Morgunblaðið - 12.07.1997, Blaðsíða 21

LAUGARDAGUR 12. JÚLÍ 1997 21
NEYTENPUR
Safnkort, Fríkort, Vildarkort
Reglur um
tryggðarkort
væntanlegar
sér um, áreynslulausri áreynslu þar
sem Finnbogi Gunnlaugsson er leið-
beinandi. Síðar í mánuðinum verður
nokkurra daga námskeið sem ber
heitið Lífsins auður og fjallai' um
drauma og goðsagnir. Pað námskeið
er ætlað konum sem vilja vaxa og
verða skoðaðar ýmsar goðsagnir,
auk eigin drauma og litið verður á
leiðir til að vinna með þessar auð-
lindir. Leiðbeinandi er Valgerður H.
Bjarnadóttir, kvennaráðgjafi og
dreymandi. Og í ágúst verður hug-
leiðsla og slökun á líkama og huga,
helgina 8.-11. sem Helga Sigurðar-
dóttir leiðir og námskeið
í mataræði, jurtum og
heilbrigði sem Kolbrún
Björnsdóttir grasalækn-
ir sér um.
Um það leyti sem ég
hef lokið við að kynna
mér starfsemina, eru
dætur mínar komnar í
sund og búnar að bóka
okkur á herbergi á
heimavistinni. Maður drattast upp á
vist til að bera farangurinn inn, býst
ekki við neinu og ákveður að fara
síðan að kaupa silung.
En svo einhvem veginn er allt svo
fallegt þama. Ekki bara úti, heldur
líka inni. Veggteppi og myndir,
blómaskreytingar og púðar. Allt svo
vistlegt. Hægt að gista í svefnpoka-
plássi í skólastofum, eða í kojum á
heimavistinni. Allt tandurhreint. Og
fastir liðir í starfseminni em nudd,
jóga, hugleiðsla, líkamsrækt, dans og
svitahof. Skapandi hreyfíng sem er í
senn hugleiðsla, líkamsrækt og heil-
un. Pað er Katrín Hafsteinsdóttir
sem sér um líkamsræktarþáttinn.
Ása sér um nuddið, jóga og dans.
„Ég dvaldi í Bandaríkjunum í
nokkur ár,“ segir hún. „Ég fór fyrst
út til að stunda nuddnám í Boulder
School of Massage Therapy í
Kólórðadó. Þar sótti ég líka kúrsa í
Naroba Institute í júngískum
draumum. Síðan var ég hjá einka-
kennurum í líkamssálarfræði, en að-
al lærdómurinn var þeg-
ar ég bjó ein úti í skógi.“
Asa vann við nudd í
Boulder, síðan flutti hún
til Nýju Mexíkó, þar sem
hún seldi kaffí á flóa-
markaði og tók fólk í
einkameðferð, sem
nuddari. „Það kann að
hljóma undarlega að
seija kaffi á flóamarkaði,
en það var dásamlega skemmtilegt,"
segir Ása. „Ég kynntist svo margvís-
legu fólki, með ólík viðhorf og menn-
ingarbakgrunn.“
Eftir eina helgi í Lundi, hef ég
engan áhuga á að fara aftur tO
mannabyggða. Ekki dæturnar held-
ur. Það er einhver geðjafnaðarorka
þarna. Búnar að fara í gönguferðir í
Ásbyrgi og Hljóðakletta. Skoða ör-
smáar jurtirnar, lifandi grjótið -
fleygað og stuðlað, baða andlitið upp
úr tærri lind og anda og anda og
anda. Ein helgi hefur ekki dugað
okkur. Við ætlum að koma aftur í
sumar. Eigum eftir Jökulsárgljúfrin
og aðra ferð í Hljóðakletta. Svo eru
það sandamir .... Það ku vera þarna
bóndi sem ræktar kartöflur og gul-
rætur í söndunum. Þeir eru heitir.
En við fengum sOungssúpuna
okkar. Smágómsæt uppskrift - ein
af slumpu-uppskriftunum mínum:
Sjóða silungshausa, sporða og
bein. Bæta út í einum bolla af borð-
ediki, fjórum matsk. sykri, tveimur
matsk. hunangi. Bæta út í handfylli
af rúsínum og bolla af sveskjum.
Láta malla í klukkutíma. Bæta við
kryddi sem manni finnst gott. T.d.
blóðbergi, birkOaufum, basil,
chillipipar, seasoned pepper. Malla
við vægan hita í 1-2 tíma. Þá má
sigta súpuna og borða hana með sO-
ungi út í, eða meðfram. Það getur
líka verið gott að sigta hausana og
beinin úr, áður en maður bætir rús-
ínum og sveskjum út í - og láta þær
svo bara fljóta með. Mér finnst súp-
an best daginn eftir. Því meira sem
maður notar af rúsínum og sveskj-
um, þarf maður minna af sykri. Svo
getur maður haft hana eins súra, eða
sæta og maður vOl. Og eins sterka og
maður vill. Maður bara slumpar.
Ása, sem býr í Bandaríkjunum yf-
ir vetrartímann, segist ætla að
markaðssetja starfsemina erlendis.
„Þessi túrismi, sem byggir á bak-
pokafólki og fullum rútum sem
keyra á milli hótela, er að verða bú-
inn,“ segir hún. „Erlendis viO fólk
gjarnan koma hingað í orkuna af sól-
inni sem skín alla nóttina og eldsins í
jörðinni. Það vOl nota orkuna til að
ryðja úr vegi gömlum stíflum, næra
sig á kraftinum í þessu landi sem er
svona ómengað. Við erum með
skipulagðar gönguferðir í nátt-
úruperlurnar hérna í kring, bjóðum
upp á sólarlags- og fuglaskoðunar-
ferðir út á Melrakkasléttu.
Þegar við keyrum til baka er Tjör-
nesið ekki lengur kalt, hrjóstrugt og
ljótt. Það er bara enn ein hliðin á
fjölbreyttu landslagi.
FYRIRTÆKI mega ekki lengur
halda skrá um einstakar vörur sem
neytendur kaupa þegar tryggðar-
kort er notað heldur aðeins skrá
áunna punkta eða upphæðir. Þessar
hertu reglur Tölvunefndar koma
fram í bréfi til Neytendasamtak-
anna sem höfðu fyrir nokkru bent
nefndinni á að slíkar reglur væru
í gildi í Noregi.
„Hafi forsvarsmenn tryggðar-
korta fijálsar hendur með þær upp-
lýsingar sem þeir skrá er í auknum
mæli hægt að haga markaðssetn-
ingu gagnvart einstaklingum. Slík
dæmi hafa komið upp á yfirborðið
í Bandaríkjunum með því að auglýs-
ingar eru sendar til einstaklinga
um vöru sem vitað er að þeir noti
reglulega. Það er eðlilegt að komið
sé í veg fyrir að fylgst sé þetta
náið með neyslumynstri fólks sem
er einkamál hvers og eins“, segir
Jóhannes Gunnarsson fram-
kvæmdastjóri Neytendasamtak-
anna.
ÞEGAR nýju reglurnar taka
gildi koma þær til með að gjör-
breyta fyrirkomulagi tryggðar-
korta hér á landi. Sé farið eftir
reglunum verður hægt að skipta
punktaávinningi í peninga hve-
nær sem er og fyrning punkta
verður úr sögunni.
Þá segir Jóhannes að samtökin
hafi spuit hvernig viðtakendum
korta sé gerð grein fyrir hvaða
upplýsingar fari á skrá og hvernig
þeir geti fengið upplýsingar afmáð-
ar úr þeirri skrá. „Tölvunefnd hefur
lagt fyrir að korthafar geti skriflega
sagt upp korti og fengið sig afmáða
úr skrám félags."
Enginn umboðsmaður
neytenda á íslandi
Jóhannes segir að umboðsmenn
neytenda á Norðurlöndum hafi gef-
ið út leiðbeinandi reglur um tryggð-
arkort. „Þetta eru leiðbeinandi regl-
ur um tryggðarkort og þær má
draga saman í nokkra liði. Þátttaka
verður að vera að frumkvæði neyt-
andans, skilmálar skriflegir og
ákvæði skýr. Þá eiga upplýsingar
að uppfylla kröfur um eðlilega við-
skiptahætti og gott siðferði, ávinn-
ingur á að vera hlutfallslega sá
sami fyrir hvaða uppliæð sem keypt
er og það á að vera hægt að breyta
honum í peninga hvenær sein er.
Ekki má hafa í regliun ákvæði um
fyrningu og tímamörk.
„ísland á ekki aðild að þessum
leiðbeiningum. Ástæðan er einfald-
lega sú að hér á landi er ekki starf-
andi umboðsmaður neytenda þó
stjórnvöld haldi því fram að Sam-
keppnisstofnun gegni _því hlut-
verki", segir Jóhannes. „ísland hef-
ur ekki tekið þátt í einstökum sam-
vinnuverkefnum sem umboðsmenn
neytenda á Norðurlöndum taka
þátt í. Á hinum Norðurlöndunum
er formlegt embætti umboðsmanns
neytenda auk opinberra neytenda-
stofnana og fijálsra neytendasam-
taka. Neytendasamtökin hafa ítrek-
að farið fram á að stofnað verði
slíkt embætti hér á landi en stjórn-
völd hafa hafnað því og talið eðli-
legt í sparnaðarskyni að hafa sam-
keppnismál og neytendavernd undir
sama hatti.“
Islenskar reglur
væntanlegar
Á vegum Norrænu embættis-
mannanefndarinnar um neytenda-
mál er verið að leggja lokahönd á
skýrslu um tryggðarkort. Anna
Birna Halldórsdóttir starfsmaður
Samkeppnisstofnunar átti _ sæti í
nefndinni fyrir hönd Islands.
„Skýrslan kemur út í haust og við
komum til með að gefa út íslensk-
ar reglur með þessa skýrslu til hlið-
sjónar. Meðal þeirra kerfa sem þar
er íjallað um eru Safnkort Esso
og Vildarklúbbur Flugleiða en frí-
kortin voru ekki til þegar
vinnan átti sér
stað.“
- Gilda
engar reglur
núna um
tryggðarkort
hérlendis?
- Nei engar
sérstakar regl-
ur. Við erum
enn að safna
upplýsingum og
í haust verður fundur hér á landi
hjá samkeppnisyfirvöldum á
Norðurlöndum og þar verður
m.a. fjallað um tryggðarkerfi
útfrá samkeppnissjónarmiðum.
Við munum senda reglur frá
okkur í framhaldi af þessum
fundi.“ Anna Birna bendir á að
um leiðbeinandi reglur sé að
ræða en ekki lög sem verður að
fara eftir.
Reglurnar gjörbreyta
fyrirkomulagi kortanna
„Það er ljóst að þessar reglur
koma til með að gjörbreyta fyrir-
komulagi hjá þeim tryggðarkerfum
sem þegar eru starfandi hér á
landi“, segir Anna Birna. Þá verður
hægt að breyta ávinningi í peninga
hvenær sem er og ekki má liafa í
ákvæði skilmála um fyrningu."
Páll Þór Ármann framkvæmda-
stjóri Fríkorta ehf. segir að punktar
fríkortanna fyrnist á fjórum árum
eða á fjóru og hálfu ári allt eftir
því hvenær ársins punktarnir áunn-
ust. Enn hefur ekki verið fjallað
um sérstaklega að hægt verði að
skipta punktaávinningi beint í pen-
inga. Hann segir á hinn bóginn að
fyi'irkomulagið sé sífellt í endur-
skoðun og ef reglur verði settar um
fyrirkomulag tryggðarkorta muni
þeir skoða þær þegar þar að kem-
ur. Engin tilmæli um breyingar
hafa borist Fríkorti frá Samkeppn-
isstofnun.“
Þessa dagana er Fríkort ehf. að
senda 55.000 korthöfum vfirlit og
rúmlega 5.000 korthafar hafa
áunnið sér rétt til að nýta punkta
sína.
(uppköst og niðurgangur), það óð
aur og leðju fram og til baka, allt
var grátt og ömurlegt. Ég hafði tek-
ið að mér að hlúa að hvítvoðungum
og hafði vafið þá hvítu líni til að
halda á þeim hita og var búin að fela
þá út um allt til að passa þá og halda
í þeim lífí, því það væri eina framtíð-
in í henni veröld. Ég óð leðjuna
fram og aftur til þess að næra þá á
mjólk, hlú að þeim og fela þá í skóg-
inum (stór og mikill skógur með há-
um trjám sem ekki eru til hér), ég
vissi að sum af börnunum voru mun-
aðarleysingjar og ég þyrfti að fínna
lausn á þeim vanda. Ég vonaði að
foreldrar hinna barnanna væru
reiðubúnir að taka þau aftur. Ég var
orðin svo þreytt að ég grét af þreytu
en vissi að ég mætti ekki sofna, né
gefast upp því líf og afkoma bai'n-
anna var undir mér einni komið.“
Rááning
Draumar hafa borist gegnum tíð-
ina sem ég hef ráðið, lesið um og
heyrt er boði mikla atburði
snemma á næstu öld. Þeir eru
áþekkir að formi óg innihaldi og
fjalla allir um einhverskonar upp-
gjör. Þessi draumur er í þeim dúr
en hefur þó í sér falið tvíeðli, þar
eð hann spáir bæði um framtíð
okkar og þína. Hann talar um lok
þeirra gilda sem nú eru við lýði og
upphaf nýrra tíma (bömin) sem
þú virðist eiga stóran þátt (mjólk-
in) í með gerðum þínum. Þessi
breyting sýnist af draumnum vera
stórfelld hugarfarsbreyting (fólkið
var veikt með uppköst og niður-
gang) með tilheyrandi sinnaskipt-
um (það óð aur og leðju). Munað-
arleysingjarnir sýnist mér vera
nýjar hugmyndir er nái ekki fót-
festu fyrr en tíminn er kominn.
Þar sem þú átt þátt í þessari
framtíð virðist mér draumurinn
vera að segja þér að hefja nú þeg-
ar andlegan undirbúning (skógur-
inn) og ekki láta bugast þótt gang-
an verði ströng.
Þcir lesendur sem viljn fá druuma sfna
birtu og riíðna sendi þn mcð fullu nnfni,
fæðingardegi og ári ásamt heimilisfangi og
dulnefni til birtingnr til:
Draumstafir
Morgunblaðið
Krínglunni 1
103 Reykjavfk
Fyrir sjö árum
fór mig að
dreyma
um að stafna
heilsu-
paradís