Morgunblaðið - 30.10.1998, Síða 40

*40 FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Sjálfstæðismenn
og prófkjör
MIKILVÆGT próf-
kjör mun eiga sér stað
hjá sjálfstæðismönnum á
Reykjanesi 15. nóvem-
ber nk. Ólafur G. Einars-
son, forseti Alþingis og
efsti maður á lista
flokksins, gefur ekki
kost á sér til áframhald-
andi þingsetu. Ólafur
-,hefur verið farsæll í fjöl-
mörgum stöfum í forystu
Sjálfstæðisflokksins um
árabil. Hann hefur sýnt í
verki að hann er jafn-
réttissinni og vill jafna
stöðu karla og kvenna
innan Sjálfstæðisflokks-
ins. Er honum óskað vel-
farnaðar í hverju sem hann tekur
sér fyrir hendur á komandi árum.
Sigríður Þórðardóttir, alþingis-
maður og formaður þingflokks
sjálfstæðismanna, sækist eftir
fyrsta sæti á lista flokksins í sínu
kjördæmi. Fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn væri það styrkleikamerki að
formaður þingflokksins væri jafn-
framt efsti maður á
lista flokksins í kjör-
dæminu. Sigríður
hefur látið mikið að
sér kveða, einkum í
menntamálum. Kon-
ur hafa verið í sókn í
forustusveit Sjálf-
stæðisflokksins og
má þar auk Sigríðar
nefna Ingu Jónu
Þórðardóttur, sem
tekið hefur við for-
ystu í borgarstjórn-
arflokki sjálfstæðis-
manna í Reykjavík.
En betur má ef
duga skal. Það er
staðreynd að hlutur
kvenna í íslenskum stjórnmálum er
allt of rýr. 25% alþingismanna eru
konur og 29% sveitarstjórnar-
manna. A Norðurlöndunum er
þetta hlutfall kvenna 30-40%. Á
sama tíma hefur þróunin hvað varð-
ar hlut kvenna á vinnumarkaðnum
aukist úr 77,5% árið 1979 í 84% árið
1996.1 stórfróðlegri grein, sem Sig-
Þessar konur, segir
Bessí Jóhannsdóttir,
sýna vel þá breidd sem
Sjálfstæðisflokkurinn
getur haft meðal
kvenna.
ríður Dúna Kristmundsdóttir, dós-
ent í mannfræði, ritaði i Fléttum,
greinasafni Rannsóknarstofnunar í
kvennafræðum, bendir hún á að
það hefur orðið mikið og alvarlegt
misgengi milli yfirborðsgerðar
þjóðfélagsins og grunngerðar ís-
lenskrar menningar hvað varðar
konur. Sigríður Dúna skoðar
kvennabaráttu í 120 ár út frá mann-
fræðilegum sjónarmiðum og er
vissulega vert að gefa niðurstöðum
hennar gaum.
Sjálfstæðismenn eiga þess kost
að jafna stöðu karla og kvenna inn-
an flokksins. Auk Sigríðar Önnu
gefa kost á sér á Reykjanesi þrjár
konur: Þorgerður Gunnarsdóttir,
dagskrárstjóri Rásar 2. Hún hefur
starfað ötullega innan SUS og
íþróttahreyfingarinnar. Þar er á
ferð harðpólitískur dugnaðarfork-
ur. Helga Guðrún Jónasdóttir úr
Kópavogi, sem starfar hjá Jafnrétt-
isráði, og Hólmfríður Skarphéðins-
dóttir, leikskólakennari úr Sand-
gerði. Þessar konur sýna vel þá
breidd sem Sjálfstæðisflokkurinn
getur haft meðal kvenna. Sjö karlar
taka þátt í prófkjörinu þannig að
það verður á brattann að sækja fyr-
ir konurnar. Það verður mjög
stefnumarkandi um framgang
kvenna í öðrum kjördæmum hver
niðurstaðan verður í prófkjörinu á
Reykjanesi. Höfum það í huga að
mikill fjöldi kvenna er nú án flokks
þar sem kvennaframboðin og
vinstriflokkarnir eru í upplausn.
Við sjálfstæðismenn viijum sem
flestar konur til liðs við okkur og
ekki síður karla sem vilja af ein-
lægni stuðla að jafnari stöðu karla
og kvenna í þjóðfélaginu.
Höfundur er sagnfræðingur.
"slim-line"
dömubuxur frá
gardeur
Uáuntv
tískuverslun
v/Nesveg, Seltj., s. 5611680
Fylgstu með nýjustu
fréttum á fréttavef
Morgunblaðsins
www.mbl.is
Vinningaskrá
24. útdráttur 29. október 1998
íbúðarvinningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
50574
Kr. 100.000
Ferðavinningur
Kr. 200.000 (tvöfaldur)
31270
44452
67727
71051
Ferðavinningur
Kr. 50.000
5808 14803 35638 59385 60999 74779
12571 34803 57540 59886 71936 76966
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 10.000
1234 8628 19747 30515 45782 57291 63826 74055
1404 10196 19763 30587 45838 58139 64858 74655
2784 10839 20202 30689 47485 58496 65641 74724
2857 11381 21236 30721 47983 59837 65867 75250
2968 12844 21564 32446 48326 60296 67830 75451
4476 14233 22777 32939 50956 60480 69449 75489
7181 14646 25338 34624 51155 60739 69999 76228
7183 16664 25871 36481 52581 60886 70768 78856
7925 17406 27696 37100 53007 60920 70884 79230
7977 17458 28293 41516 53256 61815 70989
8059 18175 29655 41906 54093 62271 72063
8335 19044 30280 43818 55676 62650 72093
8414 19458 30499 44264 56731 62926 72973
Kr. 5.000
Húsbúnaðarvinningur
611 11660 21999 33457 42626 54654 64477 74230
772 11713 23094 33831 42922 54718 64478 74381
1784 11869 23447 34069 43278 54742 64726 75521
1797 11872 23543 34809 43497 54785 64783 75598
2101 11998 23734 34991 44587 55107 64856 75602
2639 12117 24202 35262 44674 55865 65756 75796
3221 12196 24519 35443 44767 56275 66375 75832
3419 12253 25730 36833 45258 56480 66525 76034
3798 12509 26174 36975 45945 56668 66594 76430
4212 12580 26412 37071 46775 56819 66639 76445
4874 13061 26485 37499 47306 57157 66984 76757
5231 14107 26727 38333 47706 57184 67031 77147
5524 14325 27068 38506 47813 57800 67324 77465
5527 15351 27205 38524 48254 58172 67521 77489
5845 15790 29236 38993 48851 58783 67778 77629
5952 16065 29337 39359 49518 58936 68094 77747
6272 16649 29343 39505 49601 59113 68319 77750
7384 16950 29540 39555 50311 59205 68389 78056
7509 17419 29705 39621 50334 59400 68585 78242
7730 17923 30026 39695 50440 59403 69498 78313
7860 17985 30104 39834 50467 59524 69693 78336
7885 18253 30161 40260 50588 59540 70310 78584
7978 18258 30928 40269 51012 59667 70568 78979
8027 18395 31054 ''40272 51209 61101 71396 79297
9467 18981 31111 40493 51339 61720 71415 79734
10063 19216 32129 40537 52329 62066 71488 79834
10125 19350 32377 41094 52624 62264 71649
10781 19388 32426 41918 52626 62495 71715
10941 19793 32744 41970 53372 63330 72206
10965 20164 32776 42176 53715 63777 72304
11114 21129 32995 42478 54256 63801 73684
11447 21703 33377 42623 54421 63816 73764
Næsti útdráttur fer fram 5. nóvember 1998
Heimasíða á Interneti: www.itn.is/das/
Bessí
Jóhannsdóttir
Skilum lands-
byggðinni
góðærinu
UNDANFARNA viku hefur
skýrsla um úttekt á lífskjörum
bænda í hefðbundnum landbúnaði
vakið umræður um stöðu bænda og
dreifbýlisins. Þess er vissulega þörf.
Áður en vikið er að til-
lögum nefndarinnar,
sem vann skýrsluna,
verður þó ekki látið hjá
líða að gera athuga-
semdir við hina tækni-
legu hlið hennar. Þar er
kastað til höndum.
Hún er unnin út frá
upplýsingum um reikn-
uð laun bænda en ekki
rauntekjur af bú-
rékstrinum. Þegar tap
er á rekstri kemur það
ekki fram í gögnunum
sem nefndin vinnur
með. Persónuframtalið
gefur ekki mynd af
samsetningu tekna af
búrekstri en flokkunin
á búunum byggist aðeins á upplýs-
ingum um hluta af rekstrinum.
Ekki koma t.d. við sögu tekjur af
loðdýrum, laxveiðum, garðyi’kju,
kartöflurækt o.s.frv. þannig að
Skýrsla um úttekt á
lífskjörum bænda í
hefðbundnum landbún-
aði hefur vakið umræð-
ur um stöðu bænda og
dreifbýlisins. Hjálmar
Jónsson telur að kastað
hafi verið til höndum
við gerð hennar.
flokkunin er ófullkomin. Þá er fjall-
að um eignir og eignamyndun í
landbúnaði en einn þátturinn er
fasteignamat. Fasteignamat m.a. á
hlunnindum var endurskoðað á því
tímabili sem skýrslan tekur til. Við
samanburð á vinnutíma bænda við
vinnutíma iðnaðarmanna, af-
greiðslufólks og skrifstofufólks er
annars vegar stuðst við upplýsing-
ar frá kjararannsóknarnefnd (fyrir
þrjár síðartöldu stéttirnar) og hins
vegar hvað bændur áhrærir, byggt
á niðurstöðum símakönnunar Fé-
lagsvísindastofnunar. Hér er um
ósamanburðarhæf gögn að ræða.
Óviðunandi afkoma bænda
Afkoma bænda er slök eins og
margoft hefur komið fram í niður-
stöðum búreikninga og atvinnu-
vegaskýrslum Þjóðhagsstofnunar.
Þessi skýrsla bætir engu við það
sem áður var vitað. Kjör bænda og
þá einkum sauðfjárbænda eru langt
undir velsæmismörkum. Meðan
lífskjör á íslandi hafa farið batn-
andi hafa bændur setið eftir. Að
vísu jukust telqur sauðfjárbænda á
síðasta ári, sem eflaust má þakka
þeim breytingum á búvörusamningi
í sauðfjárrækt, sem gerðar voru
haustið 1995.
Úrræði skýrsluhöfunda um sér-
tækar aðgerðir til að auka tekjur
þein-a sem stunda landbúnað eru
öðrum þræði uppvakningar. Þar er
fyrst að nefna tillögur um að af-
nema beingreiðslur til bænda yfir
70 ára aldri. Þá er hugmyndin að
afnema beingi’eiðslur til búa með
minna en 120 ærgilda greiðslumark
og eins þegar bú er að verða lífvæn-
leg rekstrareining þá er lagt til að
skerða beingreiðslur. Við afgreiðslu
samnings ríkis og
bænda á Alþingi
haustið 1995 felldi
þingið út ákvæði um
að fella niður bein-
greiðslur til bænda yf-
ir 70 ára aldri. Bændur
eru ekki launþegar
heldur atvinnurekend-
ur og með þessu er
verið að skerða frelsi
fólks til athafna. Til-
lögur um að afnema
beingreiðslur til lítilla
búa er ennfremm’ árás
á þann hóp bænda sem
hefur jafnt og þétt
dregið saman seglin,
nauðbeygður, en kom-
ið sér upp öðrum
tekjustofnum til að geta áfram setið
jarðir sínar og haft þar lífsviður-
væri sitt. Þessi bú eru jafnframt
mikilvægur hlekkur í búsetu í dreif-
býli. Grisjist byggðin enn er víða
hætta á að algert hrun hennar fylgi
í kjölfarið. Þá er í skýrslunni engin
úttekt á stærðarhagkvæmni í bú-
rekstri og því vandséð á hvaða
grunni tillögur um skerðingu á
beinum greiðslum til stærri búa eru
reistar. Þá er tillaga nefndarinnar
að búfræðimenntaðir bændur njóti
betri lánafyrirgreiðslu en aðrir.
Hér hlýtur að ráða mat lánastofn-
ana á reynslu og hæfni hvers um-
sækjanda rétt eins og um hvern
annan atvinnurekstur væri að
ræða.
Tillögur skýrsluhöfunda um
skattfrádrátt vegna kostnaðar við
atvinnusókn um langan veg hafa áð-
ur verið settar fram sem og tillögur
um jöfnun húshitunarkostnaðar og
námskostnaðar. Að því er unnið
enda um sanngirnismál að ræða.
Ný úrræði og möguleikar
Fram undan er vinna við nýjan
búvörusamning í sauðfjáixækt.
Grundvallaratriði er að byggja
hann á breiðum grunni. Hann þarf
að gera í samræmi við almenn
markmið í byggðamálum. Hann
skal líka taka til mikilvægis lapds-
byggðar í íslensku þjóðlífi. Ýmis
verðmæti ber að varðveita sem ekki
verða mæld með stiku hagfræðinn-
ar svo góð sem hún annars er. Eðli-
legt og sjálfsagt er að styðja við
fjölbreytni í atvinnulífi í sveitum.
Margskonar atvinnustarfsemi get-
ur vel gengið meðfram hefðbundn-
um búrekstri. Að sjálfsögðu á ekki
að leggja höft á stækkun búa þar
sem það hentar og landkostir leyfa.
Fram er komin tillaga til þingsá-
lyktunar um stefnu í byggðamálum
fyrir árin 1998 til 2001 sem stjórn
Byggðastofnunar hefur látið vinna
og forsætisráðherra leggur fram á
Alþingi. Verður hún til umfjöllunar
á Alþingi næstu vikur og mánuði.
Þingsályktunartillagan er afar
vönduð og tekur til flestra þátta er
varða eflingu búsetu á landsbyggð-
inni. Góðæri er í landinu og efna-
hagur hefur stórbatnað. Það gefur
okkur færi á að taka ábyrga afstöðu
til þess hvernig við viljum umgang-
ast og byggja landið.
llöfiuulur er alþingismaður.
Hjálmar
Jónsson
sœtir sófar-
HÚSGAGNALAGERINN
Smiðjuvegi 9 • Sími 564 1475 *