Morgunblaðið - 15.10.1997, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 15. OKTÓBER 1997 21
í þverpokum
TÓNLIST
Listasafn Kópavogs
„VIÐ SLAGHÖRPUNA"
Sönglög og aríur eftir íslenzk og
erlend tónskáld. Finnur Bjaruason
barýton; Jónas Inginiundarson,
píanó. Listasafni Kópavogs, niánu-
daginn 13. september kl. 20.30.
FINNUR Bjarnason barýton var
gestur Jónasar Ingimundarsonar
við slaghörpuna á mánudagskvöld-
ið var, og eftir aðstreymi tónleika-
gesta að dæma lék mörgum for-
vitni á að heyra nánar í þessum
unga söngvara, sem þrátt fyrir
örstuttan feril og hverfandi sviðs-
reynslu kvað hafa hrifið ekki lak-
ari ljóðasöngkonu en Elly Ameling
á meistaranámskeiði hennar hér
fyrr á árinu, en sem Andreas
Schmidt fékk því miður ekki að
heyra á samskonar námskeiði hér
fyrir hálfum mánuði.
Efnisskráin var að meirihluta
íslenzk gullaldarlög; að vísu ekki
öll jafnvel þekkt, eins og t.d. Smala-
drengur Jóhannesar 0. Haralds-
sonar, sem hér var fluttur næst á
eftir Smaladreng Skúla Halldórs-
sonar. Frá seinni tíð var hið hressi-
lega litla örlag Atla Heimis Sveins-
sonar, Afí minn, og eftir fimm
Brezk þjóðlög í útsetningu Brittens
komu eftir hlé fimm lög eftir Arna
Thorsteinsson (Friður á jörðu, Nótt,
Fögur sem forðum, Rósin og
Áfram), An die Laute, Stándchen
og An die Leier eftir Schubert,
mandólínsarían úr Don Giovanni
e. Mozart (Deh vieni alla finestra)
og Avant de quitter ces lieux úr
Faust e. Gounod.
Framlag Finns var allt mjög
jafnt og vandasamt að draga eitt
fram á kostnað annars. Eins og
sæmir ferskum eldmóði æsku-
manns kom ekki á óvart hvað hann
fór vel með „fúttlög" íslenzka
lagavalsins eins og Sprettur Svein-
björns eða Áfram eftir Árna Thorst,
svo og brezku þjóðlögum Brittens,
sem hefjast á hinu íbyggna The
foggy, foggy Dew, og sá óvenju
skýr og fallegur textaframburður
(kannski burtséð frá framgóm-
mæltum lokhljóðum í enda orða)
ásamt töluverðri tilfinningu fyrir
leikrænni túlkun til þess að skila
ljóðrænu inntaki, ekki síður en tón-
rænu, af þroska sem fáséður er
• ASTERION-bókmennta-
verðlaunin, sem Evrópusam-
bandið veitir, falla í ár í skaut
ítalska rithöfundinum Antonio
Tabucchi fyrir skáldsögu hans
„Staðhæfir Pereira“. Þjóðverj-
inn Hans Christian Oser hlýtur
hins vegar verðlaun fyrir bestu
þýðingu á „The Butcher Boy“
eftir Patrick McCabes. Síðasta
ár hlutu Salman Rushdie og
Christoph Ransmayr verðlaun-
in fyrir skáldsögur og Thork-
ild Björnvig viðurkenningu
fyrir bestu þýðingu.
• RANN SÓKN ARSTOF A í
fræðum danska heimspekings-
ins Soren Kierkegaards hygg-
ur á mikið stórvirki á næstu
árum; heildarútgáfu á verkum
hans. Gert er ráð fyrir að þau
rúmist í 55 bindum og að þau
verði gefin út á næstu tíu
árum. Stór hluti efnisins eru
útskýringar við athugasemdir
Kierkegaards, svo og orðskýr-
ingar, en búist er við að dansk-
ir nútímalesendur muni eiga
erfitt með að skilja mörg orð
og vísanir í texta heimspek-
ingsins. Fyrsta bókin verður
gefin út í um 2.000 eintökum
til að athuga áhuga alrnenn-
ings á efninu.
hjá vart hálfþrítugum námsmanni.
Furðugóð stuðnings- og öndunar-
tækni gerðu honum og kleift að
halda löngum hendingum á jöfnum
styrk án sýnilegrar áreynslu og af
músíkalskri smekkvísi, m.a. í Nótt
eftir Árna, og margir söngnemar
á sama reki myndu eflaust öfunda
Finn af þeim glæsilega raddstyrk
sem hann nú þegar virðist geta
teflt fram og sent út í yztu afkima
salarins án teljandi fyrirhafnar.
Það þarf engum blöðum um að
fletta, að Finnur Bjarnason hefur
hæfileika í þverpokum, og gæti
e.t.v. verið sá hérlendur karlsöngv-
ari síðustu áratuga sem hvað lengst
hefur komizt á jafnskömmum tíma,
einkum hvað snertir senditækni og
næmi fyrir texta og hendingamót-
un. Röddin er opin, björt (nærri því
svo nálgist tenór), jöfn á stóru
raddsviði og greinilega hið bezta
byggingarefni að moða úr á kom-
andi námsárum. Einbeiting söngv-
arans og næmi fyrir mótun og til-
fínningarlegri framvindu leyndu
sér ekki heldur, og var eiginlega
aðeins hægt að óska sér ögn meiri
úrvinnslu með sjálfri raddbeiting-
unni; meiri fjölbreytni, einkum
hvað varðar víbrató, og - endrum
og eins - styrkandstæður.
Margir söngkennarar halda því
fram, að mótun víbratós sé hvorki
hægt að kenna né læra; það sé
innbyggt (líkast til i kjarnasýru
litninganna) og óbreytt frá vöggu
til grafar. Engu að síður heyrir
maður hvað eftir annað hjá fær-
ustu ljóðasöngvurum heims eitt-
hvað sem varla er hægt að kalla
annað en a.m.k. hálfmeðvitaða
stjórnun á víbratói í samræmi við
tilfinningaboð texta og tóna, og er
óskandi, að Finnur nái einnig með
tíma og reynslu að kalla fram fieiri
litbrigði á þessu tiltekna sviði, því
á þessu stigi ferilsins virtist þar
bera mest á einhæfni í túlkun, er
hætti til að dreifa athygli hlustand-
ans, þegar fram í sótti.
Píanóleikur Jónasar var að
vanda góður, þótt varla næði að
öllu leyti upp í sama glampa og
samstillingu og þegar undirr.
heyrði síðast til hans á fjölum Borg-
arleikhússins í söngveizlunni miklu
fyrr í haust. Undirtektir tónleika-
gesta voru hins vegar miklar og
hlýjar í hvívetna.
Ríkarður ð. Pálsson
SÝNINGIN á Aidu í Lúxor er sögð sú mikilfenglegasta í sögunni en kostnaður
við hana nemur tæpum 2 milijörðum ísl. kr.
Mikilfengleg Aida
Reuter
GÍFURLEGAR öryggisráðstaf-
anir voru gerðar um helgina er
óperan Aida eftir Guiseppe
Verdi, var sett upp í egypsku
borginni Luxor. Fjöldi fyrir-
menna var viðstaddur sýning-
una, sem sögð er „stórfengleg-
asta uppfærsla sögunnar" í fjöl-
miðlum. Kostnaður við hana nam
um 16 milljónum punda, um 1,8
milljörðum ísl. kr. og voru um
3.000 gestir viðstaddir frumsýn-
inguna, þeirra á meðal Hosni
Mubarak Egyptalandsforseti og
skoski kvikmyndaleikarinn Sean
Connery.
Nasser El-Ansari, forstjóri
egypsku óperunnar, sagði sýn-
inguna vera menningar- og frið-
arskilaboð Egypta til umheims-
ins en stjórnvöld í Egyptalandi
hafa átt í miklum erfiðleikum
með heittrúarmenn sem hafa
gert fjölmargar mannskæðar
árásir á erlenda ferðamenn og
því voru strangar öryggisráð-
stafanir. Gestirnir kváðust þó
hvergi smeykir en vonast er til
að um 15.000 manns muni sjá
óperuna, sem verður sýnd fram
á föstudag.
Sögusvið Aidu er í Egyptlandi
og var hún frumflutt þar árið
1871. Síðasta uppsetningin í
Egyptalandi var árið 1994 en þá,
eins og nú, fóru Wilhelmina
Fernandez og Guiseppe Giacom-
ini með hlutverk Aidu og Radam-
Skuggahliðarnar,
ástin og hamingjan
FRÓÐI hefur ekki að fullu gengið
frá útgáfubókum sínum en ljóst er
að eftirfarandi bækur koma út fyrir
jólin.
Blóðið rennur til skyldunnar er
ný skáldsaga eftir Hafliða Vilhelms-
son. Sagan gerist í Reykjavík og
er sögð „beinskeytt lýsing á samtím-
anum, á skuggahliðum borgarlífsins
og hversdagsleikanum". Hafliði Vil-
helmsson vakti fyrst athygli með
Reykjavíkurskáldsögu sinni, Leið 12
Hlemmur — Fell.
Nema ástin er fyrsta skáidsaga
Friðriku Benónýs. Sagan fjallar um
unga konu á vegamótum sem horfir
til fortíðar og nútíðar og er í senn
saga um örvæntingu og ást.
Kæri Keith er eftir Jóhönnu Krist-
jónsdóttur. í bókinni segir Jóhanna
frá sambandi sínu við mann frá fjar-
lægu heimshorni. „Ævintýri, sem
átti að standa eina kvöldstund, verð-
ur að sögu til frambúðar" segir í
kynningu.
Bita-Kisa er eftir Jóhönnu Stein-
grímsdóttur og ætluð yngstu lesend-
unum. Myndskreytingar gerði Jean
Nýjar bækur
• LJÓTASTI fískur í heimi. í
kynningu segir: „Dag einn þegar
Ása og pabbi hennar eru að veiðum
úti á flóa fá þau í netið mjög tor-
kennilegan, lífvana fisk. Þegar þau
koma með fiskinn að landi verður
uppi fótur og fít því þar hefur eng-
inn séð jafnljótan fisk. Pabbi Ásu
sér að hann getur grætt mikla pen-
inga á fiskinum með því að selja
hann á sædýrasafn."
Bókin er 24 bls., í henni er stórt
letur, gott línubil, einfaldur texti og
mikið myndefni.
Árni Árnason er
höfundur sög-
unnar og Halldór
Baldursson höf-
undur mynda.
• Skarpiog
sérsveitin. í
kynningu segir:
„Þessi bók er
sjálfstætt fram-
Árni hald sögunnar
Árnason Dagur í lífi
Skarpa. Hafn-
firðingurinn Skarpi er hér aftur
kominn á ról, í þetta sinn ásamt
vinum sínum, Oddu, Þórði og hund-
inum Rex. Innbrotsþjófar hafa látið
greipar sópa á heimili eins þeirra.
Enginn veit hvað gera skal og jafn-
vel sjálf lögreglan er úrræðalaus.
En krakkarnir taka til sinna ráða.“
Bókin er 32 bls. Birgir Svan Sím-
onarson er höfundur sögunnar, Hall-
dór Baldursson teiknaði myndir.
• Vinabönd. Í kynningu segir:
„Hildur er nýflutt í sjávarþorp úti á
landi. Hún saknar gömlu skólafélag-
anna og stendur frammi fyrir þeim
vanda að kynnast nýjum börnum og
ná festu í nýju umhverfi á framandi
stað. Lífsbarátta foreidranna kemur
líka við sögu og fjölmargt sem snert-
ir daglegt líf barna og fullorðinna.“
Bókin er 72 bls. Sigrún Oddsdótt-
ir er höfundur sögunnar og er þetta
hennar fyrsta bók. Freydís Krist-
jánsdóttir teiknaði myndir.
Barnabókaútgáfan gefur bækurn-
ar út. Þæreru prentaðar íPrenthús-
inu ehf. og bundnar íFlatey hf. Þær
fást íöllum bókaverslunum. Bóka-
forlagið annast dreifíngu á bókum
| Barnabókaútgáfunnar.
Halldór Laxness heiðr-
aður í Bandaríkjunum
um heimi er saga um 11 ára strák
með fjörugt ímyndunarafl.
Glerhylkið og fiðrildið er eftir
Jean-Dominique Bauby í íslenskri
þýðingu Guðrúnar Finnbogadóttur.
Höfundur var ritstjóri þekkts tísku-
blaðs, Elle, og vaknaði upp einn
morguninn algjörlega lamaður.
Eini hluti líkamans sem hann gat
hreyft var vinstra augnalokið og
segja má að hann hafi skrifað bók-
ina með því að depla auganu í sam-
vinnu við ritara sinn. Bauby rifjar
upp minningar sínar í bókinni, en
hann lést fjórum dögum eftir að
bókin kom út í Frakklandi.
Leiðin til hamingjunnar er eftir
bandaríska höfundinn L. Ron
Hubbard í þýðingu Atla Magnús-
sonar. Bókin er eins konar leiðar-
vísir fyrir fólk „sem lifa vill fyllra
og hamingjuríkara lífi“, segir í
kynningu.
Tvær spennubækur koma út í
þýðingum Guðna Jóhannessonar og
Björns Jónssonar. Önnur þeirra er
Betrun eftir Stephen King, hin
Reiðarslag eftir John Saul.
HALLDÓR Laxness rithöfundur hefur
verið sæmdur menningarviðurkenn-
ingu American-Scandinavian Found-
ation fyrir framlag sitt til heimsbók-
menntanna og fýrir að stuðla að skiln-
ingi milli Bandaríkjamanna og íslend-
inga. Viðurkenningin var afhent í gær
í árlegum kvöldverði samtakanna á
Plaza Hotel í New York. Ólafur Jó-
hann Ólafsson rithöfundur, einn
stjómarmanna, hélt ræðu og afhenti
viðurkenninguna en að ósk rithöfund-
arins veitti útgefandi Laxness, Ólafur
Ragnarsson, henni viðtöku.
American-Scandin-
avian Foundation
sem hefur það að
markmiði að efla
tengsl norrænna
þjóða og Banda-
ríkjamanna hefur
áður veitt tveimur
íslendingum sams
konar viðurkenn-
ingu, þeim Helga
Tómassyni listdans-
stjóra og Louisu Matthíasdóttur list-
málara.
Halldór
Laxness
Posocco. Bókin segir frá ævintýri
lítillar kisu sem villist þegar hún
vill skoða sig um í heiminum. Text-
inn er bæði í óbundnu og bundnu
máli.
Nornin hlær er barnasaga eftir
Jón Hjartarson leikara og er þetta
önnur bók hans. Sagan fjallar um
tvær sjö ára stelpur, ævintýri og
uppátæki þeirra í Reykjavík.
I öðrum heimi er barnasaga eftir
Hildi Einarsdóttur, en áður hefur
komið út eftir hana bókin Dekur-
drengur á dreifbýlisbomsum. I öðr-
Hafliði
Vilhelmsson
Jóhanna
Kristjónsdóttir