Morgunblaðið - 30.10.1998, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Nýjar bækur
• 7. BINDI Annála 1400-1800;
Míuumnafnaskrá er ísamantekt Ás-
geirs S. Bjömssonar lektors, sem nú
er látinn, og Einars S. Amalds.
I Annálum er ein helsta heimiid
um sögu íslend-
inga á þessu tíma-
bili; aldarfar og
hag Islands, um
landsfólkið, fénað
þess og lífskjör,
um tíðina og
náttúru Islands.
Textinn hefur ver-
ið gefinn út í 31
hefti sem mynda
sex bindi, og hófst
útgáfan árið 1922.
I Mannanafna-
skránni, 7. bind-
inu, er að finna
nöfn þeirra
manna sem nefnd-
ir eru í Annálun-
um og vísað til
bindis og
blaðsíðutals þar
sem viðkomandi
er að finna. Að
auki er getið um
dánarár, starf og búsetu. Hér eru
saman komin fleiri nöfn en í nokkurri
annan'i nafnaskrá íslenskri, eða um
10.000 nöfn, segir í fréttatilkynningu.
í sérstakri „Kvennaskrá" fæst yfirlit
um hjónabönd allflestra giftra
kvenna sem nefndar eru í Annálum
og auðveldar hún tengsl við önnur
mannfræðirit. Loks eru í Manna-
nafnaskránni nokkrar „athugasemdir
og leiðréttingar" við Annála
1400-1800 og Islenskar æviskrár.
Heimildh- skrárinnar eru auk Annál-
anna fombréfasafn, æviskrár, mann-
töl, sagníræðirit og aðrar fræðibæk-
ur sem geyma upplýsingar um ein-
staklinga. Hafist var handa við verkið
árið 1975 og hefur síðan verið unnið
að því með hléum.
Utgefandi er Hið íslenska bók-
menntafélag. Mannanafnaskráin er
438 bls., prentuð í Steinholti. Menn-
ingarsjóður, RANNÍS og Þjóðhátíð-
arsjóður studdu þessa útgáfu. Enn
eru til sölu heil sett Annála og stök
textahefti. Mannanafnaskráin kostar
4.500 kr.
Mosaikverk Alice Olivia Clarke.
Mósaíkverk í
Listmunahúsi
Ófeig-s
ALICE Olivia Clarke opnai- sýningu í
Listmunahúsi Ófeigs, Skólavörðustíg
5, á morgun, laugardag, kl. 14. Þai’
sýnir hún 17 mósaíkverk unnin á
þessu ári.
í fréttatilkynningu segir að í stað
þess að nota hefðbundnar mósaíkílís-
ar kjósi Alice frjálsaii form sem hún
skeri eða bijóti úr tilfallandi efnivið,
og mótar úr brotunum fígúrm’ sem
ýmist svífa yfir eða dansa um mynd-
flötinn.
Þetta er fyrsta einkasýning Alice,
en hún hefur m.a. unnið mósaíkverk
fyrir veitingastaðinn Vegamót í
Rekjavík.
Sýningin stendur til 15. nóvember.
Ásgeir S.
Björnsson
Einar S.
Arnalds
Vatnsenda
TÖNLIST
(•t;isla|ilölur
OG STEINAR TALI ...
Kvartett Egils B. Hreinssonar. Óskar
Guðjónsson, tenór- og sópransaxófón,
Egill B. Hreinsson píanó, Tómas R.
Einarsson bassa, Einar Valur Schev-
ing eða Matthías M.D. Hemstock
trommur. Islensk söng- og þjóðlög í
djassútsetningum Egils B. Hreinsson-
ar. Hljóðritað í Reykjavík íjúli 1998.
Útgefið af Skífunni 1998. Verð kr.
2.099.
EGILL B. Hreinsson hefur lengi
verið að fást við að útsetja íslensk
söng- og þjóðlög í djassi. Eg heyrði
hann fyrst flytja Maístjömu Jóns Ás-
geirssonar með kvartettinum finnsk-
íslenska er hann setti saman íyrii-
RúRek djasshátíðina 1992. Þar lék
hann á píanó, Einar Valur Scheving á
trommur, Jukka Perko á altósaxófón
og Heikki Sarmanto á bassa. Seinna
hélt hann heilu konsertana með ís-
lenskum sönglögum með kvartetti
sínum, Höfuðlausn, og nú er afrakst-
urinn kominn á disk og bætíst í þann
hóp þar sem hefðbundin íslensk tón-
list, eða erlend með íslenskum text-
um, er lögð að einhverju leyti til
grandvallar djassspuna: Þjóðlegur
fróðleikur Guðmundar Ingólfssonar
og Gling gló Guðmundar og Bjarkar,
Við göngum svo léttir... Bjöms
Thoroddsens og Landsýn Tómasar
R. Einarssonar eru diskar þar sem
má finna þjóðlög og þjóðlegan tón.
Annars hafa bandarískir standardar
og framsamin verk innan ramma
djasshefðarinnar verið ríkjandi í
djassdiskaútgáíú hér sem annars
staðar.
Hin klassíska fyrirmynd þjóðlegs
djassspuna norræns er fyrst og
fremst frá Jan Johansson, Ole Kock
Hansen og Niels-Henning 0rsted
Petersen komin. Þá leið valdi Guð-
mundur Ingólfsson og lög sem hent-
uðu hefðinni, enda er Þjóðlegur
fróðleikur ein heilsteyptasta djass-
skífa íslensk. Segja má að skífa Eg-
ils: Og steinar tali... sé hugsuð sem
heild, en þar má finna nokkrar
brotalamir er veikja heildarmynd-
ina. Saxófónleikur Óskars Guðjóns-
sonar er bæði styrkur og veikleiki
skífunnar. Hann blæs yfirleitt
glæsilega en saxófónleikur hans,
hrynsveitin og upphafleg hug-
myndafræði útsetninganna eru
alltof sjaldan samstæður - þó gefur
blásturinn, hvort sem hann er
glannalegur eða ljúfur, tónlistinni líf
sem kannski hefði ekki kviknað
annars.
Margar hugmyndir Egils eru
góðar og þegar Einar Valur upphef-
ur í dag skein sól hugsar maður
ósjálfrátt til blúsmarsins hans
Bobby Timmons, sem Art Blakey
lauk gjarnan tónleikum sínum með.
Einar er traustur í þeim fimm lög-
um er hann trommar á skífunni og
Matthías M.D. Hemstock á góða
spretti, sér í lagi er hann meistari í
að gefa hinum hægari lögum þann
lit er hrífur. Tómas er traustur að
vanda og Egill, sem aldrei hefur
verið sterkur píanisti, leysir sitt
verk með þeim hætti er hæfir út-
setningunum og í þeim bregður oft
fyrir sérdeilis góðum sprettum,
einkum er ballöðustfllinn svífur yfir
vötnunum.
Það er gaman að fá þá Atla
Heimi, Jón Ásgeirsson og Jón Nor-
dal í hóp eldri tónskálda sem oftar
hafa verið á efnisskrá djassmanna;
hér eru það Emil Thoroddsen,
Friðrik Bjamason og Páll Isólfsson.
Öll eiga þessi lög það sammerkt að
vera hálfgildings þjóðlög ekki síður
en ABCD Mosai-ts, sem er eina er-
lenda lagið á diskinum.
Diskúrinn hefst á Sigrúnu - lit-
fríð og ljóshærð - fallega spilað með
djass
suðrænum blæ, en þegar eilitlu
funkkryddi er stráð yfir Mánann,
sem hátt á himni skín, kemur viss
brestur í bandið. Óskar og
hrynsveitin ná ekki fyllilega saman
- blokkhljómar hljómsveitar-
stjórans og trommuleikur Matthías-
ar era ekki sannfærandi. Óskar
blæs í sínum stfl og hugar ekki
heldur að jarðsambandinu. Aftur á
móti er annað upp á teningnum í
ballöðu Atla Heimis um Skólavörðu-
holtið. Þar renna fjórmenningarnir í
eitt þar sem holur en mjúkur tónn
Óskars, burstaleikur Matthíasar,
ljúflingshljómar Egils og djassbassi
Tómasar glitra í töfrabirtu. Sama er
upp á teningnum í Maístjörnu Jóns
Ásgeirssonar þar sem Einar Valur
er á trommunum. Hann trommar
líka í lagi Páls ísólfssonar um litlu
hjónin hans Davíðs og Óskar er
Rollins-legur sem oftar og kraft-
mikill trommuleikur styður hann
vel, en eins og í flestum hraðari lög-
unum vantar nokkuð á til að dæmið
gangi upp. Vísur Vatnsenda Rósu
era einhver fegursti gimsteinn
þjóðlagaarfsins og upphafsdúó Eg-
ils og Óskars fallega spilað, en þá
þrýtur örendi. Kvæðið um fuglana
eftir Atla Heimi er hressilega leikið,
toppað í dúó sax og trommu með
latinfunkbragði. Hvert örstutt spor
er þægilega blásið af Óskari, en hin
hreina sveifla er yfirleitt fjarri á
skífunni. Skandinavíska túlkunin á
ABC er ósköp sæt, en ekki hefði ég
saknað hennar frekar en Erlu og
laganna þar sem kvartettnum
sleppti.
Og steinar tali... er misjafn disk-
ur, þó er góður fengur að best
heppnuðu lögunum og alltaf gaman
að heyra lög, sem maður hefur
þekkt frá bamæsku, í djassbúningi.
Vernharður Linnet
Unnur Astrid Wilhelmsen sópransöngkona
Vel tekið í Noregi
UNNUR Astrid Wilhelmsen syngur fyrir
Norðmenn.
UNNUR Astrid Wilhelmsen
sópransöngkona fær lofsam-
lega dóma fyrir tónleika sem
hún hélt nýverið í Noregi. I
dagblaðinu Fremtiden segir
meðal annars að hún hafi
glæsilega rödd og eðlilega
sviðsframkomu sem geri það
að verkum að hún vinni fljótt
hjarta áheyrenda. í
Drammens Tidende segir að
Unnur hafi glatt tónleikagesti
með blæbrigðaríkri rödd
sinni, skaphita og einstakri
útgeislun.
Unnur, sem er af norsku og
íslensku foreldri, stundaði
nám við Söngskólann í
Reykjavík og Tónlistar-
háskólann í Vínarborg. Hún
er nú búsett í Köln í Þýska-
landi ásamt eiginmanni sín-
um, Kolbeini Ketilssyni,
tenórsöngvara við óperuna
þar í borg.
Á tónleikunum í Noregi,
sem voru sjö talsins, flutti
Unnur aríur úr óperettum og
Vínarsönglög eftir menn á
borð við Lehár, Kalman, Stolz og
Johan Strauss. Með henni í för var
hljómsveitin Wiener Opemball -
Damenensemble sem er, eins og
nafnið gefur til kynna, einvörðungu
skipuð konum.
„Þetta var mjög skemmtilegt og
mikil stemmning, meðal annars
héldum við tvenna tónleika í
heimabæ mínum, Drammen, í
bæði skiptin fyrir troðfullu
húsi,“ segir Unnur. „Það er
gamalt og mjög fallegt leik-
hús, sem nýbúið er að gera
upp eftir bmna, og það var
ólýsanleg tilfinning að standa
þai' og syngja.“
Unnur hefur sungið tals-
vert með hljómsveitinni í Vín-
arborg og á Ítalíu, þangað
sem hún fer næst í desember.
„Þar er oft sungið á torgum
borganna, sem breytt hefur
verið í „tónleikasal" undir
beram himni, jafnvel íyrir
framan fleiri þúsundir
manna. Á Ítalíu er skemmti-
legast að syngja - áheyrend-
ur taka virkan þátt og draga
ekki af sér í fagnaðarlátun-
um.“
Til stendur að Unnur og
Kolbeinn komi fram á tónleik-
um Styrktarfélags íslensku
óperunnar í apiál á næsta ári
og kveðst söngkonan hlakka
mjög til þeirra. „Ég hef ekki
sungið á Islandi í mörg ár, auk
þess sem ég á þar stóran hóp
skyldmenna sem gaman verður að
hitta.“
Leikbrúðuland
Börnin
taka þátt í
sköpun
leikþáttar
FÓLKI gefst kostur á að koma
í Leikbrúðuland á Fríkirkjuvegi
11 og taka þátt í sýningu sem
kölluð er Þjóðsögur og brúðu-
leikhús sunnudaginn 1. nóvem-
ber kl. 15. Einungis 20 börn
ásamt aðstandendum komast að
í þetta sinn og eina skilyrðið til
þátttöku er að bömin ráði við
að klippa út skuggabrúðu, segir
í fréttatilkjmningu.
Gestum gefst kostur á að
skoða brúðusafn, en þar eru
brúður úr fyrri sýningum Leik-
brúðulands, s.s. úr Búkollu,
Mjallhvíti, Púkablístrunni og
Ástarsögu úr fjöllunum. Síðan
er skuggaleiksýning um Vil-
borgu og hrafninn, en þar segh-
frá Vilborgu Herjólfsdóttm’ í
Vestmannaeyjum sem gefur
soltnum hrafni að éta og hann
launar henni með því að lokka
hana burt úr bænum skömmu
áður en skriða fellur á bæinn.
Verkstæðisvinnan er fólgin í því
að bömin fá að búa til skugga-
brúðu og koma inn fyrir
skuggatjaldið og prófa að
hreyfa hana og taka þátt í að
spinna smá leikþátt.
Þátttöku þarf að tilkynna
með fyrirvara.
SÖN GKVARTETTINN
Rúdolf.
Söngkvartett-
inn Rúdolf
syngur í Reyk-
holtskirkju
SÖNGKVARTETTINN Rúdolf
syngm- við messu í Reykholts-
kirkju sunnudaginn 1. nóvem-
ber kl. 14, kl. 15.30 flytur Rúd-
olf stutta söngdagski-á í kirkj-
unni þar sem lög af nýrri efnis-
skrá kvartettsins verða kynnt.
Söngkvartettinn Rúdolf, sem
stofnaður var 1992, flytur dag-
skrá sína án undirleiks og er
þekktastur fyrir flutning jóla-
laga, segir í fréttatilkynningu.
Rúdolf hefur víða komið fram
með jóladagskrá sína, bæði í
sjónvarpi og útvarpi og haldið
sjálfstæða tónleika. Nú ætlar
kvartettinn að breyta til og
snúa sér að flutningi tónlistar
sem tilheyrir öllum árstíðum. í
nýju söngdagski’á kvartettsins
eru lög úr ýmsum áttum, allt
frá íslenskum og erlendum
þjóðlögum til vinsælla djass- og
dægurlaga og er stór hluti lag-
anna sérútsettur fyrir kvartett-
inn af Skarphéðni Hjartarsyni.
Meðlimh' Rúdolfs eru Sigi’ún
Þorgeirsdóttir, Soffía Stefáns-
dóttir, Skarphéðinn Hjai’tarson
og Þór Ásgeirsson.