Morgunblaðið - 15.10.1997, Síða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Segir af
sér vegna
ásakana
PIERS Merchant, 46 ára
þingmaður breska íhalds-
flokksins, sagðist í gær hafa
ákveðið að segja af sér þing-
mennsku vegna ítrekaðra
ásakana um kynferðisleg hlið-
arspor með 18 ára stúlku.
Merchant kveðst saklaus af
áburðinum en sagðist vilja
draga sig út úr sviðsljósi fjöl-
miðla til að hlífa fjölskyldu
sinni og stúlkunnar, sem hann
segir fjölskylduvin. Merchant
hélt sæti sínu í kosningunum
í maí þrátt fyrir að götublöð
hefðu áður birt ásakanir í
hans garð.
Fær ekki að
höfða mál
BORGARDÓMUR í frönsku
hafnarborginni Cherbourg vís-
aði í gær frá dómi málshöfðun
Greenpeace-samtakanna á
hendur franska kjamorkufyr-
irtækinu COGEMA, sem um-
hverfissamtökin saka um að
hafa losað geislavirkan kjam-
orkuúrgang frá La Hague end-
urvinnslustöðinni í sjóinn und-
an norðurströnd Frakklands.
Ástæða frávísunarinnar var
sögð sú að Greenpeace hefði
ekki getað sýnt fram á rétt-
mæti málssóknarinnar.
Þekkir Kohl
sitjandann?
ÞJÓÐVERJI, sem gert hefur
verið að greiða 25 þúsund
krónur fyrir að bera sitjand-
ann framan í Helmut Kohl
kanslara og frú er þau dvöld-
ust í sumarleyfi í Austurríki
fyrir tveimur árum, hefur
áfrýjað lögreglukæm og
kveðst saklaus. Krefst maður-
inn þess að Kohl komi fyrir
réttinn og skoði sitjanda sinn
því það telur hann einu leiðina
til að fá sýknu. Kanslarinn
muni þá sjá að þessi sitjandi
sé ekki einn þeirra sem hópur
ferðamanna beraði framan í
kanslarahjónin fyrir framan
sumarhús þeirra í St. Gilgen
við Wolfgangsvatn 1995 eftir
að hafa laumast framhjá líf-
vörðum þeirra.
58 fórust í
rútuslysi
AÐ minnsta kosti 58 manns
biðu bana og 17 slösuðust er
yfirfull rúta fór út af þjóðveg-
inum 25 km frá borginni
Tangail í Bangladesh í gær
og hafnaði út í skurði. Ástæða
slyssins var sögð sú, að bíl-
stjórinn hafi misst vald á rút-
unni sem hann ók á ofsa-
hraða.
Heilasótt
veldur ótta
ÁSTRÖLSK yfírvöld fyrir-
skipuðu bólusetningu á tæp-
lega 500 stúdentum við há-
skóla í héraðinu Nýju Suður-
Wales eftir að einn stúdent
dó af völdum heilahimnubólgu
og fjórir veiktust. Allir sóttu
þeir róðrarmót háskóla á Pen-
rithvötnum í Sydney um fyrri
helgi ásamt stúlku frá hérað-
inu Vestur-Ástralíu sem dó
af völdum veikinnar.
Viðbrögð við ræðu Kohls kanslara á flokksþingi Kristilegra demókrata
Gagnrýnisraddir
ekki þagnaðar
Bonn, Leipzig. Reuters.
MEÐ HERÓPI sínu til kristilegra
demókrata sem Helmut Kohl,
kanzlari Þýzkalands, flutti á árlegu
flokksþingi CDU í Leipzig í fyrra-
dag hefur hann samkvæmt dómi
þýzkra fjölmiðla bætt nokkuð
möguleika flokksins á endurkjöri í
næstu þingkosningum, sem fara
fram haustið 1998, en honum hefur
ekki tekizt að þagga niður í gagn-
rýnisröddum innan flokksins.
í ræðunni sem Kohl flutti þing-
fulltrúum í fyrradag hét hann því
að beijast af hörku fyrir fimmta
kosningasigrinum undir merkjum
sameiningar Evrópu, en ekki var
fullljóst hve langt flokksmenn hans
væru tilbúnir að fylgja honum á
þeirri braut.
Vinsældir Kohls og flokksins hafa
verið í öldudal að undanfömu, ef
marka má skoðanakannanir, og inn-
an CDU em uppi hugmyndir um að
bezt fari á því að Kohl, sem hefur
setið 15 ár óslitið á valdastóli, víki
fyrir arftaka strax að loknum kosn-
ingum.
„í hvert sinn sem harðast er að
honum sótt er hann upp á sitt
bezta,“ skrifaði Bild Zeitung í
Hamborg um kanzlarann. „En
vandamál Kohls er flokkurinn hans.
Er hann tilbúinn til að beijast með
honum eða bara til að hvetja hann
til dáða?“
Suddeutsche Zeitung í Múnchen
skrifaði í gær að Kohl hefði mistek-
izt með ræðu sinni að kveða riiður
innanflokksóánægju með forystu
hans. „Helmut Kohl sannfærði ekki
helztu gagnrýnendur sína ,í hans
eigin herbúðum með látlausri ræðu
sinni á flokksþinginu," sagði í leið-
ara blaðsins. „Þeir munu halda
áfram að velta því fyrir sér hvort
flokksformaðurinn, sem hefur
gegnt því hlutverki frá árinu 1973,
sé rétti maðurinn til að veita
flokknum forystu á komandi
árum.“
Reuters
Mótmæla komu drottningar
HÓPUR manna stóð í gær fyrir mótmælum í blóði í, sem átti að tákna blóðbaðið í borginni
Nýju Delhi vegna komu Elísabetar Englands- Amritsar árið 1919 er breskir hermenn myrtu
drottningar, en mennirnir veifuðum glösum með 379 óbreytta borgara.
Danmörk
Hægri-
flokkar
vinnaá
SAMKVÆMT skoðanakönnunum
sem birtar voru í byijun vikunnar,
hafa flokkarnir lengst tii hægri í
dönskum stjórnmálum, Framfara-
flokkurinn og Danski þjóðarflokk;
urinn, aukið fylgi sitt verulega. í
Jyllands-Posten fullyrða þjóðfélags-
fræðingar sem rætt er við að ástæð-
an sé fyrst og fremst óánægja með
stefnuna í innflytjendamálum.
Samkvæmt könnun Berlingske
Tidende myndi Þjóðarflokkurinn fá
14 þingsæti ef gengið yrði til kosn-
inga nú og yrði þar með fjórði stærsti
flokkur á þingi. Framfaraflokknum
er spáð sjö þingsætum.
Ástæðan er sögð óánægja Dana
með fjölda innflytjenda, sem þeir
telji dekrað við. Orð stjórnmála-
manna eigi lítið skylt við þann raun-
veruleika sem fólki mæti og að reynt
sé með öllum ráðum að hafa hemil á
umræðunni.
Alija Izetbegovic forseti Bosníu-Herzegóvínu á fundi Evrópuráðsins
FIMM lönd í Evrópu bíða enn eftir
inngöngu í Evrópuráðið, langstærsta
samband ríkja í álfunni. Formlega
eru það Armenía, Aserbaídsjan,
Bosnía-Herzegóvína og Georgía.
Forsetar þessara landa sögðu frá
erfiðleikum heima fyrir í lok leið-
togafundar í Strassborg um helgina.
Þeir kváðust þó verða að vera bjart-
sýnir um þróun í löndum sínum og
aðild að Evrópuráðinu á næstu miss-
erum. Það væri eins konar gæðast-
impill og greiddi götu að öðru fjöl-
þjóðasamstarfi. Hvíta-Rússlandi var
vísað úr gestasætum í þingi Evróp-
uráðsins í fyrra vegna ófremdará-
stands í landinu og Alexander Lúk-
asjenkó var því eini þjóðarleiðtoginn
í Evrópu sem ekki kom til Strass-
borgar.
Alija Izetbegovic, forseti Bosníu-
Herzegóvínu, sagði að þeir sem
hefðu gengið gegnum viðurstyggð
stríðsins hlytu nú að gera sér vonir
um iýðræðisríki þar sem tvær þjóðir
og fleiri þjóðarbrot byggju saman í
friði. Þróunin væri ör en héngi á
bláþræði. Til að hún héldi áfram
væri jafnvel nauðsynlegt að alþjóð-
legar gæslusveit-
ir væru í landinu
lengur en til júní
1998.
Um samskipti
við önnur ríki
sagði Izetbegovic
að tilnefningum
28 sendiherra frá
Bosníu-Herzegóvínu hefði verið vel
tekið, en beðið væri eftir svari frá
Júgóslavíu. Landamæri við Króatíu
væru að hluta ákveðin. Lagafrum-
varp um ríkisborgararétt og vega-
bréf hefði verið samið með sérlegum
sendifulltrúa ESB, Carlos Westend-
orp, en fulltrúar Serba í ráðherra-
ráði landsins sættu sig ekki við það.
Vopnabirgðir
hafa, að sögn for-
setans, verið
eyðilagðar í sam-
ræmi við Vínar-
sáttmálann og
notkun erlendra
styrkja sætir eft-
iriiti alþjóða-
stofnana. Þá nefndi forsetinn lög-
gæslu, sem komin væri í samræmi
við alþjóðleg viðmið í stórum hluta
landsins, með aðstoð alþjóðalög-
reglu.
Izetbegovic sagði jarðsprengjur
valda því að fjórðungur Bosníu-
Herzegóvínu væri ófær og lýsti yfir
eindregnum stuðningi við alþjóðlegt
bann við sprengjunum. Bosníuforseti
sagði það vera vilja almennings að
úrslit sveitarstjórnarkosninga í sept-
ember væru virt að fullu og sömu-
leiðis vildi almenningur fijálsa fjöi-
miðla og aðgerðir gegn spillingu.
Um óheft streymi upplýsinga sagði
hann að það væri eitt aðalskilyrði
varanlegs friðar og til skoðunar
væri tillaga Westendorps um óháða
nefnd til að tryggja þetta. Hvað
spillingu varðar, bað hann um aðstoð
til að hefta smygl, ríkið liði fyrir
vangreidda tolla.
Loks lofaði Izetbegovic starf fjöl-
þjóðastofnana í Bosníu, friðargæslu
og lagalega aðstoð sem einkum er
í mannréttindamálum. Mannrétt-
indadómstóll Evrópu tilnefnir fólk í
mannréttindaráð, stjórnlagadómstól
og nefnd um endurheimt eigna og
heimkynna. Ræða Izetbegovic var í
raun svar til Evrópuráðsins, sem
ákvað skilyrði fyrir inngöngu Bos-
níu-Herzegóvínu í lok september.
Heimildarmenn blaðsins segja þó
ólíklegt að aðild fáist að ráðinu
meðan enn er þörf á alþjóðaher í
landinu.
• •
Orar umbætur
á bláþræði
EMU veldur spennu milli Blairs og Browns
London. Reuters, The Daily Telegraph.
GORDON Brown, fjármálaráðherra Bretlands,
vísaði í gær á bug fréttum um að hann og Tony
Blair forsætisráðherra greindi á um stefnu Breta
gagnvart Efnahags- og myntbandalagi Evrópu,
F,MU. í breskum blöðum hefur undanfarna daga
verið að fínna vangaveltur um það, hvort ríkis-
stjórn Verkamannaflokksins muni breyta stefnu
sinni gagnvart EMU bráðlega.
Á mánudag hafði Daily Mail eftir ónefndum
ráðherra í ríkisstjórninni að Blair myndi brátt
lýsa því yfir að Bretar myndu ganga í EMU fljóta-
lega eftir 1999, en þá er stefnt að því að mynt-
bandalagið verði sett á laggirnar. Svipuð frétt
birtist í blaðinu Financial Times fyrir nokkrum
vikum og olli töluverðri gengislækkun pundsins
á fjármálamörkuðum samtímis og bresk hlutabréf
og ríkisskuldabréf hækkuðu í verði.
Dagblaðið The Independent hélt því fram í gær
að fjármálaráðuneytið væri að reyna að þrýsta á
Blair til að taka ákvörðun um þátttöku í EMU.
Hafði blaðið eftir heimildarmönnum í „nánum
tengslum" við Brown að Blair myndi brátt lýsa
yfir því, að Bretar hygðu á EMU-þátttöku fljót-
lega upp úr árinu 1999.
í forsíðugrein sagði Anthony Bevins, stjórn-
málaritstjóri blaðsins, að Blair væri staðráðinn í
að endurtaka ekki mistök síðustu ríkisstjómar
og þá ekki síst þá ákvörðun að sterlingspundið
yrði hluti af Gengissamstarfí Evrópu, ERM. Bret-
ar hófu þátttöku í ERM árið 1990 en urðu að
hætta henni árið 1992.
„Forsætisráðherrann sýnir gífurlega pólitíska
varfærni gagnvart aðild að myntbandalaginu,"
sagði Bevins og bætti því við, að hætta væri á
hörðum átökum milli Blairs og Browns vegna
málsins.
Fjármálaráðherrann lýsti því yfír í samtali við
BBC-útvarpið í gær að hann og forsætisráðherr-
ann hefðu rætt frétt Independent og verið sam-
mála um að hún væri „uppspuni".
Á fundi fjármálaráðherra ESB í Lúxemborg á
mánudag greindi Brown frá því að Bretar upp-
fylltu inntökuskilyrði vegna EMU en að mjög
ólíklegt væri að þeir yrðu þátttakendur frá upp-
hafí. Hann útilokaði hins vegar ekki aðild síðar.