Morgunblaðið - 06.11.1996, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 6. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Kosið um þingsæti í báðum deiidum og* forsetaembætti í Bandaríkjunum í gær
BOB Dole kátur meðal stuðningsmanna í Des Moines í Iowaríki undir lok
mikils endasprettar í kosningabaráttu hans.
BILL Clinton ræðir við ungan pilt á veitingahúsi, sem hann hafði viðkomu á
í kosningaferð í borginni Manchester í New Hampshire.
Fyrstu kosnmgaspámar bentu
til sigurs Clintons forseta
SPAR, sem birtar voru í Bandaríkj-
unum skömmu eftir miðnætti í nótt,
bentu til þess að frambjóðandi
Demókrataflokksins, Bill Clinton
forseti, færi með sigur af hólmi í
kosningunum vestra og yrði endur-
kjörinn til fjögurra ára. Samkvæmt
kosningaspám, sem birtar voru eftir
að kjörstöðum hafði verið lokað í
átta ríkjum í austurhluta Bandaríkj-
anna, hafði forsetinn tryggt sér 32
kjörmannaatkvæði en andstæðing-
ur hans, Bob Dole, frambjóðandi
Repúblikanaflokksins hafði ekkert
hlotið. 270 kjörmannaatkvæði hið
minnsta nægðu til sigurs.
Bandarískar sjónvarpsstöðvar
birtu fyrstu kosningaspár klukkan
rúmlega 23 í gærkvöldi þegar kjör-
fundi var lokið í Kentucky og Indi-
ana. Þar þóttu úrslitin of tvísýn til
að unnt væri að úrskurða hvor
þeirra Dole og Clinton hefði sigrað
og kom það á óvart. Klukkustundu
siðar voru sams konar spár birtar
er kjörstöðum var lokað í sex ríkj-
um til viðbótar í austurhlutanum.
Slíkar spár eru gerðar á grundvelli
svonefndra „útgöngukannana"
sem framkvæmdar voru á kjörstöð-
um í ríkjum þessum og eru byggð-
ar á upplýsingum kjósenda sem
greina frá því hvaða frambjóðanda
þeir studdu.
Mesta athygli vakti sigur Clint-
ons í Florída þar sem 25 kjör-
mannaatkvæði voru í boði. Hafði
frambjóðandi demókrata ekki unn-
ið ríkið i forsetakosningum frá ár-
inu 1976. í þremur ríkjum þóttu
kannanir ekki gefa tilefni til að
úrskurða um sigurvegara en Clint-
on var talinn hafa sigrað í Ver-
mont og New Hamsphire auk
Florída. Þessar fyrstu tölur gáfu
til kynna að Clinton gæti vænst
þess að verða endurkjörinn fyrstur
forseta úr röðum demókrata frá
því Franklin D. Roosevelt var kjör-
inn forseti í fjórða skiptið árið
1944. Þeir Harry S. Truman og
Lyndon B. Johnson voru að vísu
endurkjörnir en komust ekki til
valda í kosningum heldur á grund-
velli embættis varaforseta.
Engar tölur höfðu á hinn bóginn
borist frá lykilríkjum á borð við
New York, Texas, og Kaliforníu
þegar Morgunblaðið fór í prentun
í nótt. í ríkjum þessum eru flest
kjörmannaatkvæði í veði, t.a.m. 54
í Kaliforníu en 270 siík atkvæði
af alls 538 duga til sigurs í forseta-
kjöri í Bandaríkjunum.
Þátttaka í kosningunum virtist
dræm en sérfræðingar höfðu spáð
því að kjörsókn yrði minni en
nokkru sinni áður, jafnvel um 50%
sökum almenns áhugaleysis kjós-
enda og tortryggni í garð ráða-
manna í Washington.
Kannanir höfðu gefið til kynna
að sigur Bills Clintons mætti heita
öruggur þar eð hann hafði reynst
njóta 7-16% meira fylgis á lands-
vísu en helsti keppinautur hans. Á
hinn bóginn segja spár um fylgi á
landsvísu ekki alla söguna í kosn-
ingum í Bandaríkjunum vegna
kjörmannakerfísins.
Auk forsetakosninganna fóru
fram kosningar til beggja deilda
Bandaríkjaþings. í fulltrúadeildinni
var tekist á um öll 435 sætin en í
öldungadeildinni, þar sem kjör-
tímabiiið er sex ár, var kosið um
þriðjung þingsætanna. Að auki
fóru fram ríkisstjórakosningar í 11
ríkjum auk kosninga til þinga ríkj-
anna 50 og annarra slíkra á lægri
stigum stjórnsýslunnar.
Repúblikanar, andstæðingar for-
setans, hafa meirihluta í báðum
þingdeildum í Washington. Demó-
kratar gerðu sér vonir um að
hnekkja meirihluta þeirra í fuil-
trúadeildinni en ólíklegt þótti að
það myndi takast í öldungadeild-
inni. Staðan á þingi ræður jafnan
miklu um framvindu stjórnmála í
Bandaríkjunum og höfðu frétta-
skýrendur bent á að repúblikanar
myndu vafalítið reynast Clinton
erfiður ljár í þúfu héldu þeir meiri-
hluta sínum á þingi.
Málefni þóttu ekki setja mjög
mark sitt á kosningabaráttuna að
þessu sinni. Dole og stuðningsmenn
reyndu að koma höggi á forsetann
með því að væna hann um spillingu
og siðleysi á grundvelli þeirra ásak-
ana sem fram hafa komið á hendur
Clinton. Þá lagði Dole á það ríka
áherslu að hann væri fulltrúi stríðs-
árakynslóðarinnar, sem enn á ný
væri tilbúin til að færa fórnir fyrir
Bandaríkin, lýðræðið og heimsfrið-
inn. Forsetanum varð hins vegar
einkum tíðrætt um vænlega stöðu
á vettvangi efnahagsmála.
VÖGIR WIOM VOGIR
Bjóðum eftirtaldar uppgerðar ^ iðnaðarvoeir á einstöku verði.
SOEHNLE-SCANVÆGT ) Vogirnar verða til sýnis og sölu á lager okkar Sundaborg 3 næstu daga. Aðeins ein vog af hverri gerð. Rafeindavog 60kg x 20g. Pallur 57x50sm. Ryðfrír pallur. Áfastur skjár (IP65). Verð kr. 35.000,- án VSK. (kr. 43.575.- m/VSK.)
WEIGH-TRONIX Rafeindavog 90,72kg x 20g. Pallur 55x55sm Ryðfrír pallur og ryðfrír laus skjár. Vatnsvarin. Verð kr. 65.000.- án VSK. (kr.80.925,- m/VSK.)
SOEHNLE-BERKEL Rafeindavog 120kg x 50g. Pallur 50x36sm. Ryðfrír pallur og laus skjár (IP65). Verð kr. 35.000.- án VSK. (kr. 43.575.- m/VSK.)
AVERY Rennilóðavog 120kg x 50g. Pallur 40x35sm. Verð kr. 8.000.- án VSK. (kr. 9.980,- m/VSK.)
SOEHNLE-BERKEL Rafeindavog 120kg x lOOg. Pallur45x45sm. Áfastur skjár (1P65). Verð kr. 30.000,- án VSK. (kr. 37.350.- m/VSK.)
SOEHNLE Rafeindavog 240kg x 200g. Pallur 66x55sm. Ryðfrír pallur og laus skjár (IP65). Verð kr. 45.000.- án VSK. (kr. 56.025.- m/VSK.)
Frá árinu 1987 höfum við breytt ýmsum eldri gerðum voga, sett við þær þyngdarnema eða endurnýjað og einnig sett við aflestursskjái. Leitið upplýsinga.
VOGAÞJÓNUSTA ÓLAFS GÍSLASONAR & CO HF. SUNDABORG 3 SÍMI 5686970-5684800
Svíþjóð og EMU-aðild
Sænsku ríkisstjóminni
ráðlagt að bíða
Kaupmannahöfn. Morgunblaöið.
SVIAR ættu að bfða með aðild að
Efnahags- og myntbandalagi Evr-
ópu, EMU. Þetta er niðurstaða
sænskrar hagfræðinganefndar,
sem sænska stjórnin fékk til að
gera úttekt á hagfræðihlið sæn-
skrar aðildar að bandalaginu. At-
vinnuleysið er helsta ástæða þess
að bíða beri með aðild. Nefndin
dregur í efa að mörg lönd verði
stofnaðilar að EMU, svo það muni
ekki skaða að sænsk aðild frestist
um 2-3 ár. Erik Ásbrink fjármála-
ráðherra hefur áður lýst yfir svip-
aðri skoðun.
Nefndarniðurstaðan kom ekki á
óvart, þar sem nefndin hefur þegar
gefið út greinar, sem bentu í þessa
átt. Nefndin, undir forystu Lars
Calmfors hagfræðiprófessors, veg-
ur ýmis rök og þar sem mótrökin
eru fleiri, má túlka niðurstöðurnar
í þá veru að Svíar ættu ekki að
gerast aðilar strax, heldur bíða þar
til sænskt efnahagslíf er orðið
traustara. Veigamestu mótrökin
eru 13 prósent atvinnuleysi, sem
nefndin metur vera of hátt til að
aðildin geti gagnast Svíum. Mar-
goft hefur verið bent á að með
EMU-aðild geti orðið erfiðara að
ráða bót á atvinnuleysi og því sé
óvarlegt að hefja hana með svo
háu atvinnuleysi.
Koma þarf atvinnu-
leysinu í 6-7%
Á blaðamannafundi þar sem
skýrslan var kynnt sagði Calmfors
að nefndin hefði ekki rætt hvert
atvinnustigið þyrfti að vera, en
sjálfur áliti hann að 6-7 prósenta
atvinnuleysi væri nærri lagi. Hann
sagðist hins vegar ekki vita hvað
gera ætti, ef atvinnuleysið lækkaði
ekki.
í skýrslunni er bent á að rík-
isbúskapurinn sé ekki í nógu
traustum skorðum til að EMU-
aðild sé æskileg, auk þess sem
ræða þurfi aðildina betur. Eins
og horfi nú sé óvíst að sambandið
hafi í för með sér þann stöðug-
leika í efnahagsmálum, sem stefnt
sé að. Einnig er nefnt að fleiri en
Svíar muni væntanlega standa
utan sambandsins og sagt líklegt
að Þýskaland, Belgía, Holland,
Lúxemborg og Frakkland verði
með frá byijun. Ef og þegar aðild-
arlöndum fjölgi megi gera ráð
fyrir að pólitískt vægi sambands-
ins aukist og þar með verði erfið-
ara að standa utan þess.
Sænska stjórnin hefur ekki tekið
afstöðu til EMU-aðildar.