Morgunblaðið - 28.08.1998, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Athugasemdir Geðhjálpar við gagnagrunnsfrumvarp
Mælt gegn samþykki
frumvarps að óbreyttu
GEÐHJALP sendi í gær frá sér
greinargerð þar sem gerðar eru at-
hugasemdir við frumvarpið um mið-
lægan gagnagrunn á heilbrigðissviði
og mælir gegn því að það verði sam-
þykkt í núverandi mynd.
„Alvarlegasti galli frumvarpsins er
að þar er ekki að finna ákvæði um að
fá þurfí upplýst og óþvingað sam-
þykki einstaklings fyrir því að heilsu-
farsupplýsingar um hann verði flutt-
ar í gagnagrunninn," segir í greinar-
gerð sem Geðhjálp hefur sent heil-
brigðisráðherra um álit sitt á endur-
skoðuðu frumvarpi til laga um
gagnagrunn á heilbrigðissviði. í tO-
lögum segir að Geðhjálp mæli ein-
dregið með því að frumvarpið verði
ekld samþykkt í núverandi mynd.
í greinargerð sinni vísar Geðhjálp
m.a. til nokkurra alþjóðlegra samn-
inga og tilskipana er kveða á um
vemdun persónuupplýsinga. Vísað er
til þess að í samningi Evrópuráðsins
frá 1981 segi að persónuupplýsingar
merki hvers konar upplýsingar er
varði persónugreindan eða persónu-
greinanlegan einstakling og að þar
séu ekki neinar tilgreindar undan-
tekningar. Geðhjálp bendir á að þessi
samningur hafi öðlast gildi á Islandi
en ekki tillögur Evrópuráðs frá 1997
sem vitnað sé til í endurskoðuðu
frumvarpi um að einstaklingur skuli
ekki teljast persónugreinanlegur ef
verja þurfi óhóflegum tíma og mann-
afla til að greining geti átt sér stað.
Geðhjálp bendir á að ef styðjast
eigi við tillögur Evrópuráðsins frá
1997 þurfi að huga að ákvæði laganna
þar sem segi að hinum skráða skuli
tilkynnt um tilvist skrár sem hafi að
geyma heOsufarsupplýsingar er hann
varða. Bent er á að sérstaklega sé
tekið fram að áður en erfðagreining
sé framkvæmd skuli hinum skráða
greint frá markmiðum greiningar-
innar og möguleika á óvæntum nið-
urstöðum og að engar undanþágur
séu veittar frá þessari skyldu.
Einnig er bent á að tilskipun Evr-
ópuþings og Ráðherraráðsins frá
1995 skOgreini persónuupplýsingar
þannig að einstaklingur sé persónu-
gi-einanlegur ef hægt sé að persónu-
greina hann með beinum eða óbein-
um hætti.
Geðhjálp telur einnig að íslenskur
sjúklingur teljist persónugreinanleg-
ur þótt kennitala hans eða nafn hafi
verið afmáð. í Ijósi þess hve þjóðin er
fámenn og einsleit og genamengið
takmarkað geti lítil frávik gefið upp-
lýsingar þannig að hægt sé að greina
einstakling út frá heilsufarsupplýs-
ingum, tO þess þurfi hvorki veruleg-
an mannafla né greiningalykil.
Geðhjálp gagnrýnir að almenning-
ur hafi nánast ekkert tækifæri haft
tO að kynna sér frumvarpið né and-
mæla því áður en afgreiða átti frum-
varpið síðastliðið vor. Virðist Geð-
hjálp að þar hafi verið brotið á sátt-
mála Evrópuráðsins frá 1997 um
mannréttindi og líflækningar.
Morgunblaðið/Arnaldur
HILMARI Oddssyni leikstjóra óskað til hamingju af tilefni frumsýn-
ingar nýrrar kvikmyndar hans, sem nefnist Sporlaust.
Sporlaust frumsýnd
SPORLAUST, kvikmynd í leik-
stjórn Hilmars Oddssonar, var
frumsýnd í gær í Reykjavik,
Keflavík og á Akureyri. Margt
var um manninn við frumsýningu
myndarinnar í Háskólabíói í gær-
kvöldi og óskuðu gestir Hilmari
til hamingju með myndina.
„Það er gaman að horfa á ís-
lenska mynd sem er svo sérstak-
lega vel unnin á allan hátt,“ segir
meðal annars í umsögn kvik-
myndagagnrýnanda Morgun-
blaðsins.
■ Góð glæpasaga/24
Elsti fslendingxtrinn látinn
Áfengismeðferðarstofnanirnar Von og Fitjar
Náði tæplega
110 ára aldri
GUÐRÚN Rúna Björg
Ámason íslensk kona
búsett í Kanada lést í
fyrradag tæplega 110
ára að aldri. Hún mun
því hafa náð hærn aldri
en nokkur annar Islend-
ingur. Rúna fæddist í
Vopnafirði hinn 20.
október 1888 en fluttist
fjögurra ára gömul til
Kanada með foreldrum
sínum.
Rúna giftist Vilhjálmi
Árnasyni 1915 en hann
lést 1964. Þau bjuggu í
Gimli og áttu tíu böm.
Sex þeirra eru á lífi,
fjórir synir og tvær dætur. Afkom-
endur þeirra hjóna nálgast hundrað-
ið en Rúna lætur eftir sig 27 bama-
böm, 50 barnabamabörn og átta
barnabarnabamaböm.
Rúna bjó í 106 ár í Gimli og var
virkur þátttakandi í félagsmálum og
lútersku kirkjunni þar.
Hún tók meðal annars
þátt í starfi íslendinga-
félagsins og félags-
starfi eldri borgara og
með eldri borguram
tók hún þátt í dansi
fram að hundrað ára
aldri. Rúna var mjög
heilsuhraust og fór
daglega í heilsubótar-
göngu fram yfir hundr-
að ára aldur og hélt
heyrn og sjón þar til
fyrir fimm áram, að
sögn ættingja hennar í
Kanada. Rúna kom
nokkrum sinnum tU ís-
lands tU að heimsækja ættingja sína
og hafði sterkar taugar til landsins
og ættingja sinna hér.
Rúna bjó síðustu árin í Betel, dval-
arheimUi fyrir aldraða í Gimli. Hún
verður jarðsungin á morgun í lút-
ersku kirkjunni í Gimli.
Sjúkraskrár óvarðar
í marga mánuði
SJÚKRASKRÁR mörg hundruð
áfengissjúklinga vora óvarðar í yfir-
gefnu húsi sjúkrastöðvarinnar á
Fitjum í marga mánuði og í raun er
óljóst hvort þeim hafi verið eytt eða
hvar þær eru niðurkomnar. Grettir
Gunnlaugsson, sem var rekstrax--
stjóri hjá meðferðarstofnuninni Von,
sem einnig rak sjúkrastöðina á Fitj-
um, segir að þegar starfseminni var
hætt vorið 1991 í kjölfar gjaldþrots
hafi sjúkraskrámar orðið eftir í hús-
inu og enginn hirt um þær.
Sjúkraskrárnar skildar eftir
Flestir sjúklinga á Fitjum, þann
tíma sem sjúkrastöðin starfaði, frá
1986 tU 1991, voru útlendingar, flest-
ir frá Svíþjóð en einnig frá Græn-
landi, Færeyjum, Noregi og Dan-
mörku. Einnig voru nokkrir íslend-
ingar meðal sjúklinga.
„Við gjaldþrotið um vorið 1991 yf-
irgaf starfsfólk sem bar faglega
ábyrgð á starfinu, hjúkrunarlið og
læknar, þessa pappíra sem geymdir
voru þama í skápum og fóru flestir
til svipaðra starfa í Svíþjóð. Eg hall-
ast helst að því að skránum hafi ver-
ið hent með öðra drasli en ég hef þó
enga óyggjandi vitneskju um að það
hafi verið gert,“ segir Grettir.
Sjúkrastöðin var í leiguhúsnæði
en Grettir segir að skrárnar hafi
verið settai- í geymslu í viðbyggingu
sem hafði verið seld nokkru áður
hestamanni utan af landi. Engin
starfsemi var þó í byggingunum í
nokkra mánuði eftir gjaldþrotið, að
því er Grettir kveðst best vita.
Honum er ekki kunnugt um hver
hefði átt að sjá um að eyða skránum.
Grettir starfaði um sumarið 1991
fyrir skiptaráðanda þrotabúsins og
gerði skrár um eignir fyrirtækisins.
,Á þeim tíma voru sjúkraskrámar
þarna á staðnum í ólæstum skjala-
skápum. Þarna voru upplýsingar um
alla sjúklinga sem voru lagðir inn hjá
sjúkrastöðinni á Fitjum og sjúkra-
stöðinni Von sem var á Báragötu í
Reykjavík. Það voru sömu aðilarnir
sem stóðu að rekstri þessara stofn-
ana en starfsemi Vonar var flutt að
Fitjum.“
Félagsfundur Kvennalistans
Oska eftir áframhald-
Bíll ofan í
skurð við
Skúlagötu
ÖKUMAÐUR á leið um Skúla-
götu lenti í því óhappi í gær-
kvöldi að missa bíl sinn ofan i
skurð við götuna þar sem fram-
kvæmdir standa yfir. Bíllinn
skemmdist nokkuð og, að sögn
lögreglu, varð ökumaðurinn fyrir
minniháttar meiðslum.
Morgunblaðið/Arnaldur
andi viðræðum
KVENNALISTINN hélt félagsfund í
húsnæði sínu í Pósthússtræti 7 í gær-
kvöld og kom þar fram að ýmis mál
þurfi að ræða betur áður en endanleg
ákvörðun verður tekin um sameigin-
legt framboð félagshyggjuflokka.
Fundurinn var framhald af félags-
fundi sem haldinn var í síðustu viku.
Guðný Guðbjörnsdóttir, fulltrúi
Kvennalistans, segir fundinn hafa
verið mjög góðan og að einhugur
hafi ríkt á honum um að ræða þurfi
ýmis mál áður en landsfundur tekur
endanlega ákvörðun um sameigin-
legt framboð. Stefnt er að landsfundi
fyiir 15. nóvember.
„Félagsfundurinn er ekki það
valdamikill að hann geti breytt ein-
hverju um gang samningaviðræðna.
Við ætlum að óska eftir áframhald-
andi viðræðum um þennan sam-
starfsgrundvöll sem við erum rétt að
hefja. Við viljum ræða ýmis viðmið
sem þarf að skoða í öllum kjördæm-
um, t.d. kynjahlutfall, valdahlutfall
flokka, fjármál og fleira slíkt,“ sagði
Guðný eftir að fundinum lauk undir
miðnætti.
Sérblöð í dag
a iimm
Á FÖSTUDÖGUM
Ættgengur
áhugi á björg-
unarstörfum
Þegar matur
strýkur úr
maganum
íslenskir handknattleiksdómar-
ar þeir bestu í Evrópu/CI
Blikarnir komnir í hóp þeirra
bestu, Þór í 2. deild/C1