Morgunblaðið - 30.10.1998, Side 11

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1998 11
FRETTIR
SSSgaSst SSrSSES
sbS£
™"jc'etarks DóUirs“r^^~;c£Es-^SHí:-
jslands st<SS ^ggsgSjfcsSS
tpÍÉS tffigf
ík.'^i“ir!iSzr.IÍ ir **sn fc.
rSÍ
; Ejissscr"
HsgBSgS ,JgS=S
i »o
r^S|?£5 sSSSK-f
-riíSSrí
«* 37 iu ‘™*«
.tujv*-1- <•• i- • £-
' ' " 4*£.‘*£T- i-1£ '$K£%<Z
ss*-isa =»K«í3gs* ia-Æ
jíírSfess&SS^
g3w«-------------1
iit£
YFIR fyrirsögn
greinarinnar um
„Hinar sterku dætur
Islands“ er mynd frá
mótmæladegi ís-
lenskra kvenna 1975.
Einnig eru birtar
myndir af Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur,
Kristínu Maiju Baldurs-
dóttur, Svövu Jakobs-
dóttur og Guðrúnu
Pétursdóttur.
tfw2***5£SS**- tíj£ífc'^*",tiSí»^“
?íi*íi3~ri*r'wwfc w.w,^vg^-“g
íSES-^SSÍ®
“T^T *
‘ísr'-ír!—- s-'X-'í'íjí-'íí7 ■“'^■í-sisss
s£S£*r=E ^-/SlasSíK- 'ssr —
Grein um íslenskar konur
í þýska tímaritinu Emmu
Hinar sterku
s
dætur Islands
„HINAR sterku dætur íslands“
nefnist grein, sem birtist í nóv-
ember- og desember-hefti
þýska kvennatímaritsins
Emniu. Greinina skrifar þýski
glæpasagnahöfundurinn Reg-
ula Venske, sem búsett er í
Hamborg og kom hingað til
lands í sumar, og lýsir hún ís-
lenskum konum sem sterkum
persónuleikum.
I viðtali við Venske segir
Svava Jakobsdóttir rithöfund-
ur að í Islendingasögunum séu
stórkostlegar kvenpersónur.
Þær séu konur athafna og
sjálfsvitundar og íslenskar
konur á okkar dögum hafi
ekki í hyggju að standa þeim
að baki.
í greininni, sem er þrjár síð-
ur, er saga kvennabaráttu á ís-
landi rakin og tekið fram að
þótt árangur hafi náðst hafi
hin Norðurlöndin talsvert for-
skot þegar á heildina sé litið.
Án kvenna væri engin
menning á íslandi!
Kristín Maija Baldursdóttir,
sem titluð er kennari, blaða-
maður og rithöfundur, segir í
samtali við Venske að það sem
í raun standi íslenskum konum
fyrir þrifum sé gríðarlegt
vinnuálag. f Noregi séu konur
búnar í vinnu milli þijú og
fjögur, en íslenskar konur
komi ekki heim úr vinnu fyrr
en milli sex og sjö. Þá bíði
heimilishaldið, sem lendi á
konunum vegna þess að ís-
lenskir karlmenn séu með ólík-
indum latir. Að auki eigi ís-
lenskar konur fleiri börn en
allar aðrar konur í Evrópu ut-
an þeirra tyrknesku. Engu að
síður þekki fslenskar konur
ekki þreytu: „Án okkar væri
engin menning á íslandi! Leik-
hús, sýningar, þangað fara
konur. Kirkjan væri ekki held-
ur til ef konur ynnu ekki í
hennar þágu á kvöldin. Og
hveijir kaupa flestar bækur?
Konur!“
I greininni er einnig rætt við
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladótt-
ur borgarstjóra, sem segir að
smæð landsins geri konum
bæði auðvelt og erfitt fyrir í
pólitfk. Enginn komist hjá því
að ræða hluti á borð við
kvennaverkfallið 1975 og kjör
Vigdísar Finnbogadóttur í
embætti forseta, en um leið
séu valdasætin fá og þegar
kona sækist eftir stöðu þurfi
hún yfirleitt að ýta til hliðar
manni, sem hún þekki per-
sónulega.
Venske vitnar í orð úr skáld-
sögu Kristínar Marju þess efn-
is að sú þjóð sem eigi atkvæða-
miklar og sterkar konur sé
auðug og kemst að þeirri nið-
urstöðu að í þeim efnum sé ís-
land mjög auðugt land.
Evrópskar reglur um merkingu matvæla taka gildi
Bandarísk matvara
gæti hækkað 10-20%
GERA má ráð fyrir að matvara sem
flutt er inn frá Bandaríkjunum
hækki um 10-20% vegna evrópskra
reglna um merkingu matvæla, að
sögn Eyglóar Bjarkar Ólafsdóttur,
markaðsstjóra hjá heildverslun
Karls K. Karlssonar ehf. Sam-
kvæmt evrópskum reglum skal ein-
göngu merkja vöru með næringar-
gildi þegar um fullyrðingu er að
ræða og miða verður við 100 g ein-
ingar en samkvæmt bandarískum
reglum eru allar matvörur merktar
næringargildi og miðað er við
ákveðna skammta.
Reglurnar tóku gildi 1. maí sl. en
heimilt var að selja matvæli með
eldri merkingum fram til 1. sept-
ember sl. Eygló Björk Ólafsdóttir
segir að heilbrigðisfulltrúar séu
þegar farnir að gera athugasemdir
vegna merkinga á matvörum í
verslunum, sem fluttar eru inn frá
Bandaríkjunum. Sagðist hún vera
afar ósátt við evrópsku reglurnar
en samkvæmt þeim er einungis
skylt að merkja vörur með næring-
argildi þegar um fullyrðingu á inni-
haldi er að ræða t.d. um fitu- eða
sykurmagn en samkvæmt banda-
rískum reglum eru allar vörur
merktar og greint frá næringar-
gildi hennar.
Hafa fengið athugasemdir
Samkvæmt evrópskum reglum
ber að miða þær vörur sem eru
merktar næringargildi við 100 g
Færri mál
borist ör-
orkunefnd
MUN færri mál hafa borist frá
tryggingafélögum til örorkunefndar
á árinu miðað við fyrri ár, að sögn
Ragnars Hall, lögfræðings og for-
manns nefndarinnar. Árið 1996 vís-
uðu tryggingafélögin 560 málum til
nefndarinnar, í fyrra var hátt í 800
málum vísað til hennar en það sem
af er þessu ári hefur nefndin fengið
innan við 500 mál til meðferðar.
í frétt, sem birtist í Morgunblað-
inu í gær, kemur fram að biðtími
eftir úrskurði nefndarinnar um ör-
orkumat eftir slys geti verið frá sex
mánuðum upp í ár. Að sögn Ragn-
ars hefur nefnd unnið að endur-
skoðun á skaðabótalögunum og
mun dómsmálaráðherra leggja
fram frumvarp á Alþingi sem bygg-
ist á þeirri endurskoðun. Sagði
hann að þar væru gerðar ákveðnar
breytingar á hlutverki og viðfangs-
efni örorkunefndar og að svona
breytingar gerðust ekki nema fyrir
atbeina löggjafans.
ii n • 1®
lvlenaiina w
Vernd fyrir viðkvæma húð
KYNNING
á nýju húðverndarlínunni
frá HARTMANN í Ingólfs Apóteki,
í dag, föstudag
kl.14.00-18.00.
Ráðgjafi verður á staðnum.
15% KYNNINGARAFSLÁTTUR
I evrópskum regl-
um er miðað við
100 gr. einingar
þegar um næring-
argildi er að ræða
einingu en bandarískar reglur gera
ráð fyrir skömmtum og er þá t.d.
miðað við matskeið. „Við höfum að-
eins látið reyna á merktar banda-
rískar vörur, sem framleiddar eru
úr náttúrulegum efnum, án rot-
varnarefna, sem ekki er skylt að
merkja með næringargildi sam-
kvæmt evrópskum reglum, þar
sem þær bera engar fullyrðingar. I
þessu tilfelli höfum við kosið að
láta bandarísku næringargildis-
merkinguna óáreitta fyrir þá neyt-
endur sem vilja nýta sér þær upp-
lýsingar," sagði Eygló.
„Nú hefur komið í ljós að ekki er
heimilt að túlka Evrópureglurnar
með þessum hætti og hafa heil-
brigðisyfirvöld gert athugasemd
vegna þessa. Allt útlit er því fyrir að
við verðum að rífa upp allar umbúð-
ir og endurmerkja allar vörur sem
við flytjum inn frá Bandaríkjunum.
Það einkennilega er að nóg er fyrir
okkur að líma yfir eða hylja banda-
rísku næringargildistöfluna, til þess
að uppfylla reglugerðina. Þessara
upplýsinga er nefnilega ekki krafist
samkvæmt evrópsku reglunum, og
litið er svo á að þær megi ekki bera
fyrir augu neytenda á því formi sem
þær eru settar fram á bandarískum
matvælum. Þetta mun hafa í för
með sér aukinn kostnað og hækka
vöruna um allt að 10-20%. Jafn-
framt er þess krafíst að miðað verði
við 100 g einingar á merkimiðanum
en ekki skammta.“
Hylja upplýsingar
Eygló sagði það einkennilega
ákvörðun að krefjast þess að límt
sé yfir og upplýsingar huldar aug-
um neitenda einungis til að upp-
fylla evrópskar reglugerðir. „Fyrir
því eru engin skynsamleg rök.
Ekki batnar varan,“ sagði hún. „Ef
þetta verður raunin með allar okk-
ar vörur frá Bandaríkjunum mun
kostnaðurinn hækka umtalsvert á
ári.“
Hlutfall innfluttra matvæla til ís-
lands frá Bandaríkjunum er 30% á
ári en 10% eru flutt til annarra Evr-
ópulanda og sagði Eygló að banda-
rísku fyrirtækin væru oft ekki tilbú-
in að breyta merkingunum sam-
kvæmt Evrópureglum. Markaður-
inn væri ekki nægilega stór. Sagði
hún að mörg bandarísk fyrirtæki
hefðu sett upp sérstakar verksmiðj-
ur í Evrópu sem framleiddu fyrir
Evrópumarkað en að þær vörur
væru oft ekki af sömu gæðum og
verðið væri oft um 50% hærra.
OPNUNARTILBOÐ
Ný rúmgóð verslun Skútuvogi 6
Mikið úrval - skóskápar - tölvuborð - bókahillur
lampar og fl.
Opið kl. 10-18:30, laugard. kl. 11-16,
sunnud. kl. 13-16.