Morgunblaðið - 01.11.1997, Blaðsíða 32

32 LAUGARDAGUR 1. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 1. NÓVEMBER 1997 33
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDl: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
VEXTIR OG SAM-
KEPPNIS ST AÐ A
VEXTIR af óverðtryggðum rekstrar- og fjárfestingar-
lánum til lítilla og meðalstórra fyrirtækja eru umtals-
vert hærri hér á landi en í nágranna- og samkeppnisríkj-
um. Vaxtamunur er í flestum tilfellum tvö til þrjú prósentu-
stig. Hann er þó meiri í stöku tilfellum. Vextir af rekstrar-
lánum voru, svo dæmi sé tekið, um 11% hér á landi en
5,2-5,4% í Finnlandi og 3,2% í Japan. Þetta er niðurstaða
úttektar Seðlabanka íslands á vöxtum af lánsfé til fyrir-
tækja hér og í átta öðrum löndum, sem unnin var fyrir
viðskiptaráðherra.
í harðnandi samkeppni íslenzkra atvinnuvega og fyrir-
tækja við umheiminn skiptir meginmáli að keppt sé á jafn-
réttisgrundvelli; að íslenzk fyrirtæki búi ekki við verra
rekstrarumhverfi en býðst í samkeppnisríkjum. Peningar
(eigið fé og lánsfjármagn) eru eitt mikilvægasta „vinnu-
tæki“ atvinnulífs og fyrirtækja. Það gefur því auga leið
að vaxtamunur af því tagi, sem úttekt Seðlabankans leiðir
í ljós, skekkir íslenzka samkeppnisstöðu verulega. Það er
ekki hægt að una við slíkt til frambúðar.
Það er allra hagur að íslenzkur atvinnurekstur og ís-
lenzk fyrirtæki geti keppt við umheiminn á jafnréttis-
grundvelli. Atvinnulífið skapar þau verðmæti, sem ein-
staklingarnir sækja lífskjör sín tii. Sem og þá skatt-
stofna, er samfélagið, ríkið og sveitarfélögin, nærast á.
Samkeppnisstaða þess skiptir okkur öll miklu máli.
Ástæður hárra vaxta á litlum lánsfjármarkaði okkar
eru ýmsar. Ein þeirra er langtíma hallarekstur rikis og
sveitarfélaga með tilheyrandi lánsQáreftirspurn og skulda-
söfnun. Nú horfir hins vegar til betri vegar í þeim efnum.
Stefnt er að hallalausum ríkisbúskap á næsta ári. Ríkis-
sjóðsskuldir hafa verið greiddar niður síðustu misserin.
Þessi veruleiki ætti að auðvelda vaxtalækkun hér á landi
í næstu framtíð, með og ásamt hugsanlegri samkeppni
af hálfu erlendra lánveitenda.
UPPSÖGN LOÐNU-
SAMNINGSINS
RÍKISSTJÓRNIN sagði í gær upp samningi íslands við
Grænland og Noreg um veiðar úr loðnustofninum,
sem gengið hefur um lögsögu landanna þriggja. Þorsteinn
Pálsson sjávarútvegsráðherra hefur meðal annars nefnt
ögranir nýrrar norskrar ríkisstjórnar sem ástæðu uppsagn-
arinnar. Morgunblaðið hefur áður lýst þeirri skoðun sinni
að betra væri að láta það ógert að segja upp samningn-
um. Sú skoðun blaðsins hefur ekki breytzt. Enn eru fleiri
rök á móti uppsögn samningsins en með henni.
Yfirlýsingar hins nýja sjávarútvegsráðherra Noregs,
Peters Angelsen, um veiðar íslenzkra skipa í Smugunni í
Barentshafi, hafa vissulega verið einkar óskynsamlegar
og sízt til þess fallnar að leysa Smugudeiluna. En upp-
sögn loðnusamningsins stuðlar ekki heldur að lausn. Hún
fjölgar aðeins óleystum vandamálum í samskiptum okkar
við Norðmenn. Islenzk stjórnvöld eiga að halda fram
málstað sínum í Smugudeilunni með þjóðréttarlegum rök-
um, en ekki reyna að skapa þrýsting á Norðmenn með
því að segja upp samningi, sem í öllum grundvallaratriðum
er íslandi hagstæður.
Staða norskra stjórnvalda til að semja hefur heldur
ekki orðið auðveldari eftir að fiskifræðingar lýstu því yfir
að skera þyrfti niður þorskkvótann í Barentshafi um þriðj-
ung á næsta ári.
Það má segja að það dragi úr þeim neikvæðu áhrifum,
sem uppsögn loðnusamningsins veldur, að Grænland hugð-
ist hvort sem var segja upp samningnum og nýjar samn-
ingaviðræður hefðu því reynzt nauðsynlegar burtséð frá
afstöðu íslands.
Fyrir þremur árum voru uppi hugmyndir um að reyna
að leysa Smugudeiluna í samhengi við önnur óleyst mál
í samskiptum íslands og Noregs. Nú hafa þessi ríki átt
þátt í að semja um veiðar á síld, karfa og rækju á úthaf-
inu. Smugudeilan hefur aldrei verið látin standa i vegi
fyrir þeim samningum, þótt þeir hafi heldur ekki stuðlað
að lausn hennar. Þegar til lengri tíma er litið er það okk-
ar hagur að friður haldist um fiskveiðar á Norðurhöfum.
Ef ókleift reynist að ná samningum við Norðmenn yfir-
leitt verður það að vera öllum ljóst, hver sökina ber.
VILJA ENDURSKOÐUN Á
LAUNAKERFISJÓMANNA
Morgunblaðið/Ásdís
MIKILL samhugur ríkti á aðalfundi LÍÚ og voru flestar tillögur, sem lagðar voru fyrir fundinn, samþykktar.
skiptir okkur gríðarlega miklu máli að
vita fyrir víst hvernig veiðum okkar
verður stjórnað á næstu árum.“
Meðal ályktana fundarins má nefna
mótmæli gegn auðlindaskatti, tillögu um
að leggja Þróunarsjóð niður,
mótmæli gegn núverandi eftir-
litskerfi á Flæmska hattinum
og að skerðing vegna útflutn-
ings á óunnum fiski verði af-
numin.
Fundurinn hafnaði allri
þátttöku í starfsemi svokallaðs
sjávarnytjaráðs (Marine Stew-
ardship Council) og mótmælir
áformum um álagningu C02
skatts á eldsneyti. Fundurinn
vill að hvalveiðar hefjist á
næsta ári og fagnar uppsögn
loðnusamningsins við Noreg
og Grænland og vill að gefin
verði út aflahlutdeild við veið-
ar íslenzkra skipa úr norsk-
íslenzka síldarstofninum.
Þá samþykkti fundurinn að
skipaðir yrðu tveir starfshóp-
ar, annar á sviði umhverfis-
mála og hinn á sviði mennta,
vísinda og rannsókna.
Kristján Ragnarsson var
endurkjörinn formaður sam-
takanna með lófataki. Einn
nýr maður kom inn í stjórnina,
Þorsteinn Már Baldvinsson, formaður
Útvegsmannafélags Norðurlands, en
hann leysir Magnús Magnússon, forvera
sinn í formennskunni, af hólmi.
AÐALFUNDUR LÍÚ telur nauðsynlegt
að heildarendurskoðun fari fram á
launakerfi sjómanna. Tillaga þess efnis
var samþykkt samhljóða á fundi sam-
takanna í gær. Aðalfundurinn telur
einnig óframkvæmanlegt að
allur fiskur fari um uppboðs-
markaði eins og sjómenn
hafa farið fram á. Á fundin-
um var í fyrsta sinn í sögu
samtakanna samþykkt
stefnuyfirlýsing, þar sem
mörkuð er framtíðarstefna
samtakanna í helztu hags-
munamálum þess.
„Mér finnst þetta vera ný
aðkoma á aðalfundi LÍÚ að
okkar meginmálum," sagði
Kristján Ragnarsson, formað-
ur LIÚ, í samtali við Morgun-
blaðið í lok fundarins. „Hér
er kveðið skýrt á um afstöðu
til einstakra mikilvægra
mála, er sjávarútveginn
varða. Við höfum þar með
varðað veginn til framtíðar.
Við ætlum þar með að reyna
að halda okkur við þá megin-
stefnu, sem lögð er upp með
þessari samþykkt. Mér finnst
einkar ánægjulegt hve mikla
athygli stefnuyfirlýsingin
fékk, bæði góða umfjöllun í
nefnd og var síðan samþykkt ágreinings-
laust með öllu. Það eru því tímamót
hvernig við nálgumst viðfangsefni okkar
að þessu leyti og ég fagna því. Þessi
fundur hefur verið einstaklega vel sóttur pólitisk. Hann er greinilega búinn að
og mikil eindrægni hefur ríkt meðal gera upp við sig hver afstaða hans og
manna. Ræða sjávarútvegsráðherra féll hans flokks er. Því er enginn efi um
í mjög góðan farveg, þó hún væri mjög sjávarútvegsstefnuna til framtíðar. Það
AÐALFUNDUR LANDSSAMBANDS
ÍSLENZKRA ÚTVEGSMANNA
Yfirlýsing Landssambands íslenskra útvegsmanna um framtíðarstefnu samtakanna
Styðj a vísindi og
rannsóknir í þágu
íslensks sj ávarútvegs
LANDSSAMBAND íslenskra
útvegsmanna hefur nú
mótað framtíðarstefnu sína
í helztu hagsmunamálum
samtakanna. Aðalfundur LÍÚ sam-
þykkti í gær stefnuyfírlýsingu sam-
takanna. þar er mótuð stefna í um-
hverfismálum og fiskveiðistjórnun
svo dæmi séu tekin. Yfirlýsing fer í
heild hér á eftir:
„Með lífshagsmuni og sjálfstæði ís-
lensku þjóðarinnar að leiðarljósi, í
fullri vissu um að hagsmunir sjávar-
útvegs og framtíðarhagsmunir lands-
manna allra fari saman um ókomin
ár, og sannfærðir um nauðsyn þess
að góð sátt ríki um sóknarfærin í
íslenskum útvegi og þjóðarbúskap,
samþykkja íslenskir útvegsmenn yf-
irlýsingu um útvegsstefnu við upphaf
nýrrar aldar.
Framfarir
Alla þá öld sem nú er senn á enda
hefur sjávarútvegur verið undirstaða
framfara og velferðarþróunar á ís-
landi. Það er sjávarútvegurinn sem
fyrst og fremst hefur fært lands-
mönnum vaxandi tekjur og lífskjör
sem jafnast á við það besta í ná-
grannalöndunum. Þó að æskilegt sé
að efnahagur landsmanna byggist á
mörgum atvinnugreinum er ljóst að
sjávarútvegurinn verður næstu ára-
tugi burðarás í atvinnu- og efnahags-
lífi íslendinga.
Þekking
Kunnátta, upplýsingar
og þekking á lífríki sjávar,
veiðum, vinnslu og mark-
aðssetningu sjávarafurða
skipta sköpum fyrir af-
komu íslensks sjávarút-
vegs og fyrir lífskjör í Iandinu. í
harðri samkeppni á alþjóðlegum
mörkuðum sjávarafurða skapast
mörg sóknarfæri á sviðum skyldra
greina í iðnaði og þjónustu. Öflugur
sjávarútvegur hefur staðið undir
margháttaðri nýsköpun í íslenskum
iðnaði, sem hefur verið að skila sér
í stórauknum útflutningstekjum
hans. íslenskir útvegsmenn líta á það
sem hlutverk sitt að efla, styrkja og
styðja vísindi og rannsóknir í þágu
íslensks sjávarútvegs.
Arðsemi
Hlutverk útvegsmanna er að vera
í fararbroddi fyrir ábyrgri, hag-
kvæmri og sjálfbærri nýtingu auð-
linda sjávar. Ókkur ber að skila góðri
arðsemi í rekstri, stuðla að sem
mestri verðmætasköpun og tryggja
íslensku þjóðarbúi sem mestan arð.
Réttindi og skyldur
Með því að eiga frumkvæði og
taka þá áhættu sem er samfara því
að stofna til atvinnurekstrar í sjávar-
útvegi hafa útvegsmenn aflað sér
mikilvægra atvinnuréttinda. Þennan
sögulega rétt okkar ætlum við að
standa vörð um en jafn-
framt rækja þær margvís-
legu skyldur sem hann
leggur á herðar okkur.
Umhverfismarkmið
Stefna íslenskra útvegs-
manna er að byggja á sjálfbærri
nýtingu auðlindarinnar en megin-
stoðir hennar eru þtjár; árangursríkt
stjórnkerfi, öflugar rannsóknir og
stöðug þróun vísinda. Það er skylda
íslenskra útvegsmanna að vemda og
vetja vistkerfi sjávar og gera ekkert
sem spillt getur þeirri ímynd að ís-
lenskur sjávarútvegur sé ábyrgur og
vistrænn og að afurðir hans séu
hreinar og ómengaðar. Við höfum
sett okkur þau umhverfismarkmið
að skila auðlindum sjávar í jafngóðu
eða betra ástandi til komandi kyn-
slóða. íslenskir útvegsmenn ætla
ekki að liggja á liði sínu við eflingu
allra þátta sjálfbærs sjávarútvegs á
íslandi. Til þess að markmiðin náist
ætla útgerðir landsins að taka upp
umhverfisstjórnun og móta sér um-
hverfisstefnu.
Jafnræði
Það er skylda okkar að skila þjóð-
arbúinu eðlilegum arði af þeim verð-
mætum sem skapast við að nýta
auðlindir sjávar. íslenskir útvegs-
menn krefjast engra sérréttinda en
ætlast til þess að fá að sitja við sama
borð og aðrar atvinnugreinar. Óeðli-
legt er að setja sérstakar álögur á
sjávarútveg og íþyngja honum með
sérstökum skatti sem gerir greininni
erfitt fyrir í alþjóðlegri samkeppni
sem nýtur oft ríkisstyrkja og kemur
illa niður á dreifbýli landsins þar sem
sjávarútvegsfyrirtæki eru uppistaðan
í atvinnulífinu.
Umheimurinn
íslenskur sjávarútvegur er alþjóð-
legur. Þarfir markaða og neytenda
munu stjórna veiðum og vinnslu hér
á landi og aðlögun að nýjum mark-
aðsaðstæðum verður eitt helsta við-
fangsefni greinarinnar. Markaðs-
svæði íslenskra sjávarútvegsfyrir-
tækja er heimurinn allur og starfs-
umhverfi þeirra er því alþjóðlegt.
Hröð aðlögun að nýjum kröfum
markaða getur verið sársaukafull og
kallað á breytingar á atvinnuháttum.
Mikilvægt er því að íslendingar séu
vel vitandi um þróun á mörkuðum
og markaðsaðstæður sem snerta ís-
lenskan sjávarútveg. íslenskir út-
vegsmenn munu styðja stjórnvöld
með ráðum og dáð við gerð alþjóða-
samninga á sviði efnahags- og um-
hverfismála sem þjóna hagsmunum
útgerðarinnar og þjóðarinnar allrar.
Fiskveiðistjórnun
íslenskir útvegsmenn telja að nú-
verandi fiskveiðistjórnunarkerfí, þ.e.
kvótakerfi með framseljanlegum
aflaheimildum, skili árangri, komi í
veg fyrir ofveiði og stuðli
að hagkvæmri nýtingu
auðlinda. Við teljum að
heimild til framsals afla-
heimilda sé forsenda hag-
kvæmni í rekstri íslenskra
sj ávarútvegsfyrirtækj a.
Utvegsmenn telja hins vegar eðli-
legt, miðað við núverandi kvótakerfi,
að ekkert fyrirtæki ráði yfir meira
en 10% heildarkvótans.
Hlutafjárvæðing
íslenskir útvegsmenn telja mikil-
vægt að fyrirtæki í sjávarútvegi fái
tækifæri til þess að byggja upp
sterka eiginfjárstöðu til þess að hægt
sé að fjárfesta í nýsköpun og hag-
kvæmustu veiði- og vinnslutækjum á
hverjum tíma. Aukin þátttaka al-
mennings, lífseyrissjóða og almennra
fjárfesta í sjávarútveginum hefur
styrkt greinina. Það er því mikilvægt
að sjávarútvegurinn búi við stöðug-
leika í rekstrarumhverfinu. Mikil þörf
er á fjármagni í margar greinar sjáv-
arútvegsins m.a. í sameiginleg þró-
unarverkefni heima og erlendis.
Byggðaþróun
Sjávarútvegurinn er undirstaða
atvinnulífs á landsbyggðinni. Útgerð,
fiskvinnsla og skyld atvinnustarfsemi
verður í fyrirsjáanlegri framtíð uppi-
staðan í atvinnulífi flestra byggðar-
laga allt í kringum Iandið. Því má
þó ekki gleyma að byggðarlög þurfa
að eflast fyrir eigin styrk og þróast
á grundvelli sérstöðu sinnar.
Vísindi
íslenskir útvegsmenn eru í farar-
broddi íslensks sjávarútvegs og
stuðla að margþættum rannsóknum,
menntun og fræðslu á sviði hans.
Sérmenntuðu fólki á ólíkum sviðum
sjávarútvegs fjölgar. Hafrannsóknir
eru nauðsynlegar til að afla sem
gleggstra upplýsinga um lífið í sjón-
um en nú þegar hafa íslenskir útvegs-
menn samþykkt að kosta smíði haf-
rannsóknaskips. Það er hlutverk ís-
lensks sjávarútvegs að styrkja haf-
rannsóknir og þróun vísinda á sviði
sjávarlíffræði og hafrann-
sókna.
Kynningarstarfsemi
Mikilvægt er að íslend-
ingar sjálfir hafí réttar
upplýsingar um íslenskan
sjávarútveg og hafi glögga mynd af
viðfangsefnum hans, möguleikum og
þýðingu. íslenskir útvegsmenn telja
það miklu varða að markviss kynning
á farsælli stjórnun fiskveiða hér við
land og þeim vönduðu framleiðsluað-
ferðum sem hér eru stundaðar fari
fram meðal erlendra viðskiptavina
og almennings í helstu markaðslönd-
um.“
Markviss
kynning á far
sælli stjórn
fiskveiða
Erum I farar-
broddi í ís-
lenskum sjáv-
arútvegi
Sveinn Hjörtur Hjartarson, hagfræöingur LÍÚ
Morgunblaðið/Ásdís
í ÞUNGUM þönkum. Þorsteinn Erlingsson, útgerðarmaður í Reykjanesbæ og Ævar Guðmundsson,
útgerðarmaður og útflytjandi í Reykjavík.
Horfur á verri afkomu
útgerðar á þessu ári
FLEST bendir til, að afkoma
útgerðarinnar á þessu ári
verði verri en á því síðasta
en hagnaður fiskiskipaflot-
ans í heild er nú áætlaður 2,8%. Kom
þetta fram í ræðu Sveins Hjartar
Hjartarsonar, hagfræðings Lands-
sambands íslenskra útvegsmanna, á
aðalfundi sambandsins í gær. Sagði
hann, að það, sem einkenndi stöðu
sjávarútvegsins um þessar mundir,
væri ólíkt gengi einstakra greina,
góður afrakstur af veiðum og vinnslu
uppsjávarfiska en erfiðleikar í botn-
fiskveiðum og vinnslu.
Nú stefnir í, að heildaraflinn á
þessu ári fari yfir 2,1 milljón tonna
og munar þar langmest um loðnuna,
1.250 þús. tonn, auk 312 þús. tonna
af síld. Er því spáð, að botnfiskafli
verði 502 þús. tonn og rækjuaflinn
78 þús. tonn. Hins vegar er gert ráð
fyrir, að aflaverðmæti á föstu verði
minnki um 0,7%.
Áætlað er, að þorskafli aukist um
7,8% en að annar botnfiskafli minnki
um 4,1%. Sagði Sveinn Hjörtur, að
þar munaði mest um minni rækjuafla
á Flæmingjagrunni, úr 22.000 tonn-
um í 6.000 tonn, auk þess sem veið-
arnar í Barentshafi hefðu gengið illa.
Ekki hefur tekist að veiða upp í út-
hafskarfakvótann á þessu ári og grá-
lúðu- og ufsakvótinn hefur verið skor-
inn töluvert niður.
Heildartekjur sjávarútvegsins eru
áætlaðar 92,4 milljarðar kr. á þessu
ári en voru 92 milljarðar á síðasta ári.
Tekjur útgerðarinnar eru taldar aukast
um 300 milljónir kr., fara úr 61,6 millj-
örðum í 61,9, en útgjöldin munu auk-
ast meira eða um 900 milljónir, úr
49,5 milljörðum í 50,4. Framlegð út-
gerðar lækkar frá fyrra ári, fer úr
19,70% í 18,40%, og hagnaður lækkar
úr 2,8 milljörðum kr. í 1,946 milljarða.
Að því er fram kom í ræðu Sveins
Hjartar er 4% tap á rekstri ísfisktog-
ara en 1,5% tap á frystitogurum. Er-
skýringin á lélegri afkomu þeirra síð-
arnefndu meðal ekki síst lítill afli í
Barentshafí og á Flæmingjagrunni og
samdráttur í úthafskarfaafla. Báta-
flotinn að undanskildum loðnubátum
er nú rekinn með 3% hagnaði og sagði
Sveinn Hjörtur, að 20% aukning
þorskkvótans gæfi bátamönnum vonir
um góða vetrarvertíð.
Hvað þolir vinnslan?
Sveinn Hjörtur gerði fiskverðið að
umtalsefni og sagði, að í botnfisk-
vinnslunni væri hátt hráefnisverð tal-
inn helsti vandinn en á sama tíma
kvartaði forysta sjómanna hástöfum
og segði lágt verð vera mesta kjara-
vanda þeirra. Sagði hann, að hætt
væri við, að þá myndi mönnum fyrst
bregða verulega í brún þegar vinnslan
gæti ekki lengur keypt þann afla, sem
að landi bærist. Svo hart væri hægt
að ganga að henni.
Aætlað er, að nú sé 11,5% hagnað-
ur af veiðum og vinnslu rækju en í
þessari grein hafa verið miklar verð-
sveiflur, sem mörg fyrirtæki hafa átt
í erfiðleikum með að mæta. Ljóst
væri, að mikil rækjuveiði hefði bætt
mörgum upp minni þorsk en með
stækkandi þorskstofni mætti búast
við; að rækjustofninn minnkaði.
I loðnuveiðum og vinnslu ríkir mik-
il bjartsýni enda fremur óvenjulegt,
að saman fari mikill afli og hækkandi
verð á afurðum. Er áætlað, að hagn-
aður greinarinnar verði 32,5% á þessu ^
ári og hreinn hagnaður loðnubáta allt
að 19,2% af tekjum. Þá er staðan einn-
ig góð í síldinni þótt vertíðin hafi raun-
ar farið óvenjurólega af stað.
Jákvæð og neikvæð áhrif
fjölmiðlaumfjöllunar
Sveinn Hjörtur sagði, að umfjöllun
fjölmiðla um sjávarútveginn hefði
aukist mjög og endurspeglaði aukna
tiltrú á fjárfestingu í greininni og
vaxandi skilning á nauðsyn þess, að
hún skilaði hagnaði. Á hinn bóginn
leiddi hún til þess í góðu árferði, að
kröfur um aukna hlutdeild í arðinum
yrðu háværari og oft og tíðum ósann-
gjarnar, hvort heldur væru launa-
kröfur, auðlindaskattur eða vonir hins
opinbera um meiri álögur, s.s hærra
tryggingagjald, þróunarsjóðsgjald
o.fl. Umfjöllunin hefði því bæði já-
kvæðar og neikvæðar hliðar og því
mikilvægt fyrir sjávarútveginn að
nýta sér hana til að auka skilning og
viðgang greinarinnar.
*
Utvegsmenn
heiðra Jakob
Jakobsson
LANDSSAMBAND íslenzkra útvegs-
manna heiðraði Jakob Jakobsson, for-
stjóra hafrannsóknastofnunar og pró-
fessor í fískifræði, sérstaklega á aðal-
fundi samtakanna. Var Jakobi fært
að gjöf listaverk eftir Jón Snorra um
leið og honum voru þökkuð góð störf
í þágu lands og þjóðar. Jafnframt
hefur LÍÚ að bjóða styrk til líffræð-
ings sem lokið hefur grunnprófi í líf-
fræði frá Háskóla íslands og hyggur
á framhaldsnám erlendis í fiskifræði,
sjávarlíffræði eða sjávarvistfræði.
Styrkurinn verður veittur árlega í
nokkur ár og verður 500.000 krónur
til nemanda á fyrsta ári.
Það var Kristján Ragnarsson, for-
maður LÍÚ, sem ávarpaði Jakob og
færði honum gjöfina. Við það tæki-
færi sagði hann: „Jakob Jakobsson
hefur um langt árabil barizt fyrir
skynsamlegri og ábyrgri nýtingu
fiskistofna á íslandsmið-
um. Málflutningur Jak-
obs hefur ávallt byggzt á
yfirburða þekkingu hans
á fiskifræði og nýtur
hann mikillar virðingar
sem leiðtogi meðal vís-
indamanna. Þannig hefur
hann verið forseti Al-
þjóðahafrannsóknaráðs-
ins, forstjóri Hafrann-
sóknastofnunar til
margra ára og nú einnig
prófessor í fiskifræði við
Háskóla íslands.
' Útvegsmenn hafa ekki
alltaf verið Jakobi sam-
mála, en þó höfum við
ávallt borið mikla virð-
ingu fyrir málflutningi hans. Jakob
aflaði sér mikils trausts meðal útvegs-
manna og skipstjóra, þegar hann
stjórnaði síldarleit á sjötta og sjöunda
áratugnum af miklum skörungsskap.
Undanfarna áratugi hefur mikið
reynt á Jakob i starfi. Mér er sérstak-
lega minnisstæð framganga hans er
landhelgin var færð út í 50 sjómílur
og síðar í 200 sjómílur og sá sannfær-
ingarkraftur, sem hann bjó yfir í sam-
tölum sínum við erlenda aðiía.
Jakob hefur ávallt
hvatt til hóflegrar nýt-
ingar þorskstofnsins og
þá sérstaklega til hóf-
legrar nýtingar stóru
þorskárganganna frá
1983 og 1984 þannig að,
byggja mætti upp
hrygningarstofninn. En
ráðum hans var ekki
fylgt sem skyldi. í kjöl-
farið fylgdi mikill sam-
dráttur í stærð þorsk-
stofnsins. Jakob var þá
fremstur í flokki þeirra
sem vildu að veiðar yrðu
takmarkaðar og stofn-
inn endurreistur og hvik
aði hvergi frá þeirri
skoðun, sem hann byggði á vísindum
sínum, þrátt fyrir mikla og neikvæða
gagnrýni úr ýmsum áttum í þjóðfélag-
inu. í þetta skiptið hafði Jakob betur.
Ráðum hans var hlítt. Og nú deilir
enginn um árangurinn. Allir sjá að
Jakob hafði rétt fyrir sér. íslenzkir
útvegsmenn vilja heiðra Jakob fyrir
staðfestu hans þegar á móti blés.
Framlag hans i þessu efni er og verð-
ur landi og þjóð að ómældu gagni,“
sagði Kristján Ragnarsson.
Jakob Jakobsson