Morgunblaðið - 07.03.1998, Qupperneq 44

y 44 LAUGARDAGUR 7. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
BJARNI
ÞÓRÐARSON
+ Bjarni Þórðar-
son var fæddur á
Reykjum á Skeiðum
1. apríl 1914. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Suðurlands 1. mars
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Guðrún
Jónsdóttir, f. 19.2.
1879 í Sandlækjar-
koti í Gnúp., d. 15.11.
1980, og Þórður Þor-
steinsson, f. 9.7. 1877
á Reykjum á Skeið-
um, d. 26.3. 1961.
Bjarni var sjötti í röð
þrettán systkina.
Hann bjó alla sína ævi á Reykjum
á Skeiðum og stundaði þar bú-
skap.
Hinn 26.12. -1948 giftist Bjarni
Sigurlaugu Sigurjónsdóttur, f.
20.9. 1926 í Hraunkoti í Gríms-
nesi, og eignuðust þau sex börn.
Þau eru: 1) Magnea, skólaliði á
Selfossi, f. 2.11. 1948, gift
Böðvari Guðmundssyni, skóg-
fræðingi, f. 20.7. 1949, og eiga
þau fjögur börn og
eitt barnabarn. 2)
Kristjana, f. 8.2.
1950, d. 4.6. 1957. 3)
Guðrún, hjúkrunar-
fræðingur, f. 12.5.
1951, gift Árna
Svavarssyni, teppa-
hreinsunarmanni, f.
11.5. 1953, og eiga
þau tvö börn. 4) Þór-
dís, leikskólakenn-
ari, f. 31.8. 1953, gift
Ara Einarssyni, bú-
fræðingi, f. 6.3.
1950, og eiga þau
eitt barn. 5) Sigrún
Ásta, garðyrkjufræðingur, f. 7.5.
1955, gift Hauki Haraldssyni, bú-
fræðingi, f. 21.7. 1956, og eiga
þau þrjú börn. 6) Rúnar Þór, bú-
fræðingur, f. 7.10. 1956, kvæntur
Ingibjörgu Pálsdóttur, hús-
freyju, f. 21.3. 1960, og eiga þau
þijú börn.
títför Bjarna fer fram frá Skál-
holtskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
Elskulegur tengdafaðir minn
Bjarni Þórðarson á Reykjum er
, látinn og þar með er farinn einn
L ljúfasti og þægilegsti maðurinn
sem ég hef hitt um ævina. Það
verður að vera annarra að rekja
ævisögu þessa merka bónda frá
fæðingu hans til þessa dags. Ég vil
hins vegar leyfa mér að draga hér
nokkur minningarbrot fram í dags-
ljósið sem mér koma í hug á þess-
um tímamótum og rifjast upp við
23 ára samskipti við hann. Það
voru erfið spor fyrir mig borgar-
barnið að ganga á fund tilvonandi
tengdaföður og móður sumarið
— 1975, en þá kom ég í fyrsta sinn á
torfuna á Reykjum. Þessi ótti minn
reyndist reyndar aiveg óþarfur því
mér var ákaflega vel tekið af bæði
Bjarna og Sillu. Það er mér í
fersku minni hversu skilyrðislaust
Bjarni tók mér, er við ræddum
saman í fyrsta sinn en ekki lengi,
því fljótlega var tekið til hendinni
við heyskapinn sem var fjörlegur á
þessum tíma enda var heyjað sam-
eiginlega á bæjunum þremur og
mikið af fólki.
Bjami Þórðarson var handlaginn,
vinnusamur og ákaflega hlýr í við-
móti öllu. Það var einhver sérstakur
blær á öllu hans fasi og hver sá er
átti fund með honum fann það.
Þetta varð til þess að börn sóttu til
hans og ég er viss um að allir þeir
vinnumenn sem hann hafði hjá sér í
gegnum tíðina hafa fundið þetta
líka. Þá var hann sérlega laginn og
þolinmóður við dýrin sem hlýtur að
hafa komið sér vel fyrir bóndann.
Bjami gerði ekki tilkall til þess að
stjórna, hann var hinsvegar þessi
þögli stjómandi sem smitaði út frá
sér með vinnusemi til annarra.
Þetta var sérstakur styrkur hans.
Bjami var handlaginn eins og
fyrr sagði og eitt af verkum hans
ásamt annarra má sjá í landi
Reykja en það em Reykjaréttir.
Réttirnar vora allar endurbyggðar
fyrir nokkrum árum í upprunan-
legri mynd, stein fyrir stein. Bjarni
var fenginn til þess að vinna að
þessu verki á sínum tíma. Þá má
geta sér til að hans stóra og kröft-
ugu hendur hafi þar komið að góð-
um notum.
Hin hliðin á Bjama var að hann
var félagslyndur fjölskyldumaður
og hafði yndi af því að skemmta
sér. Hann naut sín allra best með
vinum og vandamönnum og þá
gjarnan syngjandi. Oft fann ég fyr-
ir þessari glettni hans, til að mynda
einu sinni sem oftar þegar öll fjöl-
skyldan var að fara á sveitaball.
Silla og dæturnar voru allar svo
uppteknar að hafa sig til og Rúnar
og við tengdasynirnir einnig. í
miðjum hamaganginum stóð Bjarni
úti á gólfi og sagði þessi fleygu orð:
„Hver lætur mig standa hér
óklæddan." Þetta varð til þess að
dætur hans flykktust að honum til
að aðstoða hann við að klæða sig.
Þá glotti Bjarni til mín. Ekki var
þetta vegna þess að hann gat það
ekki sjálfur, heldur er ég viss um
að honum þótti gott að finna fyrir
því að hann tilheyrði þessari fjöl-
skyldu.
Þegar stór fjölskylda lifir í svona
miklu návígi þá eðlilega gengur á
ýmsu en aldrei minnist ég þess að
hafa séð Bjarna skipta skapi. Það
var einfaldlega ekki hans háttur.
Þegar árin færðust yfir og Rúnar
tók við búinu þá dró Bjarni sig hægt
og rólega til hlés þótt hann fylgdist
grannt með syni sínum, enda átti
búskapurinn hug hans allan. Hin
Birting afmælis- og
minningargreina
MORGUNBLAÐIÐ tekur afmælis- og minningargreinar til birtingar
endurgjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í
Kringlunni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangsstræti 1,
Akureyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinamar í símbréfi (569
1115) og í tölvupósti (minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið grein-
ina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Um hvem látinn einstakling birtist ein uppistöðugrein af hæfilegri
lengd, en aðrar greinar um sama einstakling takmarkast við eina örk,
A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða 2.200 slög (um
25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast
við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar era beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru birtar grein-
ar um fólk sem er 70 ára og eldra. Hins vegar eru birtar afmælisfréttir
ásamt mynd í Dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprent-
uninni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir tvíverkn-
að. Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa sem í daglegu tali
era nefndar DOS-textaskrár. Þá eru ritvinnslukerfin Word og
Wordperfect einnig auðveld í úrvinnslu.
síðustu ár þegar enn dró af þreki
hans tók hann sér gjarnan bók í
hönd eða þá að hann fylgdist vel
með íþróttum í sjónvarpi. Það má
kannski segja að hann hafi snúið
hlutverkunum við. Áður fyrr dró
hann að sér unga fólkið með viðmóti
sínu og athafnasemi, en endaði á því
að dragast að unga fólkinu og
íþróttum, eða þar sem lífið og fjörið
var.
Með þessum örfáu línum vil ég
minnast Bjarna Þórðarsonar með
söknuði og um leið þakklæti fyrir
þau kynni sem ég hafði af honum.
Ég veit að margir munu syrgja
vandaðan og hlýjan mann. Sigur-
laugu og öllum öðram aðstandend-
um vil ég votta mína dýpstu samúð
og bið æðri máttarvöld að styrkja
þau og styðja á erfiðum dögum.
Árni Svavarsson.
Ó, ást sem faðmar allt! í þér
minn andi þreyttur hvílir sig,
þér fús ég offra öllu hér,
í undradjúp þitt varpa mér.
Þín miskunn lífgar mig.
Ó, fagra lífsins Ijós, er skin
og lýsir mér í gleði og þraut,
mitt veika skar það deyr og dvin,
ó, Drottinn minn, ég flý til þín,
í dagsins skæra skaut.
(Þýð. Sveinbj. Sveinsson.)
Við frændsystkinin á Reykjum
erum alin upp sem í einni fjöl-
skyldu þar sem bræðurnir Bjarni,
Ingvar og pabbi bjuggu í þríbýli á
Reykjum. Hver þeirra hafði sitt
bú, en heyskapur og ýmis önnur
verk voru unnin í samvinnu. Við
lærðum að vinna með þeim öllum.
Þú, Bjarni, varst vinnusamur og
jafnframt kröfuharður um að öll
verk væru samviskusamlega unnin.
Það var alveg ótrúlegt hvað þú um-
barst okkur, því ekki var hugurinn
alltaf við vinnuna þegar við voram
mörg saman. Þú varst glaðsinna
maður og hafðir gaman af því að
vera með fóiki í leik og starfi á
meðan heilsa og þrek leyfðu. Söng-
elskur varst þú og hafðir sérstak-
lega gaman af því þegar fólk kom
saman og tók lagið. Þú hafðir góða
tenórrödd. Minnist ég eins réttar-
dags að við vorum stödd vestri, en
svo kölluðum við heima hjá ykkur
Sillu, og var sungið í nokkuð hárri
tónhæð að þér varð að orði. „Ætlið
þið alveg að sprengja mig gamla
manninn?" En þú, Bjarni, stóðst
fyrir þínu.
Það var mikið lán fyrir þig að Sig-
urlaug Sigurjónsdóttir kom til for-
eldra minna sem kaupakona. Þið
ragluðuð saman reytum ykkar og
hófuð búskap á loftinu vestrí hjá afa
og ömmu. Ykkur varð sex barna
auðið, en misstuð eina dóttur ykkar
af slysfóram í æsku. Það var ykkur
erfið lífreynsla. Það var svo ykkar
happ að þegar dró að starfslokum
tóku Rúnar og Inga við búinu hjá
ykkur. En þú gast áfram sinnt ýms-
um léttum störfum við búskapinn,
gefið kindunum í gamla fjósinu og
farið niður í fjós og sópað hjá geld-
neytunum og gefið þeim. Það átti
ekki við þig að vera í iðjuleysi.
Stundum komst þú til mín í kaffi
fyrir hádegi og sagðir þá: „Ég á svo
sem ekkert erindi núna.“ Við sátum
svo og spjölluðum um daginn og
veginn yfir kaffibolla.
Ég vil svo að lokum þakka þér
sérstaklega fyrir hvað þú komst oft
yfir til pabba síðustu árin sem hann
lifði. Hann lá fyrir en þú sast hjá
honum og höfðuð þið alltaf um nóg
að tala, hvort heldur var um daglegt
líf, búskap eða gamla daga.
Bjarni virtist sáttur við að þessari
jarðvist væri að ljúka.
Ég vil fyrir hönd mömmu, systk-
ina minna og fjölskyldna þakka þér,
Bjarni, fyrir allt. Og þér, Silla mín,
og fjölskyldu þinni vottum við okkar
dýpstu samúð.
Bergljút Þorsteinsdóttir.
I dag kveðjum við föðurbróður
okkar Bjarna Þórðarson, bónda frá
Reykjum á Skeiðum. Nú era farnir
tveir af gömlu bændunum á Reykj-
um, sem voru fastastæðan í upp-
vexti okkar frændsystkina á hlað-
inu. Bjarni var vinnunnar maður og
vildi ekki vera eftirbátur annarra.
Hann gekk ungur að slætti í kappi
við eldri bræður sína. Það kom
snemma í ljós að líkamlegt atgervi
hans og hreysti var óvenju mikið og
var af mörgum talinn hafa verið
sterkasti maður á Suðurlandi. Á
yngri árum var Bjarni reyndar
þekktur aflraunamaður og var
gjarnan valinn til að verja sóma
sinnar sveitar á því sviði. Jafnvel á
efri árum stóð hann yngri mönnum
fyllilega á sporði í erfiðisvinnu, eins
og kom svo vel í ljós við endur-
hleðslu Reykjarétta í kringum
1980.
Framan af ævi var Bjarni mest 1
foreldrahúsum, vann við búskapinn
og fór á vertíðar eins og ungir menn
gerðu gjarnan á þeim tíma. Hann
var kominn á fertugsaldurinn þegar
Silla kom sem kaupakona að Reykj-
um, kát og fjörag. Þau felldu hugi
saman og settust í búið hjá afa og
ömmu. Bjarni hafði einstakt lag á
skepnum, hændi þær að sér og
kenndi þeim meira en flestir höfðu
lag á. Hann sá einnig um að gera við
vélarnar á bænum, sem óneitanlega
mæddi mikið á í hita leiksins um há-
bjargi-æðistímann.
Bjarni hafði ákveðnar skoðanir
sem byggðust á hefðbundnum ís-
lenskum gildum fyrri tíma. Oft átt-
um við fjörugar samræður við hann
um lífið og tilverana. Hann sneri
gjarnan á okkur með beinum tilvitn-
unum til náttúrannar, þegar við
ungar og ákafar reyndum að leiða
hann í allan sannleika um breytt
hlutverk kynjanna. Eitt sinn sagði
hann þessa fleygu setningu: „Reyn-
ið þið, stelpur mínar, að venja lamb
undir hrút!“
Bjarni hafði lag á að gera sér
dagamun. Hann kunni vel að meta
gleðskap, og oft nötraði gamla húsið
á Reykjum af söng á réttardaginn.
Á slíkum stundum brosti Bjarni
frændi gjarnan breitt.
Við kveðjum Bjarna föðurbróður
okkar og vitum að hann var sáttur
við að fara, sá lítinn tilgang í þessari
jarðvist, svo ónýtur til verka sem
hann var orðinn.
Við sendum Sillu, börnum,
tengdabörnum, barnabörnum og
barnabarnabarni innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Erna, Guðrún, Steinunn og
Sveinn Ingvarsbörn.
Áfram líður tíminn, já, árin líða fljótt
og undrandi við Eum oft til baka.
Við höfum marga perlu í minnissjóðinn sótt
og minningarnar bjartar völdin taka.
Pað er gott að vermast við vináttunnar bál,
já, verma sig við hlýjar andans glæður.
Þá er engu líkara en þögnin fái mál
þá fínnum við að drottinn öllu ræður.
(Hörður Zóphaníasson.)
Látinn er góður vinur minn,
bóndinn Bjarni Þórðarson á Reykj-
um á Skeiðum. Ég eignaðist hann
Bjarna að vini, þegar ég 13 ára
gömul réð mig í kaupavinnu til
þeirra hjónanna Sigurlaugar Sigur-
jónsdóttur frænku minnar og
Bjarna fyi’sta búskaparárið þeirra.
Hjá þeim var ég síðan öll sumur
fram að tvítugsaldri. Öll árin síðan
höfum við haft mikil og góð sam-
skipti. Þegar ég giftist var Hilmar,
maðurinn minn, kallaður fyrsti
tengdasonur þeirra. Seinna, þegar
okkar börn komu var fljótlega farið
með þau í sveitina og hjá Sillu og
Bjarna á Reykjum fengu þau öll að
dveljast í lengri eða skemmri tíma
og þar kynntust þau dýrunum og
sveitastörfunum.
Bjarni fæddist á Reykjum og þar
bjó hann alla sína ævi. Hann fór að
vísu nokkrar vertíðar á sjó og tvo
vetur stundaði hann nám við Laug-
arvatnsskóla. Við lát Bjarna hrann-
ast upp minningar frá árunum mín-
um hjá þeim hjónum. Bjarni var
góður húsbóndi og bamgóður mjög.
Börn þeirra Sillu og Bjarna fædd-
ust eitt af öðru árin sem ég var hjá
þeim og finnst mér ég eiga svolítið í
þeim öllum. Börnin eru : Magnea,
Kristjana, Guðrún, Þórdís, Sigrún
Ásta og Rúnar Þór. Kristjana
drakknaði í Reykjahvernum aðeins
sjö ára gömul. Það var okkur öllum
mikið áfall. Rúnar Þór hefur tekið
við búinu af foreidrum sínum.
Bjarni var sérlega laginn að tala
við börn og unglinga og í endur-
minnmgunni fmnst mér hann hafa
kennt mér margt. Hann sýndi okk-
ur börnunum og unglingunum alltaf
virðingu og traust og hef ég reynt
að líkjast honum í mínu starfi.
Á Reykjum var margbýlt á þess-
um áram. Bræðurnir Þorsteinn,
Bjarni og Ingvar bjuggu þar, hver
með sína fjölskyldu. Foreldrar
þeirra, Guðrún og Þórður, bjuggu
þar einnig með bömum sínum, Vil-
hjálmi og Sigríði. Laufey Ása dóttir
þeirra kom á hverju sumri til að
vinna við heyskapinn. Við dvöldum
líka þarna sumar eftir sumar sömu
unglingarnir svo vel hefur okkur
líkað vistin. í dag er næsta kynslóð
Reykjaættarinnar tekin við búunum
að mestu leyti.
Það var oft margt fólk úti á túni
við heyskapinn á góðviðrisdögum
því þá heyjuðu allir bændurnir sam-
an. Eins og nú var oft gestkvæmt á
Reykjum og mörgum gestanna
fannst gaman að grípa í hrífuna.
Var þá stundum verið að kasta fram
fyrri pörtum og botna vísur meðan
verið var að rifja stóra flekkina.
Bjami var fróður maður og fylgd-
ist mjög vel með. Hann las bækur í
frístundum sínum og hafði mest
gaman af þjóðlegum fróðleik og
bókum um náttura landsins. Hann
var mjög snyrtilegur í umgengni við
búið sitt og var alltaf að hlúa að dýr-
unum og dytta að hlutunum í kring-
um sig. Handverk hans sjást víða,
m.a. var hann fenginn til að vinna
við upphleðslu Skeiðarétta á 100 ára
afmæli þeirra.
Við Hilmar og börnin okkar
þökkum Bjarna fyrir vináttu og
tryggð sem aldrei bar skugga á.
Sillu og allri fjölskyldunni sendum
við okkar innilegustu samúðar-
kveðjur. Bjarna kveðjum við með
þessum erindum eftir Snon-a Hjart-
arson:
Blessað veri grasið
sem grær kringum húsin
bóndans og les mér
ljóð hans,
þrá og sigur
hins þögula manns.
Blessað veri grasið
semgræryfirleiðin,
felur hina dánu
friðiogvon.
Blessað veri grasið,
blessað vor landsins.
Þórdís Katla Sigurðardóttir.
Legg ég nú bæði líf og önd
ljúfi Jesú í þína hönd
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgr. Pétursson.)
Ég á fjölda minninga um hann
afa minn og nú þegar hann er látinn
rifjast upp fýrir mér margar af
þeim góðu stundum sem ég átti með
honum. Afi leyfði manni alltaf að
vera með sér og iðulega trítlaði lítil
mannvera á eftir honum út í fjós eða
fékk að fara með í fjárhúsin að gefa.
Þar fékk hún ábyrgðarmikið starf
hverju sinni, að passa að ekki flyti
upp úr vatnsdöllunum, sópa saman
moði eða standa fyrir ef skilja þurfti
tvær eða þrjár kindur frá hinum.
Það gat nú gengið brösótt því þær
voru stundum svo frekar og ákveðn-
ar að stelpuhnokkinn lá stundum
eftir á fjárhúsgólfinu. Þá var bara
að reyna aftur. Þetta var nú ekki
alltaf eintóm sæla og það kom fyrir
að tár runnu niður kinnarnar sem
voru strokin burt í flýti með hönd-
um eða úlpuerminni og kom afi þá
til hjálpar.
Afi hafði gaman af öllum dýrum.
Hann gældi við þau, klóraði og
strauk og stundum fengu þau eitt-
hvað gott hjá honum úr lófa. Það
eru forréttindi að fá að umgangast
afa sinn eins og ég fékk. Hann
kenndi mér meira en ég hafði gert
mér grein fyrir og það nýttist mér
oftar en ég hafði hugsað út í.
Ég syrgi afa minn og fátt fær mig
huggað. En með tímanum mun sorg
víkja fyrir söknuði og þá er gott að
eiga minningar til að gleðja sig við,
því þær tekur enginn frá okkur.
Guð geymi hann afa minn.
Kristjana.