráð-
ist í þetta.“
Vegir á svæðinu sem hlaupið
nær yfir eru um 30 kílómetra lang-
ir og varnargarðar um 20 kíló-
metrar. Brýrnar eru rúmir 1.700
metrar. Stærst er Skeiðarárbrú,
902 metrar, brúin á Gígjukvísl var
376 metra löng, brúin yfir Súlu
og Núpsvötn 420 metrar og yfir
Sæluhúsakvísl liggur minnsta brú-
in og er sú um 20 metra löng.
Aðspurður hvaða áætlanir menn
hefðu gert um framkvæmdir þegar
hlaupi slotar sagði Helgi Hall-
grímsson að það hefðu vegagerð-
armenn hugsað undanfarið, „en
það er erfitt að gera áætlanir þegj
ar menn vita ekki út frá hveiju á
að ganga, þannig að raunveruleg
áætlun verður ekki gerð fyrr en
sést hvernig þessu ætlar að lykta.“
Samgöngur við Suðausturland verða erfiðar í kjölfar náttúruhamfaranna
Flutningskostnaður
kann að tvöfaldast
ROF á samgöngum landleiðina suður
um landið, til Hornafjarðar og Aust-
fjarða, mun hafa veruleg áhrif á
vöruflutninga og kann flutnings-
kostnaðurinn til og frá höfuðborg-
arsvæðinu til þessa landshluta að
tvöfaldast, eða allt að því, nú þegar
fara verður helmingi lengri vega-
lengd. Að sögn Björns Hafþórs Guð-
mundssonar, framkvæmdastjóra
Sambands sveitarfélaga í Austur-
landskjördæmi, gætir áhrifanna
mest á Hornafirði og suðurfjörðun-
um.
„Þetta hefur verið lífæð okkar
yfir veturinn, og þegar þessi árstími
gengur í garð er þetta þeim mun
verra fyrir landsfjórðunginn í heild.
Ferðum mun fækka og flutnings-
kostnaður hækka, þannig að þetta
hefur einhver áhrif á vöruverð. Þá
hlýtur þetta að þyngja mjög hvað
varðar ýmsan afla sem fluttur hefur
verið héðan og suður, og ennfremur
versna póstsamgöngur," sagði Björn
Hafþór.
Alvarlegt fyrir atvinnulíf
og ferðaþjónustu
Sturlaugur Þorsteinsson, bæjar-
stjóri Hornafjarðar, segir að rofnar
samgöngur landleiðina til höfuð-
borgarsvæðisins muni fyrst og
fremst hafa áhrif á dagvöruflutninga
til Hornafjarðar og fiskflutninga
þaðan.
„Það þarf nú að fara um 1000
km Ieið til Reykjavíkur frá okkur,
og það þýðir að flutningskostnaður-
inn kannski tvöfaldast. Þetta hefur
því auðvitað viðskiptaleg áhrif, en
hvernig það spilar saman með hugs-
anlegum endurbótum á skipasam-
göngum á eftir að koma í ljós,“ sagði
Sturlaugur í samtali við Morgun-
blaðið.
„Þetta er auðvitað alvarlegt mál,
það þarf ekki vitnanna við um það,
en þó ekki alvarlegra en svo að þetta
verður sama ástand og var fyrir
rúmum 20 árum síðan. Við erum
því ekki að tala um neyðarástand í
þeirri merkingu, en þetta er mjög
alvarlegt fyrir allt atvinnulíf og
ferðaþjónustu. Við leggjum aðalá-
herslu á að það verði brugðið fljótt
við, og ég veit að þeir aðilar sem
koma að þessu, t.d. Vegagerðin, eru
með ákveðinn undirbúning í gangi.
Þegar búið verður að meta þetta
allt saman þá hef ég trú á að menn
komi ekki að tómum kofunum hjá
þessum stofnunum," sagði Sturlaug-
ur.
Hann sagðist hafa haft samband
við skipafélögin vegna málsins og
sagði ljóst að þau myndu bregðast
við með tíðari flutningum. Þannig
myndu t.d. Samskip fjölga ferðum
til Hornafjarðar og þá myndu vænt-
anlega hefjast beinir flutningar með
færeyskum skipum til útlanda.
„Þetta dregur svona úr áhrifun-
um, en þótt þetta sé alvarlegt ástand
þá er það þó ekki svo alvarlegt að
fólk þurfi að fara að kvíða miklu.
Þetta er einfaldlega eitthvað sem
menn leysa og er fyrst og fremst
spurning um nokkra mánuði," sagði
Sturlaugur.
Hlýtur að þrengja að
markaðnum
Halldór Árnason, framkvæmda-
stjóri útgerðar- og fiskvinnslufyrir-
tækisins Borgeyjar hf. á Hornafirði,
sagði að miðað við landanir á Homa-
firði hlytu breyttar aðstæður að
þrengja að markaðnum nema til
kæmi aukinn flutningur með skip-
um.
„Við höfum haft ákveðnar skipa-
ferðir og flugferðir sem miðað við
þessar nýju aðstæður, sem upp eru
komnar, eru algjörlega ófullnægj-
andi og ég býst við að þetta verði
að endurskoða,“ sagði Halldór.
„Þetta hefur veruleg og margvísleg
áhrif á okkur, en hver þau verða fer
eftir því hver viðbrögðin verða. Við
þurfum núna að hafa stærri lager
hérna hvað t.d. umbúðir og fleira
varðar, og við þurfum að hafa ýms-
an viðbúnað sem áður þurfti ekki.“
Heimir Heiðarsson, hjá HP og
sonum hf. sem annast vöruflutninga
landleiðina milli Hornafjarðar og
Reykjavíkur, sagði að náttúruham-
farirnar á Skeiðarársandi myndu
hafa mjög mikil áhrif þar sem flutn-
ingsleiðin myndi nú lengjast um
helming, og það hefði óneitanlega
í för með sér að gjaldskrá myndi
eitthvað hækka til samræmis.
„Við höfum verið með allt frá
einum og upp í fimm bíla í flutning-
um daglega, og við ætlum okkur
að keyra þessa leið svo fremi sem
hún verður fær. Það er hins vegar
bara spurning um hveiju er hægt
að anna þegar þetta lengist svona
og flutningsgetan minnkar um
helming," sagði Heimir.
Hann sagði að EES-tilskipun um
hvíldartíma langferðabílstjóra
myndi örugglega hafa áhrif á flutn-
ingana núna, og annað hvort yrði
að hafa tvo bílstjóra á hvorri leið
eða að láta bílstjórann hvíla sig í
tilskilinn tíma á leiðinni. „Ég held
hins vegar að það verði kannski
horft örlítið öðruvísi á það, þegar
þetta er svona, þótt menn fari
kannski eitthvað fram yfir, en hætta
á því er alltaf fyrir hendi þegar
færð og tíðarfar getur verið rysj-
ótt,“ sagði hann.