Morgunblaðið - 15.10.1997, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1997 19
ERLENT
Opinberri heimsókn forsætisráðherrahiónanna tíl Danmerkur lokið
Schengen
efst á blaði
Morgunblaðið. Kaupmannahöfn.
SCHENGEN-samkomulagið var efst
á blaði í umræðum Davíðs Oddsson-
ar forsætisráðherra og Poul Nyrup
Rasmussens, forsætisráðherra Dan-
merkur, í gærmorgun. Báðir sögðust
fastákveðnir í að halda í þann árang-
ur, sem náðst varðandi Schengen,
en vildu ekki rekja í smáatriðum,
hvað til umræðu væri. Búist hafði
verið við 45-60 mínútna fundi, en
ráðherrarnir töluðu saman í tæpa
eina og hálfa klukkustund.
Nyrup Rasmussen sagðist vera
glaður að geta endurgoldið íslands-
ferðina 1995. Ekki væri hægt að
keppa við íslenska náttúru, en í stað
þess hefði Davíð Oddssyni verið sýnt
eitthvað allt annað en það sem hann
hefði fyrir augunum daglega og sem
mest af Danmörku. Líka hafið, sem
væri Dönum mikilvægt ekki síður
en Islendingum.
í ræðu sinni í kvöldverði til heið-
urs íslensku forsætisráðherrahjón-
unum í fyrrakvöld ha.fði Nyrup Ras-
mussen á orði að engin deilumál
væru milli landanna tveggja og á
blaðamannafundinum í gær sagði
Davíð Oddsson að ráðherrunum
hefði „ekki tekist að búa til nein
deilumál" fyrir fund þeirra. Hins
vegar hefðu þeir rætt nokkur mikil-
væg mál og nefndi þá fyrst Scheng-
en-samninginn, þar sem báðum
löndunum væri mikið í mun að halda
fast í norræna vegabréfasambandið.
Þó Schengen- samningurinn væri
nú orðinn hluti af kjarna Evrópu-
sambandsins, ESB, myndi Scheng-
en-svæðið kljúfa Norðurlöndin. Því
væri mikilvægt að öll löndin stað-
festu Schengen-samninginn. Danir
hefðu þegar gert það og ekki stæði
til að breyta því.
Atlantshafsbandalagið var einnig
til umræðu og þar undirstrikaði
Davíð að samvinna landanna tveggja
innan þess hefði borið góðan ávöxt
á leiðtogafundi NATO-ríkjanna, þar
sem þau ásamt Noregi, Bretiandi
og Bandaríkjunum hefðu í samein-
ingu borið hagsmuni Eystrasaltsríkj-
anna fyrir brjósti.
Nyrup Rasmussen undirstrikaði
að löndin hefðu ijölþætt pólitísk
tengsl, bæði á sviði Sameinuðu þjóð-
anna og norrænnar samvinnu og
hvað varðaði ESB þá stefndu Danir
að því að íslensk yfirvöld væru sem
best upplýst um gang mála þar.
Norræn samvinna væri nú mikilvæg-
ari en nokkru sinni áður, vegna þess
að leiðir landanna hefðu skilið varð-
andi ESB.
Heimsóknir alfarið mál
einstakra landa
Einn dönsku blaðamannanna vildi
gjarnan heyra hvort íslenska stjórnin
hefði orðið vör við einhveijar ráð-
stafanir af hálfu Kína eftir heimsókn
tævanska varaforsetans þangað.
Davíð Oddsson sagði stjórnina hafa
fengið að heyra frá þeirri kínversku
fyrir heimsóknina og á meðan henni
stóð, en síðan ekkert frekar. Forsæt-
isráðherra skýrði síðan sjónarmið
íslensku stjórnarinnar, sem ekki
hefði skipt um stefnu varðandi Kína,
en hins vegar væri það á hennar
valdi að ákveða hver kæmi til Is-
lands og við hveija væri talað. Ekki
dytti íslensku stjórninni að segja
Kínveijum fyrir um hveija þeir gætu
talað við og á hveijum þeir gætu
tekið á móti. Slíkt væri í valdi hvers
og eins lands.
Tengslin við Kína hafa verið við-
kvæmt mál í Danmörku, þar sem
brot á mannréttindum þar hafa orð-
ið umræðuefni og ýmsir aðilar í við-
skiptalífinu haft áhyggjur af því að
það gæti stofnað viðskiptatengslum
við Kína í voða. Aðspurður um ís-
lenska málið, sagði Nyrup Rasmuss-
en það ákvörðun íslensku stjórnar-
innar einnar og rangt væri að hann
færi að lýsa skoðun sinni á henni.
Persónuleg
tengsl til góða
Tilgangur með opinberri heim-
sókn er bæði ætlað að styrkja tengsl
landanna, en einnig þeirra, sem þar
hittast. Aðspurðir um gildi persónu-
legra kynna stjórnmálamanna sagði
Davíð það mjög gagnlegt að kynn-
ast erlendum starfsbræðrum. Þegar
á reyndi auðvelduðu góð kynni
mönnum að ræða saman og erfið
mál gerðu oft ekki boð á undan sér.
Nyrup Rasmussen tók undir þetta
og sagði að oft gengju hlutirnir svo
hratt fyrir sig á alþjóðlegum fundum
að enginn tími gæfíst til að bera
saman bækur sínar. Þá væri gott
að þekkjast svo vel að það dygði að
líta hvor á annan, til að vita ná-
kvæmlega hvað hinn hefði í huga.
Hin pappírslausa skrifstofa
Eftir hádegisverð Margrétar Þór-
hiidar Danadrottningar var haldið í
heimsókn til danska fyrirtækisins
Oticon, sem framleiðir heyrnartæki.
Tekið var móti gestunum í nútíma-
legum og sérstökum húsakynnum í
gamalli verksmiðjubyggingu í Hell-
erup. Fyrirtækið er þriðji stærsti
framleiðandi heims á sínu sviði, til
íslands eru áriega seld um 200
heyrnartæki. Fyrir utan að vera
frumkvöðull á sínu sviði er fyrirtæk-
ið þekkt fyrir framúrstefnulegt
skipulag. Gestirnir fengu innsýn í
hið pappírslausa fyrirtæki, þar sem
allir hafa allt sitt í tölvu og þeir sem
þurfa að hafa eitthvað í kringum sig
hafa það í skápum á hjólum, svo
starfsmennirnir geta unnið hvar sem
er í húsinu. Aðeins tveir yfirmann-
anna hafa ritara og verkaskiptingin
er svo fijálsleg að flestar upplýs-
ingar um fyrirtækið eru öllum starfs-
mönnum aðgengilegar.
í einum fundarsal fyrirtækisins
voru tuttugu samtengdar ferðatölv-
ur á kringlóttu borði. í þær er notað
forrit, sem gerir öllum mögulegt að
sjá hvað hinir skrifa án þess að vita
hver skrifi. Þetta er notað á fundum,
þar sem allir geta þá tjáð sig skrif-
lega um ákveðin mál og Oticonmenn
voru á einu máli að þannig yrðu
skoðanaskiptin opnari og hnitmið-
aðri. Þetta samskiptaform vakti
greinilega óskipta athygli Nyrup
Rasmussen sem var einnig forvitinn
að vita hvernig starfsmenn tækju
því að vinna við þessar óvenjulegu
aðstæður. Svörin voru að því væri
vel tekið og nýir starfsmenn væru
fljótir að venja sig við þær.
Neil Hamilton neitar enn ásökunum um mútuþægni
London. Reuters.
Al-Fayed lýst
semlygara
NEIL Hamilton, fyrrverandi þing-
maður breska íhaldsflokksins, kom
fyrir siðanefnd breska þingsins í gær
til að svara staðhæfingum Mo-
hameds al-Fayeds, eiganda Harrods-
verslananna, sem segist hafa greitt
Hamilton mútur fyrir að bera upp
fyrirspurnir á þinginu. Hamilton
kvaðst saklaus af þessum ásökunum
og lýsti al-Fayed sem „óforbetran-
legum lygara“ og „þorpara".
Hamilton sagði að al-Fayed hefði
sýnt „lygahæfileika" sína eftir bíl-
slysið í París sem varð syni kaup-
sýslumannsins, Dodi, og Díönu
Bretaprinsessu að bana. Hann hefði
gerst sekur um að „hagnýta sér einn
af sorglegustu atburðum nútímasög-
unnar“. Al-Fayed hafði sagt að hjúkr-
unarkona á sjúkrahúsi í París hefði
skýrt honum frá síðustu orðum prins-
essunnar áður en hún lést, en starfs-
menn sjúkrahússins vísuðu þessu á
bug og sögðu að Díana hefði aldrei
talað á sjúkrahúsinu eftir slysið.
Sir Gordon Downey, formaður
siðanefndarinnar, komst að þeirri
niðurstöðu í skýrslu, sem birt var í
júlí, að Hamilton hefði þegið að
minnsta kosti 18.000 pund, andvirði
1,8 milljóna króna, frá al-Fayed fyr-
ir að bera upp fyrirspurnir á þing-
inu. Hamilton neitaði þessum ásök-
unum en missti þingsæti sitt í kjör-
dæmi sem hafði verið eitt af höfuð-
vígjum íhaldsflokksins í kosningun-
um 1. maí, þegar hann fór halloka
fyrir Martin Bell, fyrrverandi stríðs-
fréttaritara BBC.
„Vildi höfuðleður ráðherra“
Hamilton talaði í tvær klukku-
stundir þegar hann kom fyrir siða-
nefndina og hvatti hana til _að
hnekkja niðurstöðu Downeys. „Ég
hef verið dæmdur á grundvelli stað-
hæfinga þorp-
ara,“ sagði hann.
„Þetta er heimur
Lísu í Undralandi
og skýrslan er í
anda Lísu í
Undralandi.“
Hamilton
kvaðst hafa stutt
al-Fayed á síðasta
áratug þegar yfir-
völd rannsökuðu
kaup hans á Harrods. Hins vegar
hefði hann neitað að aðstoða kaup-
sýslumanninn frekar þegar hann
varð aðstoðarráðherra í viðskipta-
ráðuneytinu og fór með málefni bre-
skra fyrirtækja.
„Al-Fayed var ekki argur yfir því
að ég skyldi vera spilltur stjórnmála-
maður, heldur þvert á móti vegna
þess að ég var ekki spilltur," sagði
þingmaðurinn fyrrverandi. „Rétta
skýringin á reiði al-Fayeds er sú að
hann vildi höfuðleður ráðherra.“
„Óforbetranlegur
lygari"
Hamilton gagnrýndi Downey fyrir
að taka mark á staðhæfingum al-
Fayeds og starfsmanna á skrifstofu
hans. „Við höfum hér óforbetranleg-
an lygara og safn starfsmanna sem
enginn hefur heyrt af,“ sagði hann.
Hamilton sagði að Downey hefði
kosið að skella skollaeyrum við
ósamræmi sem hefði gætt í staðhæf-
ingum al-Fayeds, er hefði fyrst sagt
að þingmaðurinn fyrrverandi hefði
fengið úttektarmiða frá Harrods, en
síðar haldið því fram að Hamilton
hefði tekið við reiðufé.
Samkvæmt reglum þingsins getur
al-Fayed ekki höfðað meiðyrðamál
vegna ummæla Hamiltons nema
hann endurtaki þau utan þingsins.
Sassou nær
forsetahöll
Kongó
Brazzaville. Reuters.
SVEITIR hliðhollar Denis Sassou
Nguesso uppreisnarforingja í Kongó
náðu í gær forsetahöll landsins í
Brazzaville á sitt vald en engar
fregnir voru af afdrifum Pascals
Lissouba forseta. Um helgina náðu
sveitir Sassous einnig alþjóðaflug-
velli höfuðborgarinnar á sitt vald.
Talsmaður Sassous sagði að Lisso-
uba forseti hefði ekki verið í forseta-
höllinni er hún féll. Þykkir reykjar-
bólstrar stigu upp af hverfinu þar sem
hana-er að fínna og vélbyssuskothríð
heyrðist til Kinshasa, sem er handan
Kongóár í gömlu Zaire.
Sjónarvottar sögðu að átökin virt-
ust vera að færast í vesturátt til
Bacongo þar sem er vígi Bernards
Kolelas forsætisráðherra. Þá sögðu
flóttamenn í Kinshasa að tvær MiG-
orrustuþotur hefðu varpað sprengj-
um á íbúðahverfi í fyrrakvöld og
mikill ljöldi fólks týnt lífi eða særst.
Kosningaskrifstofan er að Suðurgötu 7.
Opið virka daga kl. 15-22, laugardaga og sunnudaga kl. 13-18.
Símar: 561-7640 og 561-7641 • Símbréf 561 7643
Stuðningsmenn
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík 24. og 25. október 1997
Júlíus Vífil í 4. sætið