Morgunblaðið - 07.03.1998, Qupperneq 12

12 LAUGARDAGUR 7. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ársskýrsla Eftirlitsstofnunar EFTA fyrir síðastliðið ár
Vantar nokkuð upp á lög-
festingu EES-tilskipana
HLUTFALL EES-tilskipana, sem
ísland hafði lögfest fram að síðustu
áramótum, að hluta eða í heild, er
96,5 af hundraði. Petta er örlítið
lakara hlutfall en á við um Noreg,
stærsta EFTA-ríkið sem tekur þátt
í EES-samstarfmu, en betra en hjá
Liechtenstein, þar sem hlutfallið er
92,2%. Þetta kemur fram í nýút-
kominni ársskýrslu Eftirlitsstofn-
unar EFTA (ESA), sem hefur eftir-
lit með því að EES-reglum sé fram-
HOLLUSTUVERND ríkisins gerir
ekki kröfu til þess að innflutningur
hamborgarahlaups verði stöðvaður
en sælgæti af þessari gerð stóð í
átta ára gömlum dreng á Akureyri
sl. miðvikudag. Guðrún Elísabet
Gunnarsdóttir hjá Hollustuvernd
ríkisins segir að sömu reglur gildi
um sælgæti og önnur matvæli en
engar reglur eru til um stærð eða
lögun sælgætis. Sömu reglur gildi
hér á landi og annars staðar í Evr-
ópu.
„Það eru til ógrynni af alls kyns
hlaupi á markaðnum hér. Þetta til-
tekna hlaup er að engu leyti frá-
brugðið mörgu öðru sem er á mark-
aðnum og ekki hættulegra. Sælgæt-
ishlaup er af öllum stærðum og
gerðum og í raun getur allt staðið í
fólki, jafnvel eplabiti. Við skoðuðum
þetta hlaup sérstaklega og það
reyndist ekki harðara eða frábrugð-
ið öðru hlaupi á annan hátt,“ sagði
Guðrún Elísabet.
Hún segir að ekki sé skylda hér-
lendis frekar annars staðar í Evr-
ópu að setja dagstimpla á sælgæti.
Það sé aftur á móti skylda að lotu-
merkja sælgæti en með þeim er
hægt að rekja framleiðsludag sæl-
gætis. Þrátt fyrir þetta sé sælgæti á
markaðnum hérlendis sem ekki er
lotumerkt, t.d. smásælgæti sem fer
sem bland í poka og fleira. „Okkar
reglugerð er byggð á Evróputil-
skipunum í þessu tilliti. Hins vegar
sjá margir framleiðendur sér hag í
því að hafa dagstimpil á sinni vöru.
Þeir vilja ekki að sælgætið sé selt of
gamalt og þess vegna hefur stór
íylgt af stjómvöldum og fyrirtækj-
um í EFTA-ríkjunum innan EES.
Öll aðildarríki samningsins um
Evrópskt efnahagssvæði eru skuld-
bundin til að lögfesta alla löggjöf
sem gefín hefur verið út af Evrópu-
sambandinu (ESB) og samþykkt í
sameiginlegu EES-nefndinni. Við
árslok 1997 voru þessar reglur sam-
tals 1.697 talsins, þar af 1.255 til-
skipanir.
Greinarmunur er gerður á því
hluti sælgætis dagstimpil,“ sagði
Guðrún Elísabet.
Hún segir að Hollustuvernd muni
ekki krefjast þess að innflytjandi
hamborgarahlaupsins hætti að
flytja það inn. „Við höfum engar
stærðarreglur að styðjast við og við
sjáum ekki að þetta sælgæti skeri
sig neitt sérstaklega úr.“
Kallar á aðgát
Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna, bendir á að
engin löggjöf sé til sem banni sölu á
leikföngum sem börn geti sett upp í
sig. „Ef eitthvað er ganga Evrópu-
þjóðir skemur en t.d. Bandaríkja-
menn hvað það varðar. Svokallað
Kinderegg, sem er með smáleik-
fóngum, er t.d. bannað að selja í
Bandaríkjunum," sagði Jóhannes.
Jóhannes segir að Neytendasam-
tökin hafi mótmælt undanþágum
sem eru frá dagstimplun sælgætis.
Samtökin telja að dagstimplun eigi
að vera á öllu sælgæti.
„Það er hins vegar mjög erfítt að
setja fram kröfu um að sala á sæl-
gæti eins og þessu tiltekna hlaupi
verði bönnuð. Atvikið kallar hins
vegar á verulega aðgát og málið
snýr fyrst og fremst að foreldrum.
Við leysum svona mál ekki með boði
og bönnum en þó hljóta að vera
ákveðnar reglur um sælgæti, eins
og t.d. eftirlíkingar. Ef um hættu-
lega vöru er að ræða á Hollustu-
vernd að grípa inn í. Ef hins vegar
um leikfang er að ræða sem er bein-
línis hættulegt á Löggildingarstof-
an að grípa inn í,“ segir Jóhannes.
hvort viðkomandi tilskipanir hafa
verið lögfestar að fullu eða aðeins
að hluta. Margar tilskipanir teljast
ekki að fullu lögfestar fyrr en við-
komandi ráðuneyti hafa gefið út út
reglugerðir sem tengjast þeirri
lagasetningu sem um ræðir.
Þegar aðeins er tekið tillit til
þeirra tilskipana sem ekki hafa ver-
ið lögfestar að fullu kemur ísland
lítið eitt betur út gagnvart hinum
EFTA-löndunum í EES, með hlut-
fall upp á 93,7%. Noregur hefur að-
eins lögfest að fullu 92,7% allra til-
sldpananna 1.255 og Liechtenstein
aðeins 86,7%.
Ef of langur tími líður frá því
EES-tilskipun hefur verið sam-
þykkt þangað til hún er lögfest get-
ur Eftirlitsstofnunin tekið málið
fyrir EFTA-dómstóIinn, ef stjóm-
völd í viðkomandi ríki fylgja ekki
eftir lögfestingarskyldunni.
Að þessari lögfestingarskyldu sé
framfylgt er nauðsynlegt til að
tryggja jafna réttarstöðu fyrirtækja
og einstaklinga á innri markaði
Evrópu, sem EFTA-ríkin sömdu
um aðgang að með EES-samningn-
um.
Aukin áherzla á að lögfestingu
sé fylgt eftir
Að sögn Björns Friðfinnssonar,
ráðgjafa ríkisstjórnarinnar í mál-
efnum EES-samningsins og fyrr-
verandi stjórnarmanns ESA, hefur
stofnunin komið á framfæri við ís-
lenzk stjórnvöld athugasemdum við
lögfestingu nokkurra tilskipana, en
ekkert þeirra mála mun á þessu
stigi vera komið svo langt að íyrir-
sjáanlegt sé að það lendi fýrir
EFTA-dómstólnum. Framkvæmda-
stjóm ESB hefur lagt meiri áherzlu
á að lögfestingu tilskipana sé fylgt
eftir og hefur ESA brugðizt við
þessu með því að reyna að setja
meiri þrýsting í þessa vera á stjórn-
völd EFTA-landanna þriggja.
/
Utvarpsstöð
í Digranes-
skóla
ÚTVARP Digró er útvarpsstöð
sem nemendur í Digranesskóla í
Kópavogi starfrækja nú um
helgina. Útvarpið er liður í
þemaviku skólans sem haldin er
vegna 50 ára afmælis Kópa-
vogsbæjar. Nemendurnir hafa
sett saman dagskrá með fjöl-
breyttu tónlistarefni auk fræð-
andi viðtala. Þar má nefna fyr-
irlestur um álfa og þjóðtrú sem
Magnús Skarphéðinsson hélt á
þemadögunum í vikunni og um-
ræðuþátt um unglingamál þar
sem nokkrir frambjóðendur í
bæjarstjórnarkosningunum
taka þátt auk tómstundafulltrúa
bæjarins og fulltrúa unglinga.
Útsendingar standa frá há-
degi á laugardegi og sunnudegi
og Iýkur eftir hádegi á sunnu-
dag. Útsendingar Utvarps
Digró nást á FM 89,3 á höfuð-
borgarsvæðinu og ákveðnum
svæðum á Akranesi og Kefla-
vík.
Sigurður Guðmundsson, Ivar
Þór Axelsson og Teitur Helga-
son sitja í beinni útsendingu í
Digranesskóla.
Morgunblaðið / Þorkell
Engar reglur um
stærð sælgætis
Rildsstjórn afgreiðir frumvörp um breytingar í skattamálum
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra lagði fram á ríkisstjómar-
fundi í gær tvö framvörp um breytr
ingar á skattalögum en með lögfest-
ingu þeirra á annars vegar að gera
ýmsar úrbætur varðandi skattlagn-
ingu íyrirtækja og hins vegar að
fjölga úrræðum skattgreiðenda og
fækka tilefnum til málareksturs hjá
yfirskattanefnd. Var samþykkt í
ríkisstjóminni að leggja frumvörpin
fyrir þingflokka stjómarflokkanna
og stefna að afgreiðslu þeirra á Al-
þingi fyrir vorið.
Annars vegar er um að ræða
framvarp um breytingu á tekju- og
eignarskattslögunum sem felur í
sér breytingar á skattalegri með-
ferð arðgreiðslna milli lögaðila. Er
núgildandi regla um heimild til að
draga útborgaðan arð frá skatt-
skyldum tekjum felld brott en í
stað hennar fá fyrirtæki sem fá arð
greiddan frá öðram hlutafélögum
heimild til að draga móttekinn arð
frá skattskyldum tekjum. Einnig er
lagt til að skatthlutföll hlutafélaga
lækki úr 33% í 30% og sameignar-
félaga úr 41% í 38%.
Friðrik segir að íslensk fyrirtæki
Skatthlutfall fyrir-
tækja lækki um 3%
sem eiga dótturfélög erlendis hafi
átt í erfiðleikum með að flytja arð
heim vegna gildandi reglna sem
geta falið í sér svokallaða efnahags-
lega tvísköttun. Með breytingunni
á að verða auðveldara fyrir fyrir-
tæki að ná hagnaði heim.
Fresta færslu söluhagnaðar um
tvenn áramót
Samkvæmt framvarpinu verður
einnig gerð sú breyting á tekju- og
eignarskattslögunum að hlutafélög-
um og öðram félögum, s.s. sam-
eignarfélögum, verður gert kleift
að fresta tekjufærslu söluhagnaðar
af sölu hlutabréfa um tvenn áramót
frá söludegi. „Þá munu fyrirtæki,
sem eiga hlutabréf í öðram fyrir-
tækjum, geta selt hlutabréf sín og
beðið með það um tvenn áramót að
færa það til tekna og þannig frestað
skattlagningunni. Þetta er gert í
þeim tilgangi að gefa fyrirtækjum
kost á að velja sér nýjan fjárfest-
ingarkost í fyrirtækjum.
Bæði þessi meginatriði frum-
varpsins sem varða meðferð arðs
og söluhagnaðar eru til komin
vegna þess að hlutafélög eiga í
vaxandi mæli í öðrum hlutafélög-
um og er með þessu komið í veg
fyrir tvísköttun og að skattaregl-
urnar séu frábrugðnar því sem
annars staðar gerist," segir fjár-
málaráðherra.
Aðspurður segir ráðherra að
breytingarnar muni valda ríkissjóði
einhverju tekjutapi miðað við
óbreyttar aðstæður, „en við von-
umst til að lægri skattar og betra
skattumhverfi fyrirtækjanna geri
að verkum að reksturinn styrkist
og tekjur ríkissjóðs geti vaxið
vegna bættrar stöðu fyrirtækjanna.
Það er einnig nauðsjmlegt að
styrkja samkeppnisstöðu íslenskra
fyrirtækja gagnvart erlendum en á
undanfömum árum hafa þessi at-
riði verið tekin upp í einhverju
formi meðal nágrannaþjóðanna,“
segir fjármálaráðherra.
Forúrskurðir teknir upp í skatt-
kerfinu
Ríkisstjórnin samþykkti einnig
að tillögu fjármálaráðherra að
leggja fram frumvarp til nýrra
laga sem felur í sér að tekin verði
upp bindandi álit í skattamálum
eða svokallaðir forúrskurðir í
skattkerfinu. Skv. þessum breyt-
ingum er skattborgurunum í til-
teknum tilvikum gefinn kostur á
að óska eftir bindandi áliti ríkis-
skattstjóra um skattalegar afleið-
ingar ráðstafana sem þeir ætla að
ráðast í. Alit skattstjóra verða
bindandi við framkvæmd skatta-
mála en heimilt verður að kæra
niðurstöðuna til Yfirskattanefndar
og dómstóla. Eiga bæði skattaðili,
sem óskar eftir álitinu, og fjár-
málaráðherra, þess kost að kæra
forúrskurði ríkisskattstjóra skv.
frumvarpinu.
„Það er tekið mið af dönsku lög-
unum frá 1982. Þetta eru úrræði
sem hafa rutt sér til rúms í ná-
grannalöndunum og era til þess
fallin að menn geti fyrirfram áttað
sig á hvernig skattyfirvöld líta á
ráðstafanir sem eru ef til vill á gráu
svæði. Þetta ætti að geta orðið til
þess að fækka álitamálum sem
enda hjá yfirskattanefnd og dóm-
stólum,“ segir Friðrik.